Câu 1: Đọc lại ba bài văn miêu tả cây cối đã học (Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và cho ý kiến đánh giá:
a) Tác giả của từng bài văn đã quan sát cây cối theo trình tự như thế nào?
Gợi ý:
Xem xét từng bài văn để xác định cách miêu tả cây cối theo một trong hai cách sau:
- Miêu tả từng bộ phận của cây.
- Miêu tả các giai đoạn phát triển của cây.
Trả lời:
- Trong bài viết về sầu riêng, tác giả đã mô tả cây sầu riêng theo trình tự: đầu tiên là mùi vị của sầu riêng, sau đó là hoa và trái của sầu riêng, và cuối cùng là hình dáng tổng thể của cây.
- Trong bài viết về Bãi ngô, tác giả đã miêu tả sự phát triển của cây ngô từ khi mới gieo trồng cho đến khi cây trưởng thành, ra hoa, kết trái và thu hoạch.
- Trong bài viết về Cây gạo, tác giả quan sát quá trình từ khi cây gạo nở hoa, các cánh hoa rụng dần, cho đến khi quả gạo xuất hiện và chín, mở vỏ để lộ các múi bông trắng.
b) Các tác giả đã sử dụng những giác quan nào để quan sát cây cối?
Gợi ý:
Hãy đọc kỹ từng bài và đưa ra câu trả lời.
Trả lời:
- Các tác giả chủ yếu quan sát bằng thị giác (nhìn). Bên cạnh đó, họ cũng sử dụng khứu giác (ngửi mùi) và vị giác (cảm nhận hương vị) để cảm nhận cây cối và hoa quả.
c) Hãy chỉ ra các hình ảnh so sánh và nhân hóa trong văn bản. Chúng có ý nghĩa gì trong bài viết?
Gợi ý:
- So sánh là việc đối chiếu hai sự vật có điểm tương đồng, thường dùng các từ như: như, là, tựa như,...
- Nhân hoá là việc dùng các từ ngữ thường chỉ về con người để miêu tả hoặc gọi các sự vật khác.
Trả lời:
- Các hình ảnh so sánh:
- Những cây ngô lúc mới mọc trông như những mạ non còn lấm tấm.
- Hoa ngô xơ xác, giống như những bụi cỏ may.
... Những cánh hoa đỏ rực xoay vòng như những chiếc chong chóng,...
... Những quả gạo căng tròn, hai đầu nhọn như con thoi,...
Những mảnh vỏ tách ra để lộ các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đang mở vung và tỏa ra hương thơm,...
Sầu riêng có mùi thơm hòa quyện giữa mít chín và bưởi, vị béo ngậy như trứng gà, ngọt như mật ong.
Gió mang theo hương thơm ngát như hương cau và bưởi,...
Cánh hoa nhỏ nhắn như vảy cá, có phần giống như cánh của hoa sen con,...
Nhìn những trái sầu riêng lủng lẳng trên cành, trông tựa như những tổ kiến.
- Các hình ảnh nhân hóa:
- Ẩn mình dưới cuống lá, các búp ngô non dần nhú lên và phát triển. Chúng có nhiều đường gân vàng và những sợi tơ đỏ bọc trong lớp áo mỏng óng ánh.
- Cây gạo kết thúc những ngày huyên náo, trở lại với vẻ bình yên và xanh mát. Cây đứng lặng lẽ, cao lớn và hiền hòa...
Những hình ảnh so sánh và nhân hóa làm cho miêu tả trở nên sống động hơn, giúp người đọc dễ dàng hình dung sự vật cụ thể hơn, đồng thời làm cho lời văn trở nên cảm xúc và cuốn hút hơn.
Tóm lại, việc sử dụng hình ảnh so sánh và nhân hóa làm cho bài viết trở nên hấp dẫn hơn và có giá trị nghệ thuật cao hơn.
d) Trong ba bài viết, bài nào miêu tả một loại cây nói chung, bài nào miêu tả một cây cụ thể.
Gợi ý:
Hãy đọc kỹ và đưa ra câu trả lời.
Trả lời:
- Trong ba bài viết, bài về Bãi ngô và bài về Sầu riêng đều miêu tả một loại cây chung. Ngược lại, bài về Cây gạo miêu tả một cây cụ thể.
e) Theo em, việc miêu tả một loại cây có gì giống và khác so với việc miêu tả một cây cụ thể?
Gợi ý:
Hãy đọc lại cả ba bài để nhận diện các điểm tương đồng và khác biệt.
Trả lời:
- Việc miêu tả một loại cây có những điểm tương đồng và khác biệt so với việc miêu tả một cây cụ thể.
- Điểm tương đồng: Khi miêu tả một cây cụ thể, cần nắm rõ thời điểm cây ra hoa, kết trái, cũng như các đặc điểm như hình dáng, kích thước, màu lá, sắc hoa,...
- Điểm khác biệt: Miêu tả một loại cây thường chú trọng đến sự phát triển chung của loài cây đó, đặc điểm chung và lợi ích của loài cây. Trong khi đó, miêu tả một cây cụ thể tập trung vào vị trí mọc, hình dáng riêng biệt và những đặc trưng mà cây đó có thể có, khác với những cây khác trong cùng loài.
