Lý thuyết âm nhạc (tức nhạc lý) là lĩnh vực nghiên cứu về cách thức thực hành âm nhạc trong thực tế. Nói chung, nó xuất phát từ quan sát về cách mà các nghệ sĩ và nhà soạn nhạc sáng tạo ra âm nhạc. Thuật ngữ này thường được sử dụng để chỉ việc phân tích các yếu tố cơ bản của âm nhạc như cao độ, nhịp điệu, hòa âm và thể loại. Do khái niệm về âm nhạc ngày càng phát triển, lý thuyết âm nhạc còn đề cập đến việc xem xét tất cả các hiện tượng âm thanh có liên quan đến âm nhạc.
Nhạc lý thường được ghi lại dưới dạng văn bản, mặc dù không nhất thiết phải làm như vậy. Các dụng cụ âm nhạc cổ từ Ai Cập cổ đại, các di chỉ tiền sử ở Đức, Ireland và Trung Quốc tiết lộ nhiều chi tiết về sự phát triển của âm nhạc và cách những lý thuyết âm nhạc đã giúp hình thành chúng. Ví dụ, một chiếc sáo niên đại 35.000 năm làm từ xương hà mã ở Đức với bốn lỗ cho ngón tay đã cho thấy sự hiểu biết về các nốt nhạc, âm giai,... Ở châu Phi, Trung Quốc, Nhật Bản, Trung Đông và Ấn Độ, sự tồn tại lâu đời và sâu sắc của nhạc lý rõ ràng trên các dụng cụ âm nhạc, qua lời kể và trong cách sáng tác nhạc hiện đại. Nhiều nền văn hóa trên toàn cầu qua các thời kỳ - ít nhất từ thời đại Lưỡng Hà và Ai Cập - đã nghiên cứu âm nhạc lý theo cách chính thức hơn, như là chủ đề chuyên môn hoặc các quy tắc ký hiệu âm nhạc.
Kiến thức cơ bản
Cao độ âm thanh
Cao độ là chiều cao hoặc thấp của một nốt nhạc. Tần số của sóng âm tạo ra cao độ có thể đo đạc chính xác, nhưng cảm nhận cao độ của một nốt nhạc thường phức tạp hơn vì nó là sự kết hợp của nhiều tần số. Do đó, các nhà lý thuyết cho rằng cao độ là một sự cảm nhận có tính chất chủ quan hơn là khách quan.
Mức độ âm thanh
Mức độ âm thanh là khoảng thời gian cụ thể, được đo bằng đơn vị thời gian. Đây là độ dài của một nốt nhạc dựa trên sự tồn tại của sóng âm trong không khí. Mức độ âm thanh là một đặc điểm của nốt nhạc và cũng là một trong những nền tảng của nhịp điệu.