Mẫu văn lớp 10: Đánh giá Thơ duyên (Dàn ý + 2 Mẫu) Đánh giá về bài Thơ duyên

Mẫu văn lớp 10: Phân tích Thơ duyên của Xuân Diệu bao gồm 2 bài văn mẫu khác nhau với gợi ý viết chi tiết. Giúp học sinh tham khảo để cải thiện kỹ năng văn học của mình với những mẫu văn sát với chương trình học.

Thơ duyên của Xuân Diệu là một bài thơ đầy yêu thương và sức sống. Được viết một cách nhẹ nhàng nhưng không kém phần mãnh liệt. Dưới đây là 2 mẫu văn cảm nhận Thơ duyên hay nhất mời các bạn tham khảo. Còn nữa, bạn có thể xem thêm bài mở bài Thơ duyên, kết bài Thơ duyên.

Dàn ý nhận xét về bài Thơ duyên

I. Bắt đầu

- Tinh thần thơ của Xuân Diệu không bao giờ hạn chế mà luôn mở cửa rộng rãi cho thiên nhiên và con người.

- Niềm khát khao hòa nhập, đồng cảm với cuộc sống được thể hiện rõ qua một bài thơ đầy tươi sáng của nhà thơ: Thơ duyên (ghi lại bài thơ).

- Chuyển đổi.

II. Phần chính

A. Sự hòa nhập tuyệt vời trong tự nhiên

- Duyên là sự gắn kết không thể tách rời. Đây là cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên không trước kia. “Thơ duyên” là thơ để tạo duyên, để nối kết tình cảm.

- Cũng có thể hình tượng thơ thể hiện sự nhạy cảm tinh tế của nhà thơ trước sự hòa hợp tuyệt vời giữa con người và thiên nhiên, giữa “anh” và “em” trong không gian thơ và ảo, trong nhịp điệu của âm nhạc (tiếng huyền) và trong tình yêu (nỗi thương mến).

1. Buổi chiều mơ màng vừa thực vừa lãng mạn. Một chiều thu với không khí dịu dàng, cảnh vật như hòa quyện trên nhánh duyên.

- Hình ảnh lãng mạn, tuyệt vời:

• Đôi chim líu lo hót, bay trên những cành me.
• Bầu trời xanh ngọc đẹp đẽ chiếu sáng qua muôn lá cây.

- Dường như khắp nơi, thiên nhiên đều phát ra giai điệu chào đón mùa thu:

Thu về - khắp nơi vang lên âm nhạc huyền diệu.

2. Phong cảnh trở nên êm đềm, dịu dàng:

- Con đường nhỏ nhắn với những luồng gió nhẹ nhàng, những cành cây rủ lá dưới ánh nắng chiều...

- Những đám mây xanh biếc bay vút, khiến cho những chú cò trên cánh đồng cũng lơ đãng.

“Từ con cò của Vương Bột yên bình lặng lẽ với ánh chiều tà bay (Lạc hà dữ cô lộ tề phi: Thu Thủy cộng trường thiên nhất sắc, dịch là: Ánh chiều tà và cánh cò đơn chiếc bay êm đềm: Nước mùa thu và trời mùa thu một màu) đến con cò của Xuân Diệu không bay mà cánh phân vân, thể hiện sự chênh lệch của hơn một ngàn năm và của hai thế giới” (Hoài Thanh). Vì Vương Bột quan sát, còn Xuân Diệu vừa quan sát vừa cảm nhận nên có sự chênh lệch ấy.

Chim nghe bầu trời mênh mông gọi thêm cánh
Hoa lạnh chiều dịu dàng sương rơi nhẹ xuống đầu.

Như làm nổi bật cảm giác thấu hiểu của cánh chim trước bầu trời bao la, và cảm giác dịu mát của một loài hoa dưới những giọt sương chiều rơi nhẹ nhàng.

3. Thiên nhiên trong buổi chiều hôm qua bài thơ thật yên bình, thơ mộng. Tất cả dường như hòa quyện với nhau, giao hòa trong một sự vận động vốn có. Đặc biệt nhất là “cảnh như muốn theo lời thơ mà tan ra. Chỉ cần một chút rõ ràng hơn để có thêm nhiều cảm xúc thơ mộng hơn” (Hoài Thanh).

