Mắt biếc (phim)

Mắt biếc (tựa tiếng Anh: Dreamy Eyes) là một bộ phim điện ảnh lãng mạn kịch tính của Việt Nam phát hành năm 2019, do Victor Vũ chỉ đạo và viết kịch bản cùng đội ngũ A Type Machine. Đây là phiên bản điện ảnh chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, xuất bản năm 1990. Đây cũng là phim điện ảnh thứ hai của Victor Vũ dựa trên tác phẩm của nhà văn này, sau thành công của Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh (2015). Phim do hai hãng Galaxy Media & Entertainment và November Films sản xuất, với sự tham gia của các diễn viên Trần Nghĩa, Trúc Anh, Trần Phong, Khánh Vân và Thảo Tâm. Nội dung phim theo chân hành trình trưởng thành của Ngạn và tình yêu đơn phương của anh dành cho Hà Lan – cô bạn thân với đôi 'mắt biếc'.

Victor Vũ bắt đầu tuyển chọn diễn viên cho phim từ tháng 11 năm 2018. Quá trình quay phim diễn ra từ giữa tháng 3 năm 2019 và kết thúc vào cuối tháng 5 tại các địa điểm ở Quảng Nam và Thừa Thiên Huế. Mắt biếc ra mắt tại các rạp vào ngày 20 tháng 12 năm 2019. Phim được giới chuyên môn khen ngợi về diễn xuất, kỹ thuật sản xuất, hình ảnh, âm nhạc và sự trung thành với nguyên tác. Phim đạt doanh thu lớn với 180 tỷ VND và được gửi dự sơ tuyển cho hạng mục Phim ngoại ngữ hay nhất tại Giải Oscar lần thứ 93, nhưng không lọt vào danh sách đề cử cuối cùng.

Nội dung

Mắt biếc kể về chuyện tình đơn phương của Ngạn dành cho Hà Lan, cô bạn gái với đôi mắt quyến rũ nhưng tính cách mạnh mẽ. Một câu chuyện tình yêu nhiều cung bậc, từ những khoảnh khắc ngây thơ trẻ con đến tình yêu trong sáng thời học trò, trải qua bao biến cố để trở thành một cuộc tình đau khổ nhưng vẫn đầy hy vọng. Câu chuyện trở nên phức tạp hơn khi Trà Long - con gái của Hà Lan - lớn lên và dấy lên một tình yêu tương tự với Ngạn.

Bối cảnh phim diễn ra vào những năm 1960 và 1970. Nhân vật chính là Ngạn, một cậu bé lớn lên ở làng Đo Đo thuộc tỉnh Quảng Nam (quê hương của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh). Ngạn yêu cô bạn Hà Lan, người sở hữu đôi mắt đẹp tuyệt vời mà Ngạn gọi là 'mắt biếc'. Họ cùng chia sẻ nhiều kỷ niệm ở vùng quê nghèo, và tình yêu thầm lặng của Ngạn dành cho Hà Lan dần lớn lên. Khi trưởng thành, cả hai cùng học ở thành phố Huế. Hà Lan sống với người cô, còn Ngạn sống với cậu Huấn.

Cậu Huấn có một người con trai tên Dũng, anh họ của Ngạn. Mặc dù là con nhà giàu, sành điệu và giỏi võ, Dũng không phải là người đứng đắn. Khi Hà Lan đến tìm Ngạn để mượn sách, Dũng bắt đầu để ý cô và cố gắng tán tỉnh, khiến Ngạn cảm thấy khó chịu. Hà Lan, không thể cưỡng lại sự quyến rũ của thành phố, đã rơi vào vòng tay Dũng. Khi Dũng làm Hà Lan đau khổ, cô thường tìm đến Ngạn để tâm sự, điều này khiến Ngạn càng đau lòng hơn vì chỉ muốn thấy cô hạnh phúc. Có lần Ngạn bị đánh tơi tả vì xảy ra xô xát với Dũng.

Khi Hà Lan mang thai, cô phải nghỉ học và chuyển đến một khu phố khác. Ngạn biết chuyện và thường xuyên đến chăm sóc cô. Trong khi Ngạn luôn ở bên chăm sóc Hà Lan, Dũng đã kết hôn với một cô gái khác tên Bích Hoàng. Hà Lan sinh con gái và đặt tên là Trà Long, gửi về quê cho bà ngoại nuôi. Ngạn tốt nghiệp, trở thành thầy giáo và quay về làng Đo Đo dạy học. Hà Lan mở tiệm may ở thành phố, luôn bận rộn và hiếm khi về thăm. Hồng, một cô gái yêu Ngạn từ thời học, cũng về làng Đo Đo dạy học để gần gũi anh, nhưng Ngạn chỉ yêu Hà Lan.

