Tức cảnh Pác Pó thể hiện tinh thần lạc quan cũng như thái độ bình tĩnh trong những thời điểm khó khăn của Bác Hồ, từ đó chúng ta có thể thấy hình ảnh của Bác vô cùng giản dị và sâu sắc.
Bài văn mẫu dành cho học sinh lớp 8: Phân tích hình ảnh của Bác Hồ trong Tức cảnh Pác Pó, tài liệu được tổng hợp và chia sẻ bởi Mytour. Đây là những mẫu bài văn phân tích hình ảnh của Bác Hồ trong Tức cảnh Pác Pó, kính mời các bạn tham khảo.
Phân tích hình ảnh của Bác Hồ trong Tức cảnh Pác Pó - Mẫu số 1
Khi nhắc đến Bác Hồ, chúng ta không chỉ nhớ về một nhà lãnh đạo thiên tài của Cách mạng Việt Nam, mà còn về một nhân vật vĩ đại của văn hóa thế giới. Hình ảnh của Bác luôn gắn liền với một cuộc sống đơn giản, khiêm tốn, và luôn tận tụy với sự nghiệp cách mạng của đất nước. Điều này được thể hiện một cách rõ ràng qua bài thơ 'Tức cảnh Pác Bó':
'Bình minh dậy bên bờ suối, chiều tối lui vào hang ẩn. Chảo nước, rau măng vẫn sẵn sàng. Bàn đá vững chãi chứng minh sứ mạng Đảng. Cuộc đời cách mạng đích thực vẻ vang.'
Bài thơ ra đời năm 1942, một thời gian ngắn sau khi Bác Hồ trở về nước. Trải qua hơn ba mươi năm lưu vong, Bác Hồ quay về Tổ quốc và tìm thấy sự yên bình trong một hang động nhỏ tại Pác Bó, Cao Bằng. Khung cảnh thiên nhiên và cuộc sống bình dị tại đây đã truyền cảm hứng cho Người sáng tác nên bài thơ này.
'Bình minh dậy bên bờ suối, chiều tối lui vào hang ẩn. Chảo nước, rau măng vẫn sẵn sàng. Bàn đá vững chãi chứng minh sứ mạng Đảng.'
Trong ba câu đầu của bài thơ, Bác Hồ nói về cuộc sống hàng ngày của mình, từ việc ăn uống đến làm việc. Điều này thể hiện tâm hồn của một người lãnh đạo luôn tận tụy với công việc và luôn hy sinh cho dân, cho đất nước. Đối với Bác, làm việc không chỉ là nhu cầu tất yếu mà còn là một phần không thể thiếu của cuộc sống.
Nơi bên cạnh những vách núi và dòng suối, Bác Hồ sống như thế nào về ăn uống và công việc?
'Khi bình minh ló dậy, khi chiều tà về, Bác Hồ sinh hoạt trong hang động và bên bờ suối', đoạn thơ này mô tả không gian sống của Bác, đơn giản và bình dị: suối, hang động. Không phải là ngôi nhà xa hoa, không phải là giường êm, gối mềm, mặc dù Bác Hồ là lãnh tụ của cuộc cách mạng giải phóng. Dưới hoàn cảnh khắc nghiệt, gian lao của đất nước, Bác sẵn lòng chia sẻ với những điều khan hiếm. Câu thơ thể hiện sự cân đối nhịp nhàng: 'sáng' - 'tối', 'suối' - 'hang', 'ra' - 'vào'. Thời gian và không gian kết thúc câu thơ với bóng tối: 'tối', 'vào', 'hang', nhấn mạnh sự gian khổ trong điều kiện sống của Bác. Thậm chí, điều kiện ăn uống của Bác cũng rất khan hiếm: 'Cháo bẹ và rau măng vẫn là món ăn chính'. Mặc dù thiếu thốn, gian lao như vậy, Bác vẫn sẵn lòng phục vụ cách mạng, lợi ích của đất nước và nhân dân.
