Buzz
Dàn ý chi tiết cảnh chờ đợi tàu trong truyện Hai đứa trẻ mang lại 3 mẫu dàn ý đầy đủ nhất. Giúp học sinh lớp 11 có thêm tài liệu học tập, nắm vững các quan điểm và luận cứ quan trọng để viết bài văn phân tích cảnh chờ đợi tàu.
Cảnh chờ đợi tàu là một bức tranh ảm đạm khắc sâu trong lòng người đọc. Tác giả thông qua cảnh này muốn nói về ước mơ của những người dân nghèo, mong mỏi, chờ đợi, mơ mộng về một cuộc sống tốt đẹp hơn, ý nghĩa hơn. Dưới đây là 3 dàn ý phân tích cảnh chờ đợi tàu trong Hai đứa trẻ, hãy cùng theo dõi nhé.
Dàn ý phân tích cảnh chờ đợi tàu
I. Khởi đầu:
- Khẳng định: Mỗi tác phẩm nghệ thuật đều có những cảnh đặc biệt đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.
- Tổng quan về cảnh chờ đợi tàu: Trong trường hợp của Hai đứa trẻ (một trong những tác phẩm ngắn nổi tiếng của Thạch Lam), có thể tìm thấy cảnh đợi tàu của hai chị em là điển hình.
II. Phần chính:
1. Lý do hai chị em Liên phải đợi tàu
- Dù đã rất buồn ngủ, Liên cùng em trai vẫn giữ mình tỉnh táo để chờ đợi tàu vì:
- Cô được mẹ nhắc nhở chờ đợi tàu để bán hàng
- Nhưng Liên không còn mong chờ ai đến nữa
- Cô thức trông mong chuyến tàu như một cách để thay đổi không khí u ám của đêm tối ⇒ Thực chất là để tạo ra một sự thay đổi, làm mới không gian ứ đọng hàng ngày
⇒ Tỉnh thức tâm hồn
2. Trước khi tàu đến
- An: đôi mắt gần như rơi xuống, vẫn nhấn mạnh cảnh báo chị.
- Tập trung vào cảnh sắc của bóng đêm, tiếng còi vang vọng, kéo dài theo hơi gió xa xôi ⇒ Sự mong chờ, háo hức, trông đợi
- Tâm trạng của Liên trở nên yên bình, nhưng cũng có những cảm xúc mơ hồ không thể hiểu rõ
- Âm thanh kêu gọi của em Liên: nhanh chóng, thúc giục ⇒ Sự lo lắng nếu chậm trễ một chút là sẽ lỡ cơ hội, sẽ bỏ lỡ
- An 'nhấc mông' lên, 'xoa mắt tỉnh dậy' ⇒ Hành động nhanh nhẹn, ngây thơ, đáng yêu nhưng cũng đáng thương.
⇒ Sự háo hức, mong chờ chuyến tàu đêm của hai chị em giống như hy vọng vào một điều gì đó tươi sáng hơn cho cuộc sống hàng ngày vốn tẻ nhạt
3. Khi tàu đến
- Khi đoàn tàu đến, Liên dẫn em đứng dậy để nhìn đoàn xe vượt qua
- Dù chỉ trong chốc lát, Liên cũng thấy “những toa hạng trên sang trọng lố nhố người, đồng và kền lấp lánh” ⇒ Liên nhận ra một thế giới khác so với cuộc sống thường ngày của mình
- Câu hỏi/cảm thán của An: “Tàu hôm nay không đông, chị nhỉ?” ⇒ Có lẽ mỗi ngày hai chị em đều mong chờ tàu đến
- Đứng lặng nhìn đoàn tàu đi qua, Liên không trả lời câu hỏi của em, trong lòng cô còn đong đầy xúc động
- Liên mơ tưởng về Hà Nội, một Hà Nội sáng rực và xa xăm, một Hà Nội đẹp, giàu sang và sung sướng... Hồi ức đó khiến Liên càng tiếc nuối và chán chường với cuộc sống hiện tại
- Đoàn tàu đến đưa hai chị em sống trong ký ức đẹp và trong một thế giới mới tươi sáng, hạnh phúc hơn cuộc sống hàng ngày