Ngạn chăm sóc Trà Long suốt nhiều năm, từ khi cô bé còn nhỏ đến khi trưởng thành và học tập ở thành phố Huế. Trà Long giống hệt Hà Lan, khiến Ngạn cảm thấy như được sống lại những kỷ niệm xưa. Nhận ra rằng Ngạn sẽ không bao giờ yêu mình, Hồng đau khổ chuyển đến Sài Gòn. Trà Long bắt đầu yêu Ngạn, khiến anh bất ngờ. Để tránh tình hình trở nên tồi tệ, Ngạn quyết định rời xa. Hà Lan và Trà Long đều sốc khi biết Ngạn ra đi. Sau khi tâm sự với Trà Long, Hà Lan nhận ra mình không nên bỏ lỡ người yêu mình thật lòng. Cô chạy ra ga để giữ Ngạn lại, nhưng không kịp chiếc xe lửa. Hà Lan khóc, và trên xe lửa, Ngạn cũng khóc.

Diễn viên

• Trần Nghĩa trong vai Ngạn: Một chàng trai sinh ra và lớn lên tại làng Đo Đo, với vẻ ngoài thư sinh và tâm hồn nhạy cảm. Ngạn yêu hai điều quan trọng nhất trong đời: làng Đo Đo và Hà Lan. Tình yêu của Ngạn dành cho Hà Lan gần như không thể phai mờ suốt 30 năm, mặc dù Hà Lan đã yêu Dũng và hình bóng của Dũng. Phạm Đình Thái Ngân đảm nhiệm phần lồng ghép giọng hát của nhân vật.
• Trúc Anh trong vai Hà Lan: Cô gái mà Ngạn yêu từ thuở nhỏ. Hà Lan khác với Ngạn, cô luôn khao khát rời bỏ ngôi làng nhỏ hẹp để tìm kiếm một cuộc sống hiện đại và sôi động ở thành phố.
• Trần Phong trong vai Dũng: Người đàn ông mà Hà Lan yêu khi lên thành phố học tập.
• Khánh Vân trong vai Trà Long: Con gái của Hà Lan và Dũng. Xa mẹ từ nhỏ, Trà Long được Ngạn chăm sóc và che chở, vì vậy cô cảm mến và ngưỡng mộ Ngạn hơn là mẹ mình.
• Thảo Tâm trong vai Hồng: Bạn thời thơ ấu của Ngạn và Hà Lan, yêu đơn phương Ngạn dù biết anh chỉ yêu Hà Lan, và luôn đóng vai trò “bình phong” trong những lần Ngạn theo dõi Hà Lan. Đây là nhân vật duy nhất được thêm vào phim, không có trong nguyên tác.

Phim còn có sự góp mặt của dàn diễn viên phụ như Hữu Luân trong vai Cậu Huấn, Khánh Huyền vai Cô của Hà Lan, Huỳnh Mai Cát Tiên vai Bích Hoàng, Ngọc Thảo vai Ba của Ngạn, Thanh Hiền vai Bà nội của Ngạn, Xuân Phúc vai Linh và Phan Bảo Tiên trong vai Trà Long lúc nhỏ.

Sản xuất

Theo chia sẻ của đạo diễn Victor Vũ, dự án điện ảnh Mắt biếc mất hơn ba năm để hoàn thiện, bắt đầu từ việc mua bản quyền nguyên tác vào năm 2016, phát triển kịch bản, quay phim, cho đến khi công chiếu vào tháng 12 năm 2019.

Thông tin về việc chuyển thể Mắt biếc lần đầu tiên được công bố vào ngày 5 tháng 11 năm 2018, khi Galaxy Media & Entertainment và November Films công bố tìm kiếm các ứng viên phù hợp cho các nhân vật trong tiểu thuyết. Các vai diễn được tìm kiếm bao gồm Ngạn, Hà Lan, Dũng và Trà Long, yêu cầu ứng viên trong độ tuổi từ 16-22, có ngoại hình nổi bật và phù hợp với từng nhân vật.

Quá trình quay phim bắt đầu vào ngày 18 tháng 3 năm 2019 và kéo dài trong 44 ngày, kết thúc vào ngày 27 tháng 5 năm 2019. Các cảnh phim chủ yếu được thực hiện tại Thăng Bình, Quảng Nam – nơi gắn liền với quê hương của nhân vật – và tại Huế, Thừa Thiên Huế – nơi diễn ra các cảnh thành phố trong phim.

