Lý do, biểu hiện và cách điều trị thành công khi bé sơ sinh gặp vấn đề sôi bụng

Trong giai đoạn đầu sau khi sinh, bé thường bị sôi bụng sau khi uống sữa bột, điều này khiến phụ huynh lo lắng. Vậy nguyên nhân gây sôi bụng ở bé sơ sinh là gì và liệu có gây nguy hiểm cho sức khỏe không? Đọc ngay bài viết dưới đây với Mytour để có câu trả lời cho vấn đề này nhé!

Dấu hiệu bé sơ sinh gặp phải sôi bụng

Trong giai đoạn đầu sau khi sinh, bé sơ sinh thường gặp phải tình trạng sôi bụng, đi tiêu nhiều, điều này thường là bình thường, có thể do ruột bé hoạt động nhiều hơn. Lúc này, bụng bé có thể phát ra tiếng kêu ồn ào, mặc dù không gây đau nhức hoặc nguy hiểm nhưng làm bé không thoải mái, hay khóc, đi tiêu và thường xảy ra ở bé sơ sinh từ 3 - 18 tuần tuổi.

Sôi bụng gây ra sự không thoải mái cho bé, làm ảnh hưởng đến tinh thần, chế độ dinh dưỡng và chất lượng cuộc sống của gia đình. Do đó, phụ huynh cần nhận biết chính xác dấu hiệu bé sơ sinh bị sôi bụng để có biện pháp giải quyết kịp thời. Ngoài hai dấu hiệu dễ nhận biết nhất là sôi bụng và đi tiêu nhiều lần, còn một số dấu hiệu mà phụ huynh nên chú ý như sau:

• Bé phát ra tiếng ồn từ bụng, ọc ọc.
• Bé thường bị nôn mửa, ọc sữa.
• Bé quấy khóc, từ chối bú.
• Bé bị tiêu chảy, đi ngoài nhiều.
• Bé thường bị đầy hơi, chướng bụng.

Các dấu hiệu nhận biết bé sơ sinh gặp vấn đề sôi bụng

Nguyên nhân gây ra tình trạng sôi bụng ở bé sơ sinh

2.1. Chế độ ăn uống của mẹ chưa cân đối

Sữa mẹ đóng vai trò quan trọng trong dinh dưỡng của trẻ nhỏ. Trong thời kỳ cho con bú, thực đơn của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và sức khỏe của sữa mẹ, đồng thời ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Nếu mẹ tiêu thụ thức ăn dầu mỡ, cay nồng, đạm thừa, thức ăn nhiễm khuẩn hoặc hỏng từ các món ăn tái, salad, thức ăn quá hạn... sẽ làm giảm chất lượng sữa mẹ và gây ra vấn đề cho bé như sôi bụng, tiêu chảy.

Mẹ nên tránh ăn thực phẩm có nhiều dầu mỡ, cay nồng để tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé

2.2. Phương pháp cho bé bú không đúng cách

Trong quá trình lớn lên, có trẻ sơ sinh được cho bú từ bình kết hợp hoặc thậm chí hoàn toàn từ bình sữa. Vì vậy, khi trẻ được cho bú từ bình, nếu núm ti không phù hợp hoặc cách cho bé bú không đúng cách, làm cho sữa chảy không đều, có thể khiến bé nuốt phải nhiều không khí vào bụng dẫn đến tình trạng sôi bụng.

Khi bé được cho bú từ bình sữa công thức, việc pha sữa không đúng tỷ lệ hoặc không đảm bảo vệ sinh cho các dụng cụ như bình sữa, núm ti,... cũng có thể gây ra tình trạng sôi bụng cho bé.

Bình sữa nhựa PP Dr Brown's với cổ rộng dung tích 270 ml

2.3. Trẻ không thể tiêu hóa lactose trong sữa

Sữa và các sản phẩm từ sữa chứa một loại đường gọi là lactose. Đôi khi, do một số nguyên nhân khách quan, trẻ phải ngừng bú sữa mẹ quá sớm dẫn đến việc enzym tiêu hóa lactase trong cơ thể không đủ. Khi đó, lactose sẽ tích tụ ở ruột, gây ra tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh.

Không hấp thụ được lactose trong sữa cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng sôi bụng ở trẻ.

2.4. Một số nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân đã nêu trên, tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh còn có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như sử dụng thuốc kháng sinh có thể gây ra những tác dụng phụ như táo bón, tiêu chảy và sôi bụng.

Ngoài ra, việc nhiễm khuẩn E.coli, shigella, salmonella hoặc virus từ việc mút tay, mút chân,... hoặc bé sử dụng ti giả mà không được vệ sinh kỹ càng. Điều này tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn và virus phát triển mạnh, chiếm ưu thế so với vi khuẩn có ích trong ruột của trẻ, gây ra rối loạn đường ruột và dẫn đến tình trạng sôi bụng, tiêu chảy.

Ti ngậm Philips Avent SCF542/12

Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có nguy hiểm không?

Tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng sau khi đói hoặc sau khi ăn no mà không có các triệu chứng đau bụng, biếng ăn, mệt mỏi,... là biểu hiện sinh lý hoàn toàn bình thường. Các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng.

Tuy nhiên, trường hợp trẻ sơ sinh bị sôi bụng kèm theo các triệu chứng đau bụng, đi ngoài, đầy hơi, ợ nóng,... có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý từ nhẹ đến nghiêm trọng như sau:

• Rối loạn tiêu hoá, loạn khuẩn đường ruột: Đây là bệnh lý phổ biến và thường gặp nhất ở trẻ với các triệu chứng như bụng sôi và đau, chướng bụng, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy,… Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như viêm ruột, viêm đại tràng.
• Viêm dạ dày tá tràng, viêm hang vị dạ dày: Bụng sôi, trẻ thường quấy khóc, co thắt hoặc vặn người, đau thượng vị, bụng sôi là biểu hiện phổ biến của bệnh lý. Suy dinh dưỡng, biếng ăn có thể là biến chứng phổ biến của bệnh này.
• Bé có thể mắc bệnh Crohn (IBD): Biểu hiện của bệnh gồm sôi bụng, đau bụng kèm sốt, nôn, sụt cân,… Biến chứng nguy hiểm có thể gây ra thiếu máu, suy dinh dưỡng, thậm chí là thủng ruột.

Vì vậy, trẻ sơ sinh bị sôi bụng do yếu tố sinh lý không ảnh hưởng gì đến sức khỏe của bé vì đây là dấu hiệu bình thường của cơ thể. Trường hợp trẻ bị sôi bụng do các vấn đề bệnh lý, ba mẹ nên đưa bé đi khám ngay để tìm hiểu nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp kịp thời.

Nếu trẻ bị sôi bụng kèm theo đau bụng, đi ngoài, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm

Phương pháp chữa sôi bụng ở trẻ sơ sinh

4.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ một cách khoa học

Đối với tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng, thường xuyên đi ngoài, mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày của mình. Đặc biệt, nếu mẹ đang cho con bú mẹ thì cần tránh ăn một số loại thực phẩm như cải bắp, súp lơ, sản phẩm từ đậu nành, cà chua, cam, quýt, thực phẩm giàu dầu mỡ, cay nóng,...

Vì trong các loại thực phẩm trên có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa, gây ra tình trạng bé đầy hơi, chướng bụng. Đồng thời, trong chế độ ăn uống hàng ngày của mình, mẹ cũng nên bổ sung nhiều chất xơ để hỗ trợ hệ tiêu hóa của cả mẹ và bé hoạt động mạnh mẽ hơn.

Mẹ cần thiết lập chế độ ăn uống một cách khoa học hàng ngày

4.2 Sử dụng men vi sinh cho trẻ

Một giải pháp an toàn và được nhiều người tin dùng khi gặp vấn đề về tiêu hóa là bổ sung men vi sinh. Bởi lượng vi khuẩn có lợi trong ruột bé thường suy giảm đáng kể khi tiêu chảy xảy ra. Trong khi đó, vi khuẩn có hại lại phát triển mạnh mẽ và gây rối loạn đường ruột.

Siro Biogaia Protectics Baby Drops với 5 ml lợi khuẩn bổ sung

4.3 Điều chỉnh chế độ ăn uống cho trẻ khi bắt đầu ăn dặm 

Cha mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng khi trẻ sơ sinh bắt đầu thực hiện ăn dặm. Những loại thực phẩm như cháo tươi, súp, có hàm lượng đường tự nhiên, chứa tinh bột, và được chế biến ở dạng lỏng sẽ là lựa chọn tốt cho trẻ trong giai đoạn này, giúp hỗ trợ tiêu hóa một cách dễ dàng hơn.

Những loại thực phẩm này không chỉ cung cấp nước mà còn giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn. Bố mẹ cũng cần hạn chế việc cho trẻ tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo, đồ ăn chế biến sẵn, thức uống có gas, bánh kẹo, và thực phẩm có đường.

Cháo tươi Cây Thị vị cá hồi gói 240g

4.4 Bổ sung probiotics cho bé

Việc bổ sung probiotics là quan trọng cho hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh, có thể thực hiện bằng cách cho bé sử dụng các loại sữa bổ sung chứa probiotics. Đối với trẻ đang ăn dặm, cha mẹ có thể cho bé thưởng thức sữa chua, một nguồn probiotics tự nhiên và an toàn, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa của bé.

Lốc 4 hộp sữa chua có đường Nutimilk 100g

4.5 Thay đổi tư thế cho bé khi bú

Nếu đang cho con bú mà bé quấy khóc, sôi bụng, đi ngoài, cha mẹ nên thay đổi tư thế cho bé bú. Mẹ có thể đặt bé xuống giường ở tư thế nằm ngửa, nhẹ nhàng nâng gối và gập đầu gối của bé.

Đối với bé bú bình, hãy đảm bảo bé ngậm vừa núm ti để tránh nuốt nhiều không khí. Ngoài ra, để giúp bé giảm triệu chứng sôi bụng, đầy hơi, và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, cha mẹ có thể vuốt nhẹ lưng bé để bé ợ hơi ra.

