Mẫu văn lớp 11: Cảm nhận Bài ca ngất ngưởng xuất sắc nhất và Dàn ý & 2 mẫu văn lớp 11

Cảm nhận về Bài ca ngất ngưởng bao gồm dàn ý chi tiết và 2 mẫu văn lớp 11 xuất sắc nhất từ các học sinh trên toàn quốc. Các bạn cũng có thể tham khảo thêm các bài văn mẫu khác trong mục Văn 11. Chúc các bạn học tốt.

Dàn ý cảm nhận về Bài ca ngất ngưởng

1. Bắt đầu

- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả:

+ Nguyễn Công Trứ (1778 – 1858), là một người say mê học hành từ nhỏ nhưng không thành danh trong thi cử, cho đến khi ông tròn bốn mươi tuổi mới đỗ đạt và trở thành quan nhà nước.

- Giới thiệu khái quát về Bài ca ngất ngưởng: Đây là bài thơ được tác giả sáng tác sau năm 1848, khi ông nghỉ hưu.

2. Nội dung bài thơ

* Trầm ngâm trên con đường gian khổ

- Tôn vinh vai trò và trách nhiệm, nhiệm vụ cá nhân “nhưng phải tận hiến bản thân cho sự vinh quang của vũ trụ”.

- “Ông Hi Văn”: thái độ tự tin, độc lập đặc biệt.

- Ý thức rằng việc trở thành quan chắc chắn sẽ đánh mất tự do (nhưng đồng thời là cơ hội để thể hiện tài năng và đóng góp cho cộng đồng).

- Nghệ thuật: sử dụng từ “khi” kết hợp với việc sắp xếp liệt kê để nhấn mạnh sự thông minh, văn chương của tác giả.

- “Khi làm Thủ khoa, khi giữ chức Tham tán, khi đảm đang vị trí Tổng đốc Đông”, “Lúc dịu dàng ở phương Tây”, “Phủ doãn tại vùng Thừa Thiên” ⇒ Sự thay đổi liên tục trong vị trí công việc, không ổn định ở một vị trí cố định.

⇒ Ngất ngưởng là biểu hiện của sự tự tin, sự đánh giá cao về tài năng, phẩm chất và phong cách người tài, thần thái phóng túng.

* Ngất ngưởng sau khi về hưu

- Tự hào về việc đã hoàn thành nhiệm vụ với nhân dân để trở về quê hương “giả dối nhưng tỏa ra niềm vui”.

- Thái độ của Nguyễn Công Trứ khi nghỉ hưu:

- Lên con bò vàng rời xa thành phố ⇒ tỏ ra kiêu căng, chế giễu, coi thường dư luận, đạt đến đỉnh cao của phẩm hạnh và trí tuệ.

- Từ một 'thợ kiếm uyên ương' nay trở thành một nhà sư với hình ảnh của một người tu tâm tuệ.

- Tâm trạng từ sự thanh thản, nhẹ nhàng biến thành sự đầy xót xa.

- Cách sống sau khi nghỉ hưu

- Lên chùa cùng đào hát ⇒ khác biệt, không giống ai, không giống ai trong thời đại này.

- Thưởng thức: ca dao, rượu, cắm hoa, hòa bình.

- Coi thường sự ra đi và sự đánh giá từ đời.

⇒Thái độ thanh lạc, thoải mái, tự do, không quan tâm đến ý kiến của người khác, không mất điều gì quan trọng, không quan tâm đến sự thắng bại trong cuộc sống.

⇒ Cuộc sống tự do, không ràng buộc bởi bất kỳ quy ước nào của xã hội, không sợ thể hiện bản thân.

* Tự khẳng định bản thân

Dẫu Trái, Dòng nước cũng theo dòng Hàn, Phú,

Vì vua, tôi sẵn sàng hy sinh bản thân,

Ai trong triều có thể ngượng mộ như ông!

- Xem mình như bậc công thần, danh tướng vĩ đại của Trung Hoa xưa ⇒ tự hào về việc đóng góp cho đất nước.

- Tôi đặt trái tim vào vua và đất nước ⇒ xác nhận lòng trung thành, lòng yêu nước, sự cam kết tuyệt đối với quốc gia và nhân dân.

⇒ Tự hào, hạnh phúc, tự tin thể hiện bản thân.

3. Kết luận

- Về nội dung: Dựa trên nhận thức về tài năng và nhân cách cá nhân, bài thơ cũng phản ánh cuộc sống của tác giả.

