Lực hấp dẫn (Law of Attraction) là một lý thuyết thuộc phong trào Tư Tưởng Mới (New Thought), giải thích mối liên hệ giữa suy nghĩ tích cực và tiêu cực với các trải nghiệm tương ứng trong cuộc sống. Ý tưởng chính của lý thuyết này là: suy nghĩ và con người chúng ta được hình thành từ sự tương tác của các nguồn 'năng lượng thuần khiết' - từ đó, chúng ta có thể đạt được sức khỏe, sự giàu có và các mối quan hệ cá nhân. Lý thuyết này chưa được chứng minh bằng các nghiên cứu khoa học thực nghiệm và vì vậy, thường bị xem là một dạng ngụy khoa học.
Những người ủng hộ lý thuyết này thường sử dụng các kỹ thuật tái cấu trúc nhận thức kết hợp với thực hành khẳng định và hình dung sáng tạo để thay thế suy nghĩ tiêu cực bằng tư duy tích cực. Một phần quan trọng của lý thuyết là việc cảm nhận (thông qua hình dung sáng tạo) rằng những thay đổi mong muốn đã xảy ra để thay đổi suy nghĩ. Sự kết hợp giữa suy nghĩ và cảm xúc tích cực giúp 'thu hút' những trải nghiệm và cơ hội tích cực.
Những người ủng hộ Lực hấp dẫn thường dựa vào các lý thuyết khoa học để củng cố niềm tin của họ. Tuy nhiên, lý thuyết này không có cơ sở trong tâm lý học hay vật lý học. Một số nhà nghiên cứu đã chỉ trích việc sử dụng sai lệch các khái niệm khoa học bởi những người theo lý thuyết này.
Lịch sử
Phong trào Tư tưởng Mới bắt nguồn từ các giảng dạy của Phineas Quimby vào đầu thế kỷ 19. Khi còn trẻ, Quimby được chẩn đoán mắc bệnh lao, và y học thời kỳ đó chưa có phương pháp điều trị hiệu quả. Trong một lần cưỡi ngựa, Quimby nhận thấy rằng sự phấn khích tột độ tạm thời giúp giảm đau. Phát hiện này đã dẫn đến nghiên cứu về 'Sức mạnh của tâm trí đối với cơ thể'. Mặc dù không dùng cụm từ 'Luật hấp dẫn', ông đã diễn đạt ý tưởng này trong một tuyên bố như sau:
Vấn đề cốt lõi nằm ở tâm trí, vì cơ thể chỉ là nơi mà tâm trí cư trú và tự chúng ta gán giá trị cho nó. Nếu tâm trí bạn bị lừa dối bởi một 'kẻ thù vô hình' và tin vào một niềm tin sai lệch, điều đó có thể dẫn đến bệnh tật, dù bạn có nhận thức được hay không. Bằng cách tiếp xúc với kẻ thù và phục hồi sức khỏe, tôi đã chứng minh sự thật của mình - đó là phương pháp chữa trị. Tôi đã dùng một phần tâm lý và phần thực hành để thay đổi các ấn tượng sai lầm và thiết lập sự thật.
Năm 1877, thuật ngữ 'Luật hấp dẫn' lần đầu xuất hiện trong một cuốn sách của nhà huyền bí Nga Helena Blavatsky, dùng để chỉ sức mạnh hấp dẫn giữa các yếu tố tinh thần.
Prentice Mulford là người đầu tiên hệ thống hóa lý thuyết này thành một nguyên tắc tổng quát. Mulford, một nhân vật nổi bật trong phong trào Tư tưởng Mới, đã trình bày về Luật hấp dẫn trong tiểu luận Quy luật thành công (The Law of Success), xuất bản năm 1886–1887. Công trình của ông đã ảnh hưởng đến các tác giả Tư tưởng Mới khác như Henry Wood và Ralph Waldo Trine. Đối với những tác giả này, Luật hấp dẫn không chỉ liên quan đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống.
Vào thế kỷ 20, nhiều cuốn sách về chủ đề này đã được xuất bản, bao gồm Think and Grow Rich (1937) của Napoleon Hill, The Power of Positive Thinking (1952) của Norman Vincent Peale, và You Can Heal Your Life (1984) của Louise Hay.
Năm 2006, khái niệm Luật hấp dẫn trở nên phổ biến nhờ bộ phim The Secret (2006) và sau đó là cuốn sách cùng tên vào năm 2007. Bộ phim và sách đã được quảng bá rộng rãi trên các phương tiện truyền thông. Phần tiếp theo, The Power (2010) tập trung vào vai trò của luật hấp dẫn như một quy luật của tình yêu.
Mô tả
Những người ủng hộ Luật hấp dẫn tin rằng quy luật này luôn hoạt động. Khi chúng ta tập trung suy nghĩ, mong muốn hoặc mong đợi điều gì, những trải nghiệm tương tự sẽ xuất hiện trong cuộc sống của chúng ta.
Charles Haanel viết trong The Master Key System (1912):
Luật hấp dẫn sẽ mang đến cho bạn những điều kiện, môi trường và trải nghiệm tương ứng với thói quen, đặc điểm, và thái độ tinh thần của bạn.
