Đọc lại đoạn văn về Thời gian trong Sách giáo khoa Ngữ văn 11, tập một (tr.74) và trả lời các câu hỏi:
Câu 1
Câu 1 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Bài thơ được viết bằng thể thơ nào? Thể thơ đó có phù hợp với tâm trạng mà nhà thơ muốn thể hiện không? Vì sao bạn đưa ra nhận định đó?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại toàn bài thơ, gợi lại kiến thức về thể thơ để xác định tên thể thơ. Dựa vào nội dung, chủ đề của tác phẩm để đưa ra cách nhận định về sự phù hợp của thể thơ.
Lời giải chi tiết:
- Thể thơ: Tự do.
- Thể thơ này phù hợp với tâm trạng mà nhà thơ muốn thể hiện. Bởi thể thơ tự do linh hoạt về số tiếng trong một dòng thơ, giúp thể hiện những cảm nhận sâu sắc về mối quan hệ giữa thời gian, cuộc sống với con người và nghệ thuật.
Câu 2
Câu 2 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Qua cách cảm nhận về thời gian của nhân vật trữ tình, có thể suy luận được điều gì về sự hiện diện của yếu tố tượng trưng trong bài thơ?
Phương pháp giải:
Lời giải chi tiết:
- Hầu hết các dòng thơ đều chứa đựng yếu tố tượng trưng, giúp bài thơ trở nên độc đáo và ấn tượng.
+ “Thời gian qua kẽ tay”. Đó là sự lặng lẽ chạm vào chúng ta rồi trôi qua nhanh chóng đến không gian không thể đo. Con người cảm nhận mỗi dấu vết đi “qua kẽ tay” để sau đó hoang mang, tiếc nuối. Câu thơ đầu tiên đã mở ra một sự tưởng tượng thú vị cho người đọc. Thời gian quý báu nhưng lại mong manh vô cùng, vì vậy con người luôn khao khát có thể kiểm soát thời gian trong tay mình. Và khi thời gian trôi qua qua kẽ tay ta, thoát khỏi sự nắm giữ của con người, thì thời gian đã vô tình “Làm khô những chiếc lá”. Sự trôi chảy của thời gian khiến con người và tất cả mọi vật trở nên phai nhạt. Những chiếc lá màu xanh tươi mới hôm nào giờ đã héo úa. Tuổi trẻ của con người cũng thế, tươi đẹp nhưng ngắn ngủi, chỉ cần một thoáng là chân đã bước qua ngưỡng cửa già yếu.
+ “Rơi”. Ở đây là việc xa lìa, phôi pha. Bận rộn với cuộc sống, con người đột nhiên tỉnh giấc và cảm thấy buồn bã, tủi nhục khi tất cả những điều mà họ yêu thương đều thoáng qua khỏi tầm tay.
+ …
Câu 3
Câu 3 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Việc lặp lại từ “riêng” trong đoạn thơ 2 hé lộ điều gì về mối liên hệ giữa đoạn thơ thứ 2 và đoạn thơ 1 trên phương diện nội dung?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại khổ thơ 2 và khổ 1 để nhận xét về mối liên hệ.
Lời giải chi tiết:
Việc lặp lại từ “riêng” đã thể hiện sự khẳng định của sự tồn tại với nghệ thuật chân chính “câu thơ”, “bài hát”. Dù mọi việc, mọi thứ có thể mất đi, biến mất nhưng nghệ thuật chân chính sẽ vẫn tồn tại mãi mãi, sẽ phát triển mạnh mẽ tiếp tục.
Câu 4
Câu 4 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Xác định nghĩa ẩn dụ của từ “xanh” (được nhắc tới hai lần trong bài thơ).
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại đoạn thơ 2, chú ý từ “xanh” trong đoạn thơ để xác định nghĩa.
Lời giải chi tiết:
Nghĩa ẩn dụ của từ đó là sự tồn tại, không bao giờ biến mất của nghệ thuật chân chính.
Câu 5
Câu 5 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Phân tích hiệu quả nghệ thuật của việc so sánh “đôi mắt em” với “hai giếng nước”.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại đoạn thơ 2 để phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép so sánh.
Lời giải chi tiết:
Hiệu quả: Đôi mắt sâu thẳm đó trông “như hai giếng nước”, long lanh và tràn đầy sức sống. Từ đó làm cho câu thơ thêm sinh động và hấp dẫn hơn với người đọc.
Câu 6
Câu 6 (trang 10, sách bài tập Ngữ Văn 11, tập một):
Bài thơ đã gợi cho bạn những suy nghĩ gì về bản chất của thời gian, nghệ thuật, tình yêu và mối tương quan giữa chúng.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ lại toàn bộ bài thơ, từ những kiến thức đã gợi ra từ câu trên để đưa ra bản chất và mối tương quan.
Lời giải chi tiết:
Bản chất và mối tương quan: Thời gian quý báu nhưng mong manh vô cùng nên con người lại càng khao khát có thể kiểm soát thời gian trong tay mình. Sự trôi chảy của thời gian khiến con người và mọi vật trở nên phai nhạt. Tuy nhiên có những thứ vẫn sẽ tồn tại mãi mãi không bị ảnh hưởng bởi thời gian đó là nghệ thuật chân chính và tình yêu. Nhà thơ không chỉ nhận thức trước những giá trị cao quý bất diệt mà còn đề ra một cách sống ý nghĩa, cho thấy giá trị của nghệ thuật và tình yêu. Nếu cảm thấy bản thân già nua và cũ kỹ, hãy trao đi những vần thơ và những bản nhạc, hãy nhìn sâu vào đôi mắt của người yêu. Những điều giản dị nhất lại là chìa khóa cứu rỗi cho tâm hồn.