M&A là gì? Các thương vụ M&A nổi bật gần đây

M&A là gì? Khi nghe tin một công ty đã mua lại một thương hiệu hoặc tổ chức nào đó, hầu hết mọi người chỉ nhìn thấy giá giao dịch và sự thay đổi về quyền sở hữu. Đa số không nhận ra sự phức tạp và chiến lược đằng sau giao dịch M&A. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào ý nghĩa của M&A và lý do tại sao các công ty coi đây là một phần của chiến lược tăng trưởng của họ.

M&A là gì?

M&A là viết tắt của Mergers (Sáp nhập) và Acquisitions (Mua lại). M&A là các hoạt động kinh doanh mà một công ty hoặc tập đoàn thực hiện thương vụ mua lại hoặc sáp nhập với một công ty hoặc tập đoàn khác để tạo ra một thực thể mới có quy mô lớn hơn và có thể mang lại lợi ích kinh tế cho các bên liên quan. M&A thường được sử dụng như một công cụ chiến lược để mở rộng quy mô kinh doanh, tăng cường vị thế thị trường và đạt được tăng trưởng nhanh chóng.

• M - Mergers (Sáp nhập): Là quá trình mà hai hoặc nhiều công ty tách riêng lẻ kết hợp với nhau để tạo thành một công ty mới hoặc một công ty sẽ tiếp tục hoạt động nhưng sẽ được sở hữu hoặc kiểm soát bởi công ty mua lại. Mục đích của sáp nhập có thể là để tăng cường quy mô, cạnh tranh và độ phủ sóng của công ty, hoặc để tận dụng các lợi ích kinh tế khác như tăng lợi nhuận, tiết kiệm chi phí và gia tăng giá trị cho cổ đông. Có nhiều loại sáp nhập, bao gồm sáp nhập ngang hàng (horizontal mergers), sáp nhập dọc theo chuỗi cung ứng (vertical mergers) và sáp nhập kết hợp khác (conglomerate mergers).
• A - Acquisitions (Mua lại): Là quá trình một công ty mua lại một công ty khác bằng cách mua toàn bộ hoặc một phần cổ phần của công ty đó. Mục đích của việc mua lại có thể là để giành lấy quyền kiểm soát hoặc quản lý công ty mục tiêu, hoặc để tận dụng các tài sản, khả năng sản xuất hoặc công nghệ của công ty mục tiêu. Công ty mua lại thường phải chi trả một khoản tiền hoặc trao đổi bằng cổ phiếu để mua lại cổ phần của công ty mục tiêu. Mua lại thường được sử dụng như một công cụ để tăng cường quy mô hoạt động, độ phủ sóng của công ty, hoặc để mở rộng lĩnh vực hoạt động và đạt được tăng trưởng doanh số.

Các lợi ích của hoạt động M&A (M&A)

• Mở rộng quy mô kinh doanh: M&A cho phép các công ty và tập đoàn mở rộng quy mô kinh doanh bằng cách sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty khác, tăng cường sức mạnh cạnh tranh và nâng cao vị thế thị trường.
• Tăng trưởng nhanh chóng: M&A có thể giúp các công ty và tập đoàn tăng trưởng nhanh hơn bằng cách sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty đã có sẵn thị phần và khách hàng.
• Tiết kiệm chi phí: M&A có thể giúp giảm chi phí sản xuất và quản lý bằng cách chia sẻ tài nguyên và hệ thống của các công ty sáp nhập hoặc thâu tóm.
• Đầu tư vào lĩnh vực mới: M&A có thể giúp các công ty và tập đoàn đầu tư vào lĩnh vực mới hoặc mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ để tăng doanh số bán hàng và tăng cường sức mạnh cạnh tranh.
• Tăng giá trị cho cổ đông: M&A có thể tăng giá trị cho cổ đông thông qua tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận sau sáp nhập hoặc thâu tóm.

Tuy nhiên, hoạt động M&A cũng đối mặt với nhiều thách thức và rủi ro như chi phí cao, mất quản lý, khó khăn trong việc hội nhập và tái cơ cấu hoạt động kinh doanh của các công ty và tập đoàn sáp nhập hoặc thâu tóm. Do đó, các công ty cần có kế hoạch chiến lược rõ ràng trước khi tiến hành M&A.