Hơn thế nữa, thiên nhiên như đang sẵn sàng để truyền đạt những tình cảm trìu mến cho con người.

B. Sự hòa mình giữa tự nhiên và con người

Hôm ấy lòng ta nghe như gọi
Lần đầu sóng lên nỗi yêu thương.

Nhân vật ấm áp ở đây là ta, là anh, một chàng trai trẻ lần đầu tiên cảm nhận những rung động của tình yêu trong lòng đầy trào dâng.

Anh bước dạo dưới trời đất - như trong bài thơ êm đềm trên con đường nhỏ với làn gió nhẹ nhàng, trong giai điệu của mùa thu dịu dàng, lòng anh đột nhiên rung động bởi một cảm xúc mới lạ, theo bước chân của em. Tâm hồn anh hòa quyện với em như hai dòng sông song song, mặc dù chúng ta không quen biết, không có ai làm mai mối:

Mặc kệ ai dù buổi chiều lặng
Dù không có ai chạm vào đâu

Nhân vật trữ tình đang dành thời gian lắng nghe tiếng lòng, hòa mình vào âm nhạc của tự nhiên, đồng thời khát khao sự kết nối với cuộc sống, mong muốn yêu thương và được yêu thương.

3. Tình yêu thương trong bài thơ để lại ấn tượng sâu sắc, giống như một phần của niềm hạnh phúc chân thật mà con người mong đợi, và thơ mộng như trong truyện cổ tích:

Nhìn chiều tà bình yên kia
Trái tim anh đã thuộc về em.

III. Kết luận

Tóm tắt cảm nhận của tôi về bài thơ

Thơ Duyên thể hiện sự đẹp của một chiều thu trong quê hương qua những chi tiết tỉ mỉ, chủ yếu là được cảm nhận sâu sắc. Đây là một trong những bài thơ trong trẻo, tinh khôi của Xuân Diệu trước Tháng Tám 1945.

Cảm Nhận về Thơ Duyên

Xuân Diệu được xem như 'vị vua của thơ tình' với những câu thơ say đắm, ngọt ngào và mãnh liệt về tình yêu đôi lứa. Mỗi bài thơ đều gây cho độc giả nhiều cảm xúc và ấn tượng riêng biệt. 'Thơ Duyên' là một bài thơ tràn đầy cảm hứng, niềm tin và sự phấn khởi cho những khoảnh khắc đầu tiên của tình yêu.

Ngay từ tiêu đề, người đọc có thể cảm nhận được sự 'duyên' trong từng câu chữ và tình cảm ẩn sau đó. Cảm xúc lan tỏa trong bài thơ là niềm đam mê, hạnh phúc, sự hân hoan khi trải qua những cảm xúc đầu đời của một người trẻ mới biết yêu. Người đọc chắc chắn sẽ mê đắm trong những dòng cảm xúc nhẹ nhàng, hứng khởi:

Chiều mơ màng cùng Thơ Duyên
Cây me reo vang tiếng chim xao xuyến

Xuân Diệu bắt đầu bài thơ bằng một không gian thật tuyệt và lãng mạn. Đó không chỉ là một buổi chiều thông thường mà là một 'chiều mơ'. Một buổi chiều đầy lãng mạn, đầy thơ mộng, làm cho trái tim người nghe say đắm. Một buổi chiều thu nhẹ nhàng, tinh tế, với cặp chim đang chuyền nhau trên cành cây. Sự kết hợp, giao thoa tuyệt vời giữa thiên nhiên và đất trời. Giọng thơ mềm mại nhưng đầy phấn khởi.

“Nhánh duyên” trong dòng thơ đầu tiên gợi lên hình ảnh của một sợi duyên vô hình, vẫn còn e thẹn và ngượng ngùng.

Màu xanh của bầu trời như 'đổ' vào muôn lá

Thu về – khắp nơi vang tiếng thánh thót

Hai dòng thơ tan vào không gian, mùa thu hiện hữu rõ ràng trong từng đường nét và len vào lòng người. Màu xanh của trời 'đổ' xuống tất cả, tạo nên một màu xanh 'ngọc' tinh khiết và dịu mát. Từ “đổ” làm cho dòng thơ rực rỡ hơn. Đó như lời nhắc nhở về một mùa thu ngọt ngào và tinh tế đã đến. Trời đất của mùa thu luôn hấp dẫn như thế.

