M&A là gì? Những điều các nhà đầu tư cần biết

M&A là thuật ngữ không còn xa lạ trong giới đầu tư và kinh doanh. Bạn chắc chắn đã nghe nhiều về các thương vụ M&A thành công, nhưng có thể chưa hiểu rõ về loại hình này. Trong bài viết sau đây, Mytour sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về M&A là gì và các dạng phổ biến của M&A.

M&A là gì?

M&A là viết tắt của Mergers (Sáp nhập) và Acquisitions (Mua lại) trong tiếng Anh. Đây là hoạt động nhằm giành quyền kiểm soát doanh nghiệp thông qua sáp nhập hoặc mua lại giữa hai hay nhiều doanh nghiệp để sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A bao gồm hai hành động khác nhau hoàn toàn: Sáp nhập và mua lại. Chi tiết như sau:

• Sáp nhập (Mergers) là quá trình hình thành liên minh giữa các doanh nghiệp có cùng quy mô để tạo ra một doanh nghiệp mới. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản, quyền lợi và nghĩa vụ hợp pháp cho công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty cũ để thành lập một doanh nghiệp mới. Các tổ chức này có thể là đối thủ cạnh tranh hoặc có cùng một nhà cung cấp và khách hàng.

Lợi ích và hạn chế của thương vụ M&A là gì?

Hoạt động M&A sẽ tạo ra giá trị gia tăng (giá trị cộng hưởng) nhờ vào việc giảm chi phí, mở rộng thị phần, tăng doanh thu hoặc tạo ra cơ hội tăng trưởng mới. Giá trị cộng hưởng từ mỗi thương vụ M&A sẽ giúp cho hoạt động kinh doanh hiệu quả và nâng cao giá trị của doanh nghiệp sau khi thực hiện M&A.

Lợi ích của hoạt động M&A

Có thể liệt kê một số lợi ích của hoạt động M&A như sau:

• Hoạt động M&A giúp mở rộng quy mô ban đầu của doanh nghiệp, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh. Khi quy mô sản xuất tăng lên, công ty có thể tiếp cận nguồn nguyên liệu lớn với giá thành rẻ hơn, từ đó tối ưu hóa quá trình sản xuất kinh doanh.
• M&A cải thiện khả năng phân phối và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm tới nhiều khu vực khác nhau, giúp mở rộng chi nhánh và cải thiện kênh phân phối hàng hóa.
• Ngoài ra, hoạt động M&A còn giúp nâng cao quy mô doanh nghiệp, giảm chi phí nhân sự, cải thiện tài chính và nâng cao trình độ công nghệ - kỹ thuật.

Những hạn chế của hoạt động M&A

Ngoài những lợi ích của thương vụ M&A, việc sáp nhập và mua lại cũng mang đến một số hạn chế như sau:

• Chi phí tiến hành mua lại một doanh nghiệp có thể khá cao để giành được quyền kiểm soát của doanh nghiệp đó.
• Các vấn đề pháp lý liên quan đến thương vụ M&A thường phức tạp, đòi hỏi chi phí lớn để giải quyết các vấn đề này.
• Việc tập trung tài chính lớn để mua lại một doanh nghiệp có thể làm bỏ lỡ nhiều cơ hội phát triển kinh doanh khác trên thị trường.
• Các vấn đề phát sinh sau khi sáp nhập hai doanh nghiệp có thể gây khó khăn trong quản lý và ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh trong ngắn hạn.

Các loại hình M&A phổ biến hiện nay

Để hiểu rõ về chiến lược M&A là gì, bạn cần nắm rõ các loại hình M&A phổ biến hiện nay. Dưới đây là 3 loại hình sáp nhập và mua lại (Mergers & Acquisitions) được áp dụng nhiều nhất:

M&A theo chiều dọc

Hoạt động sáp nhập nhằm kết hợp 2 doanh nghiệp có cùng chuỗi giá trị sản xuất, tuy nhiên chúng khác nhau về quá trình sản xuất. M&A theo chiều dọc giúp kiểm soát và cải thiện chất lượng hàng hóa, tăng cường hiệu quả cho mỗi sản phẩm. Điều này giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí sản xuất và tận dụng nguồn lực tối đa so với các đối thủ cạnh tranh.

M&A theo chiều ngang

Hoạt động này là việc sáp nhập các công ty đang cạnh tranh trực tiếp với nhau. Các doanh nghiệp này thường có điểm chung là sản phẩm hoặc dịch vụ và cả phân khúc khách hàng. Hiệu quả từ hoạt động M&A theo chiều ngang sẽ giúp gia tăng thị phần, tăng doanh thu và lợi nhuận, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh với các doanh nghiệp khác.

