Buzz
Lục Vân Tiên gặp nạn - Nguyễn Đình Chiểu bao gồm tóm tắt nội dung chính, lập dàn ý phân tích, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng hoàn cảnh sáng tác, ra đời của tác phẩm và tiểu sử, quan điểm cùng sự nghiệp sáng tác phong cách nghệ thuật giúp các em học tốt môn văn 9
I. Tác giả
1. Cuộc đời
- Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888), thường gọi là Đồ Chiểu.
- Quê cha tại Thừa Thiên – Huế, ông sinh ra tại quê mẹ ở Gia Định.
- Cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu trải qua nhiều đắng cay, khổ đau.
- Không khuất phục trước số phận đầy oan nghiệt, Nguyễn Đình Chiểu đã vươn cao đầu và sống một cuộc sống có ý nghĩa.
2. Sự nghiệp văn chương
- Nguyễn Đình Chiểu là một danh nhân văn học vĩ đại của dân tộc, để lại nhiều tác phẩm văn chương có giá trị.
Bản đồ tư duy về nhà văn Nguyễn Đình Chiểu:
II. Tác phẩm
1. Tổng quan
Phần trích đoạn “Vụ tai nạn của Lục Vân Tiên” là phần thứ hai của câu chuyện “Lục Vân Tiên”. Trong câu chuyện, Vân Tiên và Tiểu đồng trải qua sự đả kích từ Trịnh Hâm do lòng đố kỵ và ghen ghét tài năng của Vân Tiên.
b. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Bao gồm 8 câu đầu, tập trung vào tội ác của Trịnh Hâm.
- Phần 2: Các câu còn lại chủ yếu tập trung vào hành động nhân đức và phẩm cách cao cả của Lục Vân Tiên.
c. Nội dung
Phần thơ này phản ánh sự đối lập giữa đạo đức và tà ác, giữa phẩm chất cao cả và lòng ích kỷ, đồng thời thể hiện lòng trung thành và niềm tin của tác giả đối với người lao động.
2. Chi tiết cụ thể
a. Tội ác của Trịnh Hâm
- Hoàn cảnh của Lục Vân Tiên: khổ cực, mù lòa, cô đơn trong nơi xa xứ.
- Trịnh Hâm mưu hại Vân Tiên dưới lớp vỏ của sự “âm thầm giúp đỡ”.
- Nguyên nhân: ganh ghét tài năng, tính đố kỵ, lo sợ cho sự thăng tiến của mình từ khi Vân Tiên mới xuất hiện.
- Thái độ của Trịnh Hâm: so sánh, tính toán, lo lắng khi kết giao với Vân Tiên, người được đánh giá cao về tài năng.
- Mặc dù biết Vân Tiên bị mù, nhưng Trịnh Hâm vẫn tìm cách hại hắn, chứng tỏ tính độc ác đã thấm vào tận tâm hồn, trở thành bản tính cốt lõi của hắn.
=> Trịnh Hâm: tàn nhẫn, vô nhân tính, thiếu lòng từ bi.
b. Hành động cao cả của Ngư Ông
- Giao Long hỗ trợ Vân Tiên và đưa hắn đến nhà Ngư Ông để được cứu chữa.
- Mỗi thành viên trong gia đình Ngư Ông hối hả nhốn nháo, chạy đi chạy lại để cứu chữa Vân Tiên, mỗi người có một việc. Điều đó thể hiện lòng chân thành của họ đối với người bị tai nạn.
- Khi biết về tình hình của Vân Tiên:
+ Ông Ngư sẵn lòng chăm sóc Vân Tiên.
+ Ông không đòi hỏi bất kỳ sự đền đáp nào khi cứu sống Vân Tiên.
- Tâm hồn rộng lượng, lòng từ bi, và sự dũng mãnh của ông Ngư đối lập hoàn toàn với tính ích kỷ, tính nhỏ nhen và sự tàn ác của Trịnh Hâm.
- Cuộc sống của gia đình Ngư Ông không hề mưu lợi, không nghĩ đến sự thịnh vượng vật chất, tránh xa những suy tính nhỏ nhen, lòng ích kỷ.
=> Tác giả truyền đạt hy vọng, lòng tin vào điều tốt lành của người lao động. Lên án sự xấu xa, sự tàn ác ẩn sau những bộ mặt cao quý, những lớp áo bóng loáng của những người có quyền lực.
c. Giá trị nội dung
* Giá trị thực tiễn: Phơi bày sự ác, sự xấu trong xã hội. Chỉ trích sự bất lương, bất công, chỉ trích những kẻ gian trá, lừa đảo, phản bội như Võ Công và con trai, chỉ trích những kẻ vô nhân đạo, vô lương tâm như Trịnh Hâm, Bùi Kiệm, chỉ trích những kẻ làm ăn không trung thực, lừa dối nhân dân (các thầy bói, các pháp sư, các thầy lang tham lam).
* Giá trị nhân văn:
Tôn vinh lòng nhân từ và đạo đức trong hành động:
- Tôn trọng tình cảm giữa con người với con người trong xã hội: tình cha mẹ con cái, tình vợ chồng, tình bạn bè, lòng nhân ái cứu giúp những người gặp khó khăn.
- Cống hiến cho tinh thần tương thân tương ái, sẵn sàng giúp đỡ người gặp nạn.
- Phản ánh mong muốn của nhân dân hướng tới công bằng và những điều tốt lành trong cuộc sống (kết thúc có hậu của câu chuyện; thiện vượt qua ác, chính nghĩa thắng lợi trước sự ác tà).
- 'Lục Vân Tiên là một tiếng thanh ca, một câu chuyện cổ tích, một ước mơ' – Hoài Thanh.
b. Giá trị nghệ thuật
- Lục Vân Tiên là một câu chuyện thơ Nôm mang tính cách của một truyện dân gian: chú trọng vào cốt truyện, trong khi nhân vật chủ yếu được thể hiện thông qua hành động hơn là mô tả tâm trạng. Các nhân vật trong tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu cũng đồng thời trở thành biểu tượng cho các lý tưởng hoặc tình cảm của ông.
- Truyện thể hiện sắc màu văn hóa Nam Bộ cả về tính cách con người lẫn ngôn ngữ địa phương.
Sơ đồ tư duy về đoạn trích 'Lục Vân Tiên gặp nạn':