Một chiều thật lãng mạn, đong đầy tình cảm sẽ trở nên thêm đặc biệt khi có một câu chuyện tình yêu:

Con đường nhỏ như những làn gió thổi
Cành hoang la lả dưới ánh chiều về
Trong buổi ấy, lòng ta cảm nhận ý bạn
Lần đầu tiên nỗi yêu thương tan chảy

Hóa ra niềm vui của thiên nhiên xuất phát từ cảm xúc 'lần đầu' ấy. Hình ảnh của con đường 'nhỏ nhắn' kết hợp với những cành lá uốn cong tạo nên một bức tranh thu diệu kỳ. Một không gian khiến người đọc cảm thấy như lạc vào cảnh thiên đàng. Dường như cảnh vật đang truyền tải cảm xúc lâng lâng, nhẹ nhàng của tình yêu. Câu thơ như là một lời chúc vui vẻ nhưng sâu sắc. Thơ Xuân Diệu vẫn nhẹ nhàng nhưng đầy ẩn chứa như 'duyên con gái'.

Trong những dòng thơ tiếp theo, nhân vật chính của câu chuyện tình yêu lần đầu xuất hiện một cách nhẹ nhàng:

Em đi bước nhẹ nhàng, không vướng bận
Anh lững thững bước đi, không gần kề
Lạnh lùng – nhưng giữa dòng thơ dịu dàng
Anh và em như một cặp vần

Thi sĩ bước đi trên con đường như thể đang lạc vào một thế giới đầy say mê, chìm đắm trong tâm trạng 'lững thững' bình tĩnh, nhẹ nhàng và có chút lưỡng lự. Anh giữ khoảng cách vừa đủ để cảm nhận được tình yêu trào ra cùng mùa thu dịu dàng, êm ái. Cả 'anh' và 'em' đều 'vô tâm' nhưng dường như ai cũng muốn gần thêm chút nữa. Bởi trong tâm trí, câu chuyện tình nhẹ nhàng ấy đã trở thành như một cặp vần. Những dòng thơ nhẹ nhàng, nhịp điệu chậm rãi, như hạt giống vui tươi, hạnh phúc trồng vào lòng người.

Cảnh vật trong bài thơ thật duyên, huyền diệu và tràn đầy niềm vui, tạo nền cho tình cảm trở nên lâng lâng:

Người hay đi thu bước êm đềm
Dù không nói, nhưng trong lòng vẫn rõ niềm
Trông thấy chiều hôm ấm êm ấy
Lòng anh thôi đã thuộc về em

Mùa thu 'êmb' nhẹ nhàng đi vào trái tim của những người đang yêu, không ai diễn đạt cảm xúc nhưng lại làm cho mọi thứ trở nên lâng lâng. Buổi chiều thu 'ngơ ngác' nhưng nhà thơ khẳng định mạnh mẽ 'lòng anh thôi đã thuộc về em'. Một Xuân Diệu đầy duyên, là duyên ngầm, nhưng cũng rất mãnh liệt. Không phải anh 'cưới' em mà là 'lòng anh cưới lòng em'.

'Thơ Duyên' của Xuân Diệu là một bài thơ tràn đầy niềm tin và sự sống. Một bài thơ tình nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy sức mạnh.

Nhận định về bài thơ Thơ duyên

Mỗi khi nhắc đến Xuân Diệu, người ta sẽ nghĩ ngay đến một thi sĩ tinh tế, đầy tình yêu và sức mạnh. Trong các bài thơ của ông, ta luôn cảm nhận được tình yêu cuộc sống, sự trân trọng mỗi khoảnh khắc của cuộc sống và 'Thơ duyên' là một trong những bài thơ như vậy. Trong bài thơ này, người đọc có thể cảm nhận được sự tinh tế của thi sĩ trong việc mô tả sự trôi chảy của thời gian và hồn thu, tình thu được khắc họa rõ nét qua bút pháp tài hoa của ông.

