Việc thờ cúng là một phần không thể thiếu trong văn hóa tín ngưỡng của người Việt. Theo truyền thống, việc lựa chọn hướng bàn thờ có ý nghĩa rất lớn, liên quan trực tiếp đến tài vận và sức khỏe của gia đình. Nếu bàn thờ được đặt không đúng hướng, điều này có thể ảnh hưởng xấu đến vận khí của gia đình. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết để chọn hướng bàn thờ sao cho chuẩn nhất.

1. Khái niệm về hướng bàn thờ
Hướng bàn thờ đơn giản có thể hiểu là hướng mà bàn thờ nhìn ra ngoài. Hướng này sẽ đối diện với lưng của người đứng làm lễ trước bàn thờ. Dựa trên yếu tố tuổi và mệnh của gia chủ, các chuyên gia phong thủy sẽ tính toán và xác định hướng tốt nhất để đặt bàn thờ sao cho phù hợp.

2. Những yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn hướng bàn thờ
Để chọn đúng hướng bàn thờ, yếu tố đầu tiên cần xem xét là tuổi của gia chủ. Bàn thờ là nơi linh thiêng, liên quan đến mệnh và ngũ hành của gia đình. Người đứng ra làm chủ gia đình thường là nam giới, nhưng nếu gia đình thiếu người nam, có thể lựa chọn tuổi của người nữ trong gia đình để xác định hướng đặt bàn thờ phù hợp.
Việc lựa chọn hướng bàn thờ theo tuổi gia chủ rất quan trọng, bởi điều này giúp việc thờ cúng đạt hiệu quả phong thủy cao nhất. Chọn hướng bàn thờ hợp mệnh sẽ mang lại may mắn, tài lộc và thịnh vượng cho cả gia đình.

3. Cách thức xác định hướng bàn thờ phù hợp
Bàn thờ cũng tuân theo nguyên lý “Nhất vị, nhị hướng”, nghĩa là ưu tiên chọn vị trí trước, sau đó mới tính đến hướng sao cho hợp phong thủy. Vậy thì, bàn thờ cần đặt theo hướng nào?
3.1. Lựa chọn hướng bàn thờ theo tuổi gia chủ
Ngoài việc ưu tiên vị trí thuận lợi, hướng bàn thờ còn cần phải tương hợp với tuổi của gia chủ. Dưới đây là một số phương vị đặt bàn thờ theo từng tuổi:
- Gia chủ tuổi Thân, Tý, Thìn nên đặt bàn thờ theo hướng Bắc (cung Tý), Đông Nam (cung Thìn), hoặc Đông (cung Mão).
- Gia chủ tuổi Mão, Mùi, Hợi nên đặt bàn thờ theo hướng Bắc (cung Mùi), Đông (cung Mão), hoặc Đông Nam (cung Thìn).
- Gia chủ tuổi Tý, Sửu, Dậu nên đặt bàn thờ theo hướng Đông (cung Mão), hoặc Bắc (cung Sửu).

3.2. Lựa chọn hướng bàn thờ theo mệnh gia chủ
Mệnh của gia chủ có thể xác định dựa trên tuổi, từ đó sử dụng phương pháp gieo quẻ Bát quái để tìm ra hướng phù hợp cho bàn thờ phong thủy. Tuy nhiên, cần phân biệt giữa mệnh tử vi và mệnh phong thủy. Có hai loại quẻ mệnh phong thủy chính:
- Đầu tiên là Đông Tứ Mệnh và Tây Tứ Mệnh
Người thuộc hành Mộc, Thủy, Hỏa sẽ thuộc Đông Tứ Mệnh, trong khi người thuộc hành Kim, Thổ là Tây Tứ Mệnh.
- Thứ hai là Đông Tứ Trạch và Tây Tứ Trạch
Các hướng như Đông, Đông Nam, Nam, Bắc được xếp vào nhóm Đông Tứ Trạch. Còn Tây Tứ Trạch bao gồm các hướng Tây, Tây Bắc, Tây Nam và Đông Bắc.
Khi đã xác định được mệnh của gia chủ, chúng ta sẽ kết hợp cả hai yếu tố mệnh và quẻ để chọn hướng đặt bàn thờ phù hợp.

4. Các loại hướng phù hợp cho bàn thờ
4.1. Hướng đặt bàn thờ Phật chuẩn phong thủy
Bàn thờ Phật cần được đặt ở vị trí phù hợp trong không gian để giữ được sự linh thiêng và trang nghiêm. Hướng đặt bàn thờ Phật lý tưởng nhất là hướng ra cửa chính, điều này giúp thu hút tài lộc, may mắn vào nhà. Tuyệt đối không được đặt bàn thờ Phật gần nhà vệ sinh, lối đi lại hoặc quay vào tường, vì điều này có thể gây ảnh hưởng xấu, thậm chí là bất kính với bề trên.