Điều kiện làm việc của Bác cũng không khá hơn với 'bàn đá không vững'. Từ 'chông chênh' chỉ sự không ổn định, bất ổn, đặt ở vị trí không chắc chắn. Hình ảnh 'bàn đá chông chênh' không chỉ gợi ra sự gian nan trong điều kiện làm việc mà còn là tình hình khó khăn của cuộc cách mạng quốc gia. Bác Hồ làm việc bên một 'bàn đá không ổn định' gây ra nhiều xúc động cho độc giả. Tuy nhiên, Bác không dùng cảm xúc yếu đuối, đắm chìm trong sự thiếu thốn và gian khổ cho bài thơ. Câu cuối của bài thơ rất bất ngờ:
'Cuộc sống cách mạng thực sự tuyệt vời!'
'Cuộc sống cách mạng' là cuộc sống với ăn uống và làm việc như ba câu thơ trên. Bác sử dụng từ 'thật là' tự nhiên như ngôn từ hàng ngày, thể hiện sự ngạc nhiên của người viết. Và từ cuối cùng của bài thơ thực sự đặc biệt: 'tuyệt vời!'. Từ 'tuyệt vời' mang ý nghĩa của sự sung túc, đầy đủ. Từ này làm cho người đọc cảm thấy vui vẻ, lạc quan trước cuộc sống khó khăn, thiếu thốn. Tinh thần ấy đã là động lực giúp Bác và các đồng chí vượt qua khó khăn, cơ cực của cuộc sống và công việc cách mạng. Một từ mà mô tả tinh thần của một con người. Từ 'tuyệt vời' xứng đáng với 'bài thơ tứ tuyệt' 'Tức cảnh Pác Pó'.
'Tức cảnh Pác Bó' của Hồ Chí Minh thể hiện tinh thần lạc quan của Bác Hồ trong những năm tháng khó khăn của đời sống cách mạng. Dù những điều kiện sinh hoạt vô cùng hạn chế song bằng tinh thần làm việc hăng say và niềm tin vào sự nghiệp cách mạng của dân lộc, Bác vẫn lạc quan mỉm cười để lấy đó làm động lực hoạt đông. Bài thơ sử dụng một thể thơ cổ (thất ngôn tứ tuyệt) song ngôn ngữ rất giản dị, gần gũi, thậm chí có cả khẩu ngữ. Điều đó thể hiện tinh thần dân tộc trong ngòi bút thơ ca Hồ Chí Minh. Bài thơ cũng rất tinh tế trong việc lựa chọn trật tự từ, sử dụng từ ngữ... điều đó góp phần không nhỏ trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm.
Phân tích hình ảnh Bác Hồ trong Tức cảnh Pác Pó - Mẫu 2
Hồ Chí Minh – vị cha già kính yêu, nhà cách mạng, nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ vĩ đại của của dân tộc Việt Nam; Người cống hiến cả cuộc đời của mình cho quê hương đất nước, vị lãnh tụ đáng kính, nhưng một đời sống bần hàn, thanh bạch. Cốt cách của Người, không phải tìm ở đâu xa, mà được thể hiện ngay trong những bài thơ do Bác sáng tác. Trong thơ mình, Bác vừa là một thi sĩ có tâm hồn lãng mạn, bay bổng nhưng cũng là một chiến sĩ có tinh thần thép, đầy ung dung và lạc quan. Tức cảnh Pác Bó là bài thơ thể hiện rõ điều đó.
Sau 30 năm bôn ba khắp năm châu tìm đường cứu nước, tháng 2 – 1941, Nguyễn Ái Quốc đã bí mật trở về nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người sống trong hang Pác Bó – một hang núi nhỏ sát biên giới Việt – Trung (Thuộc huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng). Điều kiện sinh hoạt ở đây rất gian khổ. Phải thường ăn cháo ngô, măng rừng thay cơm; bàn làm việc là một phiến đá bên bờ suối Lê-nin. Bài thơ Tức cảnh Pác Bó đã ra đời trong hoàn cảnh như vậy.
