Cám còn được gọi là cám bột hoặc cám xay xát, là sản phẩm phụ thu được trong quá trình xay xát ngũ cốc. Sau khi hạt chính được tách ra, cám có giá trị cao và được bán như một sản phẩm chính, chỉ đứng sau ngũ cốc tinh chế. Cám có thể là cám khô, được sấy khô để bảo quản lâu dài, hoặc cám ướt, thường được cung cấp cho các cơ sở nuôi cá da trơn.
Cấu trúc
Cám gạo thường ở dạng bột, mềm mại và mịn. Nó chiếm khoảng 10-12% khối lượng gạo chưa xay xát. Cám bao gồm lớp vỏ ngoài của hạt gạo và lớp aloron, thu được trong quá trình xay xát và chế biến gạo, và được gọi chung là cám.
Chất dinh dưỡng
Dinh dưỡng (%) | Lúa mì | Lúa mạch đen | Yến mạch | Gạo | Đại mạch |
---|---|---|---|---|---|
Cacbohydrat không tinh bột | 45–50 | 50–70 | 16–34 | 18–23 | 70–80 |
Tinh bột | 13–18 | 12–15 | 18–45 | 18–30 | 8–11 |
Protein | 15–18 | 8–9 | 13–20 | 15–18 | 11–15 |
Chất béo | 4–5 | 4–5 | 6–11 | 18–23 | 1–2 |
Ứng dụng
Cám là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho cá, cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất béo và protein. Do cám chứa ít tinh bột nên khả năng kết dính thấp, cần bổ sung thêm gạo tấm để tăng độ dính trong quá trình chế biến. Nấu gạo hồ hóa giúp tăng độ dính và liên kết nguyên liệu. Trước khi cho cá ăn, cám cần được làm nguội. Rau muống có thể được thêm vào để tăng chất xơ và sắt cho cá vì cám chứa ít sắt.
Cám có thể được nấu chín và phơi khô thành bánh cám khô, loại bánh này có thể bảo quản được hơn 6 tháng mà chất lượng không thay đổi nhiều.
Ngoài việc sử dụng trong chăn nuôi, cám gạo còn có nhiều ứng dụng khác. Nó là nguồn nguyên liệu rẻ với thành phần dinh dưỡng phong phú, chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và chất béo không bão hòa có lợi cho sức khỏe. Ở các quốc gia phát triển, cám thường được dùng để chiết xuất dầu, có nhiều ứng dụng tương tự như các loại dầu khác. Dầu cám còn được dùng trong thực phẩm để bổ sung chất béo không no và trong mỹ phẩm, y học để sản xuất kem dưỡng da và thực phẩm chức năng nhờ vào hàm lượng vitamin E và nhóm vitamin B cao.
Ghi chú
Tài liệu tham khảo
- http://www.vaas.org.vn/images/caylua/12/37_cam.htm Xem lưu trữ vào ngày 12-07-2013 trên Wayback Machine. Cám gạo (Bran rice)