Lý Mạc Sầu

Lý Mạc Sầu (tiếng Trung: 李莫愁, bính âm: Lǐ Mòchóu) còn được gọi là Xích Luyện Tiên Tử (hoặc Lý Mạc Thu trong phiên bản tiếng Việt) là một nhân vật hư cấu trong tác phẩm Thần điêu hiệp lữ của Kim Dung. Lý Mạc Sầu là đệ tử thế hệ thứ ba của phái Cổ Mộ, là sư tỷ của Tiểu Long Nữ, nổi tiếng với vẻ đẹp quyến rũ nhưng lại tàn nhẫn, sở hữu công phu Ngũ độc thần chưởng (còn gọi là Xích luyện thần chưởng) và Băng phách ngân châm. Cô thường cưỡi một con lừa hoa và đeo một chiếc chuông phát ra âm thanh nhạc. Mỗi lần xuất hiện, cô thường nhắc đến câu hát trong bài 'Mô ngư nhi nhạn khâu' của Nguyên Hiếu Vấn: 'Vấn thế gian tình thị hà vật?' ('Hỏi thế gian tình là gì?')

Thần điêu hiệp lữ

Lý Mạc Sầu và mối thù tình

Khi còn trẻ, Lý Mạc Sầu vừa xinh đẹp vừa lạnh lùng, đã yêu say đắm Lục Triển Nguyên, sẵn sàng từ bỏ danh tiết và chấp nhận mang tiếng phản bội. Tuy nhiên, Lục Triển Nguyên sau đó đã phụ lòng, lấy Hà Nguyên Quân làm vợ. Cuộc tình tan vỡ đã biến Lý Mạc Sầu thành một người tàn nhẫn và độc ác. 10 năm trước khi câu chuyện bắt đầu, cô và Võ Tam Thông đã đến phá đám cưới của người tình cũ, bị một vị cao tăng của chùa Thiên Long ở Đại Lý ngăn cản, buộc phải hứa không gây khó khăn cho đôi tân hôn trong vòng 10 năm. Đến khi thời hạn 10 năm kết thúc, Lý Mạc Sầu quay lại để trả thù. Lục Triển Nguyên đã nhờ người chuyển thư đến Cô Mộc Đại sư cầu cứu, nhưng vị cao tăng ấy đã bị Lý Mạc Sầu ám sát. Lý Mạc Sầu yêu cầu Lục Triển Nguyên phải giết vợ mình để xóa bỏ hận thù, nhưng không ngờ đôi vợ chồng đã tự vẫn. Tức giận, Lý Mạc Sầu tìm đến giết cả gia đình Lục Lập Đỉnh (em trai của Lục Triển Nguyên) và bắt hai đứa trẻ là Lục Vô Song (con của Lục Lập Đỉnh) và Trình Anh (chị họ của Lục Vô Song), nhưng bị vợ chồng Võ Tam Thông cùng Hoàng Dược Sư ngăn cản. Cô chỉ còn lại Lục Vô Song và bỏ lại Trình Anh (sau này được Hoàng Dược Sư nhận làm đệ tử).

Lý Mạc Sầu và Dương Quá, Tiểu Long Nữ

Theo quy định của phái Cổ Mộ, chưởng môn phải thề không rời khỏi Cổ Mộ trừ khi có một nam nhân sẵn sàng hy sinh vì mình. Lý Mạc Sầu không thể thực hiện lời thề này nên sư phụ đã giao chức chưởng môn cho Tiểu Long Nữ và cho phép Mạc Sầu rời núi. Từ đó, Lý Mạc Sầu sinh lòng oán hận, cho rằng sư phụ thiên vị Tiểu Long Nữ. Khi sư phụ qua đời, Lý Mạc Sầu xông vào tòa Cổ Mộ để đuổi Tiểu Long Nữ ra ngoài và tìm kiếm bí kíp võ công còn thiếu. Nhưng do cơ quan trong mộ quá phức tạp, nàng suýt mất mạng và phải rút lui. Lý Mạc Sầu đã tung tin đồn về vẻ đẹp của tiểu sư muội và cuộc thi võ công, khiến nhiều nhân vật võ lâm, bao gồm cả Vương tử Mông Cổ Hoắc Đô, kéo đến núi Chung Nam, gây ra không ít rắc rối cho phái Toàn Chân.

