Lý do tàu đổ bộ của Nhật Bản thất bại khi hạ cánh xuống Mặt Trăng đã được tiết lộ, không phải do lỗi phần cứng

(Tổ Quốc) - Một quyết định sai lầm sau khi hoàn tất thiết kế con tàu vũ trụ này đã đóng góp vào sự thất bại của lần đổ bộ vừa qua.

Cuối tháng trước, chuyến đổ bộ lịch sử của công ty Nhật Bản lên Mặt Trăng đã gặp trở ngại khi gần đến đích, tàu đổ bộ bất ngờ mất tín hiệu và mọi nỗ lực để khôi phục liên lạc đều thất bại. Tuy nhiên, sau một thời gian điều tra, nguyên nhân của sự cố này dường như đã được xác định.

Theo báo cáo của cuộc điều tra, có nhiều khả năng một lỗi trong phần mềm đã dẫn đến việc tàu vũ trụ tự động của Nhật Bản đánh giá sai độ cao khi cố gắng hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng. Điều này cuối cùng đã gây ra vụ tai nạn và mất kết nối với Trái Đất.

Trong cuộc họp báo gần đây, công ty Ispace của Nhật Bản cho biết, trước đó, tàu đổ bộ Hakuto-R Mission 1 đã hoàn thành trình tự hạ cánh theo kế hoạch, giảm tốc độ xuống còn 2 dặm sau mỗi giờ. Tuy nhiên, tại thời điểm này, tàu đổ bộ vẫn cách bề mặt Mặt Trăng khoảng 3 dặm. Sau khi hết nhiên liệu, tàu vũ trụ lao xuống và va vào núi lửa Atlas với tốc độ hơn 200 dặm/giờ và bị hủy hoại hoàn toàn.

Nếu thành công, chuyến đổ bộ của Hakuto-R không chỉ là một sự kiện lịch sử đối với Nhật Bản mà còn đối với thế giới, khi lần đầu tiên một công ty vũ trụ tư nhân đạt được điều này. Rất tiếc rằng nỗ lực này đã không thành công. Dù vậy, điều này cho thấy sự tăng cường của các công ty tư nhân trong ngành hàng không vũ trụ, không chỉ các tổ chức chính phủ như trước đây.

Học hỏi và nâng cao

Phân tích dữ liệu cho thấy rằng phần mềm dẫn đường của tàu đổ bộ trên Mặt Trăng không xác định được độ cao khi tàu đi qua vị trí cao hơn khoảng 2 dặm so với môi trường xung quanh. Do đó, phần mềm kết luận sai rằng có sự cố với cảm biến và từ chối chấp nhận các đo lường độ cao chính xác.

Trong khi đó, các bộ phận khác như động cơ, máy đo độ cao và phần cứng hoạt động bình thường, chứng tỏ rằng thiết kế tổng thể của tàu vũ trụ là hợp lý. Việc sửa lỗi phần mềm chắc chắn sẽ dễ dàng hơn so với việc điều chỉnh phần cứng.

Giám đốc công nghệ của Ispace, Ryo Ujiie, nói: 'Đây không phải là vấn đề về phần cứng. Vì vậy, chúng tôi không cần phải sửa chữa phần cứng.'

Tuy nhiên, sự thất bại của lần đổ bộ này cũng chỉ ra các lỗi trong quá trình thử nghiệm phần mềm hạ cánh của Ispace, được phát triển bởi Phòng Thí nghiệm Draper ở Cambridge, Massachusetts. Một quyết định thay đổi vị trí hạ cánh – sau khi thiết kế tàu vũ trụ được hoàn thiện vào đầu năm 2021 – có thể đã góp phần vào vụ tai nạn này.

Ban đầu, lãnh đạo của Ispace chọn vị trí hạ cánh tại Lacus Somniorum, một vùng đồng bằng phẳng. Tuy nhiên, sau đó, họ quyết định chọn Atlas, một hố va chạm rộng hơn 50 dặm, làm địa điểm hạ cánh thú vị hơn. Điều này cũng ngụ ý rằng phần mềm hạ cánh không được thiết kế để xử lý thay đổi độ cao khi tàu vượt qua vị trí cao hơn vành miệng núi lửa, và các hệ thống mô phỏng trước đó cũng không nhận ra lỗi này.

Hướng tới tương lai

Ông Takeshi Hakamada, người sáng lập và CEO của Ispace, cho biết rằng kế hoạch cho 2 nhiệm vụ sắp tới của công ty - bao gồm một tàu đổ bộ tương tự vào năm tới và một tàu vũ trụ lớn hơn hạ cánh xuống phía xa của Mặt Trăng vào năm 2025 - vẫn không thay đổi.

'Chúng tôi đã có cái nhìn rõ ràng về cách cải thiện các nhiệm vụ tương lai của chúng tôi như thế nào'. Ông Hakamada nói.

Ngoài Ispace, nhiều tàu vũ trụ khác đang lên kế hoạch đổ bộ lên Mặt Trăng trong năm nay. Các công ty như Astrobotic Technology từ Pittsburgh và Intuitive Machines từ Houston đều đang lên kế hoạch gửi tàu vũ trụ tới Mặt Trăng trong năm nay. Điều này là một phần của chương trình vũ trụ của NASA nhằm kêu gọi nhiều công ty tư nhân để đưa các thiết bị khoa học lên Mặt Trăng. Ngoài ra, cơ quan hàng không vũ trụ của Ấn Độ cũng đã thông báo về sứ mệnh có tên Chandrayaan-3 của họ, có thể sẽ được phóng lên vào ngày 12 tháng Sáu tới.

Trong những năm gần đây, nhiều tổ chức bao gồm cả các cơ quan hàng không vũ trụ quốc gia và các công ty tư nhân, đã nỗ lực quay trở lại Mặt Trăng. Tuy nhiên, việc hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng dường như khó khăn hơn kỳ vọng của nhiều người. Trong thời gian gần đây, chỉ có tàu đổ bộ tự động của Trung Quốc mới đạt được thành công, trong khi các nỗ lực của Israel và Ấn Độ đều không thu được kết quả như mong đợi.