Từ các bộ phim hoạt hình đến truyện ngụ ngôn, hình ảnh một con voi sợ hãi trước một con chuột là phổ biến nhất mà chúng ta có thể thấy.
Chuột, với khả năng sinh sản nhanh chóng, có thể gây ra tổn thất nặng nề trong mùa màng và gây ra mùi hôi khó chịu.
Vì sống ở những nơi ẩm ướt, tối tăm, chuột thường mang theo virus và vi khuẩn gây hại, như bệnh dịch hạch đã giết chết hàng triệu người.
Xuất phát từ thời cổ đại, huyền thoại 'voi sợ chuột' có thể được truy nguồn từ thời của Pliny the Elder và Aristotle.
Pliny là người đầu tiên nói rằng 'loài voi sợ chuột hơn tất cả các sinh vật khác', một tuyên bố đã lan rộng trong hàng ngàn năm.
Dù voi không sống tự nhiên ở phương Tây, nhưng hình ảnh và hành vi của chúng đã được hình thành bởi trí tưởng tượng của người phương Tây cổ đại.
Theo đó, nhiều người thực sự bị hấp dẫn bởi hình ảnh một con voi nặng hàng tấn thu mình và tỏ ra rất sợ hãi trước một con chuột nhỏ xíu, như Allen Moulin, một bác sĩ trong những năm 1600.
Moulin, hiểu biết ít về giải phẫu voi, lập luận rằng vì voi không có nắp thanh quản khi nuốt, nên có thể sợ hãi một con chuột nhỏ nếu nó bò lên vòi và làm cho con voi ngạt thở.
Tuy nhiên, điều này không có căn cứ khoa học. Các nhà sinh vật học đương đại khẳng định rằng voi có sụn mềm để bảo vệ khí quản. Ngay cả khi có chuột hay côn trùng bò vào vòi, voi có thể thổi chúng ra ngoài.
Trong một tập của Myth Busters, Adam Savage và Jamie Hyneman phát hiện ra rằng huyền thoại 'voi sợ chuột' là có lý. Khi nhận thấy chuột, voi thực sự đã lùi lại và thậm chí bắt đầu di chuyển theo hướng khác.
Theo John Hutchinson, nhà nghiên cứu tại Đại học Thú y Hoàng gia London, voi tỏ ra lo lắng mỗi khi phát hiện dấu vết của sinh vật nhỏ bé và nhanh nhẹn. Điều này có nghĩa là không chỉ chuột khiến chúng sợ hãi, mà cả chó, mèo và bất kỳ sinh vật nào nhỏ bé và nhanh nhẹn cũng có thể gây lo lắng cho voi.
Những con voi được nuôi trong những vườn thú hoặc rạp xiếc thường được nhìn thấy ngủ với những con chuột trên đầu chúng. Chúng ít quan tâm đến những con chuột. Thay vào đó, chúng chỉ giật mình trước những chuyển động nhanh nhẹn của chúng. Điều này cũng có thể xảy ra với các loài động vật khác trong tự nhiên.
Theo các nghiên cứu của nhóm Bảo vệ loài voi tại Kenya, loài voi rất sợ ong.
Theo Lucy King, một nhà động vật học dẫn đầu trong nghiên cứu của nhóm Bảo vệ loài voi tại Kenya, loài voi sợ ong vì khi nghe tiếng ong, chúng sẽ bỏ chạy ngay lập tức.
Bằng cách phát ra tiếng vo ve của ong, họ nhận thấy đàn voi sẽ dừng lại, cố gắng xác định vị trí tiếng ồn, sau đó con đầu đàn sẽ ra lệnh cho cả đàn rút lui.
Cô và nhóm nghiên cứu hy vọng phương pháp này sẽ giúp họ đuổi loài voi phá hoại mùa màng của người dân Kenya, giảm thiểu việc giết hại voi để bảo vệ mùa màng.