- Về nghệ thuật:

• Sử dụng cách cắt ngắt nhịp để tạo ra sự nhấn mạnh cho tác phẩm, đồng thời thể hiện sự bình tĩnh và ung dung.
• Sử dụng nhiều từ Hán Việt, thể hiện sự thông thái và trí tuệ của tác giả.
• Bài thơ mang tính chất thơ ca và phản ánh tính cách tự do, phóng khoáng, mạnh mẽ.

Phản ánh về Bài ca ngất ngưởng - Mẫu 1

Nguyễn Công Trứ được biết đến là nhà thơ với tinh thần cao và phong cách sáng tạo độc đáo, điều này tạo ra một sức hút đặc biệt trong các tác phẩm nghệ thuật của ông, đặc biệt là trong Bài ca ngất ngưởng.

Trong bài thơ này, tác giả thể hiện rõ tâm trạng và phong cách của mình, với cách diễn đạt mang đậm tính ngông nghênh, bức tranh vũ trụ mở ra một không gian mênh mông, nhưng lại không có sự ràng buộc nào, đồng thời tác giả cũng phê phán những nam nhi trong xã hội, ông muốn thể hiện tầm quan trọng của việc đóng góp cho đất nước, điều này là cần thiết và xứng đáng với những người nam nhi.

Vũ trụ nội mạc phi phận sự
Ông Hi Văn tài bộ đã vào lồng
Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông
Gồm thao lược đã nên tay ngất ngưởng

Nhà thơ này thể hiện quan điểm mạnh mẽ, luôn tuân thủ phong cách của mình. Ông là người yêu tự do và cho rằng làm quan là một sự hạn chế, do đó, ông luôn khẳng định quyết tâm sống tự do, không muốn bị bó buộc bởi bất kỳ điều gì, từ cụm từ 'vào lồng' trong bài thơ thể hiện sự khó chịu với cuộc sống quan trọng, nơi mà không tự do và không tự tại, vì vậy khi ông được bổ nhiệm làm quan, ông cảm thấy cuộc đời mình bị hạn chế, ông không muốn và luôn khao khát tự do, do bản tính ngông nghênh của mình.

Tất cả những gì ông thể hiện trong tác phẩm đều phản ánh tính cách của ông khi làm quan, tính cách của ông không chỉ được thể hiện qua tác phẩm nghệ thuật, mà còn qua cuộc sống hàng ngày, ông liệt kê các chức danh trong triều đình như thủ khoa, tham tán, tổng đốc... những vị trí mà họ phải cố gắng để đạt được, vì vậy về địa vị, họ đã vượt lên trên nhiều người, điều này là cách mà tác giả thể hiện sự ngưỡng mộ của mình không chỉ trong cuộc sống, mà trong nhiều khía cạnh khác nhau, ông luôn thể hiện một thái độ tích cực và gây cho người đọc nhiều cảm xúc và suy nghĩ sâu sắc, ông đã thể hiện sự ngưỡng mộ của mình qua địa vị. Điều này không chỉ để thể hiện tài năng của mình, mà còn để cho người đọc hiểu rõ hơn về con người của ông:

Lúc bình Tây, cờ đại tướng
Có lúc về Phủ doãn Thừa Thiên
Đồng thời giải tỏa tuổi già
Mang bộ đồ vàng bóng loáng tỏa sáng

Trong tuổi trẻ, ông luôn nỗ lực để trở thành một quan tài năng, và ông thể hiện sự cao quý đó trong con đường làm quan của mình. Nhưng ông cũng thể hiện sự cao quý đó qua thái độ của mình khi trở về quê, ông từ bỏ cuộc sống ở triều đình để trở thành một người ẩn dật, ông không chỉ thoát khỏi sự gò bó ở triều đình mà còn mong muốn sống tự do, tự tại. Những điều đó thể hiện rõ qua thái độ và cảm xúc của ông trong quá trình sáng tác tác phẩm này, giá trị của nó không chỉ để lại những ấn tượng mới mẻ cho con người mà còn giúp người đọc hiểu được sự độc lập và tự do của ông:

Thấy núi kia bạt phấn mây trắng
Bỏ tay kiếm để làm người từ bi
Chân tiên theo dấu bước mây đỉnh
Cả Phật cũng cười, ông ngượng ngùng
Bị mất trắng trước mặt trời mọc
Ngọn gió phơi phới lời khen chê

Trong khi hát, trong khi uống, trong khi vui chơi
Không quan niệm, không phong kiến, không ràng buộc
Chẳng Trái, Nhạc cũng vào phường Hàn, Phú

Kể từ khi ông từ bỏ quần áo quan trang để trở về nhà, ông đã thể hiện một thái độ khác biệt, phong cách của ông không giống ai. Ông sống một cuộc sống bình dị và gần gũi với mọi người, ông tận hưởng cuộc sống tự do và giao tiếp với thiên nhiên. Ông trở về sống gần với núi sông, mây trắng. Thái độ của ông khiến cho người đọc có cái nhìn mới, vì nó khác biệt so với những người khác. Ông không quan tâm đến sự đánh giá của người khác, ông tận hưởng cuộc sống bằng những trải nghiệm đời thường, có rượu, có ca nhạc... Cuộc sống an lành và hạnh phúc này thể hiện tư tưởng tự do của ông, với một lối sống tự do, ông không chịu bị gò bó và đang sống một cuộc sống hòa nhập với thiên nhiên, đó là một giá trị tốt đẹp, thể hiện một tư tưởng sống độc lập và tự do, và một cuộc sống đúng nghĩa với ông.

