Chấp nhận phần tối của bản thân (những điều chưa hoàn thiện, những nét tính cách mà bạn từ chối, những traumơ từ quá khứ…) để phát triển bản thân một cách toàn diện là mục tiêu của phương pháp shadow work.
Shadow work là phương pháp tâm lý được giới thiệu bởi bác sĩ tâm lý người Thụy Sĩ Carl Jung dựa trên khái niệm “phần tối của bản thân” dùng để chỉ những phần tính cách mà chúng ta thường che giấu, từ chối hoặc không nhìn nhận. Mặc dù phần tối này có thể gây ra cảm xúc tiêu cực như tức giận hoặc oán hận, Carl Jung tin rằng nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích sự sáng tạo. Theo ông, phần tối là một phần không thể thiếu trong trải nghiệm con người về thế giới và các mối quan hệ.
Ảnh: Unsplash/Jessie Mccall
Theo Carl Jung, tính cách con người được chia thành hai phần: một phần nổi bật hiển thị ra bên ngoài và phần tối – những nét tính cách, đặc điểm, cảm xúc… mà một người không muốn công khai, thường bị che giấu và kìm nén. Jung cho rằng, phần tối không chỉ là yếu tố tiêu cực trong tâm lý và tính cách, mà nó còn đóng góp vào việc xây dựng một bản thể toàn diện của con người. Khi bạn che giấu và kìm nén phần tối của bản thân thay vì chấp nhận nó, sẽ đến một lúc nào đó, phần tối đó sẽ phát triển ra bên ngoài qua những dấu hiệu như căng thẳng, tự ti, hoài nghi, khó thiết lập mối quan hệ với người khác… Do đó, shadow work giúp bạn học cách chấp nhận những khía cạnh chưa hoàn thiện của bản thân, hiểu biết về chính mình, từ đó quản lý và cân bằng mọi khía cạnh tâm lý, cảm xúc để phát triển toàn diện.
TÍCH LỢI TỪ VIỆC THỰC HÀNH SHADOW WORK
Lợi ích lớn nhất mà phương pháp tâm lý shadow work mang lại là giúp bạn chấp nhận toàn bộ những gì thuộc về mình để phát triển bản thân một cách thuận lợi. Ngoài ra, phương pháp này còn đem lại những hiệu quả tích cực khác:
Shadow work giúp bạn chấp nhận tất cả mọi khía cạnh của bản thân, cả tích cực lẫn tiêu cực, giúp bạn dễ dàng tương tác với những người xung quanh. Bạn nhận ra rằng mỗi người đều có nhược điểm và không ai hoàn hảo. Khi bạn có thái độ thông cảm với chính mình, bạn cũng sẽ có thái độ tương tự với người khác, giúp xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và bền vững thay vì thất vọng về những khuyết điểm của họ.
Phần tối của bạn không chỉ chứa đựng những yếu điểm tâm lý mà còn là nơi ẩn chứa những tiềm năng mà bạn không ngờ đến, chẳng hạn như khả năng sáng tạo. Bằng cách chấp nhận các yếu điểm và cảm xúc tiêu cực bên trong, bạn sẽ khám phá và thể hiện chúng qua nhiều hình thức khác nhau, bao gồm hội họa, âm nhạc hoặc văn chương.
Như đã đề cập, khi bạn học cách chấp nhận và khoan dung phần tối bên trong, bạn sẽ cảm thấy thoải mái với bản thân một cách toàn diện. Từ đó, khi tiếp xúc với mọi người xung quanh, bạn sẽ tự tin hơn khi tự biểu hiện mình thay vì lo sợ sự phê phán từ người khác.
4. CẢI THIỆN TINH THẦN
Kìm nén và che giấu phần tối của bản thân có thể gây ra những vấn đề tâm lý. Bằng cách từ chối nhận ra những phần tối này, bạn có thể cảm thấy tự ti và căng thẳng vì lo sợ sẽ bị phát hiện. Shadow work giúp bạn nhận ra rằng mỗi người đều bao gồm cả những mặt tích cực và tiêu cực. Ngoài ra, phương pháp này giúp bạn giải quyết những vấn đề tâm lý từ nguyên nhân, giúp bạn nhận biết những nguồn gốc của sự không hài lòng về bản thân.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ THỰC HIỆN SHADOW WORK?
Có nhiều cách để thực hiện shadow work, nhưng để thành công, bạn cần dành thời gian để kết nối với tâm hồn để đối mặt với phần tối mà bạn đang che giấu.
