Luật Dân sự 2015 - Luật số 91/2015/QH13 của Quốc hội với những cập nhật mới nhất năm 2023

Luật dân sự ở mức tổng quan, Bộ luật dân sự nói riêng điều chỉnh mọi quan hệ pháp luật dân sự trên cơ sở tự nguyện, tự do, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm. Hãy cùng đồng hành và tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

Nội dung, nguyên tắc, đối tượng điều chỉnh của luật dân sự 2015 số 91/2015/QH13
 

* Danh Sách Viết Tắt:

- BLDS: Bộ luật dân sự.

* Tải Bộ luật dân sự phiên bản mới nhất TẠI ĐÂY

1. Luật Dân Sự là Gì?

- Luật Dân Sự là một trong những lĩnh vực pháp luật quan trọng tại Việt Nam, chủ yếu điều chỉnh về quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân trong lĩnh vực dân sự. Quy định chủ yếu xoay quanh nguyên tắc tự do, bình đẳng, độc lập về tài sản và sự chịu trách nhiệm cá nhân.

- Phương Pháp Điều Chỉnh của Luật Dân Sự: Nhà nước can thiệp vào quan hệ tài sản/nhân thân thông qua các biện pháp để tạo ra, thay đổi hoặc chấm dứt quan hệ theo ý chí của Nhà nước. Cơ sở của các biện pháp này là bình đẳng, tự do, độc lập về tài sản và sự chịu trách nhiệm.

- Các Nguyên Tắc Cơ Bản của Luật Dân Sự Bao Gồm:

+ Mọi cá nhân, pháp nhân đều được đối xử bình đẳng, không chấp nhận phân biệt đối xử dựa trên bất kỳ lý do nào; tất cả đều được bảo vệ bởi pháp luật về quyền nhân thân và tài sản.

+ Cơ sở để cá nhân, pháp nhân xác lập, thực hiện, hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình là tự do, tự nguyện thực hiện cam kết và thỏa thuận.

Mọi cam kết, thỏa thuận đều phải tuân theo quy định của luật, không được vi phạm đạo đức xã hội và có hiệu lực khi được tất cả các bên tôn trọng.

+ Cá nhân, pháp nhân cần thiết lập, thực hiện, và chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của mình với tinh thần thiện chí và trung thực.

+ Việc thiết lập, thực hiện, hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự không thể xâm phạm đến lợi ích của quốc gia, dân tộc, lợi ích công cộng, cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

+ Cá nhân, pháp nhân phải tự chịu trách nhiệm về việc không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ dân sự của mình.

2. Về Bộ luật dân sự mới nhất

- Trong lĩnh vực luật dân sự, Bộ luật dân sự năm 2015 được coi là văn bản quan trọng điều chỉnh các mối quan hệ pháp luật dân sự về nhân thân và tài sản.

- Phiên bản mới nhất của Bộ luật dân sự hiện đang có hiệu lực từ năm 2023 là Bộ luật dân sự 2015 (Luật số 91/2015/QH13), được Quốc hội ban hành ngày 24/11/2015 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2017.

- Bộ luật dân sự bao gồm tổng cộng 689 điều, được phân chia thành 06 phần:

+ Phần thứ nhất: CÁC QUY ĐỊNH CHUNG

+ Phần thứ hai: QUYỀN SỞ HỮU VÀ CÁC QUYỀN KHÁC LIÊN QUAN ĐẾN TÀI SẢN

+ Phần thứ ba: NHIỆM VỤ VÀ GIAO KẾT

+ Phần thứ tư: QUYỀN LƯỢNG THỪA KẾ

+ Phần thứ năm: HỆ THỐNG LUẬT ÁP DỤNG ĐỐI VỚI MỐI QUAN HỆ DÂN SỰ NƯỚC NGOÀI

+ Phần thứ sáu: ĐIỀU KHOẢN HÀNH VI THỰC HIỆN

- Phạm vi điều chỉnh của luật

Luật dân sự 2015 xác định vị thế pháp lý, tiêu chuẩn hành vi của cá nhân, pháp nhân; quyền, nghĩa vụ về nhân thân và tài sản của cá nhân, pháp nhân trong các mối quan hệ tạo ra trên cơ sở bình đẳng, tự do ý chí, độc lập về tài sản và tự chịu trách nhiệm (mối quan hệ dân sự).