Tiếp tục là những lời mà ông cho rằng đó là cả cuộc đời của mình, tuổi trẻ ông đã làm quan, ông không còn bị ràng buộc bởi bất kỳ điều gì. Khi đã hoàn thành trách nhiệm của mình với dân tộc và đất nước, đó là những điều mà ông luôn suy nghĩ, và bây giờ ông đã làm được. Ông không còn gì phải hổ thẹn nữa.

Nghĩa vua tôi trao cho vẹn đạo sơ chung
Trong triều ai tôn vinh như ông!

Trong triều đình, ông là duy nhất, không ai có thái độ ngưỡng mộ như ông. Điều đó là điểm nhấn trong tác phẩm của ông, thái độ đó cho thấy sự toàn diện về con người và cuộc sống của ông. Ông đã sống với tình nghĩa đầy đủ và bây giờ ông muốn tận hưởng cuộc sống tự do và thoải mái nhất có thể.

Nhận định về bài thơ Bài ca ngất ngưởng - Mẫu 2

Nguyễn Công Trứ (1778-1858), còn được biết đến với biệt hiệu Hi Văn, là một danh tướng của triều Nguyễn, một nhà văn võ tài. Trong sự nghiệp văn chương của mình, ông để lại khoảng 150 bài thơ, câu đối, và bài 'Hàn nho phong vị phú' là một kiệt tác. Bằng những bài thơ hùng tráng, Nguyễn Công Trứ đã tạo nên một giọng điệu mạnh mẽ và quyết liệt. Các tác phẩm như 'Chí nam nhi', 'Chí khí anh hùng', 'Nợ tang bồng'... đều thể hiện sự độc đáo và uy nghi của ông, trong đó, 'Bài ca ngất ngưởng' là một tác phẩm đặc biệt nổi bật.

Sự lôi cuốn của 'Bài ca ngất ngưởng' thật sự đặc biệt và rất hấp dẫn. Đó là vẻ đẹp của một người hiếu học, dám thể hiện tài năng và bản lĩnh trước cuộc sống, dám hành động theo đuổi lý tưởng nam nhi, đồng thời không ngần ngại biểu lộ bản thân của một người trí thức.

Sự quyến rũ của 'Bài ca ngất ngưởng' cũng là sự kết hợp hài hòa giữa văn chương và âm nhạc, là dấu ấn rõ nét của một nhà văn tự do, một người mang trong mình tinh thần anh hùng. Thơ trong thời trung cổ thường mơ hồ, nhưng 'Bài ca ngất ngưởng' đã tự tin thể hiện bản thân một cách rõ ràng với tất cả niềm tự hào đặc biệt.

Một cách tuyên truyền vô cùng kiêu hùng. Trong thời đại phong kiến, ai dám nói mạnh mẽ như Nguyễn Công Trứ?

'Vũ trụ nội mạc phi phận sự,
Ông Hi Vân tài bộ đã vào lồng.'

Người nam nhi dám khoe 'tài bộ' trước mọi người, hoàn thành trách nhiệm với cuộc sống. Phải ngưỡng mộ, phải sống khác biệt, vì đã có thành công, trong học vấn đã làm Thủ khoa. Trong quân ngũ đã đảm nhận vị trí Tham tán, trong quản lý đã làm Tổng đốc Đông. Chỉ khi có tài lãnh đạo mới có thể sống một cuộc sống đẳng cấp, mới dám sống một cách kiêu hùng:

'Khi đã thành Thủ khoa, khi đã là Tham tán, khi đã đảm nhận vị trí Tổng đốc Đông,
Gia tài lãnh đạo đã giúp tay ông tỏa sáng'.

Có thể hiểu rằng người ta tự hào vì vượt qua đời sống và những con người khác nhau, nhờ vào 'tài bộ' của mình. Con đường vinh quang dường như mở ra rộng lớn trước mắt. Ông Hi Văn đang sống lại những thời kỳ đỉnh cao của mình:

'Trong những thời điểm bình yên, khi được phong cấp quân vị đại tướng,
Có lúc trở về làm quan ở Phủ doãn Thừa Thiên'.

