Mâm Quả Cưới Gồm Những Lễ Vật Gì? Khám Phá Ý Nghĩa Từng Sính Lễ Trong Đám Cưới

Mâm quả cưới là một phần không thể thiếu trong văn hóa cưới hỏi của người Việt. Tùy vào mỗi vùng miền, mâm quả có thể khác nhau về số lượng, cách trang trí và các sính lễ bên trong. Vậy mâm quả cưới mang ý nghĩa gì? Liệu mâm quả cưới hiện đại có sự khác biệt so với mâm quả cưới truyền thống không? Và mâm quả cưới ở miền Tây có gì khác biệt so với các miền Trung, miền Bắc?

Mâm quả cưới là gì?

Theo truyền thống xưa, khi gia đình nhà trai muốn đến xin phép gia đình nhà gái để bàn chuyện cưới hỏi, họ cần mang theo sính lễ và quà cưới. Trong câu chuyện Sơn Tinh – Thủy Tinh, vua Hùng đã yêu cầu các chàng trai chuẩn bị đầy đủ lễ vật như sính lễ để cưới công chúa. Và mâm quả cưới ngày nay chính là minh chứng của tục lệ ấy.

Ngày nay, tục thách cưới đã không còn quá nghiêm khắc và không còn là trở ngại cho các cuộc hôn nhân. Tuy nhiên, mâm quả cưới hay mâm quả đám hỏi vẫn giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống. Mâm quả này được nhà trai chuẩn bị tùy theo điều kiện và khả năng, không quá chú trọng vào vật chất.

Ý nghĩa của mâm quả cưới

Mâm quả cưới là một phần không thể thiếu trong lễ cưới của người Việt. Đây không chỉ là món quà mà nhà trai gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình nhà gái. Mâm quả cưới cũng là sự giao kết tình cảm giữa hai gia đình, bày tỏ lòng biết ơn đối với bố mẹ cô dâu, những người đã sinh thành, nuôi dưỡng để cô dâu trở thành người vợ tốt, người con dâu hiếu thảo như hôm nay.

Ngoài yếu tố thẩm mỹ, cách sắp xếp và trang trí mâm quả cưới cũng mang một thông điệp ý nghĩa. Một mâm quả đẹp mắt, chỉnh chu là lời nhắn nhủ từ gia đình nhà trai rằng họ sẽ luôn trân trọng cô dâu, yêu thương cô như con gái trong gia đình, không phân biệt hay so sánh.

Mâm quả cưới bao gồm những lễ vật gì?

Mâm quả cưới có thể khác nhau tùy theo từng gia đình và vùng miền, nhưng một mâm quả cưới tiêu chuẩn sẽ bao gồm những lễ vật cơ bản và ý nghĩa như sau:

• Trầu cau
• Trà và rượu
• Thực phẩm mặn và ngọt (gồm các món xôi mặn và bánh ngọt)

Những món lễ vật này tượng trưng cho sự viên mãn, đủ đầy, phản ánh những yếu tố cần thiết trong một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Thông thường, tráp sính lễ sẽ được sắp xếp theo một thứ tự nhất định như sau:

• Mâm 1: Trầu cau
• Mâm 2: Trái cây
• Mâm 3: Các loại bánh
• Mâm 4: Trà và rượu
• Mâm 5: Gà, xôi và heo quay
• Mâm 6: Quần áo

Dưới đây là những gợi ý chi tiết về mâm quả cưới ở các vùng miền Bắc, Trung, Nam:

Mâm quả cưới miền Bắc bao gồm những gì?

Mâm quả cưới ở miền Bắc thường được gọi là tráp cưới, được trang trí một cách tỉ mỉ, cầu kỳ. Các lễ vật không được xếp chung trong mâm quả mà sẽ được sắp xếp thành hình tháp cao, xung quanh được trang trí thêm nơ ruy băng và hoa tươi.

Tráp cưới của người miền Bắc thường có số lượng là số lẻ, nhưng bên trong mỗi tráp lại có số lễ vật là số chẵn. Ví dụ, có thể có 5 tráp cưới, nhưng trong mỗi tráp sẽ chứa 2 món sính lễ như 2 bình rượu, 2 gói trà, 50 chiếc bánh,…

Một mâm quả cưới chuẩn ở miền Bắc thường bao gồm các sính lễ như sau:

• Trà
• Trầu cau
• Mứt hạt sen
• Rượu và thuốc lá
• Bánh cốm
• Bánh phu thê
• Trái cây

Mâm quả cưới ở miền Nam bao gồm những gì?