4.2. Hướng đặt bàn thờ tổ tiên chuẩn phong thủy
Theo phong thủy, hướng đặt bàn thờ gia tiên được chọn dựa trên mệnh của người đứng đầu gia đình, tức là trụ cột của gia đình:
- Gia chủ mệnh Mộc, Hỏa, Thủy nên đặt bàn thờ theo các hướng Đông, Nam, Bắc, hoặc Đông Nam.
- Gia chủ mệnh Kim và Thổ nên chọn các hướng Tây, Tây Nam, Tây Bắc, hoặc Đông Bắc để đặt bàn thờ.

4.3. Hướng đặt bàn thờ Thần Tài, Thổ Địa chuẩn phong thủy
Rất nhiều người băn khoăn liệu có nên đặt bàn thờ Thần Tài hướng ra cửa chính? Bàn thờ Thần Tài và Thổ Địa là nơi giúp thu hút tài lộc và may mắn cho gia đình. Do đó, đặt bàn thờ hướng ra cửa chính là điều lý tưởng để đón nhận tài khí. Thường thì bàn thờ nên được đặt sát tường hoặc phía sau bình phong để tạo sự vững chãi, tượng trưng cho sự bình an và thịnh vượng cho gia đình.

4.4. Hướng đặt bàn thờ ông Táo (bàn thờ bếp)
Bàn thờ ông Táo cần được đặt một cách trang nghiêm trong khu vực bếp của gia đình. Về phương hướng, có thể đặt bàn thờ song song với bếp hoặc hướng về phía bếp. Quan trọng là bàn thờ nên gần khu vực nấu nướng và tránh đặt gần nhà vệ sinh. Hướng Nam là sự lựa chọn lý tưởng để đặt bàn thờ ông Táo trong bếp.
Nếu không thể đặt bàn thờ ông Táo trong bếp, gia đình có thể thực hiện nghi lễ thắp hương tại bàn thờ gia tiên.

4.5. Hướng đặt bàn thờ trong chung cư
Tùy thuộc vào không gian và vị trí của từng căn hộ chung cư, có thể lựa chọn một trong hai cách đặt bàn thờ sau:
- Cách 1: Đặt bàn thờ treo trên tường, phù hợp với các căn hộ nhỏ cần tiết kiệm diện tích.
- Cách 2: Sử dụng tủ thờ, thường áp dụng cho các căn hộ có không gian rộng rãi, thoải mái hơn.
Theo các chuyên gia phong thủy, gia chủ nên chọn những hướng tốt như Diên Niên, Sinh Khí, Thiên Y và Phục Vị để đặt bàn thờ trong chung cư.

5. Những điều cần tránh khi chọn hướng đặt bàn thờ
Việc chọn hướng bàn thờ rất quan trọng vì ảnh hưởng trực tiếp đến không gian thờ cúng linh thiêng trong gia đình. Vì vậy, gia chủ cần chú ý những điều cần kiêng kỵ dưới đây:
- Không nên đặt bàn thờ ở những khu vực có lưu thông đi lại nhiều, gây ồn ào, làm mất đi sự thanh tịnh.
- Tránh đặt bàn thờ theo hướng Tây Nam nhìn về phía Đông Bắc.
- Không nên đặt bàn thờ hướng Đông hay Đông Nam nhìn về phía Tây.
- Không sử dụng gỗ cũ để làm bàn thờ.
- Bàn thờ tổ tiên không nên đặt ở trung tâm nhà vì mang ý nghĩa không tốt, mặc dù bàn thờ Phật có thể.
- Không nên đặt ảnh của người quá cố ở vị trí cao hơn bàn thờ.
- Không đặt bàn thờ gần nhà tắm để không làm mất đi không khí trang nghiêm.
- Không đặt bàn thờ ở những hướng Ngũ Quỷ: Tây Nam và Đông Bắc.
- Không nên đặt bàn thờ lên trên đầu tủ.
- Bàn thờ Thần và Phật có thể đặt chung nhưng nên tránh để bát hương sát nhau.
- Bàn thờ tổ tiên và bàn thờ Phật không nên đối diện nhau trong cùng một không gian.