⇒ Tâm trạng xúc động, hạnh phúc, mơ mộng
4. Khi tàu rời đi
- Phố huyện với hàng người “đang mong chờ một ánh sáng tươi sáng cho cuộc sống”, trong đó có cả Liên và An
- Hai chị em nhìn theo chấm sáng nhỏ trên đuôi tàu cuối cùng
- Sau khi tàu rời đi, Liên và An trở lại với tâm trạng u uất, chán chường cuộc sống hàng ngày, niềm vui của hai chị em chỉ như ánh sáng lóe dạt rồi tan biến
- Tất cả chìm trong bóng đêm, chỉ có ánh đèn mờ nhòe chiếu sáng một phần đất nhỏ, dẫn Liên vào giấc ngủ chập chờn
⇒ Tâm trạng tiếc nuối, suy tư về cuộc sống hàng ngày ở phố huyện nghèo
⇒ Trong việc mô tả cảnh chờ đợi tàu của hai chị Liên cũng như cảnh tổng thể của người dân phố huyện nghèo, Thạch Lam muốn thể hiện mong muốn thoát ra khỏi cuộc sống hiện tại, khát khao một cuộc sống tươi sáng, ý nghĩa hơn cho những người dân nghèo.
III. Kết luận:
- Tổng quan nhận định về cảnh chờ đợi tàu của hai chị em Liên và kỹ thuật viết của Thạch Lam: kỹ thuật viết lãng mạn xen lẫn hiện thực, nghệ thuật miêu tả tâm trạng...
- Liên quan đến việc thể hiện cảm xúc cá nhân về cảnh này.
Dàn bài cụ thể về cảnh chờ đợi tàu
1) Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm:
- Thạch Lam là một tên tuổi lớn trong dòng văn học lãng mạn của Việt Nam trong thời kỳ từ 1930 đến 1945, khám phá sâu vào thế giới tâm hồn của nhân vật với những cảm xúc mơ hồ, mong manh.
- Trong truyện ngắn Hai đứa trẻ, mặc dù không có cốt truyện phức tạp, nhưng thông qua tiếng nói nội tâm của nhân vật Liên, những đau khổ trong cuộc sống được phản ánh, tạo ra nhiều cảm xúc đặc biệt cho tác phẩm.
- Tổng quan về cảnh chờ đợi tàu: Cảnh đợi tàu của hai chị em Liên là kết tinh của những ý niệm nghệ thuật sâu sắc và tiến bộ của Thạch Lam với bút pháp nhân văn, tràn đầy tình cảm.
2) Nội dung chính
* Luận điểm 1: Lý do hai chị em Liên cố thức đợi tàu
- Mặc dù đã rất buồn ngủ, nhưng Liên và em trai vẫn giữ tinh thần để chờ đợi tàu vì:
- Cô được mẹ nhắc nhở đợi tàu để bán hàng
- Nhưng Liên không mong đợi ai đến nữa
- Cô thức dậy để chứng kiến chuyến tàu như một sự kiện cuối cùng của đêm tối -> Thực chất là để thay đổi không khí, đổi mới cảm xúc sau những ngày tháng ứ đọng.
=> Sự tỉnh táo về bản thân, khát khao, khao khát nhìn nhận những điều khác biệt so với cuộc sống hàng ngày của mình.
* Luận điểm 2: Hai chị em trước khi tàu đến
- Mắt của An sắp sửa nhắm lại, vẫn cố gọi chị dậy khi tàu đến
- Chăm chỉ quan sát từng chi tiết, âm thanh, hơi thở, tiếng còi vọng xa theo làn gió -> Niềm mong đợi, hạnh phúc trước chờ đợi.
- Liên yên bình, cảm xúc mơ hồ không thể diễn tả
- Liên gọi An: vội vã, giục giã -> Sợ rằng nếu trễ một chút thì sẽ lỡ, sẽ bị bỏ lỡ.
