Dù sư tử và hổ đều là loài mèo lớn, nhưng hổ thường sống cô đơn trong khi sư tử là động vật xã hội và chúng sống trong bầy đàn.
Trong đàn sư tử, thông thường chỉ có một con sư tử đực trưởng thành mới có thể trở thành con đầu đàn của đàn sư tử, đồng thời nó cũng có quyền sinh sản và lãnh đạo, và do đó chúng thường được gọi là 'vua sư tử'.
Tuy nhiên, trong quan sát thực địa, các nhà sinh vật học thường thấy rằng có những con sư tử đực khác ở các độ tuổi và kích cỡ khác nhau cùng tồn tại trong cùng một bầy sư tử. Sau đó, một số người cũng đặt câu hỏi liệu vua sư tử mới và cũ có thể cùng tồn tại hòa bình trong cùng một đàn sư tử không?
Sư tử là loài mèo lớn duy nhất sống theo bầy đàn, điều này mang lại cho chúng khả năng săn mồi có tỷ lệ thành công cao đối với các loài động vật móng guốc lớn. Đồng thời, săn mồi theo nhóm cũng có nghĩa là nhu cầu thức ăn lớn hơn, điều này tạo thành áp lực và động lực cho sư tử săn mồi lớn.
Cấu trúc của đàn sư tử
Sư tử thường tạo thành một đàn sư tử và lấy vua sư tử làm nòng cốt, nhiều người cho rằng trong đàn sư tử chỉ có một vua sư tử, tuy nhiên trên thực tế trong một đàn sư tử sẽ có từ một đến ba con sư tử đực trưởng thành và chúng đều có thể được gọi là 'vua sư tử'. Những con sư tử đực khác sắp đến tuổi trưởng thành sẽ bị loại khỏi bầy sư tử, hoặc chúng sẽ tự thành lập những đàn 'sư tử lang thang' của riêng mình.
Cấu trúc xã hội này dường như khá ổn định trong các quan sát thực địa và có thể duy trì hiệu quả sự ổn định và trật tự của các nhóm sư tử.
Điều đặc biệt ấn tượng về sư tử là chúng thường tụ họp thành đàn, thường có nhiều con đực trong đó, khác biệt hoàn toàn so với hổ, loài hổ sống độc lập với nhau. Thực tế, sư tử đực và sư tử cái thường chỉ sống chung ở các thảo nguyên ở Đông Phi. Đây cũng là nơi phổ biến nhất cho các bộ phim tài liệu về sư tử. Tại Nam Phi, Tây Phi và một phần châu Á, sư tử thường tổ chức thành nhóm sư tử đực và các nhóm sư tử cái riêng biệt.
Hành vi của sư tử
Sư tử là một loài mèo lớn điển hình với nhiều hành vi tương tự như những loài mèo khác. Ví dụ, chúng hoạt động chủ yếu vào ban đêm và thường săn mồi vào lúc hoàng hôn và bình minh.
Sư tử luôn đứng đầu chuỗi thức ăn, thường săn các loài thú lớn như trâu rừng, ngựa vằn và linh dương. Trong đàn sư tử, sư tử cái thường chịu trách nhiệm săn mồi và vua sư tử sẽ là con đầu tiên trong đàn được ăn con mồi.
Sư tử trưởng thành thường chia sẻ một phần lãnh thổ ban đầu của mình cho con cái và các con sư tử đực anh em sau khi chúng trưởng thành, những con này thường bị đuổi ra khỏi đàn nhưng lại liên kết với nhau để lập ra các đàn sư tử mới.
Cuộc đối đầu giữa các con sư tử
Trong cấu trúc xã hội của loài sư tử, cuộc cạnh tranh giữa các con sư tử đực thường rất khốc liệt. Sư tử cái thường lựa chọn giao phối với những con sư tử đực khỏe mạnh nhất để đảm bảo rằng con cái của chúng có gen di truyền tốt nhất.
Kết quả là, các con đực trong bầy thường cạnh tranh và tranh giành quyền sinh sản và lãnh đạo. Mô hình cạnh tranh này cũng rất phổ biến trong các quan sát thực địa, và nhiều con sư tử có thể bị thương hoặc giết trong các cuộc chiến với các con sư tử khác.
Ban đầu, các loài mèo lớn sống trong rừng, nhưng sư tử sau đó đã chuyển đến đồng cỏ Châu Phi, nơi có môi trường sống rộng lớn. Môi trường này giúp giảm bớt sự cách biệt giữa các loài và thúc đẩy bản chất xã hội của chúng.
Khả năng cùng tồn tại của vua sư tử mới và cũ
Xét về cấu trúc xã hội, hành vi và mối quan hệ cạnh tranh, có thể kết luận rằng vua sư tử mới và cũ có thể không thể sống hòa bình trong cùng một bầy sư tử.
Trước hết, cấu trúc xã hội và mô hình cạnh tranh của sư tử xác định rằng chỉ có vua sư tử mới mới có thể sinh sản và lãnh đạo. Nếu vua sư tử hiện tại còn sống, vua sư tử mới chỉ có thể giành được những quyền này bằng cách đánh bại nó.
Mô hình cạnh tranh này có thể dẫn đến thương tổn hoặc tử vong của sư tử, gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ổn định và tồn tại của bầy. Vua sư tử bị đánh bại thường phải rời bỏ bầy sư tử ban đầu để tìm cách tự bảo vệ.
Thứ hai, ngay cả khi vua sư tử mới thành công đánh bại vua sư tử cũ, nó vẫn chưa chắc chắn có được vị trí vững chắc trong bầy sư tử. Sư tử là loài động vật có tính xã hội cao, thường sống trong các gia đình và hình thành các nhóm gắn kết.
Nếu vua sư tử mới không được chấp nhận bởi sư tử cái trong bầy, có thể bị các con sư tử khác loại bỏ khỏi đàn và trở thành 'sư tử lang thang'.
Do nhiều yếu tố như cấu trúc xã hội, thói quen sinh hoạt và mô hình cạnh tranh của sư tử, khả năng vua sư tử mới và cũ sống sót trong cùng một đàn sư tử là rất hạn chế.
Sư tử là loài động vật xã hội và thường tỏ ra kiêu hãnh. Trong nhóm sư tử, chỉ những con sư tử đực trưởng thành mới có quyền sinh sản và lãnh đạo, trong khi những con sắp trưởng thành ở nhóm khác sẽ bị loại ra khỏi đàn.
Vì vậy, nếu vua sư tử mới và cũ cùng tồn tại trong một đàn sư tử, điều này có thể dẫn đến sự cạnh tranh mạnh mẽ và sự bất ổn trong bầy sư tử.