Khi miêu tả một cây cụ thể, cần chú ý đến vị trí cụ thể của cây, hình dáng riêng biệt và các đặc điểm khác biệt so với những cây khác trong cùng loài.
Câu 2
Hãy quan sát một cây mà em yêu thích tại khu vực trường học (hoặc nơi em đang sinh sống) và ghi lại những điều em đã nhận thấy. Chú ý kiểm tra các điểm sau:
a) Trình tự quan sát của em có hợp lý không?
b) Em đã sử dụng những giác quan nào để quan sát?
c) Cây em quan sát có gì đặc biệt so với các cây khác cùng loài?
Gợi ý:
Hãy quan sát và tìm ra những đặc điểm nổi bật của cây.
Trả lời:
Mẫu 1:
Quan sát cây phượng
- Miêu tả tổng quát cây phượng
+ Cây phượng trong sân trường em đã được trồng từ nhiều thập kỷ trước.
+ Đây là một cây cổ thụ, nở hoa vào mùa hè.
+ Từ xa, cây phượng tỏa bóng mát rộng lớn, che phủ cả khu vực phía trước trường.
- Miêu tả chi tiết về cây phượng
+ Gốc cây to lớn với nhiều rễ dài giống như những con rắn quấn quanh thân cây.
+ Thân cây có màu nâu, có đường kính khoảng một vòng tay người ôm, và được quét vôi trắng quanh.
+ Lá cây phượng nhỏ xinh như lá me.
+ Vào mùa hè, hoa phượng nở rực rỡ, tạo nên một khoảng trời đỏ tươi.
+ Những nụ hoa phượng mọc thành chùm, có màu xanh và kích thước nhỏ xinh.
+ Mỗi bông hoa phượng thường có năm cánh mỏng manh, sắc đỏ rực rỡ.
Đoạn văn hoàn chỉnh:
Cây phượng này đã hiện diện từ nhiều thập kỷ trước, vững vàng và uy nghi giữa không gian xanh mát của trường. Đây là một cây cổ thụ, đều đặn ra hoa mỗi mùa hè, làm bừng sáng cảnh quan với vẻ đẹp rực rỡ và sống động.
Nhìn từ xa, cây phượng tỏa bóng mát rộng lớn, bao phủ toàn bộ khu vực phía trước trường. Tuy nhiên, khi lại gần và quan sát kỹ lưỡng, ta sẽ cảm nhận được vẻ đẹp quyến rũ và sức sống mạnh mẽ của cây phượng.
Gốc cây phượng to lớn, với nhiều rễ dài như những con rắn quấn quanh thân cây, tạo nên một hình ảnh ấn tượng và mạnh mẽ. Thân cây có màu nâu, với đường vân rõ nét, đường kính tương đương một vòng tay người ôm, và được quét lớp vôi trắng xung quanh, làm nổi bật vẻ đẹp tự nhiên của nó.
Lá cây phượng nhỏ xinh, hình dáng tương tự như lá me, mềm mại và mịn màng khi chạm vào. Mỗi mùa hè, hoa phượng nở rực rỡ với sắc đỏ tươi sáng, tạo nên một cảnh tượng lãng mạn và hấp dẫn. Cụm hoa phượng hình thành từ những nụ màu xanh nhỏ nhắn, tỏa ra hương thơm nhẹ nhàng, quyến rũ lòng người.
Hoa phượng thường có năm cánh mỏng manh, màu đỏ tươi, nổi bật trên nền trời xanh, tạo nên một hình ảnh ấn tượng và quyến rũ. Khi hoa phượng rụng xuống, chúng tạo thành một thảm đỏ lấp lánh trên mặt đất, làm cho không gian xung quanh thêm phần sinh động và hấp dẫn.
Mẫu số 2:
Trước cửa nhà em, em đã trồng một khóm hoa hồng nhỏ xinh.
Thân cây hồng nhỏ nhắn và thấp, phân chia thành nhiều cành nhánh mảnh mai. Lá của cây hồng có kích thước nhỏ, màu xanh đậm, với viền răng cưa quanh mép. Trên thân và các cành, có những chiếc gai ngắn nhưng rất sắc nhọn.
Những nụ hoa hồng thường xuất hiện ở đầu cành, bắt đầu với màu xanh nhạt và kích thước nhỏ bằng hạt chanh. Khi nụ lớn dần, chúng hé mở để lộ sắc đỏ tươi của cánh hoa. Khi hoa nở hoàn toàn, các cánh hoa đỏ thắm xếp chồng lên nhau, và nhị hoa màu vàng nổi bật ở giữa. Vào buổi sáng sớm, khi những bông hoa còn lấp lánh giọt sương đêm, em cảm thấy vô cùng thích thú. Hương thơm nhẹ nhàng từ hoa hồng lan tỏa trong không khí, làm dịu lòng người.
Em đã chăm sóc cây hồng một cách tận tâm. Để bảo vệ cây khỏi gà, em đã dùng que tre để rào quanh gốc cây. Hàng ngày, em tưới nước mát đầy đủ để cây luôn xanh tươi và nở nhiều hoa đẹp.
Bài viết của Mytour đến đây là kết thúc. Hy vọng rằng thông tin trong bài đã mang lại nhiều giá trị cho bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn!