Chuyên môn tư vấn cùng ThS. Bác sĩ Vũ Thị Duyên - Chuyên gia Thận - Nội tiết, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Hải Phòng.

Bệnh đái tháo đường ngày nay gây ra các vấn đề như mù lòa, suy thận, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhận thức, giảm tuổi thọ... Để hạn chế và kiểm soát tốt các vấn đề trên, bệnh nhân cần duy trì đường máu ổn định. Điều này không chỉ liên quan đến việc sử dụng thuốc mà còn đến việc điều chỉnh chế độ ăn uống. Chọn lựa những thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp là quan trọng để đảm bảo chế độ ăn an toàn và đủ chất dinh dưỡng. Bài viết này chia sẻ một số thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp mà bệnh nhân đái tháo đường nên ưu tiên lựa chọn.

Chỉ số đường huyết (GI) là thước đo tốc độ tăng đường huyết sau khi ăn các thực phẩm giàu chất bột đường. GI được đánh giá ở mức độ thấp, trung bình hoặc cao. Thực phẩm có GI cao thường chứa đường glucose hấp thụ nhanh, tăng đột ngột và giảm nhanh. Ngược lại, thực phẩm có GI thấp tăng đều và chậm, giúp duy trì nguồn năng lượng ổn định, có lợi cho sức khỏe và trí não. Đối với bệnh nhân đái tháo đường, sử dụng thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Chúng cũng có lợi cho chuyển hóa lipid, đặc biệt là cho bệnh nhân đái tháo đường type 2.

Chỉ số đường huyết an toàn theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA):

• Trước bữa ăn: 90 – 130mg/dl (5,0-7,2mmol/l).
• Sau bữa ăn 1-2 giờ: < 180mg/dl (10mmol/l);
• Trước khi đi ngủ: 110 – 150mg/dl (6,0 – 8,3mmol/l).

Mọi bệnh nhân đái tháo đường đều cần chọn lựa thực phẩm có chỉ số GI thấp để kiểm soát đường huyết. Chỉ số này giúp người bệnh duy trì mức đường huyết ổn định. Được đánh giá ở mức độ thấp, trung bình và cao, chỉ số GI càng thấp càng tốt cho sức khỏe. Thực phẩm có chỉ số GI thấp (≤ 55) như rau xanh, hoa quả không ngọt, giàu chất xơ là lựa chọn tốt cho bệnh nhân đái tháo đường. Thực phẩm có chỉ số GI cao (≥ 70), như đường, đồ uống có gas, cần hạn chế sử dụng, để đảm bảo sức khỏe.

Dưới đây là những thực phẩm hỗ trợ ổn định đường huyết:

• Bưởi (chỉ số GI - 25): Quả này giàu vitamin C, giúp hấp thu đường và giảm mỡ dự trữ.
• Sữa tươi ( chỉ số GI - 40): 1 cốc sữa tươi khống chế enzym hợp thành cholesterol, giúp kiểm soát cholesterol.
• Sữa đậu nành (chỉ số GI - 43): Axit amin trong sữa đậu nành củng cố hệ miễn nhiễm, giảm cholesterol và đường huyết.
• Nước mơ ( chỉ số GI - 57): Có thành phần giúp chuyển hóa oxy, làm chậm lão hóa và hỗ trợ hồi phục tế bào.
• Cà chua (chỉ số GI - 30): Giúp ổn định đường huyết và giảm cân hiệu quả.
• Nước ép táo (chỉ số GI - 15): Chứa chất xơ pectin giúp giữ nước, làm sạch ruột và giảm cholesterol.
• Cam tươi ( chỉ số GI - 43): Rất giàu chất dinh dưỡng và an toàn cho việc kiểm soát đường huyết.
• Đào (chỉ số GI - 50): Dồi dào chất xơ giúp cải thiện tiêu hóa và ức chế hấp thụ chất béo.
• Cháo yến mạch (chỉ số GI - 50): Giúp kiểm soát đường huyết và cung cấp protein và chất xơ.
• Quả Kiwi ( chỉ số GI - 50): Chứa nhiều chất xơ và vitamin cần thiết.
• Chuối ( chỉ số GI - 55): Góp phần đốt cháy chất béo và ngăn chặn sự hấp thụ carbohydrate.

• Trong mỗi bữa ăn cho bệnh nhân đái tháo đường, hãy thay đổi món ăn thường xuyên và đảm bảo số lượng thực phẩm vừa đủ. Điều này giúp duy trì cân nặng ổn định.
• Bữa ăn nên chứa đầy đủ bột đường, đạm (thịt, cá, trứng, đậu hủ), chất béo và chất xơ (rau củ quả, đậu, ngô) để đường huyết được hấp thu từ từ.
• Bổ sung nhiều rau xanh hàng ngày vì chúng giàu chất xơ, hỗ trợ ổn định đường huyết.
• Loại cá như cá hồi, giàu chất béo omega-3, hữu ích cho tim mạch và giảm nguy cơ các vấn đề tim mạch liên quan đến tiểu đường.
• Sử dụng sữa ít chất béo, có đường palatinose và chất xơ hòa tan để ngăn đường huyết tăng nhanh sau bữa ăn.
• Tránh thức ăn như thịt đóng hộp, thực phẩm chế biến sẵn giàu đạm, muối và đường. Cũng hạn chế các loại trái cây đóng hộp và thức ăn nhanh, gà rán, khoai tây chiên, thịt xông khói, để đảm bảo đường huyết ổn định.

Hy vọng những lời khuyên này giúp bệnh nhân tiểu đường quản lý đường huyết một cách hiệu quả. Việc hiểu rõ về dinh dưỡng và lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp kiểm soát căn bệnh và giảm rủi ro của các biến chứng nguy hiểm.