Tức cảnh Pác Bó là một bài thơ tứ tuyệt bình dị, tự nhiên:
“Sáng ra bờ suối, tối vào hang,
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng.
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang”
Ba câu thơ đầu, Bác nhắc đến điều kiện ăn – ở – làm việc của mình. Vậy nơi thâm sơn cùng cốc ấy, Người ăn – ở và làm việc thế nào?
“Sáng ra bờ suối, tối vào hang”, câu thơ đầu tiên của bài thơ cho ta biết được không gian sống của Bác Hồ, đó là không gian núi rừng hoang sơ, dân dã, có suối và hang. Không phải là một ngôi nhà, hay một căn biệt thự xa hoa – lộng lẫy. Câu thơ ngắt nhịp 4/3, tạo thành hai vế sóng đôi và đặc biệt có sự đối xứng nhịp nhàng: “sáng” – “tối”, “suối” – “hang”, “ra” – “vào” toát lên cảm giác về sự nhịp nhàng, nề nếp: sáng ra, tối vào. Hơn nữa, giọng điệu của câu câu cũng thật thoải mái, phơi phới, cho thấy Bác Hồ sống thật ung dung, hòa điệu nhịp nhàng với nhịp sống núi rừng. Và điều đó cũng chứng tỏ rằng, Người sống rất giao hòa, giao cảm với thiên nhiên, gắn bó và yêu thiên nhiên sâu sắc.
Tình yêu thiên nhiên của Người được thể hiện trong nhiều bài thơ, ví dụ trong bài Ngắm trăng, Bác viết:
“Trong tù không rượi cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ;”
Mặc dù ở trong ngục tù gian khổ, nhưng người vẫn không quên hướng ra ngoài kia, để thưởng trăng và khao khát cuộc thưởng trăng đủ đầy với rượi và hoa.
Câu thơ thứ hai vẫn tiếp tục mạch cảm xúc đó, nhưng có thêm nét vui đùa: “Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng”. Lương thực, thực phẩm ở đây thật đầy đủ, đầy đủ tới mức dư thừa, luôn có sẵn. Có người hiểu ý câu thơ này là dù phải ăn cháo bẹ, rau măng rất khổ nhưng tinh thần vẫn sẵn sàng. Hiểu như vậy không sai về ngữ pháp nhưng không phù hợp với tinh thần chung, giọng điệu chung (đùa vui, thoải mái) của bài thơ, cũng tức là không phù hợp với mạch cảm xúc của tác giả.
Ở hang Pác Pó điều kiện sống rất khó khăn. Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bài viết Từ Pác Bó đến Tân Trào có kể lại: “Những khi trời mưa to, rắn rết chui cả vào chỗ nằm. Có buổi sáng, Bác thức dậy thấy một con rắn rất lớn nằm khoanh tròn ngay cạnh Người (…) Bác sốt rét luôn. Thức ăn cũng rất thiếu. Có thời gian, cơ quan chuyển vào vùng núi đá trên khu đồng bào Mán Trắng, gạo cũng không có, Bác cũng như anh em khác phải ăn cháo bẹ hàng tháng”. Mặc dù bữa ăn chỉ có cháo bẹ, rau măng làm bạn nhưng qua giọng điệu vui đùa, hóm hỉnh toát lên một tinh thần lạc quan, ung dung, tự tại. Dù cho có khó khăn đến đâu thì người chiến sĩ cách mạng vẫn không sờn lòng, nản chí. Vẫn một tư thế cống hiến hết mình vì dân tộc, vì đất nước.
Phân tích hình ảnh Bác Hồ trong Tức cảnh Pác Pó - Mẫu 3
Bác Hồ sáng tác bài thơ Tức cảnh Pác Bó khi người sống và làm việc tại hang Pác Bó ở tỉnh Cao Bằng trong thời gian đầu mới trở về nước xây dựng lực lượng cách mạng. Bài thơ diễn tả niềm vui thú chân thực của nhà thơ trong những ngày gian khổ ở Pác Bó. Qua đó làm toát lên vẻ đẹp tâm hồn của Bác: vừa là một chiến sĩ say mê cách mạng vừa như một ẩn sĩ ung dung, tự tại, sống hòa mình với thiên nhiên rộng lớn.
