Buzz
1. Lọc màng bụng: Định nghĩa và phương pháp thực hiện
Màng bụng có diện tích từ 1 đến 2 mét vuông. Lọc màng bụng là sử dụng màng này để lọc các chất, cân bằng nước và chất điện giải trong cơ thể.
Lọc màng bụng mang lại hiệu quả cao trong điều trị suy thận
Có 3 phương pháp lọc màng bụng phổ biến:
- Lọc màng bụng cấp: Được áp dụng cho những trường hợp không thể sử dụng thận nhân tạo, bệnh nhân suy thận cấp hoặc mạn tính đang ở giai đoạn tiến triển nghiêm trọng, gặp phải nguy cơ phù phổi,...
Trong quá trình này, bác sĩ sẽ đặt một ống thông vào khoang bụng của bệnh nhân và đưa 2 lít dung dịch lọc vào. Sau 2 giờ, dịch sẽ được thay thế và quá trình lặp lại cho đến khi điện giải và cân bằng nội môi được cải thiện, chức năng thận phục hồi.
Cách thực hiện lọc màng bụng được đánh giá là đơn giản, dễ dàng
- Lọc màng bụng liên tục ngoại trú (CAPD)
Với phương pháp này, bác sĩ sẽ sử dụng ống thông để đi qua da của bụng để tiếp cận túi Douglas trong khoang bụng. Thủ thuật này cần được thực hiện trong phòng mổ và ống thông sẽ được cố định trong cơ thể của bệnh nhân cho đến khi quá trình lọc màng bụng kết thúc.
Mỗi ngày, bệnh nhân cần thay đổi dịch khoảng 4 lần ngay tại nhà. Quá trình trao đổi dịch diễn ra như sau:
+ Bước 1: Chuyển dịch vào cơ thể bệnh nhân qua ống thông.
+ Bước 2: Ngâm dịch từ 4 đến 8 giờ.
+ Bước 3: Tiến hành xả dịch để tiếp tục đưa dịch mới vào cơ thể.
- Lọc màng bụng chu kỳ tự động: Thích hợp cho những trường hợp suy thận mạn giai đoạn muộn, người không thể sử dụng chạy thận nhân tạo hoặc không thể tiến hành chạy thận do ở quá xa trung tâm lọc máu.
Trong quá trình thực hiện, cần phải sử dụng một ống thông được đưa vào khoang bụng để thực hiện trao đổi dịch và có thể chia thành 3 loại như sau:
+ Lọc liên tục theo chu kỳ: Cần đưa từ 3 đến 10 lần dịch lưu vào cơ thể mỗi đêm. Ban ngày, dung tích dịch lọc sẽ lưu lại tại ổ bụng và sau đó sẽ được tháo ra trước khi bắt đầu chu kỳ lọc vào buổi tối.
+ Lọc màng bụng theo chu kỳ đêm: Trong ban ngày, không có dịch lọc được tích tụ trong cơ thể. Thay vào đó, quá trình lọc được tập trung nhiều hơn vào ban đêm.
+ Lọc màng bụng theo chu kỳ thủy triều: Trước tiên, dịch lọc được chuyển vào cơ thể của bệnh nhân. Sau đó, một phần của dịch sẽ được giữ lại tại các điểm dừng trong chu kỳ.
2. Lọc màng bụng mang lại lợi ích gì?
- Không cần sử dụng máy chạy thận nhân tạo và thực hiện dễ dàng.
Bệnh nhân không phụ thuộc vào thiết bị, máy móc khi tiến hành lọc màng bụng
- Thích hợp cho nhiều người bệnh, đặc biệt là những người có lịch trình bận rộn, đi làm và đi học.
- Phù hợp với những người bệnh có tình trạng huyết động không ổn định.
- Hiệu quả trong việc lọc máu.
- Có thể bảo vệ chức năng thận.
- Giảm nguy cơ mất máu và thiếu sắt.
- Khi sử dụng phương pháp này, chế độ ăn của bệnh nhân cũng ít bị hạn chế hơn.
3. Nhược điểm của lọc màng bụng
Ngoài những lợi ích đã được nêu, lọc màng bụng cũng mang đến một số hạn chế cụ thể như sau:
- Dịch lọc màng bụng chứa glucose nên bệnh nhân có thể gặp vấn đề về đường huyết.
- Trong quá trình thực hiện tại nhà, nếu bệnh nhân không tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ trong quá trình lọc dịch thì có thể gây ra một số vấn đề như viêm màng phúc mạc hoặc nhiễm trùng phần ra của ống thông.
Trường hợp có khối u trong bụng không thể thực hiện lọc màng bụng
- Khi một lượng dịch lớn được rút ra khỏi cơ thể, bệnh nhân có thể gặp vấn đề về huyết áp thấp. Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân mắc xơ gan cổ chướng và tiến hành lọc dịch màng bụng thì có thể gặp vấn đề về tăng huyết áp trong những ngày lọc dịch đầu tiên.
- Trong quá trình lọc, cơ thể có thể mất nhiều protein.
- Tăng nguy cơ mắc các vấn đề về nhịp tim hoặc giảm nhiệt độ cơ thể.
- Một số nguy cơ khác bao gồm ống thông bị tắc hoặc bị lún vào trong hoặc tuột ra khỏi ổ bụng, xuất hiện máu tại vị trí của ống thống hoặc tại khoang màng phúc mạc, dịch trong ổ bụng bị rò rỉ,...
- Lọc màng bụng không phù hợp với tất cả các trường hợp bệnh nhân. Dưới đây là một số trường hợp bị loại trừ khỏi việc thực hiện lọc màng bụng:
+ Người bệnh bị nhiễm trùng phúc mạc, dính phúc mạc,... có thể là kết quả của vết mổ trước đó hoặc chấn thương.
+ Các trường hợp bị xơ hóa phúc mạc.
+ Bệnh nhân mới phẫu thuật ghép động mạch chủ bụng.
+ Có khối u trong khoang bụng.
+ Các trường hợp bị thoát vị thành bụng, cơ hoành hoặc thoát vị bẹn.
+ Nếu mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính nghiêm trọng cũng không thể thực hiện lọc màng bụng.
+ Các trường hợp không thể chứa dịch trong ổ bụng.
+ Người mắc suy dinh dưỡng nghiêm trọng, nhiễm trùng da, béo phì, bị một số bệnh về ruột như viêm ruột hoặc viêm túi thừa,...
+ Người bệnh gặp nhiều khó khăn khi thực hiện các yêu cầu kỹ thuật mà bác sĩ đưa ra trong quá trình lọc dịch.
Hi vọng với những thông tin trên, bạn đã hiểu rõ hơn về phương pháp lọc màng bụng. Mặc dù vẫn có nhiều trường hợp không thích hợp với phương pháp này, nhưng đối với nhiều bệnh nhân suy thận nặng, lọc màng bụng thực sự có thể mang lại hiệu quả cao, dễ thực hiện và không đòi hỏi quá nhiều máy móc.
