Buzz
Số liệu thống kê mới cho thấy số lượng quần thể cá mập đã giảm đáng kể trong hai đến ba thập kỷ qua, thậm chí có quần thể cá mập bị giảm đến 70%.
Trên hành tinh xanh, ngoài con người, Trái Đất còn có vô số sinh vật đẹp đẽ và độc đáo. Chúng ta yêu những con chó trung thành và những con mèo dễ thương, nhưng khi nhắc đến rắn và hổ, chúng ta thường cảm thấy sợ hãi và né tránh. Tuy nhiên, những sinh vật này đều đóng góp vào sự đa dạng và phong phú của thế giới. Nhưng chúng ta đang đối mặt với sự thực đau lòng rằng, do sự phát triển bền vững của công nghệ và nhu cầu cuộc sống của chính mình, số lượng nhiều loài động vật hoang dã đang giảm đi đáng kể.
Cá mập, thuộc lớp cá sụn, sinh sống ở mọi vùng biển, vùng nước ngọt, rạn san hô và vùng Bắc Cực. Chúng bao gồm nhiều loài khác nhau, từ cá mập Pygmy có kích thước chỉ 30cm đến cá mập voi lên đến hơn 12m.
Cá mập đã xuất hiện từ kỷ Silur cách đây 420 triệu năm, và hơn 500 loài đã phát triển từ đó đến nay. Môi trường sống của chúng cũng thay đổi từ ven biển đến đại dương sâu thẳm.
Chúng là động vật ăn thịt đứng đầu trong chuỗi thức ăn dưới biển. Tuy nhiên, hoạt động của con người như đánh bắt, nuôi trồng thủy sản, du lịch sinh thái, khai thác và ô nhiễm đã đe dọa sự tồn tại của nhiều quần thể cá mập.
Số liệu thống kê mới cho thấy số lượng quần thể cá mập đã giảm mạnh trong hai đến ba thập kỷ qua, thậm chí có quần thể cá mập bị giảm đến 70%.
Cá mập dễ dàng săn những con cá nhỏ và yếu hơn, giúp duy trì sức khỏe của quần thể cá trong môi trường sống của chúng và bảo vệ hệ sinh thái. Ví dụ, cá mập hổ thường rình rập ở các khu vực đồng cỏ biển để tránh những con rùa tiêu diệt các loài thảm thực vật này. Cá mập cũng giữ vai trò quan trọng trong việc sản xuất oxy trong đại dương bằng cách ăn cá con - sinh vật tạo ra oxy.
Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature, số lượng cá mập và cá đuối đã giảm 71% trong 50 năm qua. Các nhà nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ tuyệt chủng chủ yếu của các loài sinh vật biển đến từ việc đánh bắt quá mức, đặc biệt là các loài săn mồi hàng đầu.
Các nhà nghiên cứu ước tính rằng phong phú của 18 loài cá đuối biển đã giảm từ năm 1970 đến 2018, đồng thời đánh giá nguy cơ tuyệt chủng của 31 loài cá mập và cá đuối. Họ phát hiện rằng trong thời gian này, phong phú của các loài này đã giảm 71,1%. Trong số 31 loài này, 24 loài đang trên bờ vực tuyệt chủng, trong đó có 3 loài cá mập được xem là nguy cấp nhất trong danh sách các loài bị đe dọa nghiêm trọng của IUCN.
Cá mập di cư như cá mập sọc trắng cung cấp dinh dưỡng cho các sinh vật khác qua phân bón giàu nitơ. Sự mất mát của cá mập sẽ gây ra mất cân bằng trong môi trường sống của rạn san hô và ảnh hưởng đến sinh vật sống tại đó.
Cá mập, là kẻ săn mồi hàng đầu trong hệ sinh thái, đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe và năng suất của đại dương, bao gồm:
1. Loại bỏ các cá thể yếu và bị bệnh để giữ cho quần thể cá khỏe mạnh và giảm nguy cơ lây truyền bệnh. Điều này giúp duy trì số lượng cá phù hợp với nguồn tài nguyên môi trường sống.
2. Ảnh hưởng đến số lượng sinh vật phù du bằng cách điều tiết việc sản xuất oxy trong đại dương. Một số nghiên cứu đã chỉ ra tầm quan trọng của cá mập đối với sự đa dạng sinh học và sức khỏe của hệ sinh thái rạn san hô.
3. Nếu cá mập biến mất, số lượng cá nhỏ sẽ tăng mạnh vì không có kẻ thù để kiểm soát chúng. Dần dần, các nguồn thức ăn cho cá nhỏ cũng sẽ biến mất, gồm cả sinh vật phù du và vi khuẩn. Điều này sẽ gây ra sự suy giảm của rạn san hô do vi khuẩn xâm nhập và bao phủ các polyp san hô, làm chúng không thể quang hợp, cuối cùng chúng sẽ biến mất và chỉ còn lại đá vôi.
4. Cá mập di cư, như cá mập đuôi đen, cung cấp dinh dưỡng cho sinh vật ở các vùng khác nhau của đại dương bằng cách để lại phân giàu nitơ.
5. Trong chuỗi thức ăn biển, cá mập đóng vai trò là thức ăn cho các loài ăn thịt khác.
Nếu không có các biện pháp cụ thể để bảo tồn và khôi phục quần thể cá mập, con người sẽ phải đối mặt với nguy cơ mất mát nghiêm trọng của sinh vật biển.
