Buzz
'Sau một tháng làm việc vất vả, cuối cùng cũng đến ngày nhận lương. Cuộc đời chỉ có một lần, không mua sắm không tiêu xài thì đời cũng không trọn vẹn'. Mới chỉ đặt mua chiếc áo trên Taobao sau mấy tháng để trong giỏ hàng, nhưng đang lướt điện thoại đến 2 giờ sáng thì nhận được gợi ý về một chiếc váy hoa rất đẹp, làm mình không thể rời mắt, buộc phải nói rằng: “Thôi thì đặt lun cho đủ bộ”. Chúc mừng, bạn đã rơi vào hiệu ứng Diderot!
Tác Động Diderot được đặt theo tên của Denis Diderot - một nhà triết học nổi tiếng người Pháp (1713 – 1784). Sinh ra trong một gia đình thợ rèn khá giả, nhưng vì từ bỏ ước muốn của gia đình, ông đã phải trải qua cuộc sống khó khăn và nghèo đói. Mọi thứ đã thay đổi vào năm 1765.
Khi Diderot 52 tuổi và con gái ông chuẩn bị kết hôn nhưng ông không có đủ tiền để trang trải cho đám cưới. Mặc dù vậy, dù trong cảnh túng quẫn nhưng danh tiếng của Diderot vẫn lớn mạnh vì ông là một trong những người sáng lập và biên soạn Encyclopédie - một trong những bộ sách toàn thư phổ biến nhất thời kỳ đó.
Catherine Đại Đế, Hoàng hậu Nga, nghe tin về hoàn cảnh khó khăn của Diderot, bà đã mua lại thư viện của ông với giá 1000 bảng Anh, khoảng 50.000 USD theo năm 2015. Bất ngờ, Diderot trở nên giàu có. Không lâu sau thỏa thuận này, Diderot đã mua một chiếc áo choàng màu đỏ mới tinh. Và từ đó, mọi thứ bắt đầu đi xuống.
Tác Động Diderot
Chiếc áo choàng đỏ tươi của Diderot thật sành điệu. Nhưng dù đẹp đến đâu, ông cảm thấy nó không hợp với những món đồ khác trong nhà mình, khiến không gian trở nên lộn xộn. Diderot cảm thấy cần phải thay đổi mọi thứ để phối hợp với chiếc áo choàng mới của mình.
Diderot ngay lập tức thay thảm cũ bằng một tấm thảm mới từ Damascus và trang trí ngôi nhà bằng những tác phẩm nghệ thuật đẹp mắt hơn. Ông còn mua thêm một chiếc gương mới để treo trên tường và thay ghế rơm bằng một chiếc ghế da.
Diderot cảm thấy hối hận khi bị cuốn vào vòng xoáy tiêu dùng, dần rơi vào nợ nần và gần như phá sản. Ông nhận ra rằng việc sở hữu những vật mới làm mất đi sự hài hòa trong cuộc sống của ông.
Hiệu ứng Diderot cho thấy việc sở hữu một vật mới thường khiến ta muốn mua thêm nhiều vật khác. Kết quả là chúng ta thường mua những thứ mà thực sự không cần.
Tại sao chúng ta lại thèm muốn những thứ không cần thiết?
Như nhiều người khác, có thể bạn hoặc tôi đã từng rơi vào hiệu ứng Diderot mà không hề hay biết. Hãy nhận biết và tránh xa khỏi vòng xoáy tiêu dùng này.
- Khi chúng ta mua một chiếc áo mới, thường cần tìm đôi giày mới phù hợp, thay vì giữ nguyên tủ quần áo.
Cuộc sống thường dần trở nên đầy đủ hơn. Thay vì giảm bớt, chúng ta thường muốn tích lũy và nâng cấp.
Làm sao để vượt qua Hiệu ứng Diderot và chống lại thói quen tiêu tiền không cần thiết?
Hiệu ứng Diderot nhắc nhở chúng ta rằng cuộc sống không chỉ là việc tích lũy nhiều hơn, mà còn là việc biết cách quản lý và tập trung vào những thứ quan trọng.
Giảm tiếp xúc với sự quảng cáo và tiêu thụ không cần thiết.
Chọn mua những vật dụng phù hợp với tình hình tài chính hiện tại của bạn.
Tự đặt giới hạn cho bản thân:
Mua một sản phẩm, tặng đi một sản phẩm khác.
Hãy từ bỏ những khao khát không cần thiết.
Tự nhiên, chúng ta thường muốn tiêu thụ nhiều hơn là ít hơn. Nhưng việc giảm tiêu dùng không cần thiết có thể mang lại cuộc sống tốt hơn.
Theo Diderot, 'Hãy để cảm giác túng quẫn của tôi làm thầy cho bạn. Nghèo có tự do của nó, nhưng giàu có cũng có những rủi ro của riêng nó'. Hãy lắng nghe Hiệu ứng Diderot trong cuộc sống của bạn và hạn chế thói quen tiêu tiền không cần thiết.
Tham khảo:
James Clear. Hiệu ứng Diderot: Tại Sao Chúng Ta Muốn Những Thứ Chúng Ta Không Cần — Và Làm Thế Nào Để Xử Lý Vấn Đề. Truy cập vào ngày 15 Tháng Chín năm 2023 từ https://jamesclear.com/diderot-effect
Joshua Becker (2021). Hiểu Hiệu ứng Diderot để Vượt Qua Tình Trạng Tiêu Tiền Quá Đà. Truy cập vào ngày 15 Tháng Chín năm 2013 từ https://www.forbes.com/sites/joshuabecker/2021/10/27/understanding-the-diderot-effect-to-overcome-overspending/?sh=4a73b7c316fe
