Lục Vân Tiên giải cứu Kiều Nguyệt Nga

2. Cấu trúc: 2 phần

- Phần 1: Lục Vân Tiên chống lại bọn cướp.

- Phần 2: Lục Vân Tiên gặp gỡ Kiều Nguyệt Nga

B. PHÂN TÍCH:

1. Cảm nhận về nhân vật Lục Vân Tiên trong trích đoạn “Lục Vân Tiên giải cứu Kiều Nguyệt Nga”.

Gợi ý trả lời

- Hình ảnh của Lục Vân Tiên được miêu tả quamẫu chuyện truyền thống: Một chàng trai tài năng cứu một cô gái khỏi nguy hiểm, từ lòng nhân ái đến tình cảm.

- Lục Vân Tiênđược xem là một biểu tượng lý tưởng của Nguyễn Đình Chiểu. Đây là một chàng trai mới ra khỏi trường, đầy ước mơ và khát khao thành công, mong muốn thể hiện tài năng của mình để giúp người khác, làm đẹp thế giới. Cuộc gặp gỡ với bọn cướp là thách thức đầu tiên, cũng là cơ hội cho anh thể hiện bản lĩnh.

- Hành động đánh cướp, trước hết lộ rõ tính cách anh hùng, tài năng và lòng vị nghĩa của Lục Vân Tiên. Vẻ đẹp của Lục Vân Tiên là vẻ đẹp đặc biệt của con người gan dạ. Thấy bọn cướp gây hại cho người khác, những người khác có thể tránh né và tự bảo vệ, nhưng Vân Tiên coi đó là tình huống, cơ hội để hành động. Chàng chỉ một mình, trong khi bọn cướp đông người, vũ khí sẵn sàng, lấp lánh, nổi tiếng: “Người đều sợ nó, có tài không đương”. Vẫn mặc cho điều đó, Vân Tiên vẫn mạnh dạn “dùng cành làm gậy” để chống lại bọn cướp. Hình ảnh của chàng trong trận đánh được mô tả rất đẹp: “đấu tranh dũng cảm, như Triệu Tử phá vòng Đương Dang”, được so sánh với hình mẫu Triệu Tử Long trong Tam quốc. Hành động của Vân Tiên chứng tỏ phẩm chất của con người “là lòng vị nghĩa thân thương”, “là khả năng của một anh hùng và sức mạnh ủng hộ người yếu, đánh bại nhiều thế lực tàn bạo”.

- Thái độ cư xử với Kiều Nguyệt Nga sau khi giải thoát khỏi cướp bóc cho thấy tư cách chính trực, hào hiệp, khiêm tốn, giản dị, tôn trọng nghĩa vụ và rất từ bi. Khi hai cô gái vẫn còn chưa hết hoảng sợ, Vân Tiên “xao lòng” để an ủi họ: “Ta đã loại bỏ sự phiền muộn” và ân cần hỏi thăm, cho thấy anh rất trung thực, chín chắn. Khi họ muốn cảm ơn, Vân Tiên ngay lập tức từ chối, từ chối cả lời mời thăm nhà của Nguyệt Nga để cha của cô ấy có thể đền đáp: “Làm ơn, không phải ai cũng có thể đền đáp”. Dường như với Vân Tiên, làm việc chính là một bổn phận, một điều tự nhiên của một con người chân chính: “Nhớ lời kiến nghị về nghĩa vụ - Làm người như thế cũng là không anh hùng”. Lời nói của Vân Tiên vừa để đối chiếu, phê phán những người tầm thường, vừa khẳng định việc mình làm là đúng, thuộc về bản chất, gốc rễ trong cuộc sống của mình.

Với những đặc điểm đó, hình ảnh của Lục Vân Tiên là một hình ảnh đẹp, là hình ảnh lý tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu truyền đạt niềm tin và ước vọng của mình.

2. Cảm nhận về nhân vật Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”.

Là người được giải thoát, Kiều Nguyệt Nga cũng thể hiện nhiều nét đẹp tinh thần:

- Một cô gái dịu dàng, duyên dáng, trí thức, cách tôn trọng khiêm nhường trong giao tiếp (quân tử – tiện thiếp), cách nói chuyện lịch thiệp, đẹp văn hóa, trang trọng (không phản đối cha mẹ, một chút sự yếu đuối tinh tế…), cách diễn đạt ý kiến mạch lạc, sâu sắc đồng thời đáp ứng đầy đủ sự quan tâm của Vân Tiên, cũng như thể hiện lòng biết ơn chân thành, sự xúc động của mình.

- Một con người tốt bụng, ân cần, đối xử công bằng. Đối với cô, Vân Tiên không chỉ cứu mạng, mà còn cứu cả tương lai trong sạch của cô: “Lâm nguy chẳng có giải thoát – Đức trăm năm cũng dành hết cho một phút”. Cô xem đó là ơn nặng nề và cảm thấy ước ao, suy nghĩ tìm cách trả ơn mặc dù cô biết rằng cho dù trả bằng bao nhiêu cũng không đủ: “Tại sao phải làm lòng tôi đồng lòng với anh?”. Do đó, cuối cùng cô đã tự nguyện kết hôn với người anh hùng đó, dám hy sinh để bảo vệ trọn vẹn tình bạn thân thiết với anh.

3. Viết lại đoạn thơ miêu tả quan điểm về anh hùng của nhân vật “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”. Bạn hiểu đoạn thơ này như thế nào?

Gợi ý trả lời:

Đoạn thơ rõ ràng diễn đạt quan điểm này của Nguyễn Đình Chiểu như sau:

Nhớ câu kiến trăn bất vi

Làm con người thế ấy cũng không phải anh hùng

- Ý nghĩa của câu thơ: Nếu chỉ nghĩ đến việc làm người nhưng không thực hiện, thì không thể coi là hành động anh hùng.

- Trong đoạn trích “Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga”, ta thấy rằng Vân Tiên đã nhanh chóng can đảm đánh bại bọn cướp khi nhận thấy Nguyệt Nga gặp nguy hiểm. Anh đã dũng cảm giải cứu cô gái đó mà không ngần ngại. Khi Nguyệt Nga muốn trả ơn, Vân Tiên từ chối một cách quả cảm, thậm chí là khi cô lạy cầu, anh cũng không chấp nhận. Điều này cho thấy Vân Tiên hành động từ tâm vì lý do đạo đức, không có sự tính toán. Từ hành động của Vân Tiên, chúng ta hiểu được quan niệm về anh hùng của Nguyễn Đình Chiểu: anh hùng không chỉ cần có tài năng phi thường, mà còn cần làm việc vì nghĩa vụ và công lý.

4. Đánh giá về cách xây dựng nhân vật, ngôn ngữ và giọng điệu trong đoạn trích:

- Tạo hình nhân vật bằng hành động, cử chỉ và lời nói, không tập trung vào mô tả ngoại hình hay tâm trạng sâu xa. Tác giả để nhân vật tự khám phá bản thân, tạo sự đồng cảm hoặc căm ghét ở người đọc.

- Sử dụng ngôn từ giản dị, gần gũi và màu sắc văn hóa của vùng Nam bộ. Ngôn ngữ này không hoa mỹ, nhưng phản ánh chân thành của người kể chuyện, dễ hiểu và gần gũi với độc giả. Sự đa dạng ngôn ngữ của truyện phản ánh đa dạng tình huống và diễn biến.

- Giọng điệu thay đổi mạnh mẽ, phù hợp với từng tình tiết và tính cách nhân vật. Từ giọng đầy kiêu căng của tên trộm ở đoạn đầu, đến giọng của Lục Vân Tiên đầy quyết đoán, giận dữ; rồi đến sự dịu dàng của Vân Tiên và Nguyệt Nga ở đoạn sau.

Mytour