Lupus ban đỏ - “kẻ giết người” âm thầm ít ai hay biết

1. Tổng quan về bệnh Lupus ban đỏ

Lupus ban đỏ hay gọi tắt là Lupus, là một bệnh tự miễn mạn tính. Ở người bình thường, hệ miễn dịch có chức năng chống lại các tác nhân lạ xâm nhập. Nhưng ở bệnh nhân Lupus, hệ miễn dịch mất khả năng này và không phân biệt được kẻ thù. Vì thế, nó tự tấn công chính cơ thể và gây tổn thương ở hầu hết các cơ quan.

Lupus là bệnh tự miễn mạn tính nguy hiểm có thể gây tổn thương cho hầu hết các cơ quan

Hiện nay, có hai dạng Lupus phổ biến là Lupus ban đỏ dạng đĩa và Lupus ban đỏ hệ thống, mỗi dạng gây ra các diễn biến khác nhau ở từng cá thể, đặc biệt là Lupus ban đỏ hệ thống. Bệnh tiến triển theo từng đợt cấp, đợt sau thường nặng hơn đợt trước và nhiều trường hợp có thể nguy hiểm đến tính mạng.

Những đối tượng dễ mắc bệnh Lupus

Lupus có thể xảy ra ở mọi người ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, theo nghiên cứu hiện tại, khoảng 90% các trường hợp Lupus là ở nữ giới, đặc biệt là trong độ tuổi từ 15 - 50. Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh Lupus ban đỏ hiện nay bao gồm:

• Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Các nhà khoa học lý giải rằng, đây là giai đoạn cơ thể phụ nữ có nhiều biến đổi nhanh chóng và thay đổi nội tiết tố nữ, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và phát triển của Lupus.

• Phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh. Lúc này, sự thay đổi đột ngột của hormone nữ giới dẫn đến sức đề kháng giảm, khiến người ở giai đoạn mãn kinh chịu ảnh hưởng nặng nề của bệnh Lupus.

Những yếu tố hình thành bệnh Lupus

Nguyên nhân gây ra bệnh Lupus vẫn là một bí ẩn đối với các nhà nghiên cứu y khoa. Tuy nhiên, theo họ, một số yếu tố môi trường và di truyền có thể góp phần gây ra căn bệnh này.

• Những người làm việc trong môi trường có chất độc hại, ô nhiễm nguồn nước, không khí,... có nguy cơ mắc Lupus cao do hệ miễn dịch bị ảnh hưởng liên tục.

• Một số loại thuốc điều trị dài hạn có thể gây ra những thay đổi trong cơ thể, góp phần hình thành bệnh Lupus ban đỏ.

• Di truyền là một yếu tố quan trọng, nếu trong gia đình có người mắc bệnh, nguy cơ mắc Lupus sẽ rất cao.

• Ánh nắng mặt trời với tia cực tím cao có thể gây tổn thương da và khởi phát các phản ứng miễn dịch trong cơ thể.

• Các loại mầm bệnh như virus, vi khuẩn là yếu tố không thể bỏ qua, có thể gây nguy cơ mắc Lupus và kích thích các đợt cấp ở bệnh nhân.

Ánh nắng mặt trời trực tiếp có thể gây kích ứng da và khởi phát các đợt cấp ở bệnh nhân Lupus

Ngoài ra, một số yếu tố liên quan đến nội tiết tố cũng có thể giải thích tại sao nữ giới mắc Lupus nhiều hơn nam giới. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cụ thể nào làm sáng tỏ những bí ẩn của bệnh Lupus ban đỏ. Vì vậy, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của căn bệnh này. Ngay cả trẻ em sinh ra trong môi trường lành mạnh, gia đình không có người mắc Lupus cũng có thể bị bệnh. Do đó, không ai nên chủ quan trước căn bệnh nguy hiểm này.

2. Triệu chứng phổ biến khi mắc Lupus

Các triệu chứng của Lupus rất đa dạng, đặc biệt ở những bệnh nhân bị Lupus ban đỏ hệ thống. Một số biểu hiện phổ biến thường gặp bao gồm:

Phát ban trên mặt

Nổi ban đỏ hình cánh bướm trên mặt là triệu chứng phổ biến (30%) ở nhiều người bị Lupus. Đây cũng là một trong những dấu hiệu nhận biết sớm bệnh. Ban đỏ có thể nổi rõ hơn và gây khó chịu khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp bình thường không thấy ban đỏ trên mặt. Khi có các kích thích như nhiệt độ cao hoặc ánh nắng chiếu trực tiếp, ban đỏ sẽ nhanh chóng xuất hiện và mất dần khi ngừng tác động.

Bệnh lý về xương khớp

Đau nhức xương khớp là vấn đề hầu như luôn xuất hiện ở bệnh nhân Lupus. Với Lupus ban đỏ hệ thống, hệ xương khớp có thể bị ảnh hưởng do cơ chế sinh bệnh. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc điều trị dài hạn có thể gây tổn hại cho xương khớp do tác dụng phụ. Vì vậy, bệnh nhân Lupus thường xuyên bị đau nhức các khớp quanh năm, đặc biệt khi thời tiết thay đổi và trở lạnh.

Đau nhức hoặc tê bì chân tay thường gặp ở nhiều bệnh nhân Lupus

Sốt

Sốt kéo dài không quá phổ biến và thường xảy ra khi bệnh nhân Lupus bị viêm hoặc nhiễm trùng ở một cơ quan nào đó. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân Lupus bị sốt, đôi khi đó cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo đợt cấp.

Tê bì chân tay

Gần 1/3 số bệnh nhân Lupus mắc hội chứng Raynaud, khiến các mạch máu dần bị teo lại. Tuần hoàn máu kém dẫn đến tê bì chân tay và xuất hiện các vết bầm tím trên da.

Đau tức ngực

Đau tức ngực hay khó thở là dấu hiệu khi phổi bị viêm, tràn dịch do Lupus. Hoặc khi bệnh nhân bị thiếu máu cơ tim do lưu thông máu kém cũng có thể gây ra triệu chứng này.

Ngoài ra, những người bị Lupus nếu bệnh tấn công hệ mạch máu, phá hủy tiểu cầu khiến hàm lượng giảm xuống dưới mức bình thường sẽ xuất hiện những chấm đỏ do mạch máu bị rò rỉ. Đa số bệnh nhân Lupus cũng có triệu chứng rụng tóc hoặc ban đỏ trên da đầu.

Cho đến nay, bệnh Lupus ban đỏ vẫn là một ẩn số đối với các nhà nghiên cứu y khoa. Tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng và chưa có hướng điều trị dứt điểm khiến nhiều người lo lắng. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong do Lupus có xu hướng giảm và tuổi thọ của bệnh nhân ngày càng cao, nhờ vào các biện pháp y khoa tiên tiến và ý chí của mỗi người bệnh.

Một lối sống tích cực và tinh thần lạc quan kết hợp với phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bệnh nhân Lupus kéo dài tuổi thọ.