'Thơ duyên' là khúc hát của sự say mê, nhạy cảm với cuộc sống. Chữ 'duyên' có thể hiểu là sự giao cảm, hòa nhịp với thiên nhiên, con người. Với tâm hồn dễ xúc động và đa cảm như của ông, người đọc càng cảm nhận được sự di chuyển của thời gian và cụ thể là sự chuyển giao từ mùa hạ sang mùa thu. Không chỉ trong bài thơ này mà cả trong tập thơ 'Thơ thơ', độc giả cũng gặp phải 'nàng thơ' với sự 'ngẩn ngơ', buồn bã trong 'Đây mùa thu tới'. 'Thơ duyên' bắt đầu với những hình ảnh tươi sáng, nhẹ nhàng.

'Buổi chiều mơ màng trên nhánh duyên,
Cây me ríu rít cặp chim đùa.
Bầu trời xanh ngọc rực quanh lá,
Thu đến - khắp nơi vang tiếng reo.'

Nhìn tổng thể cảnh vật mùa thu qua khổ thơ, ta thấy đây là một bức tranh sinh động và lãng mạn. Với không gian của buổi 'chiều mơ màng' - lãng mạn, êm đềm hòa cùng với 'thơ trên nhánh duyên' tạo ra khung cảnh đầy ấn tượng. Vạn vật dường như cũng mừng rỡ, hân hoan khi mùa thu đến với sự hiện diện của 'cặp chim đùa' ríu rít trên 'cây me'. Động từ 'ríu rít' mô tả được niềm vui, hạnh phúc khi chúng liên tục 'đùa giỡn' với nhau. Hình ảnh cây me cũng khiến ta nhớ về Hà Nội xưa, một phần của quê hương. Cùng lúc đó, 'bầu trời', 'lá' đều chuyển sang màu ngọc. Màu sắc này từng được nhà thơ Hàn Mạc Tử nhắc đến trong bài thơ 'Vườn ai mướt quá xanh như ngọc'. Màu sắc đặc biệt này gợi lên cảm giác trong lành cùng với động từ 'rực rỡ', tạo cảm giác dứt khoát, tràn ngập. Bây giờ không gian không chỉ xanh mà còn tươi vui, phấn khích với 'tiếng reo' khắp nơi. Cụm từ 'thu đến' như một lời reo hò, phấn khích cho ước mơ đã từ lâu bấy lâu nay đã thành hiện thực.

Trong khi khổ thơ đầu tập trung vào mô tả thiên nhiên, khổ thơ tiếp theo tác giả đã nhẹ nhàng thêm vào đó một chút tình cảm riêng tư.

'Con đường nhỏ nhỏ gió nhẹ nhàng,
Cành cây u uất nắng vàng chiều.
Ngày ấy lòng ta lắng nghe lời người
Lần đầu tiên cảm nhận nỗi yêu thương.'

Tác giả đã hạ gần không gian từ tầm nhìn trên cao, mô tả một bức tranh đáng yêu dưới ánh nắng chiều. Trong khi khổ thơ đầu mang vẻ huyền ảo, khơi gợi tò mò, khổ thơ này lại thể hiện một cảm giác mạnh mẽ hơn. Trong không khí thu, tác giả nhớ lại cảm giác đầu tiên của mình, và việc sử dụng từ 'nghe' không chỉ là thính giác mà còn là lắng nghe tâm trạng của người khác.

'Em bước đi nhẹ nhàng, không gặp trở ngại,
Anh đi điềm đạm, không cần gần gũi.'

Hình ảnh của sự rung động được mô tả rõ ràng hơn. 'Em' và 'anh' dạo bước trên con đường nhỏ. 'Em' ngây thơ, bước đi nhẹ nhàng, không quan tâm. Còn 'anh' thoải mái, không cần gần gũi. Hai người xa lạ gặp nhau trên con đường nhỏ, và có lẽ đó là điều định mệnh!

'Mặc dù vô tâm, nhưng giữa bài thơ dịu dàng,
Anh với em như một đôi vần.'

'Vô tâm' có thể hiểu là lạnh lùng, xa cách hoặc có thể là xa lạ nhưng vẫn có một sự kết nối, giao lưu. Xuân Diệu thông qua so sánh này đã truyền đạt quan điểm của mình về khái niệm 'duyên'. Đối với ông, sự hòa nhập giữa con người với thiên nhiên không đủ, và còn có một 'cặp bài trùng khác' là sự giao duyên giữa con người với nhau. Dù em bước đi không quan tâm đến người phía sau, và anh chỉ thong thả nhìn về trời đất mà không để ý người phía trước, nhưng giữa họ vẫn có một mối liên kết như 'một đôi vần' - một sự kết nối chặt chẽ, không thể tách rời. Đây là một quan niệm về nhân sinh mới lạ!

