Giải bài tập Luyện từ và câu: Kết nối các phần câu ghép bằng quan hệ từ trang 32 sách giáo khoa Tiếng Việt 5 tập 2. Câu 2. Tìm thêm các quan hệ từ và cặp quan hệ từ dùng để nối các phần câu có mối liên hệ nguyên nhân - kết quả.
I. Nhận xét
1. Có điểm gì khác biệt trong cách nối và sắp xếp các phần câu trong hai câu ghép dưới đây?
a) Vì con khỉ này rất nghịch nên các anh bảo vệ thường phải buộc dây.
LOẠI TỐT
b) Thầy thích kinh ngạc vì chú học rất thông minh và có khả năng ghi nhớ xuất sắc.
ĐƯỜNG SÁNG
Gợi ý:
- Xác định các phần câu ghép trong câu.
- Phân biệt các từ nối trong câu.
- Đánh giá cách nối và cách sắp xếp các vế câu trong từng câu ghép.
Trả lời:
a) Vì con khỉ này rất nghịch // nên các anh bảo vệ thường phải cột dây.
b) Thầy phải kinh ngạc / vì chú học đến đâu hiểu ngay đến đó và có trí nhớ lạ thường.
* Đánh giá:
- Cách kết nối:
+ Trong câu a: 2 vế câu được kết nối bằng cặp quan hệ từ vì... nên mô tả mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.
+ Trong câu b: 2 vế câu chỉ được kết nối bằng một từ quan hệ vì, thể hiện mối liên kết nguyên nhân - kết quả.
- Cách sắp xếp các vế câu:
+ Trong câu a: Vế 1 diễn tả nguyên nhân - vế 2 diễn tả kết quả.
+ Trong câu b: Vế 1 diễn tả kết quả - vế 2 diễn tả nguyên nhân.
2. Tìm ra thêm các từ nối và cặp từ nối được sử dụng để kết nối các vế câu có mối quan hệ nguyên nhân - kết quả.
Gợi ý:
Con cân nhắc và trả lời.
Câu trả lời:
- Các liên kết từ: bởi vì, vì, do, nhờ vào, do đó, nên, cho nên,...
- Các cặp từ nối: vì ... nên, bởi vì ... cho nên, do ... mà, nhờ vào ... mà, tại vì ... cho nên
II. Thực hành
1. Xác định các câu chỉ nguyên nhân, hậu quả và từ nối, cặp từ nối kết nối các câu này trong các ví dụ sau:
a)
Do cha mẹ tôi nghèo khó
Vì vậy, tôi phải cố gắng làm việc, kiếm sống.
CA DAO
b) Bởi vì gia đình quá nghèo, chú của tôi phải từ bỏ việc học.
TRINH ĐƯỜNG
c) Lúa gạo quý vì ta phải đổ rất nhiều mồ hôi mới có thể thu hoạch được. Vàng cũng quý vì nó rất đắt và hiếm.
TRINH MẠNH
Gợi ý:
- Hãy xác định mỗi câu trong mỗi tình huống
- Xác định câu chỉ nguyên nhân và câu chỉ kết quả
- Phát hiện từ nối trong câu.
Trả lời:
|
Câu |
Vế chỉ nguyên nhân |
Vế chỉ kết quả |
Quan hệ từ |
|
a |
Bởi chưng bác mẹ tôi nghèo |
Cho nên tôi phải băm bèo thái khoai |
Bởi chưng - cho nên |
|
b |
Vì nhà nghèo quá |
chú phải bỏ học |
Vì |
|
c |
vì ta phải đổ bao mồ hôi mới làm ra được |
Lúa gạo quý |
vì |
|
c |
vì nó rất đắt và hiếm |
Vàng cũng quý |
vì |
2. Từ một câu ghép đã được đưa ra trong bài tập 1, hãy tạo ra một câu ghép mới bằng cách thay đổi vị trí của các câu (có thể bổ sung hoặc loại bỏ từ cần thiết).
Gợi ý:
Hãy suy nghĩ và đưa ra câu trả lời.
Trả lời:
a) Do gia đình tôi nghèo khó, nên tôi phải làm công việc như băm bèo và thái khoai.
b) Vì gia đình quá nghèo, chú của tôi phải từ bỏ việc học vì không đủ tiền trang trải cho việc học.
c) Bởi vì để sản xuất ra lúa gạo, người ta phải đổ rất nhiều mồ hôi, do đó lúa gạo trở nên rất quý. Vàng cũng được coi là quý bởi vì nó có giá trị cao và khó tìm kiếm.
3. Lựa chọn từ nối thích hợp từ trong ngoặc đơn cho mỗi chỗ trống. Giải thích lí do lựa chọn của bạn cho từ đó.
a) ... do thời tiết thuận lợi nên lúa mạnh mẽ.
b) ... do thời tiết không thuận lợi nên lúa trở nên yếu đuối.
(tại, nhờ)
Gợi ý:
- Tại: Từ này biểu thị nguyên nhân của một sự kiện không tốt, không mong muốn xảy ra.
- Nhờ: Từ này biểu thị nguyên nhân của một sự kiện tốt xảy ra.
Trả lời:
a. Nhờ sự thuận lợi của thời tiết, lúa đã phát triển tốt.
Chúng ta chọn từ nhờ bởi vì nó thể hiện nguyên nhân dẫn đến một kết quả tích cực. Trong câu a, thời tiết thuận lợi là nguyên nhân dẫn đến kết quả tốt là lúa mạnh mẽ.
b. Tại sự không thuận lợi của thời tiết, lúa đã phát triển không tốt.
Chúng ta sử dụng từ tại bởi vì nó thể hiện nguyên nhân dẫn đến một kết quả không mong muốn. Trong câu b, thời tiết không thuận lợi là nguyên nhân dẫn đến kết quả không tốt là lúa xấu.
4. Điền vào chỗ trống một câu phù hợp để tạo thành câu ghép chỉ nguyên nhân - kết quả:
a) Bởi vì bạn Dũng không thuộc bài ...
b) Do nó đã tỏ ra chủ quan ...
c) ... do đó Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập.
Gợi ý:
Hãy suy nghĩ và điền thêm một câu phù hợp vào chỗ trống.
Trả lời:
a. Vì Dũng không thuộc bài nên bạn ấy bị thầy nhắc nhở.
b. Vì nó thiếu chủ quan nên bài thi của nó không đạt điểm cao.
c. Nhờ sự chăm chỉ và khiêm tốn trong học, Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập khi thầy hỏi bạn.