Hình thức M&A hợp tác

Hình thức này là việc mua bán và sáp nhập để hình thành một doanh nghiệp, tập đoàn lớn. Thường diễn ra giữa các công ty phục vụ chung một nhóm đối tượng khách hàng trong cùng một lĩnh vực cụ thể, mặc dù không cung cấp các sản phẩm tương tự nhau. Các sản phẩm này có thể hỗ trợ lẫn nhau để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ và uy tín của doanh nghiệp.

Hình thức M&A này sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp như: Đa dạng hóa các sản phẩm, giúp gia tăng lợi nhuận, giảm thiểu rủi ro cho doanh nghiệp và tiếp cận được các nguồn tài nguyên khách hàng có sẵn…

Phương pháp định giá thương vụ M&A mà bạn cần biết

Làm thế nào để thực hiện định giá trong M&A? Để chuẩn bị tốt nhất cho một thương vụ M&A, các doanh nghiệp cần tính toán cổ phần và định giá khối tài sản trong công ty. Dưới đây là một số phương pháp tính giá trị M&A được nhiều doanh nghiệp áp dụng.

Sử dụng tỷ suất P/E

Doanh nghiệp mua có thể sử dụng phương pháp so sánh tỷ suất P/E trung bình của các công ty trong cùng ngành để xác định mức giá chào mua hợp lý. Xem lại các chỉ số cơ bản trong thị trường chứng khoán

Sử dụng tỷ suất Giá trị doanh nghiệp trên Doanh thu (EV/Sales)

Phương pháp này cho phép doanh nghiệp mua so sánh tỷ lệ này với các công ty khác trong ngành và đưa ra mức giá mua phù hợp, thường là một số lần doanh thu.

Dựa vào chi phí thay thế

Ngoài hai phương pháp tính giá đã nêu, định giá mua bán còn có thể dựa vào các yếu tố chi phí khi xây dựng một doanh nghiệp mới so với mua lại doanh nghiệp hiện có. Người mua có thể đưa ra đề xuất mua lại với giá trị doanh nghiệp hiện tại hoặc lựa chọn thành lập một công ty mới để cạnh tranh nếu giá mua lại quá cao.

Tuy nhiên, xây dựng một công ty mới đòi hỏi nhiều thời gian để thu thập đội ngũ quản lý và nhân sự, mua sắm trang thiết bị sản xuất và tìm kiếm khách hàng. Ngoài ra, còn phải cạnh tranh với các công ty có kinh nghiệm trên thị trường. Tài sản có thể mua được nhưng kinh nghiệm và chất lượng nhân lực không phải lúc nào cũng có sẵn mà cần thời gian để phát triển.

Phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF)

Dòng tiền được xem là một trong những yếu tố quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. DCF là công cụ giúp định giá liên quan đến dòng tiền và là phương pháp không thể thiếu trong quá trình M&A.

Mục đích chính của DCF là giúp xác định chính xác giá trị hiện tại của dòng tiền trong công ty dựa trên các ước tính về dòng tiền trong tương lai. Dù có những hạn chế nhất định, DCF vẫn được sử dụng phổ biến vì hiếm có công cụ nào có thể thay thế được phương pháp này về mặt lý thuyết.

Một số thương vụ M&A đáng chú ý trong năm qua

Trước hết là thương vụ Ngân hàng UOB (Singapore) mua lại toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại thị trường Việt Nam, là một phần trong thương vụ tổng giá trị 3,7 tỷ USD của Citigroup bán lại mảng bán lẻ ở 4 quốc gia Đông Nam Á (bao gồm Thái Lan, Malaysia, Indonesia và Việt Nam) cho UOB, chi tiết giá trị thương vụ không được tiết lộ.

Tiếp theo là thương vụ De Heus Group (Hà Lan) mua lại toàn bộ mảng thức ăn chăn nuôi của Tập đoàn Masan với ước tính giá trị khoảng 600 – 700 triệu USD.

Thương vụ SK Group (Hàn Quốc) mua 16,26% cổ phần của Masan tại VinCommerce với giá trị khoảng 410 triệu USD và mua 85% cổ phần của Phúc Long với giá trị 280 triệu USD.

Masan đã mua Phúc Long bằng 3 lần thanh toán. Lần cuối cùng, Masan đã sở hữu 10,8 cổ phiếu, tương đương 34% cổ phần của CTCP Phúc Long Heritage với tổng số tiền thanh toán là 3.618 triệu VND. Như vậy, định giá Phúc Long đã tăng lên 10.640 tỷ đồng (khoảng 450 triệu USD).

Tập đoàn Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) đã mua 49% cổ phần của VPBank tại FE Credit với giá 1,4 tỷ USD.

Xem lại: Mối quan hệ giữa VPBank và SMBC đang ngày càng mạnh mẽ, 'người mai mối' sẽ nhận được lợi ích gì?

Bài viết này giới thiệu về M&A là gì và các thương vụ M&A nổi bật gần đây tại Việt Nam. Hi vọng rằng, với những kiến thức được đề cập, bạn sẽ hiểu sâu hơn về hoạt động sáp nhập và mua lại của các doanh nghiệp.