Buzz
Tài liệu Phân tích Đi san mặt đất là vô cùng hữu ích, cung cấp gợi ý và 2 mẫu rất hay, giúp học sinh tự học, nâng cao kiến thức và kỹ năng văn chương.
Truyện thần thoại Đi san mặt đất thể hiện cái nhìn ngây thơ, hồn nhiên của người xưa về thiên nhiên, đồng thời kể về tình cảm yêu mến và tôn trọng đối với công ơn của ông cha đi trước. Ngoài ra, bạn có thể tham khảo thêm nhiều tài liệu khác trong chuyên mục Văn 10 - Chân trời sáng tạo.
Dàn ý phân tích tác phẩm Đi san mặt đất
I. Mở đầu:
- Truyện 'Đi san mặt đất' là câu chuyện về cuộc sống của người dân tộc Lô Lô, được trích từ tác phẩm 'Mẹ Trời, Mẹ Đất'.
- Tóm tắt nội dung và phê bình về chủ đề và phong cách nghệ thuật trong truyện 'Đi san mặt đất'.
II. Phần chính:
1. Xác định chủ đề của câu chuyện:
- Trong truyện 'Đi san mặt đất', chủ đề chính là về quá trình mở đất và chế biến tự nhiên của người dân xưa, một quá trình đòi hỏi sự đồng lòng của toàn bộ cộng đồng thời điểm đó.
- Trong 'Đi san mặt đất', con người đã được đặt vào trung tâm của quá trình hình thành thế giới.
2. Đánh giá các khía cạnh của chủ đề:
- Phân tích: Quá trình mở đất và làm mới tự nhiên của dân tộc xưa:
+ Thời gian: 'Ngày xưa, từ rất xa xưa' chỉ thời kỳ cổ xưa không xác định được.
+ Không gian: Không gian hoang sơ khi 'Bầu trời chưa phẳng/ Mặt đất còn nhấp nhô'.
+ Trong câu chuyện, người Lô Lô phải thực hiện việc 'đi san mặt đất', tìm kiếm những con trâu 'sừng cong', 'sừng dài' để cày bừa làm phẳng mặt đất. Họ đã cùng nhau hợp sức để thực hiện công việc này.
- Đánh giá: Con người tự ý thức về việc sửa đổi tự nhiên để phục vụ cho cuộc sống của bản thân.
- Sử dụng thể loại thần thoại thông qua thơ của người Lô Lô.
- Sử dụng kỹ thuật nhân hóa.
- Sử dụng ngôn ngữ đơn giản nhưng tươi sáng, đầy hình ảnh.
III. Kết luận:
- Tái khẳng định giá trị của chủ đề và hình thức nghệ thuật trong câu chuyện.
- Phân tích ý nghĩa của tác phẩm đối với người đọc và bản thân.
Đào sâu vào thần thoại 'Đi san mặt đất'
Quá trình phát triển của con người kéo dài một cách dài đằng sau, không thể tóm gọn trong một khoảng thời gian ngắn. Nó bao gồm nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn đều chứa đựng sự tiến hóa của loài người. Từ thời kỳ ăn lông, khi con người sống trong hang ổ, đến thời kỳ mà cả kinh tế và xã hội đều phát triển như ngày nay. Con người đã sử dụng sức mạnh của trí tưởng tượng để kể về cuộc phiêu lưu mở ra đất đai qua các câu chuyện thần thoại. 'Đi san mặt đất' đề cập đến những góc nhìn đơn giản, mô tả về cuộc sống của dân tộc xưa.
Trong câu chuyện, 'Đi san mặt đất' miêu tả quá trình mở rộng đất hoang của con người thời xưa. Cộng đồng lao động cùng nhau khám phá những vùng đất mới. Người Lô Lô có quan điểm đơn giản về quá trình tiến hóa đó. Theo họ, khi trái đất vẫn còn ở trạng thái sơ khai, con người chỉ cần cùng nhau lao động mở rộng và cải tạo để sinh sống. Họ không xác định được chính xác thời điểm bắt đầu, chỉ biết rằng 'từ rất xa xưa'.
'Ngày xưa, từ rất xưa...
Người già không nhớ nổi
Mấy năm mấy nghìn đời
Ngày xưa từ rất xưa...
Người trẻ không biết tới
Mấy nghìn, mấy vạn năm'
Cụm từ như 'ngày xưa, rất xưa, mấy nghìn năm, nghìn đời' gợi nhớ về một khoảng thời gian xa xôi. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, con người đã có sự đoàn kết và tình yêu thương mà ngày nay chúng ta phải khâm phục. Họ chia sẻ, sống chung, và làm việc cùng nhau để tạo ra một cuộc sống tốt đẹp hơn. Người Lô Lô xưa biết cách trồng trọt trên những ngọn núi cao, lấy nước từ đá. Họ không từ bỏ trước những thách thức, mà từ những lúc 'chưa phẳng, nhấp nhô' đó tạo ra một trang sử mới.
Theo dòng thời gian, họ cũng học được cách tận dụng sức mạnh của động vật để thay thế cho sức lao động của con người. Từ đó, người xưa rút ra những bài học quý báu về cuộc sống và lao động. Trong đó cũng nhắc đến hình ảnh của các loài vật khác nhau. Đúng với lịch sử, những loài động vật như chuột, ếch không đóng góp vào sự phát triển của thế giới, vì vậy mà nền văn minh con người mới phát triển lên như ngày nay. Tuy nhiên, hình ảnh đó cũng cho thấy người xưa đã biết cách kêu gọi sự giúp đỡ từ thiên nhiên.
