Mắt của sa mạc Sahara là một vòng tròn có đường kính khoảng 50km, có thể nhìn thấy từ không gian và là một trong những điểm kỳ lạ nhất trên Trái Đất.
Được biết đến với cái tên 'Cấu trúc Richat', mắt của sa mạc Sahara là một cấu trúc địa chất hình tròn lớn nổi bật ở sa mạc Sahara. Với đường kính gần 50 km, nó được hình thành do sự xói mòn và sự nâng lên của lớp vỏ Trái Đất.
Mặc dù có vẻ giống như một miệng hố va chạm, thực tế mắt sa mạc Sahara là một ví dụ về cấu trúc địa chất được gọi là nếp lồi đối xứng - một loại nếp gấp trong các lớp đá lộ ra do các quá trình vận chuyển và xói mòn địa chất.
Không chỉ là điểm tham quan ấn tượng để quan sát từ hình ảnh vệ tinh hoặc thậm chí là để thăm thú tại địa phương, mắt của sa mạc Sahara còn là đề tài nghiên cứu đáng chú ý trong việc hiểu về địa chất khu vực và tổng thể, nó là một trong những hình thành địa chất đặc biệt nhất trên hành tinh.

Được biết đến với cái tên 'Cấu trúc Richat', hay còn gọi là 'Mắt của Sahara' hoặc 'Mắt xanh của Châu Phi', đây là một cấu trúc địa chất hình elip lớn nổi bật giữa sa mạc Sahara ở trung tâm phía Tây của Mauritania, gần khu vực Ouadane. Điều đặc biệt là cấu trúc này có hình dạng giống mắt người hoặc mắt của động vật. Khi nhìn từ trên cao, “mắt” khổng lồ giữa sa mạc Sahara là một cấu trúc địa chất lớn với nhiều vòng elip đồng tâm.
Mắt của sa mạc Sahara nằm trong một khu vực hoang vắng của Sahara, tuy nhiên, nó không nhận được sự chú ý đặc biệt cho đến khi một số phi hành gia đưa ra báo cáo về địa điểm kỳ lạ này. Kiến trúc độc đáo này đã được phát hiện trong khi các nhà khoa học thực hiện các sứ mệnh bay vào vũ trụ và chụp ảnh bề mặt Trái Đất vào năm 1965.
Cấu trúc này là một vòm địa chất bị xói mòn của đá trầm tích và đá lửa lộ ra trên bề mặt dưới dạng các vòng đồng tâm. Đá lửa nổi bật với dãy đá rhyolit và đá gabbro đáng kinh ngạc đã trải qua quá trình biến đổi thủy nhiệt, cũng như một megabreccia trung tâm - một loại đá chứa các mảnh vỡ lớn, đôi khi dài tới hàng trăm mét.
Như đã đề cập, con mắt của sa mạc Sahara là một nếp gấp địa chất trong đó các lớp đá uốn cong lên trên, giống như cấu trúc mái vòm.
Điều này đối lập với đường gấp đồng phẳng - một nếp gấp trong đó các lớp đá uốn cong xuống dưới. Các nếp lồi có thể được tạo ra bởi quá trình kiến tạo, tạo ra lực nén đẩy đá lên trên hoặc do xói mòn loại bỏ các lớp đá mềm hơn, tạo ra các tảng đá hình vòm thô hơn.

Công trình tự nhiên này là kết quả của sự xói mòn từ cuối thời kỳ nguyên sinh đến giữa thời kỳ sa thạch ordovicia. 'Con mắt của Sahara' là một vòng tròn có đường kính gần 50km và có thể nhìn thấy từ không gian.
Mắt của sa mạc Sahara là một điểm nổi bật nhưng trong một thời gian dài, nó được người ta nhầm lẫn với một miệng núi lửa. Nằm ở cao nguyên Adrar của sa mạc Sahara, gần thành phố Ouadane, ở phía tây-trung Mauritania, tây bắc châu phi.
Nó còn được biết đến với tên gọi 'Cấu trúc Richat', trong tiếng địa phương Richat có nghĩa là 'lông vũ'; trong tiếng Ả Rập, nó còn được gọi là 'tagense' - một thuật ngữ được sử dụng để chỉ lỗ tròn của túi da dùng để lấy nước từ các giếng địa phương.
Tuy nhiên, việc tìm ra nguồn gốc của nó không hề dễ dàng; cấu trúc Richat đã được nhiều nhà địa chất nghiên cứu nhưng cho đến thời điểm hiện tại, nó vẫn còn ẩn chứa rất nhiều bí ẩn chưa được giải đáp.
Theo các nhà khoa học, con mắt của sa mạc Sahara có đường kính hơn 40 km. Cấu trúc đặc biệt giống mắt người này có thể nhìn thấy rõ từ không gian. Bạn cũng có thể xem nó trên Google Maps với tọa độ là 21.124217, -11.395569.

Các khối đá trầm tích tạo nên một lớp vỏ bên ngoài. Phía trong, sự xói mòn thể hiện mạnh hơn ở các lớp đá Quartzite, tạo nên các sườn tròn dễ vỡ. Tại vị trí trung tâm, “Con mắt của Sahara” được bao phủ bởi một lớp đá vụn với tổng bán kính lên đến 3km.
Khi nhìn từ trên cao, con mắt của sa mạc Sahara là kết cấu địa chất khổng lồ nhiều vòng elip đồng tâm, được hình thành khoảng 300 triệu năm trước.
Đây là kết quả của sự xói mòn đất từ cuối thời kỳ nguyên sinh cho tới giữa thời kỳ sa thạch Ordovicia. Tại vị trí trung tâm, con mắt khổng lồ được bao phủ bởi lớp đá vụn, có tổng bán kính lên đến 3 km.
Con mắt của sa mạc Sahara là một trong những đặc điểm địa chất ấn tượng nhất trên toàn thế giới và không khó để hiểu tại sao nó được chọn là một trong 100 di sản địa chất đầu tiên được Liên minh Khoa học Địa chất Quốc tế (IUGS) xác định là nới có giá trị khoa học cao nhất.

Rất nhiều giả thiết được ra đề sự hình thành của cấu trúc tuyệt đẹp này. Một số nhà khoa học suy đoán, Richat là nguyên nhân từ những trầm tích núi lửa phun trào hay một vụ va chạm thiên thạch từ hàng triệu năm trước. Số khác lại cho rằng đây chính là tàn tích của lục địa Atlantics bí ẩn đã biến mất từ nhiều năm. Tuy nhiên cho đến nay, chưa có một câu trả lời chính xác nào về sự xuất hiện của cấu trúc kỳ lạ này.