Chữ 'khi' được lặp lại bốn lần, xen kẽ với từ 'lúc', đã làm nổi bật sự quan trọng của thời gian và hành trình vinh quang của một người anh hùng, mang theo nhiều tự hào, kiêu hãnh. Giọng thơ mạnh mẽ và hùng dũng thể hiện tinh thần của một vị nam nhi tài năng và đáng kính trọng. Con người ấy đã sống một cuộc đời vĩ đại hơn bao giờ hết:

'Đã nổi tiếng khắp nơi trên thiên hạ,
Phải có đóng góp gì cho đất nước'.

(Nghĩa tang bồng)

Bức chân dung tự hoạ của ông Hi Văn là một trong những điểm đặc biệt của 'Bài ca ngất ngưởng' mà ta cảm nhận được. Trong triều đình, ông Hi Văn đã sống hết mình, thể hiện tài năng của mình với thế giới, 'đã trở thành một vị quan vĩ đại'. Khi trở về làm trí sĩ, ông Hi Văn vẫn sống hết mình: 'Bước ngựa bò vàng mang tinh thần cao cả'. Chiếc vòi rồng đeo sau đuôi con bò cái như muốn che giấu đi sự phiền muộn của thế gian, như muốn trêu đùa với cuộc sống.

Thật thoải mái và tự do giữa dòng đời. Như có một sự hiện hình kỳ diệu:

'Kìa núi nọ phủ đầy mây trắng,
Tay cầm kiếm như đích thân pháp tâm từ bi.
Bước chân theo núi non mênh mông,
Thậm chí người làm Phật cũng phải cười trước tinh thần cao cả của ông'.

Nhìn thấy tâm hồn cao quý ấy của ông Hi Văn, làm sao Bụt có thể không 'phải mỉm cười'? Mọi thứ đều trôi đi, sự khen chê không còn ý nghĩa gì nữa, 'ông cao quý' chính là một người tài tử, rất cao thượng. Các từ (khi, không) làm cho nhịp thơ, điệu thơ, giọng thơ như nhảy múa. Đó cũng là một nét đẹp của ông Hi Văn, cũng là một nét đẹp của 'Bài ca ngất ngưởng':

'Khi hát, khi uống rượu, khi chơi bài, khi thưởng thức tùng điệu,
Không theo đạo Phật, không tôn thờ tiên, không mắc kẹt vào những điều tục tĩu'.

Bức chân dung tự hoạ của 'ông ngất ngưởng' đã được hoàn thiện, vừa uy nghi, vừa trang trọng. Sự trung thành với 'phép vua của tôi' là trung tâm của bức chân dung tự hoạ đó. Sao có lý do gì để không tự hào?

'Không bị ràng buộc, cảnh vật cũng là phong cảnh Hàn, Phú,
Trung thành với phép vua của tôi đã được thể hiện từ khi còn trẻ,
Trong triều không ai ngẩng cao đầu như ông!'.

Vẻ đẹp của 'Bài ca ngất ngưởng' không chỉ nằm ở điều đó. Nó còn là vẻ đẹp của văn học, là vẻ đẹp của một bài thơ hùng tráng (hai khổ thơ). Ngôn từ thực sự đa dạng: từ việc 'ngất ngưởng' rồi lại 'ngất ngưởng' khi trở thành 'ông ngất ngưởng' rồi còn nói: 'Trong triều không ai ngẩng cao đầu như ông!'.

Câu thơ uốn éo biến đổi: sáu chữ, bảy chữ, tám chữ; sử dụng điều ngữ phong phú, giọng thơ trầm ấm, uy nghi. Âm nhạc cũng đóng góp vào vẻ đẹp của 'Bài ca ngất ngưởng'. Nguyễn Công Trứ đã đảm nhiệm vai trò lãnh đạo trong việc mở rộng đất đai, thiết lập hai huyện Kim Sơn (Ninh Bình), Tiền Hải (Thái Bình) ngày nay vẫn là nơi tín ngưỡng của nhân dân hai miền quê ấy, đáng quý trọng.

Qua bao biến cố trên con đường cuộc đời, Nguyễn Công Trứ luôn tỏ ra mạnh mẽ và tự hào: 'Làm đại tướng, không cao quý; làm lính thú, không nhục nhã'. 'Bài ca ngất ngưởng' là tượng trưng cho chí anh hùng, chí nam nhi, là biểu tượng của sự thanh cao và ung dung mà một tao nhân mặc khách đã để lại trong những bài thơ nổi tiếng. Ngất ngưởng thật là đẹp đẽ!