Lý do và biện pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp cho trẻ hiệu quả

1. Nguyên nhân chủ yếu gây tiêu chảy cấp ở trẻ

Trẻ bị tiêu chảy cấp khi có triệu chứng đi ngoài phân lỏng nhiều nước nhiều lần trong ngày (trên 3 lần). Tiêu chảy cấp thường không kéo dài quá 14 ngày nhưng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sinh hoạt và khả năng dinh dưỡng của trẻ.

Tiêu chảy cấp thường xuyên xuất hiện ở trẻ nhỏ

Vì vậy, để phòng ngừa hiệu quả tiêu chảy cấp cho trẻ, phụ huynh cần hiểu rõ các tác nhân gây bệnh cũng như những nguyên nhân và thói quen ăn uống khiến trẻ mắc bệnh. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp ở trẻ:

1.1. Nhiễm trùng đường ruột

Hệ vi sinh đường ruột của con người rất phong phú với nhiều loại vi khuẩn, bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Khi cân bằng giữa lợi khuẩn và hại khuẩn, hệ đường ruột sẽ khỏe mạnh. Tuy nhiên, ở trẻ em, sức đề kháng đường ruột chưa phát triển đầy đủ, lợi khuẩn còn ít nên nguy cơ nhiễm trùng ruột gây tiêu chảy cấp cao.

Những vi sinh vật dễ gây tiêu chảy cấp ở trẻ bao gồm:

• Virus: Adenovirus, Norovirus, Rotavirus,…

• Vi khuẩn: lỵ trực khuẩn, tả, E.coli, Shigella,…

• Ký sinh trùng: Amip, Giardia, Cryptosporidium,…

Tiêu chảy cấp do vi khuẩn hoặc virus có khả năng gây dịch

1.2. Nhiễm trùng ngoài ruột

Nhiễm trùng có thể xảy ra ở các cơ quan khác, sau đó lan đến ruột như: nhiễm khuẩn đường tiết niệu, nhiễm trùng hô hấp,

1.3. Tác dụng phụ của thuốc

Đôi khi tiêu chảy cấp ở trẻ là phản ứng của hệ tiêu hóa đối với thuốc điều trị, thường gặp là thuốc kháng sinh, thuốc nhuận tràng,…

1.4. Dị ứng thực phẩm

Tiêu chảy cấp có thể là phản ứng của đường ruột khi tiếp xúc với các thực phẩm gây dị ứng như: trứng, tôm, sữa bò, cá,… Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, hóa trị hoặc xạ trị, đôi khi là tiếp xúc với tia bức xạ mạnh cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, rối loạn hấp thu ở trẻ, dẫn đến tiêu chảy cấp.

1.5. Bệnh lý ngoại khoa

Nếu nguyên nhân gây tiêu chảy cấp là do bệnh lý ngoại khoa như: thiếu vitamin, viêm ruột thừa cấp, lồng ruột, ngộ độc kim loại nặng,… thì tình trạng sẽ nguy hiểm hơn, cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để điều trị.

Trẻ dưới 2 tuổi thường có tỷ lệ tiêu chảy cấp cao hơn, trong khi trẻ lớn hơn đã có hệ vi sinh đường ruột phong phú và sức khỏe đường ruột tốt nên khả năng chống bệnh cao hơn. Tiêu chảy cấp có thể nguy hiểm hơn nếu trẻ bị suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc thuốc điều trị, trẻ bị sởi,…

Trẻ dưới 2 tuổi thường có tỷ lệ tiêu chảy cấp cao hơn

Ngoài ra, thói quen ăn uống và sinh hoạt không đảm bảo vệ sinh cũng là yếu tố nguy cơ dẫn đến tiêu chảy cấp ở trẻ như: nước uống bị ô nhiễm, thực phẩm không đảm bảo an toàn vệ sinh, thức ăn chưa nấu chín kỹ, không rửa tay trước khi ăn, trẻ dùng sữa ngoài sớm sau khi sinh,…

2. Phương pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp cho bé đơn giản và hiệu quả

Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa tiêu chảy cấp cho bé hiệu quả mà cha mẹ và người chăm sóc nên chú ý thực hiện.