'Mây biếc bay về phía nào vội vã,
Con cò trên cánh đồng đắn đo khôn nguôi.
Chim nghe bầu trời mở rộng cánh vượt lên,
Hoa chiều dần rơi xuống trong sương mù.'

Khổ thơ thứ tư đưa độc giả vào không gian thu rộng lớn. Hoạt động của thiên nhiên diễn ra nhanh chóng hơn, hối hả hơn. Từ 'vội vã' tạo ra cảm giác hối hả, khẩn trương. Tuy nhiên, cụm từ 'bay về phía nào' đặt ra câu hỏi về điểm đến của mây. Nhưng cùng với mây, con cò cũng trải qua sự 'đắn đo', không biết liệu nên bay cao hay thấp, bay gần hay xa. Chiều thu bắt đầu mang lại cảm giác bâng khuâng, khi bầu trời mở rộng ra và dường như cảm thấy cánh chim đã thích nghi với điều này để 'vượt lên'. Tác giả gắn cho con chim khả năng 'nghe' như để hiểu rõ bầu trời, cảm nhận thiên nhiên, sau đó điều chỉnh để thích nghi. Cách tác giả sử dụng hình ảnh của con chim để diễn đạt về bầu trời là một phương pháp sáng tạo và sâu sắc. Người đọc dễ dàng tưởng tượng ra một con chim không ngừng bay trên bầu trời xanh. Và khi buổi chiều dần về, sương mù cũng dần rơi xuống. 'Hoa lạnh' có thể là do 'đẫm sương' hoặc do cơn gió. Chiều thu lạnh lẽo khiến cho người đọc cảm thấy xao xuyến, bâng khuâng.

Ở khổ thơ cuối cùng, nhân vật trữ tình nhớ lại mối tình đầu của mình, những rung động đầu đời được kết hợp vào cảnh vật của thiên nhiên. Hình ảnh 'bước thu êm' như một sự chuyển động nhẹ nhàng, dịu dàng của mùa thu. Từ 'êm' tạo ra cảm giác dễ chịu, thoải mái. Trong bầu không khí mùa thu nhẹ nhàng, 'anh' nhắc lại cảm giác yêu em - 'lòng anh thôi đã cưới lòng em'. Động từ 'cưới' như một sự khẳng định rằng anh đã phải lòng em và trái tim của anh chỉ hướng về em. Động từ này còn ám chỉ mối gắn kết, xem 'em' như một 'mảnh ghép' không thể thiếu trong cuộc đời anh.

Bài thơ 'Thơ duyên' không chỉ nổi bật về ý nghĩa mà còn ở khía cạnh hình thức, bài thơ đã hoàn thiện mình một cách tinh tế. Bên cạnh việc sử dụng các từ ngữ sắc bén, các phép nhân hóa, một điểm đặc biệt trong bài thơ là cách ngắt câu. Thông thường, trong thơ bảy chữ mà có bốn câu thì chỉ có dấu chấm kết thúc ở dòng cuối cùng ở mỗi khổ, nhưng với 'Thơ duyên' thì khác biệt, dòng một và dòng ba kết thúc với dấu chấm phẩy, còn dòng hai và dòng bốn kết thúc với dấu chấm. Điều này tạo ra một câu hoàn chỉnh giữa hai dòng. Đây là một điểm nổi bật và sáng tạo của Xuân Diệu.

Với bút pháp đầy nhiệt huyết và tình yêu mãnh liệt của một con người luôn trân trọng, hiểu biết về thời gian, nhà thơ Xuân Diệu đã mô tả một bức tranh thiên nhiên với đa dạng hình ảnh và sắc màu đặc trưng của mùa thu. Cùng với đó, tác giả đã tường thuật về những cảm xúc rung động đầu đời của mình - sự giao cảm, kết nối giữa những người lạ lẫm nhưng lại mang trong mình cái duyên đã được sắp đặt từ trước. Tình duyên nảy nở giữa mùa thu!