Mâm cúng đêm giao thừa 30 Tết năm Giáp Thìn 2024 gồm những gì?

Lễ cúng đêm giao thừa, hay còn gọi là lễ trừ tịch, diễn ra vào đêm 30 Tết Nguyên Đán. Vậy mâm cúng đêm giao thừa 30 Tết Giáp Thìn 2024 cần chuẩn bị những gì?

Ý nghĩa của việc cúng đêm giao thừa

Cúng đêm giao thừa là một nghi lễ tôn giáo đẹp của người Việt mỗi dịp Tết Nguyên đán. Cúng giao thừa còn được gọi là Trừ tịch, ý nghĩa là loại bỏ ma quỷ, xui xẻo của năm cũ. Do đó, việc cúng đêm giao thừa thường diễn ra từ 23 giờ đến 1 giờ sáng vào thời điểm chuyển từ năm cũ sang năm mới.

Mâm cúng đêm giao thừa ngoài trời ngày 30 Tết

Tùy theo vùng miền, mâm cúng đêm giao thừa Tết ngày 30 có thể khác nhau, nhưng đều phải bao gồm mâm ngũ quả, trầu cau, rượu, trà, muối, gạo, quần áo và mũ nón thần linh. Đối với mâm lễ mặn, cần có thịt heo luộc hoặc gà trống luộc, bánh chưng, xôi, hoa tươi... Phật tử có thể cúng mâm lễ chay và hoa quả.

Mâm cúng phải được đặt trước cửa nhà, không bao giờ cúng trong nhà hoặc ban công. Khi đến giờ, gia đình phải ăn mặc sạch sẽ, thắp đèn, nến, rót rượu, rót trà, và thắp hương trước bàn cúng. Sau đó, kính cẩn khấn vái, mời chư thần, chư thiên chứng giám, cầu mong theo nguyện vọng của gia đình cũng như để ông bà tổ tiên có thể về nhà ăn Tết cùng con cháu.

Mâm cúng giao thừa được bày trong nhà vào ngày 30 Tết

Ngoài mâm lễ được bày ngoài trời, gia đình cũng phải chuẩn bị mâm cúng giao thừa trong nhà với các thành phần như ngũ quả, nến, hương, hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (bánh tét), bánh kẹo, và mâm lễ mặn hoặc chay.

Mâm cúng giao thừa trong nhà thực ra là cách để tôn vinh tổ tiên và mời họ về nhà chung vui cùng con cháu vào năm mới. Đây là tín ngưỡng truyền thống của người Việt và người Hoa, đồng thời là dịp để tri ân ông bà tổ tiên đã che chở, bảo vệ và giúp đỡ con cháu vượt qua mọi khó khăn.

Thường thì, mâm cúng trong nhà được dọn sau mâm lễ trước nhà, được gọi là “nghênh tân, tiễn cửu”, ý chỉ mời chư thần, tân quan năm mới đến nhà và tiễn đưa quan hành cũ đi.

Mâm cúng giao thừa 3 miền Việt Nam bao gồm những gì?

Mâm cúng giao thừa miền Nam

Vì thời tiết ở miền Nam thường nắng nóng, nên truyền thống cúng ngày giao thừa thường ưu tiên các món nguội như canh khổ qua nhồi thịt, canh măng, thịt kho hột vịt, chả giò, củ kiệu, bánh tét,...

Mâm cúng giao thừa miền Trung

Cúng giao thừa miền Trung thường có những món truyền thống đặc biệt như đĩa dưa món, đĩa giò lụa, đĩa thịt bông, đĩa gà bóp rau răm, đĩa thịt heo luộc, dưa giá, bát măng khô ninh, bát miến, đĩa cá chiên, đĩa ram,...

Mâm cúng giao thừa miền Bắc

Mâm cúng giao thừa miền Bắc thường gồm các món ăn truyền thống, thường được bày đặt theo tỷ lệ 4 bát, 4 đĩa. Trong trường hợp cỗ lớn hoặc gia đình có điều kiện, có thể bày 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 9 đĩa các món cúng như

móng giò hầm măng, bát bóng nấu thập cẩm, bát canh mọc, bát miến nấu lòng gà, bánh chưng,...

Câu hỏi có liên quan

Mâm cỗ giao thừa có cúng chay không?

Mâm cỗ giao thừa không yêu cầu phải quá cầu kỳ, không bắt buộc phải cúng mặn, do đó có thể cúng chay. Mâm cỗ giao thừa ngày Tết với đồ chay cũng có thể thể hiện sự trong sạch, thành kính, không gian dính vào những ý nghĩa tiêu cực bên trong, vì thế mâm cúng chay đơn giản lại là cách rước phúc nhanh chóng, được nhiều chuyên gia phong thủy khuyến nghị.

Tuy nhiên, việc cúng mâm đồ mặn vẫn được chư thần chấp nhận, vì khi cúng không chỉ cúng riêng thần Phật, mà còn cúng cả thập phương quỷ thần bên trong. Do đó, cách cúng không quan trọng, quan trọng là lòng thành của người cúng và việc cúng có tuân thủ quy chuẩn, trang nghiêm hay không.

Đặt mâm cúng giao thừa ở đâu?

Một mâm cúng giao thừa đúng chuẩn bao gồm cả phần ngoài lẫn phần trong. Phần ngoài của mâm cúng được trình bày như đã giải thích ở trên, là nơi cúng bái chư thiên, thân Phật thập phương, cũng như 12 vị quan được gọi là Hành Khiển trong dân gian.

Mỗi năm sẽ có một vị thần thay đổi cai trị, vì vậy việc bày mâm cúng ngoài trời là để chào đón vị thần mới đến và mong tổ tiên được phép đến nhà ăn Tết cùng con cháu. Phần trong mâm cúng sẽ cúng tổ tiên và bày tạ cho vị thần cai trị trước.

Mâm cúng giao thừa có phải có gạo và muối không?

Gạo và muối là hai vật không thể thiếu trong mọi nghi lễ dân gian, chúng có nguồn gốc từ Đạo giáo với tính dương, hòa hợp của ngũ hành, có khả năng xua đuổi tà ma, trừ điều xui xẻo, không chỉ dành cho thần linh mà còn cả quỷ thần đang hiện diện xung quanh. Vì vậy, sau khi cúng bái xong, gia chủ thường rải gạo muối cúng giao thừa quanh nhà để mời các vị này rời khỏi ngôi nhà của mình sau lễ bái.

Cũng đồng thời, gạo và muối còn mang ý nghĩa mong muốn gia đình được tràn đầy gạo muối cả năm, tượng trưng cho sự giàu có, thịnh vượng, tài lộc viên mãn suốt một năm.

Ở trên là các cách bày mâm cúng giao thừa của từng vùng miền Việt Nam, cách thức bày mâm và ý nghĩa của việc cúng giao thừa trong tâm linh người Việt. Hy vọng qua bài viết này sẽ mang lại thêm nhiều thông tin thú vị và bổ ích cho các bạn.