Bảo mật thông tin và quyền riêng tư đang là vấn đề được quan tâm rất nhiều trong thời đại công nghệ bùng nổ. Trước những nguy cơ rò rỉ thông tin cá nhân, người dùng nên tìm hiểu về các biện pháp bảo mật hiệu quả. Trong bài viết này, Mytour sẽ giới thiệu về mã hóa đầu cuối là gì, cách nó hoạt động và các ưu, nhược điểm đi kèm!
Mã hóa đầu cuối là gì?
Bạn có thể đã nghe về thuật ngữ “mã hoá đầu cuối” từ một bài viết hay một tin tức nào đó trước đây. Thực tế, việc mã hoá đầu cuối dữ liệu không phải là công nghệ mới, nhưng vẫn chưa có nhiều thông tin tổng quan và chi tiết về nó. Vậy mã hóa đầu cuối là gì và tại sao lại quan trọng đến vậy?
Định nghĩa về mã hóa đầu cuối
Mã hóa đầu cuối là quá trình biến đổi thông tin thành dạng mã để che giấu nội dung mà không muốn tiết lộ. Đơn giản hơn, thông tin từ văn bản hay hình ảnh thông thường sẽ được chuyển đổi thành các ký hiệu hoặc mã không phải ai cũng hiểu được. Những thông tin này chỉ có người nhận mới có thể giải mã được. Sau khi giải mã, họ mới có thể xem được thông tin mà người gửi muốn gửi đi. Việc mã hóa này giúp hạn chế tình trạng rò rỉ hoặc đánh cắp thông tin qua internet bởi các hacker.
Mã hóa đầu cuối ra đời nhằm bảo vệ tính riêng tư của dữ liệu, chỉ dành cho người nhận và người gửi trong quá trình giao tiếp. Không có bất kỳ bên thứ ba nào có thể truy cập được vào các thông tin này. Hiện nay, có nhiều công cụ và phần mềm hỗ trợ người dùng thực hiện mã hóa đầu cuối này.
Tại sao bạn cần sử dụng mã hóa đầu cuối?
Sau khi đã hiểu về định nghĩa, bạn có biết lợi ích của việc mã hoá đầu cuối là gì không? Trong một ngày làm việc thông thường, mọi người sẽ sử dụng các công cụ máy tính, điện thoại và giao tiếp qua internet ít nhất là 8 tiếng. Do đó, có rất nhiều thông tin được trao đổi qua tin nhắn hoặc email. Nếu chỉ là những hình ảnh thông thường hoặc những câu chuyện vui vẻ, thì vấn đề không quá lớn. Tuy nhiên, đôi khi bạn cần phải gửi những tài liệu quan trọng như hợp đồng hay giấy tờ yêu cầu tính bảo mật cao.
Lúc này, mã hoá đầu cuối sẽ bảo vệ thông tin của người gửi cho đến khi người nhận mở ra mà không có bất kỳ bên thứ ba nào có thể xem trước. Bạn không thể chắc chắn rằng không có những bên thứ ba tò mò thông tin của bạn. Vì vậy, để nâng cao tính bảo mật, nhiều công ty, doanh nghiệp, đặc biệt là các tổ chức lớn đã sử dụng mã hoá đầu cuối trước khi chuyển gửi các tài liệu cho đối tác. Tóm lại, mã hoá đầu cuối sẽ giúp bạn bảo vệ thông tin một cách tuyệt đối trước những nguy cơ từ không gian mạng.
Cách thức hoạt động của mã hoá đầu cuối
Với vai trò quan trọng như vậy, bạn có biết cách thức hoạt động của mã hoá đầu cuối là gì không? Làm thế nào mà nó có thể đảm bảo thông tin không bị tiết lộ chỉ bằng những đoạn mã đơn giản như vậy? Câu trả lời là, mã hoá đầu cuối không chỉ đơn giản là một đoạn mã mà là một quá trình chuyển đổi phức tạp hơn nhiều. Nó bao gồm 3 giai đoạn với mục tiêu chính là bảo vệ dữ liệu khỏi sự xâm nhập của bất kỳ ai muốn truy cập vào thông tin.