Mâm quả cưới miền Nam rất phong phú, vì nơi đây là sự hòa quyện của nhiều nền văn hóa khác nhau. Chính vì vậy, cách thức lựa chọn và sắp xếp mâm quả cưới tại miền Nam sẽ tùy thuộc vào từng gia đình. Đặc biệt, với gia đình miền Nam chính gốc, họ chú trọng đến sự “đôi, cặp” trong sính lễ. Điều này có nghĩa là cả số lượng mâm quả lẫn các lễ vật trong mâm phải là số chẵn.

Ngoài ra, những món sính lễ này khi kết hợp lại phải mang một thông điệp tốt lành, chúc phúc cho cặp tân lang tân nương. Ví dụ, họ thường chọn có 60 hoặc 80 chiếc bánh trong một mâm quả, với hàm ý chúc “60 năm/80 năm hạnh phúc viên mãn”.

Người miền Nam thường chọn 6 mâm quả, vì con số này vừa đủ thể hiện sự trang trọng, chỉn chu mà không quá phô trương hay xa hoa. Các mâm quả đám cưới miền Nam sẽ gồm các sính lễ như sau:

• Trầu cau
• Trà – Đèn – Rượu
• Bánh phu thê
• Trái cây
• Xôi gấc
• Bánh kem

Mâm quả đám cưới miền Trung gồm những gì?

Mâm quả đám cưới miền Trung nổi bật với sự giản dị, gần gũi và phóng khoáng, nhưng vẫn đầy đủ và chỉnh chu. Điều này phản ánh nét tính cách thật thà, mộc mạc nhưng vẫn tinh tế và giữ vững những giá trị truyền thống của vùng đất cố đô. Số lượng mâm quả thường dao động từ 4, 6, 8 mâm, trong đó các lễ vật cơ bản như rượu, trà, trầu cau, bánh phu thê và nến tơ hồng luôn có mặt. Những mâm quả còn lại tùy vào gia đình sẽ lựa chọn các sính lễ phù hợp với điều kiện.

Mâm quả đám cưới miền Tây gồm những gì?

Ở miền Tây Nam Bộ, tính cách người dân thường rất chân thật, mộc mạc và vô cùng hào sảng. Điều này ảnh hưởng lớn đến cách lựa chọn và trang trí các mâm quả cưới. Các gia đình ở miền Tây thường chuẩn bị một số lượng mâm quả lớn, có thể lên đến 20 mâm. Mỗi mâm quả sẽ gồm các lễ vật như sau:

• Rượu trà
• Trầu cau
• Trái cây địa phương
• Bánh ngọt
• Xôi gấc
• Heo quay, gà luộc
• Trang sức vàng, đá quý
• Bánh kem hoặc những sính lễ khác

Mâm quả đám hỏi khác gì với mâm quả cưới?

Về mặt ý nghĩa và các lễ vật bên trong, mâm quả đám cưới và mâm quả đám hỏi không có sự khác biệt rõ rệt. Tuy nhiên, mâm quả đám cưới ngày nay thường có quy mô lớn hơn, cầu kỳ hơn và chứa nhiều lễ vật hơn so với mâm quả đám hỏi. Ví dụ, người miền Bắc thường chuẩn bị 5 mâm quả cho đám hỏi và 7 mâm quả cho đám cưới, còn người miền Nam lại chuẩn bị 4 mâm quả cho đám hỏi và 6 mâm quả cho đám cưới.

Theo phong tục cổ xưa, đám hỏi (lễ đính hôn hay lễ ăn hỏi) được coi là đại đăng khoa, trong khi lễ cưới chỉ là tiểu đăng khoa. Do đó, lễ vật và cách thức tổ chức đám hỏi sẽ được chú trọng và long trọng hơn so với đám cưới. Một số khu vực ở miền Tây Nam Bộ vẫn giữ truyền thống này trong việc tổ chức lễ cưới và lễ hỏi.

Ý nghĩa các sính lễ trong mâm quả đám cưới

Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao mâm quả đám cưới lại chứa những sính lễ này mà không phải là những vật phẩm khác? Để giải đáp câu hỏi này, hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa đặc biệt của từng món lễ vật trong mâm quả đám cưới dưới đây:

Tráp tiền nạp tài

Ngày xưa, tráp tiền nạp tài là số tiền mà nhà gái yêu cầu nhà trai phải chuẩn bị nếu muốn cưới con gái họ. Tuy nhiên, hiện nay, số tiền này thường do nhà trai tự nguyện chuẩn bị và không còn sự ràng buộc chặt chẽ như trong các nghi lễ cổ truyền.

