Chất chống oxy hóa được tìm thấy ở đâu và có những đặc tính gì?
Chất chống oxy hóa là gì và có vai trò như thế nào?
Chất chống oxy hóa là các hoạt chất được sử dụng để bảo vệ hoặc làm chậm quá trình tổn thương do gốc tự do gây ra cho tế bào. Đây là những phân tử không ổn định được tạo ra trong quá trình hoạt động của cơ thể hoặc chịu tác động của các yếu tố bên ngoài.
Chất chống oxy hóa tham gia vào việc làm chậm quá trình tổn thương do gốc tự do gây ra trong tế bào
Có nhiều nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tự nhiên và nhân tạo. Chất chống oxy hóa sinh ra bên trong cơ thể gọi là nội sinh, còn từ bên ngoài cơ thể gọi là ngoại sinh.
Tế bào là nơi sản sinh gốc tự do, chúng có nguồn gốc từ quá trình tiêu hóa thức ăn hoặc từ phản ứng với môi trường bên ngoài. Khi cơ thể không loại bỏ được gốc tự do, sự stress oxy hóa sẽ gây tổn thương chức năng của cơ quan và tế bào.
1.2. Chất chống oxy hóa có thể được tìm thấy ở đâu?
Cơ thể tự sản xuất một số chất chống oxy hóa để chống lại gốc tự do tạo ra trong các hoạt động cơ thể. Ngoài ra, chất chống oxy hóa cũng có trong hoa quả và rau xanh. Hiện nay, thị trường có nhiều loại thực phẩm chức năng bổ sung chất chống oxy hóa.
1.3. Chất chống oxy hóa có đặc tính như thế nào?
Chất chống oxy hóa có khả năng tan trong chất béo và nước:
- Trong nước: chất chống oxy hóa phản ứng với chất oxy hóa trong bào tương và huyết tương.
- Trong chất béo: chất chống oxy hóa bảo vệ màng tế bào khỏi quá trình peroxy hóa lipid.
Dịch cơ thể và mô có chứa chất chống oxy hóa ở nồng độ khác nhau, tùy thuộc vào hoạt động của chúng và sự kết hợp với hệ thống enzym chống oxy hóa trong cơ thể.
Khi tiếp xúc với một số kim loại, chất chống oxy hóa có thể hoạt động như chất khử và tăng stress oxy hóa.
2. Lợi ích của chất chống oxy hóa đối với cơ thể
Quá trình tiêu hóa và phản ứng với môi trường luôn tạo ra gốc tự do. Khi gốc tự do vượt quá khả năng tự cân bằng của cơ thể, điều này có thể ức chế các chất oxy hóa, gây lão hóa và gây ra một số bệnh như ung thư.
Hình dung về lợi ích của chất chống oxy hóa
Các chất chống oxy hóa trong cơ thể giúp ngăn ngừa hoặc làm chậm tổn thương do gốc tự do gây ra cho tế bào, nâng cao sức khỏe tổng thể và tăng cường sức khỏe cho tế bào cơ thể.
3. Cần bổ sung chất chống oxy hóa hay không và nên bổ sung từ nguồn nào?
Bổ sung chất chống oxy hóa là cần thiết nhưng phải tuân thủ đúng liều lượng và thời điểm. Sử dụng quá nhiều có thể gây hại và tăng nguy cơ tổn thương oxy hóa.
Nghiên cứu cho thấy lượng chất chống oxy hóa quá cao có thể gây tử vong. Do đó, không nên bổ sung chất chống oxy hóa ở liều cao theo khuyến nghị của các chuyên gia y tế.
Viện Y tế Quốc gia đã cảnh báo về nguy cơ bổ sung chất chống oxy hóa liều cao qua thực phẩm chức năng, có thể gây hại và tương tác với thuốc. Do đó, việc này cần được tham vấn ý kiến bác sĩ để tránh nguy cơ không mong muốn.
Thực phẩm tự nhiên có khả năng giảm tác hại oxy hóa tốt hơn so với thực phẩm chức năng. Do đó, việc bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm tự nhiên là lựa chọn an toàn và hiệu quả nhất.
Xây dựng chế độ ăn giàu hoa quả, rau và duy trì lối sống lành mạnh là điều quan trọng. Trong trường hợp cần thiết, việc hỏi ý kiến bác sĩ về bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm tự nhiên ở liều thấp là phù hợp.
Bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm tự nhiên là lựa chọn an toàn và hiệu quả.
4. Mẹo bổ sung chất chống oxy hóa hiệu quả
Để bổ sung chất chống oxy hóa hiệu quả từ thực phẩm tự nhiên, bạn nên:
- Ưu tiên thêm trái cây và rau xanh trong chế độ ăn hàng ngày.
- Theo dõi tổng màu sắc của bữa ăn để điều chỉnh. Nếu màu sắc chủ đạo của bữa ăn là be hoặc nâu, đó có thể là dấu hiệu của thiếu chất chống oxy hóa, cần bổ sung thêm các món có màu xanh và hoa quả tươi.
- Sử dụng gia vị như đinh hương, gừng, nghệ, quế, thì là,... để tăng hương vị và đồng thời bổ sung chất chống oxy hóa.
- Tránh ăn quá muối hoặc đường trong các bữa ăn vặt.
- Nếu đang sử dụng đa vitamin, cần cẩn trọng với liều lượng để tránh tình trạng cơ thể hấp thụ quá nhiều một số dưỡng chất như vitamin E, A hoặc selen có thể gây ra một số vấn đề nguy hại.
Chất chống oxy hóa cần thiết để duy trì sức khỏe tốt. Để cơ thể hoạt động ổn định, hãy ăn uống bổ sung chất chống oxy hóa từ tự nhiên. Mỗi loại chất chống oxy hóa có chức năng riêng, không thể thay thế lẫn nhau, vì vậy cần có sự đa dạng trong chế độ ăn uống để tránh mất cân bằng oxy hóa.