Vào ngày 22/06, Light Protocol đã công bố ZK Compression, kết hợp với Helius Labs. Công nghệ này sẽ nén và lưu trữ dữ liệu trực tiếp trên blockchain của Solana, thay vì lưu trữ trên các tài khoản thông thường.
Light Protocol và Helius Labs ra mắt ZK Compression, mở rộng Solana mà không cần Layer-2Theo thông báo trên nền tảng X vào ngày 22/06 vừa qua, hai dự án Light Protocol và Helius Labs đã giới thiệu công nghệ 'Nén ZK' nhằm mở rộng quy mô hiệu quả hơn trên Solana Layer-1 mà không cần tới Layer-2.
Công nghệ ZK Compression được phát triển để tối ưu hóa lưu trữ dữ liệu bằng cách nén trạng thái giao dịch, giúp giảm chi phí đáng kể và cải thiện hiệu suất, đồng thời bảo vệ tính toàn vẹn và bảo mật của dữ liệu.
Khi một trạng thái giao dịch được nén, thay vì lưu trữ toàn bộ dữ liệu nén trên tài khoản tốn kém, chỉ có giá trị 'hash' của dữ liệu nén được lưu trữ trên blockchain của Solana. Khi cần xác thực dữ liệu nén, hệ thống sẽ sử dụng giá trị 'hash' để kiểm tra tính toàn vẹn của dữ liệu. Nếu dữ liệu nén và 'hash' khớp nhau, dữ liệu được xác nhận là chính xác và chưa bị thay đổi.
Giả sử bạn có một bộ sưu tập với hàng nghìn bức ảnh, mỗi bức có kích thước vài megabyte. Nếu bạn lưu trữ tất cả các bức ảnh này trên một dịch vụ lưu trữ đám mây mà không nén, chi phí sẽ rất cao. Tuy nhiên, nếu bạn nén tất cả các bức ảnh này thành một tập tin ZIP kích thước tổng thể sẽ giảm đi đáng kể, từ đó giảm chi phí khi gửi lên dịch vụ lưu trữ đám mây.
Khi bạn cần xem lại bộ sưu tập, bạn chỉ cần giải nén tập tin ZIP và so sánh các bức ảnh với bản gốc. Nếu các bức ảnh khớp nhau, bạn có thể chắc chắn rằng dữ liệu chưa bị thay đổi. Tương tự, ZK Compression sử dụng giá trị 'hash' để đảm bảo rằng dữ liệu nén trên blockchain của Solana vẫn chính xác và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.
Một số lợi ích mà ZK Compression mang lại:
- Giảm chi phí khi lưu trữ dữ liệu với khả năng nén trạng thái.
- ZK Compression được duy trì tính bảo mật và tăng cường hiệu suất trên Solana.
- Cho phép các dự án trên Solana tương thích linh hoạt với cả trạng thái nén và trạng thái thông thường, mà không cần thay đổi cấu trúc hiện tại.
ZK Compression có thể được coi như một giải pháp Layer-2 ẩn bên trong Solana vì công nghệ này giải quyết các vấn đề tương tự của các Layer-2 mà không cần triển khai một Layer mới trên Solana.
Light Protocol cho biết ZK Compression sẽ giúp nhà phát triển lưu trữ 100 hợp đồng token được nén với chi phí chỉ khoảng 0,000004 SOL, giảm tới 5000 lần so với chi phí thông thường là khoảng 0,2 SOL và một tài khoản PDA nén có thể rẻ hơn tới 160 lần. Mert Mumtaz, nhà sáng lập Helius Labs, cũng cho biết một đợt airdrop cho 1.000.000 người dùng hiện tại sẽ tốn hơn 260.000 USD để xác minh trạng thái, nhưng với ZK Compression thì chỉ còn 50 USD.
Giám đốc Chiến lược tại Solana Austin Federa đã ca ngợi việc ra mắt ZK Compression trên Layer-1 này. Ông khẳng định:
“Nén ZK trên Solana giải quyết vấn đề lưu trữ tài khoản trên chuỗi, điểm yếu mà tổ chức và dApps phải đối mặt”.
Chi phí lưu trữ dữ liệu trên blockchain cao đang là rào cản lớn với các doanh nghiệp muốn áp dụng công nghệ blockchain cho các ứng dụng quy mô lớn. Vì thế, ZK Compression sẽ giảm chi phí này, giúp triển khai hàng triệu người dùng lên blockchain trở nên khả thi.
Tuy nhiên, cộng đồng Ethereum đã lên tiếng chỉ trích công nghệ mới này. Người sáng lập ZKsync, Alex Gluchowski, cho rằng nếu sử dụng ZK Compression trên Solana, không thể duy trì tính nhất quán.
Nhà đầu tư Ethereum Ryan Berckmans cũng chỉ trích Solana. Ông nhấn mạnh:
“Solana đang nói dối khi tuyên bố rằng công nghệ này sẽ thay đổi toàn bộ cách chúng ta nghĩ về việc mở rộng quy mô Layer-1 mà không cần đến Layer-2. Sản phẩm mới thực sự chỉ là một Layer-2.”
Đáp lại các phê phán, người đồng sáng lập Solana Anatoly Yakovenko khẳng định đây là một Layer-2 nhưng không gặp các vấn đề thường thấy ở các giải pháp Layer-2 khác. Người dùng không cần phải chuyển đổi id chuỗi, không cần sử dụng token quản trị mới và các validator Solana vẫn nhận được tất cả phí giao dịch.
Nén ZK là một tiến bộ lớn trong việc tối ưu hóa khả năng mở rộng và giảm chi phí trên Solana. Công nghệ này giúp lưu trữ dữ liệu hiệu quả hơn bằng cách nén trạng thái giao dịch, giảm chi phí đáng kể và tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của blockchain. ZK Compression có thể trở thành một giải pháp đột phá mang lại lợi ích lớn cho các ứng dụng chạy trên nền tảng Solana, giúp chúng phát triển và mở rộng dễ dàng hơn.
Mytour