Buzz
Đề bài
Viết một đoạn văn (khoảng 150 từ) chia sẻ suy nghĩ của bạn về tính hàm súc của ngôn ngữ thơ ca.
Phương pháp giải - Xem chi tiết
Giải thích chi tiết
Maiacốpxki đã từng nói:
“ Phải bỏ công tốn sức với hàng ngàn câu chữ
Để thu được chỉ một câu duy nhất
Những câu đó khiến cho lòng rung động
Một triệu trái tim trong vòng hàng triệu năm.”
Để có mỗi “từ” như vậy trong tác phẩm, đặc biệt là trong thơ ca, nhà thơ đã phải lao động hết sức mình, trải qua quá trình sàng lọc tốn công. Quá trình này phải đảm bảo rằng ngôn ngữ trong tác phẩm có tính chính xác, tính hàm súc, tính biểu cảm và tính hình tượng.
Tính hàm súc có thể hiểu là khả năng của ngôn ngữ miêu tả mọi hiện tượng của cuộc sống một cách súc tích, ít lời mà diễn đạt được nhiều ý, ý tại từ ngoại. Đó chính là cách sử dụng từ với hiệu quả cao nhất, có giá trị biểu hiện cao nhất. Nguyễn Du đã “giết chết” các nhân vật Mã Giám Sinh, Sở Khanh, Hồ Tôn Hiến, mỗi tên chỉ bằng một từ: cái vô học của Mã Giám Sinh (Ghế trên ngồi tót sỗ sàng); cái gian manh của Sở Khanh (Rẽ song đã thấy Sở Khanh lẻn vào); cái tầm thường ti tiện của Hồ Tôn Hiến (Lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình). Trên một diện tích ngôn ngữ hạn hẹp, từ vựng trong tác phẩm thơ ca được sử dụng rất tiết kiệm, được “đúc lại như huân chương” như một nhà thơ đã nói hoặc như Pautốpxki: “Những từ xơ xác nhất mà chúng ta đã nói đến cạn cùng, đã mất sạch tính chất hình tượng đối với chúng ta, những từ ấy trong thơ ca lại sáng lấp lánh, lại kêu giòn và toả hương” (Bông hồng vàng). Để đạt được tính hàm súc cao nhất, có thể biểu hiện được cái vô hạn của cuộc sống trong những giới hạn của các đơn vị ngôn ngữ, thơ ca phải tính đến những kiểu tổ chức đặc biệt mà nhà nghiên cứu Phan Ngọc gọi là “quái đản”. Dưới áp lực của cấu trúc ngôn ngữ đặc biệt này, ngữ nghĩa của từ trong thơ không chỉ dừng lại ở nghĩa gốc, nghĩa đen, nghĩa trong từ điển mà còn phong phú, sâu sắc và tinh tế hơn. Đó là loại nghĩa được tạo ra thông qua quan hệ và trong quan hệ. Như trong câu thơ của Bằng Việt “Ôi - kỳ lạ và thiêng liêng bếp lửa!” đã mở ra những liên tưởng thú vị. Trong cuộc sống, bếp lửa là công cụ để nấu nướng hàng ngày. Ở đây, nó còn là biểu tượng ẩn dụ cho tấm lòng yêu thương của bà cũng như ngọn lửa cháy mãi trong lòng cháu. Bếp lửa cũng là ngọn lửa của nhiệt tình, nhiệt huyết của bà với cách mạng.