Đó là niềm vui sống toát lên phong thái ung dung, tự tại giữa núi rừng. Câu thơ đầu có giọng điệu thật thoải mái, thanh thản hòa nhập với nhịp điệu của thời gian:
Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Câu thơ là hai vế sóng đôi, thể hiện nếp sông nhịp nhàng, nề nếp bất chấp hoàn cảnh gian khó thể nào. Ở đó, Bác có lối sống của một ẩn sĩ thanh tao, lấy núi, mây, chim, cảnh làm bầu bạn. Thế nhưng, như Phạm Văn Đồng đã từng nói đó không phải cách sống của một vị hiền triết yếm thế, dù ở nơi giản dị nhưng tâm hồn của Người luôn lộng gió thời đại.
Nếu câu một miêu tả nới ở, thì đến câu thứ hai lại miêu tả cuộc sóng sinh hoạt có pha giọng đùa vui:
Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng.
Tuy gian khổ, nhưng lúc nào, Bác cũng nhìn cuộc sống với niềm tin tưởng lớn. Lương thực, thực phẩm được rừng núi ban tặng đầy đủ đến mức dư thừa (vẫn sẵn sàng: lúc nào cũng sẵn có). Rõ ràng niềm vui thích “thú lâm tuyền” đã khiến nhà thơ biến thiếu thốn thành dư thừa, biến kham khổ thành sang trọng.
Niềm lạc quan toát lên cái “sang” của cuộc đời cách mạng. Câu thơ thứ ba cũng chẳng có gì cầu kì, đó hoàn toàn tả thực:
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Núi rừng cho Bác rau măng để ăn, lại sẵn có cho Người nào bàn, nào ghế đá làm việc. Nhưng câu thơ cũng lại rất “sang”, nó làm nổi bật lên hình tượng người lãnh tụ cách mạng. Người dịch sử Đảng để giảng dạy, đào tạo cán bộ cách mạng cho phong trào. “Bàn đá chông chênh”, ba thanh bằng nhẹ nhõm, đối sánh với dịch sử Đảng toàn thanh trắc làm nên giọng thơ khỏe chắc, gân guốc: cái bàn chông chênh nhưng lại chắc chắn.
Câu thơ vừa thực vừa lớn lao và cổ kính như tứ tuyệt cổ điển. Thơ tứ tuyệt của Bác thường khắc họa nhân vật trữ tình: đó là nhà thơ. Ở câu thơ thứ ba, để tạo dà chuyển sang câu kết trực tiếp bộc lộ cảm xúc. Đó là một kết cấu hợp lí.
Cuộc đời cách mạng thật là sang.
Chỉ một chữ “sang’’ được nhấn mạnh bởi từ cảm thán “thật là” đổi lập với con suối, cái hang, cháo bẹ, rau măng, bàn đá chông chênh, tác giả làm tăng sự khẳng định dứt khoát cuộc sống này hơn hẳn các cuộc sống khác trên đời. Bởi vì đó là cuộc đời cách mạng, là niềm vui vô hạn của người chiến sĩ yêu nước vĩ đại sau ba mươi năm xa. nước nay được sông giữa lòng đất nước yêu dấu; là niềm vui lớn lao khi Người biết thời cơ cứu nước đã tới gần.
Như vậy “thú lâm tuyền” của Bác vừa giống vừa khác các ẩn sỉ: cùng vui với rừng với suối, cũng sống thanh bần, nhưng không hề quay lưng với đời mà sông giữa đời để làm thay đổi cuộc đời. Nhân vật trữ tình tuy có dáng dấp ẩn sĩ nhưng vẫn là người chiến sĩ kiên trung. Chữ “sang’’ ấy chính là “nhãn tự” đã kết tinh và tỏa sáng toàn bài.
.................
Xin kính mời quý vị cùng tham khảo thông tin chi tiết trong tài liệu dưới đây!