Có thể bạn chưa biết rằng người Nhật không bao giờ tự gọi quốc gia của họ là Japan hay bất kỳ tên nào khác như Giappone, Japon, Lapan, Riben, Yahtbún, Zeppen, Япония (Yaponiya), hoặc 일본 (Il-bon). Thay vào đó, họ sử dụng từ Nippon hoặc Nihon, viết bằng chữ kanji là 日本. Trước khi sử dụng các tên này, Nhật Bản được biết đến với tên gọi ‘Wakoku’ hoặc Yamato (倭国 - Oa Quốc), một từ do người Trung Hoa cổ sử dụng để chỉ một nhóm dân tộc sống ở Nhật Bản vào thời kỳ Tam Quốc.
Mặc dù ý nghĩa chính xác của tên này vẫn còn tranh cãi, một số người cho rằng nó thể hiện sự châm biếm. Trước đây, trong chữ 倭国 (tên gọi trước đây của Nhật Bản), ký tự 倭 = 人+矮 được cho là một biểu tượng mỉa mai về chiều cao thấp của người Nhật, được tạo ra bởi người Trung Quốc. Sau khi phát triển hệ thống chữ Kanji của riêng mình, người Nhật đã thay đổi thành 大和 (Đại Hoà) để thay thế cho cụm từ 倭国.
Trong tài liệu cổ xưa của Nhật Bản - Kojiki, được dịch là “Ghi chép về những vấn đề cổ xưa”, quốc gia này từng được gọi là “Oyashima” hoặc “Bát Đại Đảo- Tám Hòn Đảo Lớn”. Các nhà nghiên cứu vẫn tranh luận về việc liệu đây có phải là sự latin hóa của “Oyashima” (tương tự như từ “Cathay” thay cho từ “China”) hay “Oyashima” thực sự là tên gọi của Nhật Bản trước khi chuyển sang từ “Wakoku”.
Nippon (日本) có nghĩa đen là trung tâm, cội nguồn của mặt trời. Người Nhật tin rằng vì đất nước này nằm ở phía Đông cực của châu Á, nên mặt trời mọc đầu tiên ở đây. Theo tín ngưỡng của họ, tổ tiên của người Nhật là hậu duệ của nữ thần mặt trời Amaterasu.Vậy tại sao Nhật Bản lại được gọi bằng nhiều tên khác nhau mà không phải là Nippon hay Nihon?
Có lẽ ít người biết rằng những thương nhân Bồ Đào Nha là những người đầu tiên đưa tên gọi Nhật Bản ra Châu Âu. Năm 1543, António Mota, Francisco Zeimoto và António Peixoto là ba người Châu Âu đầu tiên đặt chân lên đất Nhật trên đảo Tanegashima. Họ nghe được cụm từ 日本 với nhiều loại phương ngữ khác nhau, từ Riben, Zeppen, Lapan cho đến Jitpún và Jepeng. Thực tế này được ghi lại trong từ điển tiếng Nhật - Bồ Đào Nha (Vocabvlario da Lingoa de Lapam) vào năm 1603, và đã có tới 3 cách phát âm khác nhau cho tên gọi Nhật Bản là Iipon, Nifon, Lapam.
Người Ý sau đó sử dụng cụm từ Lapam để gọi Nhật Bản, nhưng sau này cụm từ Giapan thay thế Lapam. Trong một cuốn sách du lịch bằng tiếng Anh vào năm 1577, cụm từ Giappan lần đầu tiên được ghi nhận. Chính vì cách phát âm Gi tương tự như J, nên qua thời gian Japan trở thành tên gọi chính thức của Nhật Bản đối với nhiều quốc gia.