Buzz
Lý do sống (生き甲斐, n.đ. 'lẽ sống') là một khái niệm trong văn hóa Nhật Bản, ám chỉ điều gì đó mang đến cho mỗi người nhận thức về mục đích, lý do tồn tại trong cuộc sống.
Ý nghĩa và nguồn gốc từ
Từ điển Oxford English Dictionary định nghĩa ikigai là 'động lực; điều gì đó, hoặc ai đó mang đến cho một cá nhân nhận thức về mục đích hoặc lý do sống'. Nói cách khác, nó ám chỉ đến điều gì đó mang lại niềm vui hoặc sự hài lòng.
Thuật ngữ này là sự kết hợp của hai từ tiếng Nhật: iki (生き, nghĩa là 'sống; tồn tại') và kai (甲斐, nghĩa là 'kết quả; thành quả; giá trị; ý nghĩa') (biến âm thành gai
Tổng quan
Ikigai có thể được miêu tả là sự nhận thức về mục đích sống và sự duy trì động lực trong cuộc sống. Theo nghiên cứu của Michiko Kumano, cảm giác ikigai ở Nhật Bản thường được mô tả là cảm giác hoàn thành và hài lòng khi một cá nhân theo đuổi niềm đam mê của mình. Các hoạt động mang lại ikigai không phải là sự bắt buộc; chúng được thực hiện tự nguyện, do đó mang tính cá nhân và phụ thuộc vào bản chất của mỗi người.
Theo nhà tâm lý học Katsuya Inoue, ikigai là một khái niệm bao gồm hai khía cạnh: 'nguồn/ đối tượng mang lại giá trị hoặc ý nghĩa cho cuộc sống' và 'cảm giác rằng cuộc sống của chính mình có giá trị, nhờ vào sự tồn tại của nguồn/ đối tượng đó'. Inoue phân loại ikigai thành ba loại – ikigai xã hội, ikigai phi xã hội và ikigai phản xã hội. Ikigai xã hội ám chỉ đến ikigai được xã hội chấp nhận thông qua các hoạt động tình nguyện và cộng đồng. Ikigai phi xã hội là một ikigai không liên quan trực tiếp đến xã hội (ví dụ: niềm tin, kỷ luật tự giác). Ikigai phản xã hội đề cập đến động lực cơ bản để vượt qua những cảm xúc tiêu cực (ví dụ: mong muốn ghét bỏ/ trả thù ai đó).
Phóng viên của National Geographic Dan Buettner cho rằng ikigai có thể là một trong những yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến tuổi thọ trung bình của người dân Okinawa. Theo Buettner, người dân Okinawa thường không có ý định nghỉ hưu - miễn là khỏe mạnh, họ sẽ tiếp tục làm công việc mình yêu thích. Ngoài ra, việc kết nối thông qua việc tham gia các cộng đồng gắn kết (moai) cũng được coi là một nguyên nhân quan trọng giúp người dân Okinawa sống lâu.
Phổ biến
Mặc dù đã tồn tại từ lâu trong văn hóa Nhật Bản, khái niệm ikigai chỉ lần đầu tiên được phổ biến vào năm 1966 qua tác phẩm 'Về ý nghĩa cuộc sống' ('On the Meaning of Life' (生きがいについて ikigai ni tsuite)) của bác sĩ tâm thần và học giả người Nhật Mieko Kamiya. Tác phẩm của bà vẫn chưa được dịch sang tiếng Anh.
Tầm quan trọng
Trong thập niên 1960, 1970 và 1980, ikigai được cho là có tác dụng giúp hướng tới sự cải thiện xã hội ('đặt mong muốn của người khác lên trên chính mình') cũng như phát triển bản thân ('đi theo con đường của riêng mình').
Theo nhà nhân chủng học Chikako Ozawa-de Silva, đối với thế hệ lớn tuổi ở Nhật Bản, ikigai của họ là 'sống phù hợp với khuôn mẫu tiêu chuẩn của công ty và gia đình', trong khi thế hệ trẻ cho biết ikigai của họ là 'suy nghĩ và mơ ước về những gì họ có thể trở thành trong tương lai'.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người không cảm nhận được ikigai có nhiều khả năng mắc các bệnh lý về tim mạch hơn. Tuy nhiên, không có bằng chứng về mối tương quan giữa việc thiếu cảm nhận ikigai với sự phát triển khối u ác tính.
Đọc thêm
- Raison d'être
- Liệu pháp ý nghĩa
- Động cơ (tâm lý học)
- Self-help
