Lưu Phạm Văn Nẫm

Louis (hoặc Aloisio hoặc Luy) Phạm Văn Nẫm (1919–2001) là một giám mục của Giáo hội Công giáo tại Việt Nam. Ông là người đồng hành với Giám mục chính tòa Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh (1977–1999). Khẩu hiệu giám mục của ông là 'Yêu thương không giả dối'. Trong Hội đồng Giám mục Việt Nam, ông đảm nhận vai trò Chủ tịch Uỷ ban Giáo dân nhiệm kỳ 1989-1992.

Ông hoàn thành sứ mạng giám mục trong thời gian khó khăn với Công giáo tại Việt Nam nói chung và đặc biệt là với Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Ông góp phần xây dựng và chăm sóc Tổng giáo phận Sài Gòn, sau này là Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, trong những thời điểm căng thẳng như sau cuộc đổ bộ của chính quyền Việt Nam Cộng hòa (năm 1975), những mâu thuẫn về vị trí của Tổng giám mục Phó Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận (năm 1975, 1989, 1991), và việc bổ nhiệm Giám mục Tông tòa Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Nicôla Huỳnh Văn Nghi (năm 1993, 1995), cũng như việc chọn Giám mục kế vị Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình khi ông yếu đuối (năm 1993) và qua đời (năm 1995). Trong thời gian đó, Giám mục Nẫm đã chứng tỏ mình là một trợ thủ đắc lực cho Tổng giám mục Phaolô Bình trong việc thực hiện nhiệm vụ của mình, mặc dù ông cũng đã lớn tuổi. Sau khi Tổng giám mục Bình qua đời, ông tiếp tục chăm sóc giáo phận và làm trợ lý cho Giám mục Giám quản Huỳnh Văn Nghi, người đồng thời là Giám mục chính tòa Giáo phận Phan Thiết, cho đến khi Vương cung Thánh chế quyết xong vấn đề với chính phủ Việt Nam về việc bổ nhiệm Giám mục phụ Giáo phận Mỹ Tho Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn làm Tổng giám mục mới.

Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh – nơi ông dành cả cuộc đời để phục vụ, có thể nói là một trong những giáo phận có số lượng giáo dân đông nhất của Công giáo tại Việt Nam. Theo thống kê, vào năm 1979, Tổng giáo phận có khoảng 389.604 giáo dân (chiếm 11,1% dân số), 414 linh mục và 201 nhà thờ (số lượng nhà thờ nhiều hơn so với hiện tại – 200 nhà thờ). Khi ông từ nhiệm vào năm 1999, số lượng giáo dân đã là 524.281 (chiếm 10,5% dân số), với 442 linh mục và 186 nhà thờ, dù qua ba năm vắng bóng, thực sự là một thời kỳ thiếu thốn, điều đó cũng cho thấy sự cố gắng và công sức của ông trong vai trò Giám mục.

Thân thế và đời sống tu tập

Giám mục Phạm Văn Nẫm sinh ngày 17 tháng 9 năm 1919 tại làng An Bình, tỉnh Kiến Phong (nay thuộc xã An Bình, huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp), theo bia mộ thuộc Giáo phận Mỹ Tho, không phải thành phố Sài Gòn như các trang web thường thông tin. Ông nhận Bí tích Rửa tội vào ngày 31 tháng 1 năm 1934 khi ông mới 16 tuổi. Sau đó, cả gia đình ông cũng đã được rửa tội và theo đạo Công giáo. Mộ phận thân sinh của ông nằm tại làng An Bình. Em gái thứ bảy của ông là bà Phạm Thị Niềm, hy sinh ngày 2 tháng 9 năm 1945 do máy bay Pháp tấn công tại Bằng Lăng, được tuyên dương là liệt sĩ năm 1987.

Con đường tu học của Giám mục Nẫm bắt đầu từ năm 1938, khi ông nhập học tại Chủng viện Sài Gòn và sau đó được cử đi du học tại Chủng viện Penang, Malaysia. Sau khi hoàn thành học tập tại Malaysia vào năm 1945, chủng sinh Louis tiếp tục học tại Đại Chủng viện Cái Nhum, Vĩnh Long và theo học cho đến năm 1948.

Linh mục

Ngày 19 tháng 9 năm 1948, Phó tế Louis Phạm Văn Nẫm được thụ phong chức linh mục, lễ phong do Giám mục Jean Cassaigne cử hành tại Tổng giáo phận Sài Gòn. Sau khi được phong chức linh mục, tân linh mục được giao làm Giáo sư tại Chủng viện Sài Gòn đến tháng 4 năm 1950.

Tháng 4 năm 1950, khi Giáo điểm Vườn Xoài mới được thành lập, linh mục Phạm Văn Nẫm đang dạy tại Tiểu Chủng viện Sài Gòn, Giám mục Jean Cassaigne cử ông về để giúp linh mục An-rê Đại chăm sóc giáo điểm. Các ngày Chủ Nhật và trong các dịp lễ lớn như tuần thánh và giáng sinh, linh mục Phạm Văn Nẫm thường đến giúp đỡ mục vụ, dạy âm nhạc, huấn luyện hát văn, tổ chức sinh hoạt cho thiếu nhi,... Ngoài ra, ông còn đến các nhà buôn để xin gỗ làm vách nhà thờ cho giáo dân.

