Buzz
Hãy tưởng tượng bạn đóng vai người lính hoặc điều tra viên, hai vai diễn khác nhau nhưng đều quan trọng
Khả năng đánh giá và dự đoán của bạn phụ thuộc hoàn toàn vào cách bạn tư duy, không phân biệt bạn là lính hay điều tra viên
Họ tiến hành một cuộc điều tra lớn và tập trung nghi ngờ vào Alfred Dreyfus, người Do Thái duy nhất trong quân đội Pháp.
Họ điều tra lai lịch của Dreyfus và phát hiện nhiều chi tiết nghi ngờ, như khả năng tiếng ngoại và trí nhớ tốt của ông.
Dreyfus bị kết tội và phải chịu án tù chung thân tại Đảo Quỷ, nhưng ông vẫn gửi thư cho chính phủ Pháp cầu xin điều tra lại vụ án.
Sự quả quyết của các sĩ quan về tội ác của Dreyfus khiến ta tự hỏi về tư duy con người khi đánh giá chứng cứ vụn vặt.
Hiện tượng 'Lý giải có động cơ' là điều giải thích tại sao chúng ta thường lập luận dựa trên khát khao và nỗi sợ, gọi là 'tư duy người lính.'
Mỗi khi đội mà bạn ưa thích phạm lỗi, bạn sẽ tìm lý do cho hành động của trọng tài, nhưng khi đối thủ của đội đó phạm lỗi, bạn sẽ hài lòng và không cần lý do.
Khi ủng hộ hay phản đối một chính sách gây tranh cãi như án tử hình, chúng ta thường tìm kiếm lý do để ủng hộ hoặc phản đối, tuỳ thuộc vào quan điểm cá nhân của chúng ta.
Đánh giá của chúng ta thường bị chi phối bởi phe bên chúng ta ủng hộ, điều này được thể hiện một cách vô thức.
Tư duy người lính khiến chúng ta mất khả năng đánh giá một cách công bằng và khách quan, và có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như việc kết án một người vô tội.
Thượng tá Picquart, sau nhiều năm nghi ngờ, đã giải oan thành công cho Dreyfus, nhưng ông đã phải chịu mất mát lớn trong quá trình đó.
Mặc dù Picquart từng kì thị người Semitic, nhưng sự quyết đoán của ông trong việc tìm kiếm sự thật đã làm cho hành động của ông trở nên đáng ngưỡng mộ hơn.
Picquart là một ví dụ rõ ràng cho tư duy do thám, nơi sự khao khát tìm kiếm sự thật vượt lên trên tất cả.
Trong việc tìm kiếm sự thật, điều quan trọng không phải là bênh vực ý này hay chống lại ý kia, mà là biết thực hư thế nào càng chính xác càng tốt.
Tư duy do thám liên quan chặt chẽ đến cảm xúc, nhưng khác với tư duy người lính, nó thể hiện qua sự tò mò và khả năng tự xét lại niềm tin.
Người do thám có thể thay đổi quan điểm dựa trên chứng cứ, nhưng điều này không làm suy giảm giá trị cá nhân của họ.
Qua hàng loạt đặc điểm này, tôi nhận thấy chúng có thể hỗ trợ trong việc đánh giá chính xác.
Không quan trọng bạn thông minh đến đâu, mà là cách bạn cảm nhận và suy luận.
Chúng không liên quan đến chỉ số IQ, mà đề cập đến cách bạn cảm nhận thế giới xung quanh.
Để cải thiện bản thân, chúng ta cần một tư duy linh hoạt, sẵn lòng thay đổi cảm nhận và tự trách nhiệm khi cần.
Câu hỏi quan trọng là: Bạn mong muốn bảo vệ niềm tin cá nhân hay khám phá thế giới với tinh thần tò mò?
Mytour (Trạm Đọc)
Theo Julia Galef - Ý Tưởng Ted / Phương Quách dịch