Hãy chú ý đến cách phản ứng của bản thân trước một tình huống cụ thể. Những phản ứng này có thể là dấu vết của những trải nghiệm tâm lý quá khứ, kéo theo những nỗi sợ mà bạn luôn cố gắng giấu kín. Bằng cách nhìn nhận những phản ứng này, bạn có thể tìm cách vượt qua những ký ức không mong muốn, học cách đối mặt để trở nên mạnh mẽ hơn trong những thử thách tương lai.
Bạn có thể phân biệt vùng tối và đương đầu với nó bằng cách phản chiếu hình ảnh của bản thân lên người khác. Đôi khi, mọi người xung quanh là gương phản chiếu tất cả những nỗi sợ hãi, ám ảnh tiềm thức và những đặc điểm tính cách mà bạn từ chối. Hãy chú ý đến cách bạn cảm nhận khi gặp gỡ mọi người. Khi bạn cảm thấy không thoải mái với hành vi hoặc tính cách của người khác, có thể bạn đang đương đầu với những mặt tối mà bản thân đang che giấu.
Ảnh: Unsplash/Florida Memory
Những cảm xúc và thói quen mà khi còn nhỏ, người lớn thường khuyến khích loại bỏ là gì? Nhiều đứa trẻ năng động, tinh nghịch thường được dạy phải trở nên điềm đạm và ngoan ngoãn hơn, hoặc ngược lại, những đứa trẻ ít năng động thường được khuyến khích tham gia vào cộng đồng và mở lòng hơn. Do đó, những đứa trẻ này thường tin rằng những đặc điểm của họ không đáng được công nhận và che giấu chúng để làm hài lòng người khác. Việc nhận biết những yếu tố này có thể giúp bạn khám phá những tổn thương tâm lý bên trong, từ đó học cách cân bằng những phần tối ấy để trân trọng bản thân và phát triển toàn diện hơn.
Nghệ thuật là phương tiện hiệu quả giúp bạn tự do biểu lộ phần tối bên trong. Bạn có thể sử dụng hội họa, âm nhạc hoặc văn chương để thể hiện mọi cảm xúc tiêu cực. Đây là cách để bạn đối mặt và chấp nhận phần tối của mình một cách trực quan hơn thay vì từ chối nó, giúp bạn dần mở lòng và giải tỏa áp lực tâm lý.
4. VIẾT NHẬT KÝ CẢM XÚCTương tự như việc biểu lộ phần tối qua nghệ thuật, viết nhật ký cũng giúp bạn giải phóng mọi suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực để giảm bớt áp lực. Hãy dành một vài phút mỗi ngày để viết tự do về những điều bạn nghĩ và cảm nhận trong tâm trí hoặc về những trải nghiệm hàng ngày của bạn. Bằng cách này, bạn có thể dễ dàng hình dung và hiểu được những gì bạn đang trải qua, từ đó học cách thông cảm và quan tâm hơn đến chính mình.
Bạn có thể tự trò chuyện với bản thân bằng cách đặt một số câu hỏi để khám phá phần tối mà bạn đang che giấu, làm thế nào để đối mặt với nó và những tình huống nào trong cuộc sống có thể khiến bạn bộc lộ những cảm xúc tiêu cực. Dưới đây là một số câu hỏi mà bạn có thể tự đặt cho chính mình:
- Bạn nghĩ rằng mọi người xung quanh đánh giá bạn như thế nào? Họ thường nói gì về bạn và điều này làm bạn cảm thấy như thế nào?
- Với bạn, những đặc điểm tính cách xấu nhất mà một người có thể có là gì? Bạn có nghĩ rằng bạn có những đặc điểm đó không?
- Có những kí ức nào khiến bạn cảm thấy xấu hổ?
- Bạn cảm thấy ghen tỵ với ai và vì sao?
- Bạn sợ điều gì? Làm thế nào để bạn đối mặt với nỗi sợ đó?
- Bạn muốn người khác hiểu bạn như thế nào?
Mỗi người đều có phần tối trong tâm hồn. Nếu chúng ta tiếp tục che giấu thay vì chấp nhận và thừa nhận chúng như một phần của bản thân, chúng có thể trở thành nỗi ám ảnh và gây ra các vấn đề tâm lý. Bằng cách đối mặt với phần tối qua việc thực hiện shadow work, bạn có thể tự tin hơn vào bản thân, chấp nhận sự không hoàn hảo của mình để sống một cuộc sống an bình và phát triển toàn diện.