Người Lô Lô dựa vào sức mạnh của họ, không cần sự giúp đỡ từ máy móc hoặc động vật để làm phẳng mặt đất. Điều này thể hiện sức mạnh và tiềm năng không giới hạn của con người. Đây là một trong những điểm độc đáo của câu chuyện. Về mặt nghệ thuật, truyện rất thú vị và mới mẻ khi sử dụng thơ để kể truyện thần thoại. Điều này làm cho người đọc cảm thấy hứng thú và mới lạ hơn.
Giọng điệu mà người Lô Lô sử dụng rất vui tươi, không có nhiều đặc điểm của những ngày làm việc vất vả trong quá khứ. Có thể đối với họ, công việc này là một cuộc phiêu lưu chinh phục tự nhiên. Với nghệ thuật gửi đi thông điệp một cách tinh tế, câu chuyện mang đến cho người đọc một cảm giác trở về thời kỳ xa xôi, nơi những người Lô Lô đầy phi thường. Phép nhân hóa các loài vật cũng khiến câu chuyện trở nên gần gũi, đơn giản hơn. Nhờ vào ngôn từ đơn giản và phong phú, câu chuyện có thể dễ dàng tiếp cận với nhiều độ tuổi của người đọc.
Trong khi Prô-mê-tê và loài người nói về nguồn gốc của con người, truyện Đi san mặt đất lại kể về cuộc hành trình mở rộng đất đai của con người để phát triển cuộc sống. Nhờ vào các biện pháp nghệ thuật, người đọc dễ dàng hình dung được những khó khăn trong quá trình đó. Khi đọc lại, ta không khỏi phải ngợi khen những người tiền bối, không chỉ về sức mạnh mà còn về văn hóa nghệ thuật đặc sắc.
Phân tích về truyện Đi san mặt đất
Có lẽ, những bí ẩn về thiên nhiên vẫn là một vấn đề lớn đối với con người từ xưa đến nay. Chính vì vậy, họ đã sáng tạo ra những câu chuyện để giải đáp những thắc mắc của mình. Truyện Đi san mặt đất giúp ta hiểu về sự phân chia giữa bầu trời và mặt đất. Khác với Prô-mê-tê và loài người, truyện này đơn giản hơn, với lí giải về quá trình con người cùng nhau lao động để làm phẳng mặt đất mà không cần sự can thiệp của các vị thần. Câu chuyện ấn tượng với những điểm đặc sắc trong chủ đề và hình thức nghệ thuật.
Trong truyện 'Đi san mặt đất', chúng ta thấy việc khai hoang và cải tạo tự nhiên của người Lô Lô xưa, một quá trình đòi hỏi sự hợp tác của mọi người lúc bấy giờ. Những người xưa này đã có nhận thức đơn giản về thế giới vũ trụ và ý thức trong việc cải tạo môi trường sống xung quanh. Trước khi Trái Đất được khám phá và cải tạo, thời gian đó không thể xác định rõ ràng, chỉ được mô tả như sau:
'Ngày xưa, từ rất xưa...
Người già không nhớ nổi
Mấy năm mấy nghìn đời
Ngày xưa từ rất xưa...
Người trẻ không biết tới
Mấy nghìn, mấy vạn năm'
Với một thời kỳ không xác định, người xưa không thể nhớ được, và thế hệ trẻ cũng không biết gì về nó. Cuộc sống thời đó rất đơn giản, với việc sống chung và lao động chung. Trước khi khám phá và cải tạo môi trường, người xưa đã biết cách sử dụng tài nguyên tự nhiên để sống, như là việc trồng bắp trên núi cao và lấy nước từ đá. Tuy nhiên, với một không gian hoang sơ và đất đai chưa phẳng, họ đã cùng nhau tạo ra một môi trường sống mới.
Để san phẳng mặt đất và bầu trời, người Lô Lô đã tận dụng sức mạnh của các loài vật xung quanh, như là việc chọn lựa những con trâu có sừng cong và sừng dài.
'Kiếm con trâu sừng cong
Chọn con trâu sừng dài'
Trong quá trình san mặt đất, người Lô Lô cổ đã dựa vào sức mạnh của những con trâu sừng cong, sừng dài, chúng là những đối tác đáng tin cậy trong công việc cải tạo môi trường. Mặc dù có sự tham gia của các loài vật khác như chuột, ếch, nhưng chúng thường trốn tránh hoặc không hợp tác, khiến con người phải tự tập hợp sức mạnh để hoàn thành nhiệm vụ.
Truyện 'Đi san mặt đất' không chỉ sáng tạo về chủ đề mà còn độc đáo ở khía cạnh nghệ thuật. Bằng cách sử dụng thể thơ, người Lô Lô đã làm cho câu chuyện trở nên sinh động, thu hút người đọc bằng giọng điệu nhí nhảnh, vui tươi.
Ngoài ra, truyện còn sử dụng biện pháp nhân hóa và ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh. Việc nhân hóa các con vật giúp câu chuyện trở nên sống động, còn ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu giúp mọi lứa tuổi đều có thể tiếp cận.
'Đi san mặt đất' không chỉ là một câu chuyện thần thoại, mà còn là sự thể hiện của trí tưởng tượng đặc biệt của người Lô Lô cổ xưa. Qua thể thơ năm chữ và các biện pháp nghệ thuật, câu chuyện đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về quan điểm về vũ trụ và thế giới của họ.