Nội dung cơ bản của bộ luật dân sự 2015, cập nhật mới nhất về quy định

3. Các điểm đặc sắc mới của Bộ luật Dân sự 2015

Bộ luật dân sự hiện đại đưa ra một số điểm đổi mới quan trọng như sau:

(1) Quy định về việc chuyển đổi giới tính

Theo Điều 37 của Bộ luật, nói rõ rằng: 'Quá trình chuyển đổi giới tính phải tuân theo quy định của pháp luật. Người đã chuyển đổi giới tính có quyền và nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định...'

(2) Pháp nhân được phép làm người giám hộ

Theo quy định trước đây của Bộ luật Dân sự 2005, chỉ cá nhân mới được ủy quyền làm người giám hộ. Tuy nhiên, với Bộ luật Dân sự 2015, quy định đã mở rộng, cho phép cả cá nhân và pháp nhân đều có thể đảm nhiệm vai trò người giám hộ.

Theo Điều 50 của Bộ luật Dân sự, để trở thành người giám hộ, pháp nhân cần đáp ứng đủ các điều kiện sau:

- Có năng lực pháp luật dân sự phù hợp với nhiệm vụ giám hộ.

- Đáp ứng các điều kiện cần thiết để thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của người giám hộ.

(3) Quy định về quyền hưởng lợi ích

Bộ luật dân sự 2015 đã đặt ra các quy định chi tiết về quyền hưởng lợi ích, bao gồm: quyền hưởng lợi ích, cơ sở xác định quyền, thời hạn, hiệu lực của quyền, và quyền của người hưởng lợi ích.

(4) Chi tiết về lãi suất theo thỏa thuận

Bộ luật dân sự 2015 đã quy định rõ về việc thỏa thuận lãi suất cho vay, nhấn mạnh rằng tỷ suất lãi không được vượt quá 20% mỗi năm, trừ khi có quy định khác.

(5) Thực hiện hợp đồng khi có biến động quan trọng

Điều 420 của Bộ luật Dân sự 2015 quy định về việc thực hiện hợp đồng trong trường hợp có biến động quan trọng. Cụ thể, biến động quan trọng xảy ra khi đủ các điều kiện sau:

- Sự biến động là hậu quả của nguyên nhân khách quan xảy ra sau khi hợp đồng được ký kết;

- Tại thời điểm ký kết hợp đồng, các bên không thể dự đoán trước về sự biến động quan trọng;

- Trong trường hợp các thông tin quan trọng được biết trước, hợp đồng không chỉ không hình thành mà còn có thể thay đổi hoàn toàn nội dung;

- Không có sự điều chỉnh trong nội dung hợp đồng khi điều kiện lớn thay đổi sẽ mang lại thiệt hại nghiêm trọng cho một bên;

- Bên ảnh hưởng đến lợi ích đã sẵn sàng áp dụng mọi biện pháp cần thiết để giảm thiểu ảnh hưởng, phù hợp với bản chất của hợp đồng mà không gặp trở ngại hay hạn chế.

Như vậy, luật dân sự, và Bộ luật dân sự đều nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội liên quan đến nhân thân và tài sản. Các mối quan hệ dân sự hàng ngày của cá nhân, tổ chức đều được quy định bởi những điều luật này, nhằm bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của mọi bên.

Độc giả có thể tham khảo thêm các văn bản hợp pháp như: Luật tố tụng dân sự, Luật bình đẳng giới, Luật thi hành án dân sự, ...