Từ tháng 6 năm 1956 đến năm 1960, ông chịu trách nhiệm họ đạo Tân Phước. Trong thời gian này, linh mục Nẫm đã thể hiện rõ bản tính hiền lành, tế nhị trong bối cảnh đất nước đang trải qua những biến động lớn. Sau đó, ông được chuyển sang phụ trách giáo xứ Đồng Tiến. Từ năm 1964 đến năm 1978, ông làm cha phó họ đạo Gia Định và là Giám học tại Trường Trung Tiểu học Thánh Mẫu.

Năm 1977, nhân dịp tham dự Hội nghị Giám mục Thế giới tại Rome, Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình đã đề xuất và được Tòa Thánh phê chuẩn bổ nhiệm linh mục Louis Phạm Văn Nẫm làm Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh (đã đổi tên từ Tổng giáo phận Sài Gòn năm 1976).

Giám mục

Ngày 3 tháng 12 năm 1977, ông được Giáo hoàng Phaolô VI bổ nhiệm làm Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh, hiệu tòa Acufida. Giám mục Nẫm là người đầu tiên được tấn phong giám mục trong thời kỳ mới, điều này gây ra nhiều ý kiến trái chiều về ông. Một số cho rằng ông được phong chức giám mục vì quen biết, có người lại cho rằng ông là 'Giám mục quốc doanh' vì đã từng là bạn học của Tạ Bá Tòng, một nhân vật quan trọng trong Mặt trận Giải phóng lúc đó. Hoặc có ý kiến cho rằng ông quá dễ dãi với chính quyền.

Ngày 02 tháng 2 năm 1978, linh mục Nẫm được phong chức Giám mục phụ tá Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh và đồng thời làm Tổng đại diện của Tổng giáo phận (theo quy định, Giám mục phụ tá phải được Giám mục chính tòa đặt làm Tổng đại diện). Lễ phong chức Giám mục của ông do Tổng Giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh Phaolô Nguyễn Văn Bình chủ sự tại Sài Gòn và hai Giám mục Giuse Phạm Văn Thiên – Giám mục chính tòa Giáo phận Phú Cường và Giám mục Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang – Giám mục chính tòa Giáo phận Cần Thơ phụ phong.

Từ năm 1989 đến năm 1992, ông giữ chức Chủ tịch Ủy ban Giáo dân thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Từ năm 1993, sau khi Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình bệnh nặng, Giám mục Nẫm cùng Giám quản Tông Tòa Nicôla Huỳnh Văn Nghi đảm trách Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh trong những thời gian khó khăn cho đến khi Tổng giám mục Bình qua đời. Trong thời gian này, Tổng giám mục Phó Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận bị cấm trở lại Việt Nam (1989), và giáo phận trống tòa trong 3 năm (1995 – 1998) cho đến khi Giám mục Phó Giáo phận Mỹ Tho Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn được bổ nhiệm làm Tổng giám mục và tiếp quản giáo phận vào năm 1998.

Năm 1997, ông viết lời giới thiệu sách giáo lý Hội Thánh Công giáo.

Trong vai trò Giám mục phụ tá, ông thường đi thăm viếng mục vụ, chủ trì lễ khánh thành giáo xứ, phong chức các Bí tích trong Giáo phận, đại diện Tổng giám mục Phaolô Bình tham dự lễ đặt viên đá xây dựng các công trình Công giáo,...

Ngày 30 tháng 9 năm 1999, Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô II chấp thuận đơn xin về hưu của ông theo luật phong phú.

Mất

Lúc 16 giờ 50 phút ngày 30 tháng 6 năm 2001, ông qua đời tại Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, hưởng thọ 82 tuổi, với 53 năm làm linh mục và 23 năm trong tư cách Giám mục. Ông được an táng tại Đại chủng viện Thánh Giuse Sài Gòn.

Di sản

Louis Phạm Văn Nẫm được phong chức Giám mục vào năm 1978, trong thời của Giáo hoàng Gioan Phaolô II, với sự chủ phong của Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh.

• Chủ phong: Tổng giám mục Phaolô Nguyễn Văn Bình, Tổng giám mục Tổng giáo phận Thành phố Hồ Chí Minh.
• Phụ phong: Giám mục Giuse Phạm Văn Thiên, Giám mục chính tòa Giáo phận Phú Cường và Giám mục Giacôbê Nguyễn Ngọc Quang, Giám mục chính tòa Giáo phận Cần Thơ.

Louis Phạm Văn Nẫm là người phụ trách phong chức cho các giám mục sau đây:

• Năm 1982, Louis Hà Kim Danh, ngày nay là cố Giám mục chính tòa Giáo phận Phú Cường.

Thông tin chức vụ

Chú ý