Các hình thức của hoạt động M&A hiện nay

• M&A ngang hàng (Horizontal M&A): là hình thức sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong cùng một ngành công nghiệp hoặc cùng một lĩnh vực kinh doanh để tăng cường sức mạnh cạnh tranh và thị phần.
• M&A dọc theo chuỗi cung ứng (Vertical M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong các mắt xích khác nhau của chuỗi cung ứng để tạo ra hiệu quả kinh tế và giảm chi phí sản xuất.
• M&A chéo (Conglomerate M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong các ngành công nghiệp hoặc lĩnh vực kinh doanh khác nhau để tăng trưởng doanh số bán hàng và đa dạng hóa danh mục sản phẩm và dịch vụ.
• M&A tái cơ cấu (Restructuring M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty đang gặp khó khăn tài chính hoặc hoạt động kém hiệu quả với mục đích tái cơ cấu hoạt động kinh doanh để nâng cao hiệu quả và sinh lời.
• M&A thế chấp (Leveraged Buyout - LBO): một công ty hoặc nhóm nhà đầu tư sử dụng vốn vay để mua lại một công ty và sử dụng tài sản của công ty đó làm thế chấp cho khoản vay.

Mọi hình thức sáp nhập và mua lại đều có ưu điểm và nhược điểm riêng biệt, phụ thuộc vào mục tiêu kinh doanh của các công ty và tập đoàn khi thực hiện.

Các thương vụ sáp nhập và mua lại nổi bật trên thị trường chứng khoán Việt Nam

1. Ngân hàng UOB (Singapore) thâu tóm hoàn toàn phần ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại VN.

Citigroup sẽ bán phần kinh doanh bán lẻ tại Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam cho United Overseas Bank (UOB) với giá khoảng 3,6 tỷ USD.

Giao dịch trị giá 4,9 tỷ đô la Singapore (tương đương 3,6 tỷ USD) này bao gồm các hoạt động kinh doanh ngân hàng bán lẻ và thẻ tín dụng, các danh mục cho vay tín chấp và có bảo đảm, các doanh nghiệp quản lý tài sản và tiền gửi bán lẻ của Citigroup ở cả bốn quốc gia. Citigroup dự kiến khoảng 5.000 nhân viên sẽ chuyển đến UOB sau khi thỏa thuận kết thúc.

1. Tập đoàn Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) mua 49% cổ phần VPBank tại FE Credit.

Công ty Nhật Bản mua 49% cổ phần FE Credit từ VP Bank. Giá trị định giá của FE Credit là gần 2,8 tỷ USD. FE Credit hiện nắm giữ 50% thị trường cho vay tiêu dùng tại Việt Nam.

Sau khi hoàn thành các thủ tục pháp lý vào đầu tháng 10/2022, SMBC Consumer Finance – thành viên của Sumitomo Mitsui Financial Group sẽ mua lại 49% cổ phần FE Credit từ VP Bank. Tổng giá trị đầu tư này lên tới tối đa 150 tỷ yên (khoảng 1,4 tỷ USD). Khi hoàn thành, đây sẽ là khoản đầu tư lớn nhất từ một ngân hàng Nhật Bản vào một tổ chức tài chính tại Việt Nam.

1. Thương vụ trị giá 280 triệu USD - Công ty TNHH The Sherpa (thuộc Masan Group) mua lại 85% Phúc Long Heritage.

Công ty con Masan, TNHH The Sherpa, đã mua hơn 10,8 triệu cổ phiếu, tương đương 34% vốn của Phúc Long Heritage – công ty sở hữu thương hiệu trà sữa Phúc Long.

Masan Group đã bắt đầu đầu tư vào Phúc Long từ giữa năm 2021, thông qua The Sherpa, chi khoảng 15 triệu USD (~ 345 tỷ đồng) để sở hữu 20% vốn Phúc Long. Đến đầu năm nay, tập đoàn đã chi thêm 110 triệu USD (2.490 tỷ đồng) để mua thêm 31% vốn, trở thành công ty mẹ của chuỗi trà sữa này.

1. Thaco mua lại siêu thị E-Mart của Hàn Quốc tại Việt Nam

Vào ngày 25-5-2021, Ban Giám đốc Tập đoàn E-mart (Hàn Quốc) quyết định bán toàn bộ cổ phần của Công ty E-mart Việt Nam cho Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (THACO), một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Việt Nam và cũng là một doanh nghiệp lớn trong ngành bất động sản. Giao dịch đã hoàn tất vào ngày 27-9 và Thaco đã trở thành chủ sở hữu chính thức của Emart Việt Nam.

1. Tập đoàn Shinhan (Hàn Quốc) mua 10% Tiki Global, trị giá 88 triệu USD, trở thành cổ đông chiến lược của Tiki Global và giữ cổ phần trong Công ty TNHH TiKi.

Tech in Asia và KEDGlobal, tập đoàn ngân hàng lớn thứ hai tại Hàn Quốc đã đồng ý mua 10% cổ phần của Tiki trong một thương vụ không công bố chi tiết tài chính. Sau giao dịch này, Shinhan trở thành cổ đông lớn thứ ba của Tiki.

