1. Men gan là gì? Phạm vi bình thường của nồng độ men gan
Men gan là loại enzyme gan sản xuất, luôn tham gia vào các phản ứng sinh hóa trong gan, có vai trò hỗ trợ các hoạt động chức năng trong việc loại bỏ chất độc, tổng hợp và chuyển hóa chất, giúp cơ thể duy trì ổn định.
Trước khi tìm hiểu nguyên nhân men gan tăng cao, hãy cùng tìm hiểu về thành phần của men gan dưới đây.
Các thành phần của men gan và giá trị bình thường tham chiếu theo phạm vi giới hạn:
Trị số bình thường |
Đơn vị |
|
AST (SGOT) |
4.1 - 5.0 |
mmol/L |
ALT (SGPT) |
0.0 - 41.0 |
U/L |
Gamma GT |
5.0 - 61.0 |
U/L |
ALP |
Nam: 40 - 129 Nữ: 35 - 104 |
U/L |
Mỗi loại men gan đều là yếu tố quan trọng đảm bảo mọi hoạt động sinh lý của gan. Nếu có dấu hiệu bất thường, nồng độ men gan cũng tăng cao, điều này báo hiệu gan đang gặp vấn đề cần can thiệp kịp thời.
Các tổn thương ở gan có thể được ngăn chặn kịp thời thông qua việc theo dõi chỉ số men gan
2. Các dấu hiệu bất thường có thể liên quan đến men gan
Các dấu hiệu cảnh báo thường khá mơ hồ và khiến nhiều người chủ quan, nhầm lẫn với những hiện tượng bất thường dễ gặp và nhanh khỏi, có thể kể đến như:
-
Thường xuyên cảm thấy mệt mỏi.
-
Khó tập trung trong công việc và sinh hoạt hằng ngày.
-
Chán ăn, ăn không ngon, nặng hơn có thể buồn nôn, nôn, cảm giác đầy hơi, khó tiêu,…
-
Xuất hiện những cơn sốt nhẹ thoáng qua.
-
Phù nề, nổi mẩn ngứa khó chịu, hoặc có biểu hiện vàng da.
-
Nước tiểu sẫm màu hơn nhưng phân lại nhạt màu.
-
Những cơn đau âm ỉ tại vị trí hạ sườn phải.
Hầu hết những tổn thương ở gan rất khó có thể hồi phục, nếu tình trạng tiếp diễn trong thời gian dài có thể lấy đi tính mạng của bệnh nhân. Vì vậy, một khi nhận thấy cơ thể có một hoặc nhiều các dấu hiệu trên, hãy đi thăm khám trong thời gian nhanh nhất có thể để kịp thời được chẩn đoán và áp dụng biện pháp điều trị thích hợp
Nhiều người thường chủ quan với tình trạng men gan tăng vì các dấu hiệu nhận biết tương đối mơ hồ
3. Nguyên nhân khiến men gan tăng cao
Khai thác kỹ các yếu tố nguyên nhân có thể hỗ trợ quá trình điều trị. Vì vậy, cần chú ý đặc biệt đến chế độ sinh hoạt và những tổn thương có thể đã gặp phải, đây là mối liên hệ quan trọng nhất với nồng độ men gan trong cơ thể.
Về chế độ sinh hoạt
-
Rượu bia: nguyên nhân khiến men gan tăng cao không thể không nhắc đến rượu bia. Việc tiêu thụ cồn trong thời gian dài có thể làm tổn thương gan và làm nồng độ men gan bất thường.
-
Thuốc: một số loại thuốc như thuốc kháng sinh, giảm đau,… thường được sử dụng vì tác dụng nhanh chóng. Nhưng lạm dụng có thể gây tổn thương gan, đặc biệt là các loại không có chỉ định của bác sĩ, làm tăng nguy cơ sức khỏe.
-
Dinh dưỡng: chế độ ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm đóng gói chứa nhiều chất bảo quản có thể ảnh hưởng đến nồng độ men gan và tổn thương gan.
Bệnh lý
-
Virus: các chủng virus gây viêm gan khi xâm nhập vào cơ thể có thể gây tổn thương và phá hủy tế bào gan.
-
Gan nhiễm mỡ: lượng chất béo tích tụ tại gan trong thời gian dài có thể làm suy giảm chức năng gan.
-
Bệnh lý đường mật: nhiễm trùng đường mật, sỏi mật, hay khối u,… cũng có thể gây tổn thương và khiến men gan tăng.
-
Rối loạn tự miễn: các bệnh rối loạn tự miễn có thể ảnh hưởng đến gan và các loại thuốc điều trị cũng gây suy giảm chức năng gan.
-
Suy tim: do tác động của suy tim, chức năng gan cũng bị ảnh hưởng gây suy giảm chức năng, đặc biệt là GGT và ALP có thể tăng cao.
-
Sốt rét: ký sinh trùng sốt rét cũng có thể gây tổn thương gan.
Tình trạng men gan tăng có thể liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là chế độ ăn uống
5. Phải phòng ngừa nguyên nhân khiến men gan tăng như thế nào?
Duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý là chìa khóa giúp cơ thể phòng tránh nguy cơ men gan tăng cao. Để làm điều này, bạn chỉ cần điều chỉnh một số thói quen trong sinh hoạt thường ngày như sau:
-
Chế độ ăn: không nên uống quá 330ml chất cồn mỗi ngày và không sử dụng liên tục quá 5 ngày. Tăng cường rau xanh và trái cây trong mỗi bữa ăn để cung cấp dưỡng chất. Uống đủ nước để hỗ trợ chuyển hóa cơ thể.
-
Vận động: duy trì các bài tập rèn luyện cơ thể khoảng 30 phút/ngày, giúp cơ thể thêm dẻo dai, săn chắc và nâng cao sức đề kháng để ngăn ngừa nguy cơ tác động.
-
Nghỉ ngơi: thiếu ngủ kéo dài có thể làm gan hoạt động quá sức, ảnh hưởng đến men gan. Vì vậy, bạn cần cân bằng, sắp xếp công việc hằng ngày và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Một giấc ngủ sâu và chất lượng không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn giúp giải tỏa căng thẳng, mang lại hiệu quả trong công việc.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện tình trạng men gan tăng kịp thời