- An 'nhồi lên', 'lấy tay lau mắt' cho tỉnh táo hơn -> Hành động nhanh chóng, ngây ngô, đáng yêu nhưng đồng thời cũng đáng thương.
=> Niềm hân hoan, sự mong đợi chờ đợi chuyến tàu đêm của hai chị em như mong chờ điều gì đó tươi sáng hơn cho cuộc sống thường ngày tẻ nhạt.
* Quan điểm 3: Cảnh đoàn tàu đến
- Khi đoàn tàu đến, Liên đưa em đứng dậy để nhìn đoàn tàu vụt qua
- Chỉ trong khoảnh khắc, Liên cũng nhận ra “những toa xe sang trọng rực rỡ người, đồng vàng và kềnh càng lấp lánh” -> Liên cảm nhận một thế giới khác biệt so với cuộc sống hàng ngày của mình.
- Câu hỏi của An: “Hôm nay tàu không đông lắm, chị nhỉ?” -> Có lẽ hai chị em luôn mong chờ tàu mỗi ngày.
- Liên đứng nhìn đoàn tàu đi qua mà không trả lời An -> Trong lòng Liên vẫn còn đầy cảm xúc lúc này.
- Liên mơ về Hà Nội, một Hà Nội sáng rực và xa xăm, một Hà Nội đẹp, giàu sang và hạnh phúc... Sự hồi tưởng đó khiến Liên càng cảm thấy tiếc nuối và mất hứng thú với cuộc sống hiện tại.
- Đoàn tàu khiến hai chị em sống trong ký ức tươi đẹp và một thế giới mới tươi sáng hơn, hạnh phúc hơn cuộc sống thường ngày.
=> Tâm trạng xúc động, hạnh phúc, và mơ mộng.
* Quan điểm 4: Hai chị em khi tàu đi
- Trên phố huyện, mỗi người đều “trong bóng tối mong chờ một điều gì đó sáng sủa cho cuộc sống”, bao gồm cả Liên và An
- Hai chị em còn nhìn theo đèn nhỏ trên toa cuối cùng của tàu
- Khi tàu rời đi, Liên và An trở về với tâm trạng buồn rầu, chán chường cuộc sống hàng ngày, niềm vui của họ chỉ thoáng qua rồi tắt đi.
- Tất cả chìm trong bóng tối với ánh đèn mờ nhạt chỉ chiếu sáng một phần của vùng đất nhỏ trước khi Liên bước vào giấc ngủ chập chờn.
=> Cảm xúc nuối tiếc, suy tư về cuộc sống hàng ngày ở khu phố nghèo.
* Ý nghĩa của việc đợi tàu
- Thấu hiểu và đồng cảm với hoàn cảnh sống khó khăn, vô danh của những người dân nơi nghèo: Ước mơ về một cuộc sống bình dị, chỉ là những chuyến tàu lướt qua trong đêm tối.
- Phản ánh niềm tin lạc quan vào con người: Họ cảm nhận sự gắn kết, mong muốn thay đổi cuộc sống. Mọi người đều mang ước mơ, hy vọng vào sự thay đổi, dù mơ hồ, không rõ ràng. Điều này chứng tỏ, dù thời gian trôi qua, mọi thứ có thể phai mờ nhưng tinh thần và cuộc sống của họ vẫn sống mãi, đặc biệt là với đứa trẻ như chị em Liên.
* Đặc điểm nghệ thuật
- Phong cách viết không tập trung vào cốt truyện
- Sự kết hợp giữa lãng mạn và thực tế
- Miêu tả sâu sắc tâm trạng
- Ngôn từ đơn giản, gần gũi nhưng sắc nét và tạo hình.
3) Kết luận
- Tóm tắt ý nghĩa của việc đợi chờ tàu.
- Chia sẻ cảm xúc cá nhân.
Xây dựng kế hoạch phân tích cảnh đợi tàu
1. Giới thiệu
- Thạch Lam là một nhà văn luôn khao khát khám phá vẻ đẹp ẩn giấu trong cuộc sống.