6. Nếu vô tình đặt bàn thờ hướng xấu, cần làm gì?
Nếu gia chủ đã đặt bàn thờ theo hướng không hợp phong thủy, đừng lo, bạn vẫn có thể hóa giải bằng cách thực hiện một lễ cúng để xin chuyển hướng bàn thờ.
6.1. Phương pháp hóa giải hướng bàn thờ không tốt
Theo phong thủy Bát trạch, mỗi tuổi sẽ có 4 hướng tốt và 4 hướng xấu riêng biệt:
- 4 hướng tốt: Sinh khí, Diên niên, Thiên y, Phục vị.
- 4 hướng xấu: Họa hại, Tuyệt mệnh, Lục sát, Ngũ quỷ.
Khi lựa chọn hướng đặt bàn thờ, gia chủ cần tuân thủ nguyên tắc "Tọa cát – Hướng Cát", nghĩa là cả vị trí tốt và hướng tốt phải được xác định theo tuổi của gia chủ. Để tính toán, thường căn cứ vào tuổi và năm sinh âm lịch để tính cung mệnh theo Bát quái.
- Khảm: 1
- Khôn: 2
- Chấn: 3
- Tốn: 4
- Càn: 6
- Đoài: 7
- Chấn: 8
- Ly: 9
- Cung Cấn (nữ) và Khôn (nam) là riêng biệt.
Cách tính cung mệnh khá đơn giản, bạn có thể làm theo cách sau:
Lấy hai chữ số cuối cùng của năm sinh và cộng lại. Nếu kết quả có hai chữ số, tiếp tục cộng cho đến khi ra được một chữ số từ 1 đến 9. Đây là số a.
- Với nam, tính cung phi bằng cách lấy 10 trừ đi a.
- Với nữ, tính cung phi bằng cách lấy 5 cộng với a. (Nếu là số hai chữ số, tiếp tục cộng đến khi ra một chữ số từ 1 đến 9).
Chẳng hạn, nếu gia chủ sinh năm 1998, ta có thể tính như sau:
Cộng 9 với 8, ta được 17. Tiếp tục cộng 1 và 7, ta ra 8.
- Nam mệnh sẽ lấy 10 trừ đi 8, kết quả là 2 (cung Khôn).
- Nữ mệnh sẽ lấy 5 cộng với 8, được 13. Tiếp tục cộng 1 và 3, ta ra 4 (cung Tốn).
Sau khi tính được cung mệnh, cần lưu ý những điều sau:
- Nếu gia chủ thuộc mệnh Đông tứ mệnh: Khảm, Ly, Chấn, Tốn, bàn thờ nên đặt theo hướng Đông tứ trạch: Nam, Bắc, Đông, Đông Nam.
- Nếu gia chủ thuộc mệnh Tây tứ mệnh: Càn, Cấn, Đoài, Khôn, bàn thờ nên đặt theo hướng Tây tứ trạch: Tây, Tây Bắc, Tây Nam, Đông Bắc.
- Phong thủy có quy định cấm kỵ việc đặt bàn thờ ở hướng Tây Nam quay ra Đông Bắc và ngược lại.

6.2. Quy trình thay đổi hướng bàn thờ
Việc chuyển hướng bàn thờ chỉ nên thực hiện khi thật sự cần thiết, vì đây là nơi thờ cúng các vị thần linh, Phật, gia tiên, nên cần giữ gìn sự trang nghiêm và thanh tịnh. Vì vậy, khi chuyển bàn thờ, cần tuân thủ đúng các thủ tục để không làm mất đi sự “lộc” mà bề trên đã ban cho.
Chọn ngày tốt để chuyển bàn thờ
Khi chuyển hướng bàn thờ, gia chủ cần chọn giờ tốt và ngày lành. Xem ngày chuyển bàn thờ là bước quan trọng đầu tiên, vì ngày này cần phải hợp phong thủy, mệnh và tuổi của gia chủ. Điều này sẽ giúp quá trình chuyển hướng bàn thờ diễn ra thuận lợi và mang lại may mắn, tài lộc cho gia đình.

Mâm cúng khi chuyển bàn thờ
Mâm cúng chuyển bàn thờ thường bao gồm các món: Đĩa xôi, rượu, gà luộc, vàng mã, quần áo, cau trầu, nước sạch, hoa quả. Tuy nhiên, gia chủ có thể thêm bớt các lễ vật tùy theo điều kiện gia đình, nhưng cần đảm bảo đầy đủ và trang trọng.
Văn khấn khi chuyển hướng bàn thờ
Sau khi đã chuẩn bị mâm cúng xong, gia chủ cần đọc văn khấn để thực hiện việc chuyển hướng bàn thờ. Lời khấn cần được đọc to, rõ ràng và trôi chảy. Dưới đây là nội dung văn khấn dành cho gia chủ.

Khi đã đọc xong văn khấn, gia chủ cần vái lạy và đợi cho đến khi nén hương cháy hết khoảng ⅔. Sau đó, gia chủ làm lễ tạ và hóa vàng, rồi mới tiến hành di dời bàn thờ đến vị trí mới.
Văn khấn tạ lễ sau khi di dời bàn thờ
Khi đã hoàn tất việc di dời bàn thờ, gia chủ cần thắp thêm một nén hương mới. Khi nén hương cháy được khoảng ¼, gia chủ hãy đọc bài văn khấn sau để tạ lễ.

Khi nén hương cháy hết, gia chủ mới có thể thực hiện lễ hóa vàng và dùng bữa để kết thúc nghi thức.
Bài viết trên cung cấp những thông tin chi tiết về hướng đặt bàn thờ và các thủ tục chuyển hướng bàn thờ mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và đừng quên để lại bình luận nếu bạn đã thực hiện thành công. Truy cập Mytour để theo dõi thông tin mới nhất về thị trường Mytour nhà đất cùng với các kiến thức phong thủy nhà cửa,… nhé!
- Văn khấn gia tiên, thần linh trong các dịp thường ngày và hàng tháng đầy đủ nhất