Cần thay đổi tư thế cho bé bú khi bé quấy khóc, sôi bụng

4.6 Massage bụng cho bé

Để giúp bé loại bỏ khí dư trong bụng, giảm đau bụng và nôn trớ, việc massage bụng là một phương pháp hiệu quả. Sau khi bé đã bú khoảng 30 phút, mẹ nên đặt bé nằm ngửa, sử dụng ngón trỏ và ngón giữa để ấn nhẹ ở cạnh rốn bé, sau đó xoay nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ thành vòng nhỏ quanh rốn.

Lưu ý rằng, cha mẹ cần thực hiện thao tác này nhẹ nhàng, bắt đầu từ từ và tăng dần đều tốc độ, có thể mở rộng vùng massage từ phía trước bụng sang hai bên hông. Thực hiện thao tác này liên tục trong khoảng 10 phút, tình trạng sôi bụng của bé sẽ được cải thiện dần.

Nên massage bụng cho bé để giúp bé loại bỏ khí dư trong bụng

4.7 Thay đổi loại sữa công thức 

Cha mẹ nên chuyển sang loại sữa khác cho bé nếu bé bị sôi bụng do sữa công thức. Các loại sữa dành cho trẻ sơ sinh có tính mát, giàu chất xơ, ít hoặc không chứa đường lactose, ít đạm và có thành phần protein tương tự như sữa mẹ, dễ tiêu hóa nên được ưu tiên.

Ngoài ra, cha mẹ cũng cần pha sữa cho bé theo đúng công thức. Đồng thời, luôn vệ sinh, rửa sạch, tiệt trùng dụng cụ pha sữa như bình sữa, muỗng ăn dặm cho bé, núm ti,... trước khi cho bé bú để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bé.

Sữa bột Meiji Infant Formula 800g (0 - 12 tháng)

4.8 Pha sữa đúng chuẩn cho bé 

Đối với trẻ sử dụng sữa công thức, cha mẹ nên lựa chọn loại sữa ít hoặc không chứa đường lactose. Bởi đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng sôi bụng, tiêu chảy, nôn trớ ở trẻ.

Hơn nữa, hãy chú ý pha đúng tỷ lệ sữa - nước theo hướng dẫn trên bao bì. Cha mẹ cần giữ tay sạch bằng nước rửa tay, xà phòng trước khi pha sữa. Đừng quên làm sạch, tiệt trùng bình sữa và các dụng cụ pha sữa, núm ti bằng máy tiệt trùng bình sữa trước khi cho bé bú.

Máy tiệt trùng hơi nước và sấy khô Tommee Tippee Steri-Dry 423242

4.9 Thăm khám nếu trẻ bị sôi bụng kéo dài

Trong trường hợp đã thực hiện đúng các hướng dẫn trên mà tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh vẫn không cải thiện, cha mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ chuyên khoa nhi để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Nên thăm khám ngay nếu trẻ bị sôi bụng kéo dài

Cách phòng ngừa tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh

• Cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong năm đầu đời: Mẹ có thể cho trẻ bú nhiều lần trong ngày để trẻ đủ no trong trường hợp mẹ có ít sữa. Đồng thời, đây cũng là cách mẹ kích thích cơ thể tiết ra lượng sữa nhiều hơn.
• Nếu phải sử dụng sữa công thức, nên lựa chọn loại phù hợp với bé, ít hoặc không chứa đường lactose: Trường hợp mẹ buộc phải dùng sữa công thức thay thế, nên lưu ý thành phần dinh dưỡng để chọn loại sữa có hàm lượng lactose thấp, giúp bé tiêu hóa dễ dàng.
• Pha sữa và cho bé bú bình đúng cách: Chỉ nên pha sữa trước khi cho trẻ bú khoảng 5 - 10 phút và để bình sữa đứng thẳng. Điều này giúp tăng thời gian phân hủy bọt khí. Mẹ cũng nên khuấy nhẹ sữa trong khi pha để tránh bong bóng khí tồn đọng trong bình.
• Chú ý chế độ ăn uống của mẹ: Mẹ nên chú ý chọn thực phẩm ít dầu mỡ, tránh đồ ăn có tính nóng trong thời kỳ cho con bú. Thay vào đó nên ăn nhiều rau củ, hoa quả, dùng thực phẩm tươi với cách chế biến là luộc, hấp và uống tối thiểu 2 lít nước/ngày.
• Trong lúc cho bé bú, mẹ nên vỗ lưng, xoa bụng, lắc nhẹ người bé: Mẹ nên đặt trẻ nằm ngửa xuống giường, sau đó vỗ lưng, xoa bụng, lắc nhẹ người bé. Các động tác này giúp giảm triệu chứng sôi bụng, đầy hơi từ đó hỗ trợ tốt hơn cho hệ tiêu hóa của trẻ.

Sữa bột ColosBaby Bio Gold 0+ vị vani 800g (0 - 12 tháng)