Tiền nạp tài là khoản chi phí mà nhà trai đóng góp để hỗ trợ nhà gái chuẩn bị các chi phí cho lễ cưới và lễ hỏi. Bên cạnh đó, các món quà như trang sức, tiền bạc từ hai bên gia đình dành cho cô dâu và chú rể cũng được coi là tài sản chung của đôi vợ chồng trong tương lai.

Tráp trầu cau

Trầu cau là hình ảnh không thể thiếu trong các nghi thức quan trọng của người Việt. Trầu có vị cay nồng, vôi có vị đắng, kết hợp với nhau tạo thành sắc đỏ tươi, tượng trưng cho tình yêu mãnh liệt, son sắt và trung thành. Một số gia đình còn có phong tục dâng vôi lên bàn thờ tổ tiên như một cách thể hiện lòng thành kính, tri ân với những người đi trước.

Tráp trà – rượu – đèn (nến)

Trong các buổi tụ họp của người Việt, trà và rượu là hai món không thể thiếu. Trà giúp mọi người xích lại gần nhau, tạo không khí thân mật và thể hiện sự hiếu khách của gia đình. Rượu thì mang đến không khí vui tươi, nhộn nhịp. Việc dùng trà và rượu trong đám cưới không chỉ thể hiện sự đoàn viên, mà còn là cách để chúc phúc cho đôi tân lang và tân nương.

Việc dâng trà và rượu lên bàn thờ tổ tiên không chỉ thể hiện lòng hiếu kính mà còn là lời cầu xin sự chứng giám và phù hộ của ông bà, mong cuộc sống hôn nhân của đôi vợ chồng được hạnh phúc, suôn sẻ.

Tráp trái cây

Tráp trái cây là một trong những mâm quả phổ biến trong đám cưới của ba miền. Thường trong mâm trái cây sẽ có 5 loại trái cây khác nhau, tạo thành mâm ngũ quả. Con số 5 trong ngũ hành mang ý nghĩa của sự hài hòa giữa trời đất, âm dương.

• Mâm quả đám cưới trái cây miền Bắc: Lê, hồng, cam, táo, đào.
• Mâm quả đám cưới trái cây miền Nam: Thanh long, mãng cầu, táo, nho, xoài.

Tráp bánh phu thê

Bánh phu thê là món bánh truyền thống, đặc trưng trong văn hóa cưới hỏi của người Việt. Tuy cùng một tên gọi, nhưng bánh phu thê miền Bắc lại có cách chế biến khác biệt so với miền Trung và miền Nam.

Bánh phu thê miền Bắc có hình dạng tròn, với lớp vỏ nhiều màu sắc và được bọc trong giấy kính. Trong khi đó, bánh phu thê ở miền Trung và miền Nam lại có nhân đậu xanh hoặc dừa, vỏ bánh màu trắng, được gói trong lá dừa hoặc lá dứa với hình dạng vuông hoặc lục giác. Món bánh này mang những ý nghĩa sâu sắc như sau:

• Hình dạng của bánh tượng trưng cho sự hòa hợp giữa âm dương và sự cân bằng giữa đất trời.
• Phần nhân bánh được bao bọc bởi lớp vỏ thể hiện sự che chở, bảo vệ và tình yêu thương giữa hai người.
• Màu sắc của bánh mang ý nghĩa triết lý ngũ hành, biểu trưng cho sự hòa hợp và cân bằng của vạn vật trong vũ trụ.

Tráp bánh cốm

Bánh cốm là một loại đặc sản nổi tiếng của thủ đô Hà Nội, có hình tròn và tượng trưng cho bầu trời với tính dương, mang ý nghĩa chúc phúc cho đôi vợ chồng mới cưới một cuộc sống ấm no và thịnh vượng.

Tráp bánh kem

Mặc dù bánh kem không phải là món bánh truyền thống của người Việt, nhưng nó lại xuất hiện trong nhiều nghi lễ cưới hỏi. Bánh kem mang ý nghĩa như một lời chúc ngọt ngào, chúc đôi tân lang tân nương có một cuộc sống hạnh phúc, đầy ngọt ngào. Nghi thức cắt bánh và dâng lên bàn thờ tổ tiên cũng thể hiện sự gắn kết tình cảm, sự đồng lòng trong cuộc sống hôn nhân.

Tráp xôi gấc (gà)

Màu đỏ trong xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn và bền vững, là biểu tượng của hạnh phúc lâu dài. Trong mâm quả cưới, xôi gấc thường được nặn thành hình trái tim, kèm theo chữ “Hỷ” thể hiện sự chúc mừng. Nhiều gia đình còn đặt thêm một con gà luộc thiến trên mâm xôi, như một cách chúc phúc, mong cặp đôi sớm có tin vui, con cái đầy đủ.

