1. Bạn đang đối mặt với béo phì?
Béo phì xảy ra khi cơ thể tích tụ quá nhiều chất béo, ảnh hưởng đến sức khỏe. Để xác định, người ta thường dùng chỉ số khối cơ thể (BMI). Chỉ số này đơn giản nhưng chính xác, giúp phân loại người thừa cân, béo phì.
Béo phì mang đến nhiều nguy cơ bệnh lý nguy hiểm cho con người
1.1. Vấn đề Béo phì ở người trưởng thành
Người lớn được coi là béo phì khi chỉ số BMI đạt hoặc vượt quá 30, và từ 25 đến dưới 30 sẽ được xem là thừa cân.
1.2. Béo phì ở trẻ em
Đánh giá cân nặng của trẻ cần phải phụ thuộc vào độ tuổi của trẻ, vì mỗi giai đoạn phát triển sẽ có sự khác biệt.
Trẻ dưới 5 tuổi
Trẻ bị thừa cân khi cân nặng vượt quá 2 lần độ lệch chuẩn so với trung bình và béo phì khi cân nặng vượt quá 3 lần.
Trẻ từ 5 - 18 tuổi
Đối với nhóm này, đánh giá có thể dựa trên chỉ số BMI. Thừa cân được xác định khi BMI vượt quá tiêu chuẩn 1 theo tuổi, và trẻ được coi là béo phì nếu chỉ số này vượt quá 2 lần độ lệch chuẩn so với trung bình.
Béo phì không chỉ làm mất tự tin cho trẻ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe
2. Điểm danh các nguyên nhân chính gây béo phì
Dưới đây là 8 nguyên nhân phổ biến gây béo phì, một người có thể mắc phải từ một hoặc nhiều nguyên nhân kết hợp. Cần loại trừ nguyên nhân để điều trị béo phì, giảm cân một cách an toàn và lâu dài.
2.1. Béo phì do yếu tố di truyền
Nhiều người mắc bệnh béo phì do yếu tố di truyền, tức là nếu bố mẹ, anh chị em hoặc ông bà bị béo phì thì bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng xuất hiện rõ ràng, có nghĩa là kể cả hai bố mẹ đều béo phì thì con sinh ra không nhất định phải mắc bệnh này.
Tỉ lệ biểu hiện của gen gây béo phì còn phụ thuộc vào chế độ ăn uống, hoạt động sinh hoạt, và việc tập thể dục. Đối với những người bị béo phì do nguyên nhân này, loại bỏ nguyên nhân thường khó khăn, vì vậy chủ yếu là tăng cường biện pháp giảm cân, giảm mỡ, và duy trì sức khỏe.
2.2. Sử dụng thức ăn đóng hộp quá mức
Tỉ lệ mắc bệnh béo phì ở các nước phương Tây đang ở mức báo động và số người mắc phải ngày càng tăng. Nguyên nhân chính là do chế độ ăn chứa nhiều chất béo, thực phẩm nhanh, và thức ăn đóng hộp kèm với việc ít vận động và thể thao.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến béo phì ở trẻ là ăn quá nhiều đồ ăn nhanh
Thực phẩm chế biến sẵn, có giá rẻ, dễ bảo quản và tiện lợi, thường hấp dẫn với vị ngon và thu hút rất nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Tuy nhiên, việc lạm dụng có thể dẫn đến nguy cơ béo phì và các vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác do chứa nhiều muối, chất bảo quản, và chất béo không tốt,...
2.3. Béo phì do “nghiện” ăn
Một số loại thức ăn kích thích vị giác và khiến nhiều người không kiềm chế được cảm giác thèm ăn, dẫn đến việc tiêu thụ lượng thức ăn lớn như: đồ uống ngọt, bánh kẹo, thực phẩm chiên rán, đồ ăn chế biến sẵn,... Khi tiêu thụ quá nhiều để thoả mãn cảm giác thèm ăn này, bạn có thể mất kiểm soát và gặp rắc rối về chế độ dinh dưỡng.
Để vượt qua cảm giác thèm ăn và kiểm soát lượng thức ăn, cần có ý thức về việc bảo vệ sức khỏe và sức mạnh tinh thần. Bạn có thể tìm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế để cảm thấy thoải mái hơn khi giảm cân và thực hiện chế độ ăn kiêng.