Để tái hiện chính xác không gian và thời gian của những năm 1960 – 1970, nhà sản xuất đã đầu tư vào việc dựng các bối cảnh như trường học nữ sinh, làng Đo Đo, hội chợ dân gian, rừng sim, đường phố và nhà ga xe lửa. Khoảng 1000 diễn viên quần chúng đã tham gia vào quá trình quay. Các con phố như Bạch Đằng, Kim Long, Huỳnh Thúc Kháng và các đạo cụ, thiết kế, trang phục đều được phục dựng để giống với nguyên tác nhất có thể.

Âm nhạc

Mắt biếc có bốn ca khúc do Phan Mạnh Quỳnh sáng tác, gồm Có chàng trai viết lên cây, Từ đó, Tôi chỉ muốn nói và Hà Lan. Đặc biệt, Có chàng trai viết lên cây đã được sáng tác từ năm 2016, và được chỉnh sửa lời để phù hợp với phim. Ngoài ra, phim còn sử dụng sáu ca khúc từ thập niên 60 và 70. Nhạc trưởng Christopher Wong đã sáng tác mười trong số hai mươi bản nhạc nền của phim, cùng với sự hợp tác của dàn nhạc giao hưởng Bulgaria trong việc thu âm.

Phát hành

Mắt biếc chính thức ra mắt vào ngày 20 tháng 12 năm 2019. Từ tối ngày 21 đến ngày 22 tháng 12, hàng trăm người hâm mộ tại Hà Nội đã xếp hàng dài để mua vé cho các suất chiếu cuối tuần. Để đáp ứng nhu cầu, các rạp chiếu đã tăng số suất chiếu lên hơn 20 suất mỗi ngày. Bộ phim cũng được phát hành độc quyền trên ứng dụng Galaxy Play từ ngày 19 tháng 4 năm 2020 và đã được đề cử ở hạng mục 'Phim truyện quốc tế' tại giải Oscar 2021.

Quảng bá

Vào ngày 8 tháng 8 năm 2018, đạo diễn Victor Vũ đã đăng một trạng thái trên Facebook với hình bìa cuốn sách Mắt biếc kèm dòng chữ 'tôi cảm thấy...' để ngầm thông báo về dự án chuyển thể phim sắp tới. Vào ngày 11 tháng 7 năm 2019, teaser trailer dài 1 phút 30 giây được đăng tải trên YouTube, tiết lộ một số cảnh phim kèm theo ca khúc Có chàng trai viết lên cây của Phan Mạnh Quỳnh. Ngày 4 tháng 12 năm 2019, trailer chính thức được phát hành, tiết lộ những thử thách và biến cố trong phim.

Buổi họp báo ra mắt phim Mắt biếc được tổ chức vào chiều ngày 4 tháng 12 năm 2019 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Đón nhận

Doanh thu phòng vé

Mắt biếc đã trở thành hiện tượng phòng vé cuối năm 2019, khi thu về khoảng 50 tỷ đồng chỉ sau ba ngày ra mắt. Đến ngày 28 tháng 12 năm 2019, tức là sau 10 ngày, bộ phim đã cán mốc doanh thu 100 tỷ đồng. Đến ngày 22 tháng 1 năm 2020, Mắt biếc đã vượt qua Em chưa 18 với doanh thu lên tới 172 tỷ đồng.

Dù bộ phim được phân loại C16 (dành cho khán giả từ 16 tuổi trở lên), nhưng lượng khán giả vẫn rất đông đảo. Tỷ lệ lấp đầy phòng chiếu trung bình là 50% vào buổi sáng và 90% vào buổi tối.

Ảnh hưởng

Du lịch

Nhiều cảnh quay trong Mắt biếc đã trở thành các điểm du lịch nổi tiếng. Sau khi phim ra mắt, số lượng khách đến thôn Hà Cảng (xã Quảng Phú, tỉnh Thừa Thiên Huế) đã gia tăng đáng kể, đặc biệt là du khách trong nước. Cây cổ thụ, nơi nhân vật Ngạn chơi đàn cho Hà Lan nghe, đã thu hút nhiều lượt tham quan và được đổi tên thành 'cây Mắt Biếc'. Các địa điểm khác như Trường tiểu học cộng đồng Đo Đo và chợ làng Đo Đo cũng trở thành những điểm check-in phổ biến của khán giả.

Giải thưởng và thành tựu

• Danh sách các bộ phim Việt Nam có doanh thu cao nhất
• Danh sách các phim Việt Nam được đề cử cho giải Oscar ở hạng mục Phim ngoại ngữ hay nhất

Liên kết ngoài

• Xem Mắt biếc trên Galaxy Play
• Thông tin về Mắt biếc trên Internet Movie Database