Ralph Trine đã viết trong In Tune With The Infinite (1897):
Luật hấp dẫn tác động đến mọi khía cạnh của cuộc sống; nó sẽ mang lại cho chúng ta bất cứ điều gì mà chúng ta mong muốn hoặc kỳ vọng. Nếu bạn muốn một điều nhưng lại mong đợi điều ngược lại, bạn sẽ giống như một ngôi nhà tự chia rẽ và sẽ sớm sụp đổ. Hãy kiên định mong đợi những gì bạn muốn, và bạn sẽ chỉ thu hút những điều đó vào cuộc sống của mình.
Trong bộ phim The Secret, Rhonda Byrne nhấn mạnh rằng không chỉ suy nghĩ về những gì mình muốn đạt được, mà còn phải đổ đầy cảm xúc vào những suy nghĩ đó. Sự kết hợp giữa suy nghĩ và cảm xúc này sẽ giúp bạn thu hút những điều bạn mong muốn.
Một tác phẩm tương tự là cuốn The Celestine Prophecy của James Redfield, đề cập đến khả năng của con người trong việc biến ước mơ thành hiện thực.
Cuốn sách The Power of Your Subconscious Mind của Joseph Murphy cho rằng chúng ta có thể đạt được những mục tiêu 'không tưởng' bằng cách học cách kiểm soát tâm trí. Các tác phẩm như The Power của Rhonda Byrne, The Alchemist của Paulo Coelho, và The Power of Now của Eckhart Tolle cũng đề cập đến những chủ đề tương tự.
Mặc dù có nhiều người chia sẻ trải nghiệm tích cực với Luật hấp dẫn, một số người hoài nghi đã chỉ trích nội dung của phim và sách của Byrne. New York Times Book Review đã gọi Luật hấp dẫn là một hình thức ngụy khoa học và 'ảo tưởng về kiến thức'.
Kết nối với Triết học & Tôn giáo
Ý tưởng về Luật hấp dẫn trong phong trào Tư tưởng Mới được lấy cảm hứng từ nhiều truyền thống triết học và tôn giáo. Đặc biệt, nó được ảnh hưởng từ thuyết Hermetic, thuyết siêu việt ở New England, các trích dẫn từ Kinh thánh và đạo Hindu.
Triết lý Hermetic đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự phát triển tư tưởng châu Âu trong thời kỳ Phục hưng, với nhiều ý tưởng được truyền tải thông qua thuật giả kim.
Vào thế kỷ 18, Franz Mesmer đã nghiên cứu các tác phẩm của nhà giả kim như Paracelsus và van Helmont. Van Helmont, một bác sĩ thế kỷ 17, đã tuyên bố có thể chữa bệnh bằng trí tưởng tượng, điều này đã dẫn đến việc Mesmer phát triển ý tưởng về từ tính động vật (Animal magnetism) mà Phineas Quimby đã nghiên cứu.
Phong trào thuyết siêu việt (Transcendentalist) tại Hoa Kỳ được coi là đã có ảnh hưởng sâu rộng đến trào lưu Tư tưởng mới. George Ripley khẳng định rằng tư tưởng chính của phong trào là 'sự ưu việt của tinh thần so với vật chất'.
Các tác giả Tư tưởng mới thường viện dẫn một số câu nói minh chứng từ Kinh thánh, chẳng hạn như câu Mark 11:24: 'Vì thế, Thầy nói với anh em: tất cả những gì anh em cầu nguyện và xin, anh em cứ tin là mình đã được rồi, thì sẽ được như ý.'
Cuối thế kỷ 19, Swami Vivekananda đến Hoa Kỳ để thuyết giảng về Ấn Độ giáo. Những bài giảng của ông đã có ảnh hưởng lớn đến phong trào Tư tưởng mới, đặc biệt là đối với William Walker Atkinson, một nhà tiên phong trong phong trào này.
Tranh cãi
Khái niệm Luật hấp dẫn trở nên phổ biến vào đầu thế kỷ 21 thông qua các tác phẩm và phim ảnh như The Secret. Bộ phim này và các tác phẩm sau đó được xây dựng dựa trên các cuộc phỏng vấn với các tác giả và diễn giả Tư tưởng mới, giải thích nguyên tắc rằng con người có thể thu hút mọi điều mà họ suy nghĩ một cách nhất quán. Mary Carmichael và Ben Radford viết rằng 'Cả bộ phim và cuốn sách đều không có bất kỳ cơ sở khoa học nào' và rằng theo nội dung phim, 'Nếu bạn gặp tai nạn hoặc bệnh tật, đó là lỗi của bạn.'
Một số người khác thắc mắc về việc tham chiếu đến lý thuyết khoa học hiện đại và cho rằng Luật hấp dẫn đã mô tả sai cách thức hoạt động của sóng não. Victor Stenger và Leon Lederman chỉ trích các nỗ lực sử dụng thuyết thần bí lượng tử để giải thích cho những hiệu ứng không thể giải thích được.