Mã hoá dữ liệu
Để sử dụng mã hoá đầu cuối, bạn có thể sử dụng các dịch vụ mã hoá. Người dùng sẽ nhận được một cặp khóa (public và private key) để mã hóa và giải mã. Các khóa này sẽ đóng vai trò như chiếc chìa khóa dùng để giải mã cho người nhận và người gửi. Quá trình này sẽ chuyển đổi dữ liệu của bạn thành dạng mã không liên quan đến thông tin bên trong. Người khác khi nhìn thấy dữ liệu này sẽ không thể hiểu được vì họ không có khóa mã hoá.
Lưu trữ dữ liệu trên đám mây
Sau đó, dữ liệu đã được mã hoá sẽ được truyền qua mạng internet hoặc lưu trữ trên đám mây. Dữ liệu đã được mã hoá, vì vậy bạn có thể yên tâm rằng nó không thể bị truy cập bởi bên thứ ba. Chỉ có người nhận có khóa giải mã mới có thể mở và xem dữ liệu của bạn, ngay cả khi các bên khác có thể thấy file dữ liệu của bạn.
Giải mã hoá dữ liệu
Sau khi dữ liệu được gửi đi, người nhận sẽ nhận tài liệu và sử dụng private key được cung cấp để giải mã tin nhắn đó. Private key này chỉ dành riêng cho người nhận, do đó nếu người khác không có private key thì không thể mở được file này. Bước làm này ngược lại với bước mã hoá ban đầu, giúp người nhận có thể xem được dữ liệu giống như người gửi.
Ưu nhược điểm của việc mã hoá đầu cuối dữ liệu
Vậy ưu nhược điểm của việc mã hóa đầu cuối là gì? Tất nhiên, nó cũng có những điểm cần lưu ý khi bạn sử dụng dịch vụ mã hoá đầu cuối để bảo vệ quyền riêng tư và thông tin dữ liệu cá nhân này:
Ưu điểm
Về lợi ích của dịch vụ này, điểm nổi bật nhất là dữ liệu sẽ được bảo vệ hoàn toàn trong quá trình truyền tải qua cả 3 giai đoạn trên. Ngay cả máy chủ của các dịch vụ nhắn tin cũng không thể truy cập được. Thông tin sẽ được đảm bảo hoàn toàn và nếu bạn không có quyền truy cập, bạn sẽ không thể xem và lấy dữ liệu.
Bên cạnh đó, vì vấn đề bảo mật cẩn thận như vậy, người dùng sẽ không thể khôi phục tin nhắn thông qua việc đăng nhập lại. Thông tin gần như không được tự động sao lưu trừ khi bạn thực hiện lệnh này. Tóm lại, nó đem lại mức độ bảo mật cao đối với người dùng có nhu cầu chuyển dữ liệu quan trọng.
Nhược điểm
Bên cạnh những ưu điểm về bảo mật thông tin tuyệt đối, mã hoá đầu cuối cũng có một số nhược điểm nhất định. Một trong số đó là không thể mã hoá được một số dữ liệu siêu như ngày, giờ, hoặc tên người tham gia. Ngoài ra, nếu các điểm cuối ở người gửi hoặc người nhận bị tấn công, quá trình mã hoá đầu cuối sẽ mất đi ý nghĩa. Tóm lại, mặc dù mã hoá đầu cuối bảo mật thông tin rất an toàn, nhưng vẫn có khả năng bị hacker khai thác lỗ hổng trong quá trình truyền dữ liệu.
