Áp lực là một yếu tố khó tránh trong cuộc sống. Tuy nhiên để xử lý áp lực hiệu quả, chúng ta cần phân biệt rõ các loại áp lực và cách giải tỏa phù hợp.
Mỗi khi gần kỳ thi hoặc gần deadline, áp lực lại không mời gọi mà đến. Về cơ bản, nó không phải là điều xấu mà chỉ là phản ứng “rất con người”. Khi chúng ta cảm thấy bị quá tải hoặc đe dọa, các hormone gây ra stress như cortisol, epinephrine và norepinephrine sẽ tự động tăng cường năng suất.
Nhưng một lượng quá lớn những hormone trên sẽ làm cho stress trở nên hại. Cơ thể dần mất sức và gặp phải các rối loạn về tiêu hóa, tim mạch và hệ miễn dịch. Dưới đây là vài “mánh” giúp bạn đối phó với từng loại stress phổ biến và dành thời gian cho những khoảnh khắc thư giãn:
Áp lực cấp tính (acute stress)
Áp lực cấp tính là loại áp lực kéo dài ngắn, đến rồi đi, nhưng vẫn gây ra sự mất cân bằng trong cảm xúc. Nó thường đến trong những tình huống thoát chết trong gang tấc, tranh cãi gay gắt với ai đó, hoặc yêu cầu công việc đột ngột mà không kịp chuẩn bị.
Nhịp tim tăng, hơi thở gấp, cơ thể run hoặc căng cơ, đau nhức và các vấn đề về tiêu hóa là những biểu hiện vật lý của loại áp lực này. Dù chúng sẽ biến mất sau một thời gian ngắn, nhưng vẫn gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày.
Biện pháp kiểm soát:
Thực hiện việc hít thở: Hãy thở sâu và chậm qua mũi, sau đó thở ra từ từ qua miệng với âm thanh nhẹ nhàng.
Thư giãn cơ thể: Đứng từ tư thế căng thẳng, bạn có thể thực hiện các động tác giãn cơ đơn giản, duỗi thẳng cánh tay và chân, hoặc đi dạo nhẹ nhàng.
Thực hiện phiên thiền ngắn: Một buổi thiền ngắn trong khoảng 5 - 10 phút có thể giúp bạn lấy lại tinh thần một cách nhanh chóng.
Thay đổi cách suy nghĩ: Theo nghiên cứu của Đại học California (Mỹ), cách chúng ta đối phó với ý nghĩ “mối nguy” khác biệt so với cách tiếp nhận ý nghĩ “thách thức”. Khi đối mặt với áp lực, hãy nhìn vào đó như một cơ hội thử thách trong cuộc sống, mà chúng ta có thể vượt qua và học hỏi từ đó.
Một số căng thẳng không bao giờ kết thúc sau một ngày hay hai. Bạn có thể chán nản với công việc kéo dài 10 tiếng mỗi ngày, hoặc lo lắng về vấn đề tài chính mỗi khi nghĩ đến. Đó là căng thẳng kéo dài - loại căng thẳng xảy ra thường xuyên và kéo dài. Nếu không được xử lý kịp thời, nó có thể dẫn đến trạng thái kiệt sức.
Căng thẳng kéo dài kích thích sự tăng trưởng của các kết nối thần kinh trong hạch hạnh nhân - nơi sản sinh nỗi sợ hãi. Hậu quả là ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể như hệ tim mạch, tiêu hóa và não bộ. Ngoài ra, việc tăng sản xuất cortisol trong thời gian dài có thể gây hại cho vùng hải mã - một phần của não liên quan đến học tập, trí nhớ và kiểm soát căng thẳng. Nó cũng có thể làm co bó cụm thùy trước trán, làm suy giảm khả năng tập trung và tương tác xã hội của chúng ta.