2.1. Tiêm phòng cho trẻ

Tiêu chảy cấp do virus rota có thể được phòng ngừa chủ động, giúp bảo vệ sức khỏe của trẻ trong những năm tháng đầu đời. Đây là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

2.2. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Trẻ sơ sinh trong 6 tháng đầu nên được bú sữa mẹ hoàn toàn, không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn giúp đường ruột của trẻ nhận được nhiều lợi khuẩn từ mẹ. Điều này giúp trẻ dần phát triển hệ đường ruột khỏe mạnh và cơ thể phát triển tốt nhờ đủ dinh dưỡng. Tuy nhiên, cần lưu ý nguồn nước và dụng cụ ăn uống của trẻ phải luôn sạch sẽ và được khử khuẩn tốt.

Nguồn nước thường là nơi chứa nhiều tác nhân gây tiêu chảy cấp

Với trẻ lớn hơn bắt đầu ăn dặm, cha mẹ nên chú ý lựa chọn thực phẩm và chế biến đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, cụ thể như sau:

• Ăn chín, uống sôi, không sử dụng nước lã hoặc nước đun sôi không được bảo quản tốt.

• Dùng thực phẩm tươi sạch, an toàn, không chứa dư lượng thuốc trừ sâu, hóa chất độc hại hoặc vi sinh vật gây bệnh. Cha mẹ nên ưu tiên chọn thực phẩm an toàn, có nguồn gốc rõ ràng và còn hạn sử dụng để nấu đồ ăn dặm cho trẻ.

• Nên chế biến thực phẩm dùng một lần hoặc dùng trong ngày, không nên lưu trữ thức ăn của trẻ nhiều ngày trong điều kiện bảo quản không tốt.

• Rửa tay bằng xà phòng cho trẻ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và cả bản thân người nấu ăn, để tránh nhiễm khuẩn vào thức ăn đã chế biến.

• Hạn chế cho trẻ ăn thực phẩm chế biến sẵn không đảm bảo an toàn, tránh ăn uống tại nơi đông người hoặc nơi có dịch tiêu chảy cấp.

2.3. Đảm bảo vệ sinh cá nhân và môi trường

• Trẻ nhỏ nên được rửa tay bằng xà phòng và nước sạch thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn hoặc sau khi chơi đùa.

• Giữ vệ sinh sạch sẽ môi trường sống, nhà cửa, giường chiếu, và đồ dùng cá nhân của trẻ.

• Sử dụng nhà vệ sinh hợp vệ sinh, không tưới rau bằng phân tươi, không đi tiêu bừa bãi,…

2.4. Bảo vệ nguồn nước

Hầu hết các dịch tiêu chảy cấp hoặc các vấn đề tiêu hóa trong cộng đồng xuất phát từ nguồn nước uống và sinh hoạt. Đảm bảo nguồn nước sạch không chỉ giúp phòng ngừa tiêu chảy cấp cho trẻ mà còn bảo vệ sức khỏe cả gia đình và cộng đồng.

• Dùng nắp đậy bảo quản nước dự trữ trong gia đình.

• Không để lẫn nguồn nước bẩn từ ao, hồ, sông, suối vào nguồn nước sạch.

• Không đổ phân, chất thải, hoặc đồ dùng của người bệnh xuống nguồn nước.

• Sát khuẩn nguồn nước tại vùng đang có dịch tiêu chảy cấp bằng Cloramin B.

Trẻ bị tiêu chảy cấp cần được hướng dẫn vệ sinh cá nhân đúng cách

Nếu thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp cho bé như trên, bạn có thể bảo vệ sức khỏe cho bé và cả gia đình hiệu quả hơn.