Bên cạnh đó, có những trường hợp hacker có thể xâm nhập vào dữ liệu dù đã được mã hoá đầu cuối. Nếu họ có thể giả mạo người gửi hoặc người nhận, thông tin vẫn có thể bị tiết lộ dù đã được mã hoá đầu cuối trước đó. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng mã hoá đầu cuối đã đóng góp rất nhiều trong việc bảo vệ thông tin và dữ liệu. Vậy điểm khác biệt giữa mã hoá đầu cuối và mã hoá tầng giao vận là gì?
Phân biệt mã hoá đầu cuối và mã hoá tầng giao vận
Không phải tất cả các dịch vụ đều được mã hoá đầu cuối. Nếu bạn tìm kiếm thông tin trên mạng internet, bạn sẽ thấy một loại mã hoá phổ biến khác là mã hoá TLS (Transport Layer Security). Điểm khác biệt chính giữa mã hoá tầng giao vận và mã hoá đầu cuối là quá trình mã hoá diễn ra ở máy của người gửi và giải mã tại máy chủ. Mặc dù không phải là mã hoá đầu cuối, nhưng mức độ bảo mật và bảo vệ thông tin của người dùng cũng rất tốt.
Mặc dù không thể tránh khỏi việc nhà cung cấp dịch vụ có thể truy cập vào các tin nhắn được mã hoá của bạn vì chúng được giải mã trên máy chủ của họ. Một ví dụ cụ thể là khi tải lại các tin nhắn cũ trên các ứng dụng nhắn tin. Ví dụ, trên Instagram, bạn có thể xem lại tin nhắn ngay cả khi tải lại ứng dụng. Trong khi đó, với WhatsApp, khi bạn gỡ bỏ ứng dụng và cài đặt lại, bạn sẽ không thể thấy lại các tin nhắn cũ trừ khi bạn đã sao lưu và khôi phục lại chúng từ thiết bị của mình.
Ứng dụng mã hoá đầu cuối trong các ứng dụng nhắn tin
Với những ưu điểm này, liệu bạn có tò mò về những ứng dụng có mã hóa đầu cuối hay không? Ngoài các ứng dụng nhắn tin thông thường như Facebook Messenger hay Instagram, mà còn tích hợp với các mạng xã hội, có nhiều lựa chọn khác cho người dùng muốn gửi tin nhắn một cách bảo mật hơn. Dưới đây là một số ứng dụng nhắn tin có hỗ trợ mã hóa đầu cuối mà bạn có thể thử:
- WhatsApp: Đây là một ứng dụng nhắn tin rất phổ biến được nhiều công ty, doanh nghiệp sử dụng để trao đổi tin nhắn và chia sẻ các tập tin dữ liệu. Bạn có thể tải xuống và sử dụng trên cả điện thoại iPhone và Android.
- Signal: Đây là ứng dụng cũng được sử dụng trên cả điện thoại iPhone và Android. Giao diện người dùng của nó trông hiện đại hơn và có tính năng mã hoá đầu cuối cho tin nhắn.
- iMessenger: Đây là ứng dụng nhắn tin cơ bản dành cho người dùng thiết bị Apple. Nó mã hoá đầu cuối các tin nhắn và tập tin. Tuy nhiên, nó không sử dụng được trên điện thoại Android.
Kết luận
Mytour đã giới thiệu cho bạn khái niệm mã hóa đầu cuối là gì và cách hoạt động của nó. Nếu bạn muốn gửi dữ liệu và tin nhắn với mức độ bảo mật cao hơn, bạn có thể sử dụng các ứng dụng được đề xuất ở trên.
Bài viết về mã hóa đầu cuối và cách hoạt động của nó. Nội dung này có hữu ích với bạn không? Hãy để lại bình luận dưới đây. Mytour sẽ tiếp tục cập nhật thông tin mới trong thời gian tới. Hãy theo dõi trang tin tức Mytour để cập nhật những tin tức công nghệ mới nhất. Và đừng quên truy cập vào kênh Mytour để cập nhật thêm nhiều tin tức công nghệ nóng hổi.