Buzz
Ngày nay, maneki-neko đã lan rộng khắp nơi trên thế giới, nhưng ít ai biết rằng biểu tượng may mắn này của Nhật Bản đã tồn tại từ thế kỷ 17 và đằng sau đó là một câu chuyện cực kỳ thú vị.
Nếu đã từng đặt chân đến Nhật Bản hoặc các quốc gia trong khu vực châu Á, bạn có thể đã bắt gặp bức tượng con mèo mỉm cười đang vẫy tay chào đón.
Bức tượng này rất quen thuộc với người dân Nhật Bản và được gọi là maneki-neko, biểu tượng được cho là mang lại may mắn cho các doanh nghiệp buôn bán...
Maneki-neko là gì?
Maneki-neko là một bức tượng nhỏ phổ biến của Nhật Bản, được tin rằng mang lại may mắn và tài lộc cho chủ nhân của nó. Thường được làm từ gốm hoặc nhựa, chúng mô tả một con mèo Bobtail Nhật Bản đang giơ chân ra mời chào.
Bàn chân của nó được thiết kế để có thể di chuyển đung đưa. Một số bức tượng thậm chí có thể được trang bị động cơ để vẫy cả ngày.
Maneki-neko thường được đặt ở cửa vào của các cơ sở kinh doanh như nhà hàng, quán bar và tiệm giặt, nhằm thu hút sự chú ý và mời gọi khách hàng vào bên trong.
Maneki-neko thường được thiết kế ngồi và cầm đồng xu koban, một loại đồng xu vàng hình bầu dục từ thời kỳ Edo của Nhật Bản. Trên đồng xu viết chữ 'sen man ryou' (千万両), có nghĩa là 10 triệu miếng vàng.
Ở phương Tây, để mời gọi ai đó đến gần, người ta thường giơ ngón trỏ lên và hướng lòng bàn tay vào bên trong. Tuy nhiên, ở Nhật Bản, cử chỉ mời gọi như vậy được thực hiện bằng cách giơ tay lên, úp lòng bàn tay xuống và liên tục gập các ngón tay.
Điều này là lý do tại sao bàn chân của mèo maneki-neko được thiết kế úp xuống. Nếu chân trái được giơ lên, có nghĩa là mèo đang mời gọi nhiều khách hơn, còn nếu chân phải được giơ lên, ý muốn là mời gọi sự giàu có và thịnh vượng.
Maneki-neko cũng có thể được sơn với nhiều màu sắc khác nhau, tùy thuộc vào sở thích của chủ nhân.
Maneki-neko xuất hiện từ đâu?
Mặc dù thường được liên kết với Trung Quốc vì sự phổ biến tại các khu phố Tàu, nhưng maneki-neko thực sự có nguồn gốc từ Nhật Bản và xuất hiện vào cuối thời kỳ Edo.
Dù nguồn gốc chính xác của bức tượng may mắn này vẫn mơ hồ, nhưng một trong những hình ảnh sớm nhất của nó được ghi lại trong một bản in khắc gỗ ukiyo-e của Utagawa Hiroshige vào năm 1852. Nó mô tả Marushime-neko, một 'biến thể' của maneki-neko, được bày bán tại đền Senso ở Tokyo.
Khuôn gỗ cho bức tượng maneki-neko từ thời kỳ Edo, thế kỷ 18.
Trong thời Minh Trị, maneki-neko được nhắc đến trong một bài báo năm 1876. Cũng có bằng chứng cho thấy maneki-neko mặc kimono đã được phân phát tại một ngôi đền ở Osaka trong thời gian này. Vào năm 1902, một quảng cáo cho maneki-neko cho thấy bức tượng may mắn này đã trở thành một mặt hàng thương mại phổ biến vào đầu thế kỷ 20.
Truyền thuyết về con mèo may mắn của Nhật Bản
Trong văn hóa phương Tây, mèo thường được xem là thú cưng dễ thương. Tuy nhiên, trong văn hóa dân gian Nhật Bản, mèo đại diện cho sự may mắn và bảo vệ. Vì vậy, việc maneki-neko được coi là biểu tượng của may mắn không có gì ngạc nhiên.
Bản in khắc gỗ theo phong cách ukiyo-e của Utagawa Hiroshige.
Theo truyền thuyết dân gian Nhật Bản, vào thế kỷ 17, có một nhà sư nghèo sống trong ngôi đền nhỏ Gōtoku-ji ở Setagaya, Tokyo, cùng với con mèo cưng của mình. Họ sống một cuộc sống bình lặng cho đến một ngày, lãnh chúa samurai Ii Naotaka từ miền Hikone đến thăm khu vực này.
Trên đường đi săn, một cơn bão đến, vị lãnh chúa trú ẩn dưới gốc cây bên ngoài ngôi đền. Khi ở đó, ông ta thấy con mèo của nhà sư giơ một chân lên, như đang vẫy chào mời ông vào trong chùa.
Khi lãnh chúa tiến về phía con mèo, một tia sét đánh vào cây nơi ông đứng. Naotaka biết ơn con mèo đã cứu mạng mình nên ra lệnh bảo trợ cho ngôi đền. Ông giúp sửa chữa, cải tạo, xây thêm không gian sống cho nhà sư nghèo.
Khi con mèo mất, một bức tượng maneki-neko được làm để tưởng nhớ cuộc đời của nó, và cho đến ngày nay, ngôi chùa này vẫn được coi là chốn linh thiêng. Câu chuyện này là lý do tại sao nhiều người tin rằng những con mèo vẫy gọi là biểu tượng của sự may mắn.
Ngày nay, tượng maneki-neko có thể được tìm thấy trong các cửa hàng và doanh nghiệp trên khắp Nhật Bản và nhiều nơi trên thế giới. Nếu muốn tìm hiểu về sự phát triển của nó qua các thời kỳ, hãy đến Bảo tàng Nghệ thuật Manekineko ở Okayama. Nơi này trưng bày hơn 700 bức tượng mèo may mắn từ các thời đại trong lịch sử.
Mỗi năm, vào tháng 9, Lễ hội Manekineko được tổ chức ở nhiều thành phố khác nhau trên khắp Nhật Bản. Khi ấy, mọi người đổ ra đường với khuôn mặt được vẽ như mèo.
Ngoài ra còn có Phố Manekineko-dori (Phố Mèo vẫy gọi) ở thành phố Tokoname, tỉnh Aichi. Ở đó, có hàng chục bức tượng mèo bằng gốm trang trí trên đường phố. Và Đền Gōtoku-ji - nơi truyền thuyết về con mèo may mắn bắt đầu - là nơi có hàng trăm bức tượng maneki-neko nhỏ xinh.
Nếu bạn không thể đến Nhật Bản, bạn có thể ghé thăm 'Bảo tàng Mèo may mắn' ở Cincinnati, Ohio, nơi bạn sẽ tìm thấy hơn 2.000 phiên bản khác nhau của biểu tượng mèo may mắn.