2.4. Béo phì và đường huyết
Hormone Insulin đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh đường huyết và duy trì sự ổn định của nó. Ngoài ra, Insulin còn gửi tín hiệu cho tế bào để tích trữ và duy trì chất béo. Khi kết hợp với chế độ ăn không lành mạnh, giàu chất béo, người bệnh dễ phát triển thừa cân, béo phì, kháng insulin và các vấn đề liên quan đến đường huyết.
Một số loại thuốc điều trị có thể tăng nguy cơ béo phì
2.5. Tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc chống rối loạn tâm thần, thuốc điều trị đái tháo đường,... có thể dẫn đến tăng cân cho bệnh nhân. Cơ chế tác động của thuốc liên quan đến hoạt động của cơ thể, chức năng não bộ, giảm tỷ lệ trao đổi chất, kích thích cảm giác thèm ăn và dẫn đến việc tiêu thụ thức ăn nhiều hơn.
2.6. Béo phì do kháng Leptin
Leptin được sản xuất bởi tế bào mỡ. Khi cơ thể có tình trạng kháng Leptin, người bệnh có thể trải qua cảm giác không ngừng thèm ăn, tăng cường dự trữ mỡ và chất béo, góp phần vào việc gây ra béo phì.
2.7. Béo phì do tiêu thụ quá nhiều đường
Thực phẩm ngọt thường là sự lựa chọn của nhiều người, và không ít người có thể trở thành nghiện đường. Việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone và dễ dẫn đến béo phì và tăng cân.
3. Phương pháp chữa trị bệnh béo phì
Có 4 biện pháp để chữa trị bệnh béo phì một cách lành mạnh, lâu dài và bảo đảm sức khỏe. Chuyên gia khuyên rằng những người bị thừa cân hoặc béo phì nên áp dụng nhiều phương pháp kết hợp để đạt được hiệu quả tốt nhất.
3.1. Thực hiện chế độ ăn phù hợp
Để giảm cân, việc kiểm soát chế độ ăn là rất quan trọng, dưới đây là một số điều cần lưu ý:
-
Giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến, thực phẩm giàu đường và chất béo.
-
Tăng cường ăn thức ăn giàu chất xơ để cảm thấy no nhanh hơn và ăn ít hơn. Các thực phẩm giàu chất xơ bao gồm rau củ, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt,…
-
Lập thực đơn chi tiết và tính toán calo nạp vào hàng ngày ít hơn calo tiêu thụ, giúp bạn giảm cân và kiểm soát quá trình này hiệu quả hơn.
3.2. Tập thể dục đều đặn
Tăng cường hoạt động vận động sẽ giúp cơ thể hoạt động nhiều hơn, đốt cháy calo nhiều hơn và bạn sẽ giảm cân nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, cần kiên trì thực hiện kết hợp với chế độ ăn phù hợp để đạt được kết quả tốt nhất.
Các bài tập phù hợp để giảm cân bao gồm: đi bộ nhanh, bơi lội, làm việc nhà, đi bộ hoặc vận động trong thời gian rảnh rỗi.
Hoạt động vận động nhiều giúp đốt cháy mỡ thừa và tiêu hao nhiều năng lượng
3.3. Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc hỗ trợ quá trình giảm cân, thường được sử dụng khi bạn không thể giảm cân bằng các phương pháp khác hoặc khi béo phì nặng, có nguy cơ cao với sức khỏe.
3.4. Phẫu thuật
Phẫu thuật giảm béo thường bao gồm việc cắt bỏ hoặc thay đổi một phần của dạ dày, giúp giảm lượng thức ăn và calo tiêu thụ.
Nguyên nhân gây béo phì rất đa dạng. Để giảm cân hiệu quả, cần sự nỗ lực và kiên nhẫn lớn từ người thực hiện. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để chọn phương pháp giảm cân và điều trị béo phì phù hợp, hiệu quả và an toàn nhất.
Hiểu rõ về nguyên nhân gây béo phì sẽ giúp bạn áp dụng các biện pháp phòng tránh hiệu quả. Nếu bạn hoặc người thân gặp vấn đề về thừa cân, béo phì, hãy chấp nhận giảm cân ngay để bảo vệ sức khỏe.