Trong một lần bí mật theo dõi Hồng Lăng Ba, Dương Quá vô tình chỉ đường giúp Lý Mạc Sầu vào Cổ Mộ. Lúc này, Tiểu Long Nữ đang bị thương nặng, Lý Mạc Sầu yêu cầu giao bí kíp Ngọc Nữ Tâm Kinh (thực ra là khắc trên vách đá nhưng Lý Mạc Sầu nghĩ là viết trong sách). Hai bên đã xảy ra trận chiến khốc liệt trong tòa Cổ Mộ. Cuối cùng, Tiểu Long Nữ phải dùng đá lấp cửa mộ để nhốt bốn người bên trong. May mắn thay, Tiểu Long Nữ và Dương Quá đã phát hiện lối đi bí mật (chỉ có Vương Trùng Dương biết), giúp Lý Mạc Sầu và đệ tử thoát ra ngoài. Để trả thù, Lý Mạc Sầu đã đánh cắp bé Quách Tương (con của Hoàng Dung và Quách Tĩnh), tưởng nhầm là con của Dương Quá và Tiểu Long Nữ. Sau một tháng nuôi dưỡng, bé bị Hoàng Dung dùng mưu lấy lại.

Lý Mạc Sầu sau đó dẫn Hoàng Dung vào tòa Cổ Mộ qua lối cũ để tìm Dương Quá và Tiểu Long Nữ. Tại đây, Lý Mạc Sầu tiếp tục đòi bí kíp Ngọc Nữ Tâm Kinh, khiến Tiểu Long Nữ bị trúng độc từ Ngũ độc thần chưởng. Băng phách ngân châm của Mạc Sầu, do Quách Phù phóng ra (vì nhầm tưởng Tiểu Long Nữ là Lý Mạc Sầu), khiến chất độc trong cơ thể nàng trở nên không thể chữa trị.

Đệ tử

Lý Mạc Sầu đã nhận hai đệ tử.

• Hồng Lăng Ba: Đại đệ tử của Lý Mạc Sầu, không có tính cách tàn ác nhưng rất trung thành vì được bà nuôi dưỡng từ nhỏ. Cô không nổi bật về võ công lẫn sắc đẹp. Sau này tại Tuyệt Tình Cốc, Hồng Lăng Ba bị Lý Mạc Sầu bỏ lại để làm vật hy sinh, dẫn đến cái chết trong bụi hoa tình.
• Lục Vô Song: Con gái của Lục Lập Đỉnh, bị Lý Mạc Sầu bắt nhưng không bị giết, nhờ sự khéo léo mà được nhận làm đệ tử. Trong khi Lý Mạc Sầu và Hồng Lăng Ba vắng mặt, Lục Vô Song đã lén lấy sách 'Ngũ độc bí truyền' và chạy trốn. Cô bị Cái Bang và Lý Mạc Sầu truy đuổi nhưng được Dương Quá cứu thoát. Sau này, Lục Vô Song gặp lại Lý Mạc Sầu tại Tuyệt Tình Cốc, hai bên xảy ra cuộc chiến. Lục Vô Song và Trình Anh được Dương Quá giải cứu khỏi bụi hoa tình, còn Lý Mạc Sầu, sau khi bị bao vây, đã băng qua bụi hoa tình và chạy trốn.

Kết cục

Lý Mạc Sầu bị nhiễm độc hoa tình, đã âm thầm kết hợp với Công Tôn Chỉ để cướp thuốc giải. Tuy nhiên, nửa viên thuốc giải độc hoa tình duy nhất đã bị Dương Quá ném xuống đáy vực sâu. Đối diện với nỗi đau và sự tuyệt vọng, Lý Mạc Sầu chọn cái chết trong đám cháy Tuyệt Tình Cốc, trong khi vẫn hát: 'Tình là gì giữa thế gian, lời thề sinh tử mang theo một đời...'

Phim ảnh

• Thần điêu đại hiệp (1983): Lữ Hữu Tuệ
• Thần điêu đại hiệp (1995): Tuyết Lê
• Thần điêu đại hiệp (1998): Trần Hồng
• Thần điêu đại hiệp (2006): Mạnh Quảng Mĩ
• Thần điêu đại hiệp (2014): Trương Hinh Dư
• Thần điêu đại hiệp (2019): Mao Lâm Lâm