- Hai đứa trẻ được coi là một trong những tác phẩm nổi bật nhất của Thạch Lam, đặc biệt là cảnh đợi chuyến tàu đêm của hai chị em Liên, là nơi tinh túy hóa những ý niệm nghệ thuật sâu sắc và tiến bộ của ông, với một phong cách viết nhân đạo và trữ tình.
2. Phần chính
* Sự mong đợi chuyến tàu đêm
- Cảnh đợi tàu đêm được thể hiện qua góc nhìn và cảm nhận, thông qua lòng khao khát và hy vọng của Liên.
- Hai chị em Liên đặt niềm tin mãnh liệt vào chuyến tàu sắp đến.
- Tâm trạng của nhân vật Liên được Thạch Lam tả một cách tinh tế, khi chiếc tàu chưa đến, cô bé đầy khao khát mong chờ, vui mừng khi chuyến tàu đến, và cuối cùng là buồn bã thất vọng khi tàu rời đi.
* Chuyến tàu đêm qua 3 góc nhìn chính
- Ánh sáng:
- Được mô tả là ánh sáng sáng chói, rực rỡ, khác biệt hoàn toàn so với ánh sáng yếu ớt, u ám từ đèn của chị Tí, từ lửa bếp của bác Siêu.
- Tuy nhiên, ánh sáng rạng rỡ ấy chỉ thoáng qua trong nháy mắt rồi tan biến, để lại cho chị em Liên nỗi tiếc nuối, hụt hẫng khi bóng tối tràn ngập, yên lặng đến kinh hoàng.
- Âm thanh:
- Đó là những tiếng ồn ào, mạnh mẽ phá vỡ cõi tĩnh lặng của đêm, làm tan biến sự im lặng yên bình của phố làng, khác biệt hoàn toàn với những âm thanh buồn tẻ, ngắn ngủi như tiếng trống đập, tiếng cầm canh, tiếng chó sủa, tiếng muỗi vo ve,...
- Tuy nhiên, âm thanh cũng như ánh sáng, nhanh chóng xuất hiện và biến mất, để lại trong lòng Liên nhiều nỗi tiếc nuối.
- Cuộc sống trên chuyến tàu:
+ Chỉ như một ảo giác thoáng qua trong tầm mắt của Liên, nhưng lại là tất cả những gì cô bé mơ ước, sự xa hoa, đầy đủ, hạnh phúc, sôi động.
* Ý nghĩa của cuộc hành trình trên tàu đêm:
- Là biểu tượng cho khát khao mơ ước về một cuộc sống mới tươi đẹp hơn, ước ao về một tương lai khác biệt.
- Chuyến tàu đêm hôm nay khác biệt hoàn toàn so với các đêm trước, vắng vẻ hơn, mang đến nỗi buồn, thất vọng, nhưng không thể làm phai nhòa đi những hi vọng trong lòng Liên.
- Chuyến tàu làm Liên nhớ về quá khứ xa xưa, về cuộc sống sung túc, ấm no ở Hà Nội.
- Nhắc nhở Liên nhận thức sâu hơn về cuộc sống khó khăn, nghèo nàn ở phố làng, về sự vỡ mộng, thất vọng trước những ước mơ xa vời.
* Thông điệp
- Khích lệ tinh thần lạc quan, đầy ước mơ và hy vọng của con người.
- Nhắc nhở mọi người rằng để có một cuộc sống tươi đẹp, không chỉ đơn thuần là khát khao và mong đợi mà còn cần phải nỗ lực hành động hết mình.
3. Kết luận
- Tư tưởng: Tình cảm nhân đạo hiện hữu trong tác phẩm, lòng khao khát, ước mơ của con người và sự tiếc nuối trước những cuộc sống khó khăn. Điều này gửi đến người đọc những thông điệp sâu sắc.
- Nghệ thuật:
- Miêu tả nội tâm nhân vật một cách tinh tế.
- Viết truyện không dựa vào cốt truyện.
- Sáng tạo hình ảnh biểu tượng, văn phong trữ tình, lãng mạn.