Tráp heo quay

Theo truyền thống xưa, việc dâng cúng heo quay trong các dịp lễ trọng thể hiện lòng thành kính và được cho là mang lại may mắn, thịnh vượng. Heo, với đặc tính hiền hòa, vui vẻ, trở thành biểu tượng của sự đủ đầy, sung túc và hạnh phúc lâu dài.

Mâm hỏi đám cưới người Hoa có gì?

Lễ cưới của người Hoa nổi bật với những nghi thức truyền thống độc đáo và thú vị. Theo phong tục của người Hoa, số lượng mâm quả trong lễ cưới càng nhiều càng chứng tỏ khả năng tài chính của gia đình và sự tôn trọng đối với nhà gái. Thường thì người Hoa chuẩn bị từ 8 đến 12 mâm quả để thể hiện sự chu đáo, tỉ mỉ.

Bộ mâm quả đám cưới của người Hoa thường gồm những món sính lễ đặc trưng như sau:

• 4 Món hải sản biểu trưng cho 4 phương: mực khô, nấm đông cô, tóc tiên và tôm khô.
• 1 Mâm quýt với chữ Hỷ dán lên từng quả quýt.
• 1 Mâm có cặp gà trống và gà mái sống.
• 1 Con heo quay.
• 1 Mâm bánh bà xã (một loại bánh truyền thống của người Hoa).

Các câu hỏi thường gặp về chuẩn bị mâm quả cưới hỏi

Nếu bạn đang chuẩn bị cho đám cưới và muốn tìm hiểu thêm về chi phí cho mâm quả, cách chọn chất liệu làm mâm quả hay ý tưởng trang trí cho mâm quả đám cưới, hãy cùng Mytour tham khảo chi tiết dưới đây.

Chi phí của mâm hỏi đám cưới ra sao?

Chi phí của một mâm quả đám cưới sẽ thay đổi tùy thuộc vào một số yếu tố cơ bản, bao gồm:

• Chất liệu tạo thành mâm quả
• Đường kính của mâm quả
• Số lượng mâm quả cần chuẩn bị
• Loại sính lễ có trong mâm quả

Mâm quả với mức giá tiết kiệm có thể dao động từ 2.000.000 – 3.000.000 VNĐ; Mâm quả mức trung bình thường từ 4.000.000 – 5.000.000 VNĐ; Mâm quả cao cấp, có nhiều sính lễ sẽ có giá từ 15.000.000 – 20.000.000 VNĐ.

Những chất liệu làm mâm quả phổ biến?

Hiện nay, có hai loại mâm quả được ưa chuộng nhất:

• Mâm quả đám cưới phủ lớp sơn tĩnh điện: Chi phí thấp và rất phổ biến trong các lễ cưới.
• Mâm quả đám cưới sơn mài: Vững chắc, sang trọng và có giá cao hơn.

Kích thước của mâm quả như thế nào?

Hiện nay, mâm quả có nhiều kích thước phổ biến như sau:

24cm, 30cm, 32cm, 34cm, 36cm, 38cm, 40cm, 46cm

Mâm quả với kích thước nhỏ hơn thường ít đựng được các sính lễ hơn, vì vậy mức giá sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, kích thước của mâm quả không ảnh hưởng quá nhiều đến chi phí tổng thể.

Mâm quả cưới có thể chọn những màu sắc nào?

Theo truyền thống xưa, những món lễ vật trong lễ cưới luôn phải được trang trí lộng lẫy với màu đỏ nổi bật và những họa tiết vàng ánh kim. Tuy nhiên, ngày nay, màu sắc của mâm quả cưới đã trở nên phong phú hơn, với các tông pastel nhẹ nhàng như hồng, xanh, cam,... Để tạo sự hài hòa, bạn nên chọn màu mâm quả phù hợp với chủ đề màu sắc của đám cưới.

Bạn có nên tự tay trang trí mâm quả cưới không?

Nếu bạn có đủ thời gian và năng lực, việc tự tay trang trí mâm quả cưới là hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, trong những ngày sát lễ cưới, cô dâu, chú rể và gia đình sẽ rất bận rộn với nhiều công việc. Vì vậy, để giảm bớt căng thẳng, bạn có thể lựa chọn các dịch vụ trang trí mâm quả chuyên nghiệp. Họ sẽ thiết kế mâm quả theo yêu cầu và ngân sách mà bạn đưa ra.

Dưới đây là những thông tin hữu ích về mâm quả đám cưới. Mytour.vn hy vọng rằng bạn sẽ có những sự chuẩn bị thật tốt cho ngày trọng đại của mình. Đừng quên ghé thăm Mytour thường xuyên để nhận thêm các tin tức về phong thủy và nhà đất hữu ích nhé!