Hai công ty con của Shinhan, bao gồm Ngân hàng Shinhan (Shinhan Bank) và Thẻ Shinhan (Shinhan Card), sẽ lần lượt sở hữu 7,44% và 2,56% cổ phần tại Tiki. Người trong ngành dự đoán tổng số tiền Shinhan đầu tư vào Tiki có thể lên đến 40 triệu USD.

1. Thương vụ CTCP Phát triển và Thương mại Bình Dương (TDC) chuyển nhượng dự án Nhà ở thương mại Ngân Hà (Uni Galaxy) cho Gamuda Land (HCMC) của Malaysia. Thương vụ trị giá 53,8 triệu USD.

Vào ngày 15/9/2022, CTCP Kinh doanh và Phát triển Bình Dương (mã chứng khoán TDC - sàn HOSE) thông qua kế hoạch bán tài sản cho đối tác ngoại. Kinh doanh và Phát triển Bình Dương đã chuyển nhượng toàn bộ dự án Khu nhà ở thương mại Dãy phố Ngân Hà (Uni Galaxy) cho Công ty TNHH Gamuda Land Bình Dương với tổng giá trị chuyển nhượng là 1.284,65 tỷ đồng.

Trong đó, giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất là 1.250 tỷ đồng và giá trị chuyển nhượng hạ tầng kỹ thuật chưa bao gồm thuế GTGT là 34,65 tỷ đồng.

Thanh toán cho quyền sử dụng đất và hạ tầng được chia thành hai đợt. Đợt 1 thanh toán 600 tỷ đồng, tương đương 48% giá trị chuyển nhượng; đợt 2 thanh toán 650 tỷ đồng, tương đương 52% giá trị chuyển nhượng.

Giá trị hạ tầng được chia thành hai đợt thanh toán. Đợt 1 là 16,63 tỷ đồng, tương đương 48% giá trị hạ tầng chuyển nhượng; đợt 2 là 18,02 tỷ đồng, tương đương 52% giá trị chuyển nhượng hạ tầng.

Dự án Uni Galaxy có diện tích 56.015 m2, nằm tại phường Hòa Phú, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Do đó, ước tính giá trị chuyển nhượng trung bình mỗi m2 đất dự án Uni Galaxy là 22,93 triệu đồng.

1. Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) bán toàn bộ cổ phần Nhà nước tại CTCP Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (DGC).

Theo thông tin mới công bố, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã hoàn tất việc thoái vốn khỏi Công ty Cổ phần Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (mã DGC). Ông Khúc Ngọc Giảng, người đại diện cho vốn góp của Vinachem tại Hóa chất Đức Giang, đã bán hơn 6,03 triệu cổ phiếu DGC trong khoảng thời gian từ 3/3 đến 10/3/2022 qua giao dịch khớp lệnh trên sàn, đánh dấu sự thoái vốn hoàn toàn của Vinachem khỏi Hóa chất Đức Giang. Trong thời gian này, giá cổ phiếu DGC dao động từ 177.000 đồng đến 187.000 đồng/cổ phiếu. Tổng thu nhập từ thương vụ này của Vinachem ước tính khoảng từ 1.062 tỷ đồng đến 1.122 tỷ đồng.

1. ThaiBev và Sabeco (SBC)

Thương vụ sáp nhập và sát nhập (M&A) giữa ThaiBev, một trong những tập đoàn nước giải khát lớn nhất Đông Nam Á và là công ty nước giải khát hàng đầu Thái Lan, với Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco). Đây là thương vụ M&A lớn nhất từ trước đến nay trong ngành công nghiệp bia Châu Á, với giá trị 4,8 tỷ USD, ThaiBev mua lại 53,59% cổ phần của Sabeco.

Đây là bước tiến quan trọng trong chiến lược của ThaiBev nhằm chiếm lĩnh thị trường Việt Nam, với Sabeco là một trong những thương hiệu bia nổi tiếng với thị phần lên tới 41%.

Masan Group được công nhận là một trong những doanh nghiệp có chiến lược M&A nổi bật trong giai đoạn 2021-2022. Trong thời gian này, Masan đã thực hiện hơn 10 thương vụ đầu tư và sáp nhập.

M&A không chỉ là việc mua bán một công ty đơn giản. Mỗi thương vụ M&A đều là một quá trình phức tạp và kéo dài, bao gồm nhiều giai đoạn và liên quan đến nhiều vấn đề từ kinh tế, tài chính, lao động đến pháp lý. Hy vọng những chia sẻ từ Mytour có thể giúp bạn hiểu thêm về lợi ích và cách thức quá trình diễn ra. Hãy tiếp tục theo dõi để có thêm kiến thức tài chính hữu ích.