Phân tích tâm trạng Thúy Kiều trong Trao Duyên của Nguyễn Du bao gồm 18 bài văn mẫu độc đáo cùng 3 gợi ý viết chi tiết, giúp học sinh tham khảo và nâng cao kỹ năng văn học của mình.
Những điểm nổi bật của 18 bài phân tích tâm trạng Thúy Kiều trong Trao duyên sẽ là tài liệu hữu ích trong quá trình học tập, tự học và đọc để mở rộng hiểu biết về văn học và sáng tạo trong việc viết văn. Các bạn cũng có thể xem thêm: phân tích 8 câu cuối Trao duyên, phân tích Trao duyên.
Cấu trúc dàn ý về tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn Trao duyên
a) Phần giới thiệu
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả và đoạn trích
- Nguyễn Du được coi là một ngôi sao sáng của văn học Việt Nam, ông cũng là một bậc thầy trong việc mô tả tâm trạng nội tâm của nhân vật.
- Đoạn trích từ Trao Duyên được xem là một phần đặc biệt quan trọng trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du.
- Tóm tắt tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích: Đây là tiếng lòng đau đớn và tê tái, tâm trạng đầy đau khổ của Thúy Kiều khi phải tách biệt với hạnh phúc của mình.
b) Phần chính
* Quan điểm 1: Tâm trạng của Kiều khi bắt đầu trao duyên
'Em hãy tin tưởng, em hãy nghe lời,
Đứng dậy cho chị kính xin rồi sẽ nói
....
Dẫu xương gân đã mòn nát,
Nụ cười vẫn tươi thắm như hoa.'
- Kiều kêu gọi Vân, từ ngữ kêu gọi mang sắc thái đặc biệt (tin tưởng, nghe lời, kính xin, nói).
-> Cách Kiều gọi Vân vừa như mong chờ, vừa như thúc ép, phù hợp để thể hiện mối quan hệ 'tình chị duyên em'.
- Gợi nhớ về mối tình với chàng Kim:
- “Giữa lúc đau khổ tương tư”
- “Dây tơ còn lại”
- “Hứa hẹn, thề nguyện”
-> Tình yêu giữa Kim và Kiều đầy mãnh liệt nhưng cũng fragile, dang dở và đầy bi kịch.
- Kiều giải thích lí do đằng sau quyết định trao duyên cho Vân
+ Gia đình Kiều đối mặt với biến cố lớn, cuộc sống rối ren. Kiều phải chọn giữa 'hiếu' và 'tình' -> Kiều quyết định hy sinh tình yêu để bảo vệ trách nhiệm hiếu thảo.
=> Kiều tiết lộ tình hình khó khăn, bất ổn của mình để Vân hiểu được.
+ “Em hãy còn có nhiều thời gian trong tuổi xuân”
-> Vân còn trẻ, còn toàn bộ cuộc đời phía trước.
+ “Xót lòng thay cho nước non đầy máu mủ”
-> Kiều thuyết phục Vân bằng tình cảm chân thành từ trái tim.
+ “Xương mòn, thịt nát”, “ Nụ cười thơm phức của suối tươi” : Kiều nhắc đến sự hy sinh cho thấy lòng biết ơn sâu sắc khi Vân chấp nhận lời mời.
=> Kiều là một người thông minh, tinh tế, có lòng hi sinh, là con ngoan trọng hiếu, trân trọng tình bạn.
* Quan điểm 2: Tâm trạng của Kiều khi trao vật kỷ niệm và gửi lời dặn dò cho Vân
- 'Chiếc vòng, mảnh đồi mây'
-> Những vật kỷ niệm đơn giản nhưng mang ý nghĩa thiêng liêng, gợi nhớ về quá khứ hạnh phúc.
- Từ “của chung - của hi vọng - của niềm tin”
- “Của chung” : từ Kim, Kiều nay đã trở thành của của cả hai.
- “Của hi vọng” : những vật đồng hành gắn bó biểu tượng cho tình yêu cao cả của Kim và Kiều (mảnh hương, âm nhạc)
-> Thể hiện sự đau khổ trong tâm trạng của Thúy Kiều. Kiều chỉ có thể trao mối duyên dang dở cho Vân mà không thể đem hết tình yêu mãnh liệt xưa kia giữa cô và Kim Trọng.
- Kiều dự cảm về cái chết:
+ tiếng gió than thở, hồn, xác tan tành bên bờ sông, tâm hồn khổ sở, hình bóng trong suối
-> Dự cảm không lường trước về tương lai, sự tuyệt vọng cực điểm. Kiều tưởng tượng về viễn cảnh của bản thân chết oan, chết oán. Hồn không thể thoát khỏi vì lòng Kiều bị gắn bó bởi lời thề ước với Kim Trọng.
=> Sự đau đớn, tuyệt vọng, lòng trung thành chỉ hướng về Kim Trọng của Kiều.
- Thúy Kiều truyền đạt lời dặn dò cho Thúy Vân
- “Báo đáp lòng ơn”: Trả ơn bằng lòng biết ơn.
- “Rót nước xin tha”: Xin lỗi và tha thứ.
-> Sự đau khổ, hối tiếc trong lòng Kiều, mỗi khi nhớ đến, cô càng yêu thương Kim Trọng nhiều hơn.
=> Thúy Kiều trao vật kỷ niệm cho em nhưng lời dặn dò chứa đựng cảm xúc đau đớn, nhức nhối và chua xót.
* Quan điểm 3: Tâm trạng của Kiều khi suy nghĩ về Kim Trọng
- Thoại từ đối thoại chuyển sang nghịch thoại
- “cành trâm gãy gương vỡ”, “tơ duyên ngắn ngủi”, “số phận như vôi”, “nước chảy hoa trôi mất dạy”
-> Cô nhận biết rõ về thực tại của mình, số phận đầy đau khổ, dang dở, bạc bẽo, lênh đênh trôi nổi.
- Hành động:
- Tự nhận là 'người phụ bạc'
- Lạy xin: sự lạy xin để tạ lỗi, khác biệt với sự lạy xin nhờ cậy ban đầu
- Liên tục gọi tên Kim Trọng: đau đớn, nghẹn ngào, đau đớn đến mê muội.
-> Kiều quên mất nỗi đau của mình để quan tâm đến người khác, điều đó thể hiện tinh thần hy sinh cao cả.
=> Tâm trạng cực kỳ đau đớn của Thúy Kiều khi nhớ về tình yêu của mình và Kim Trọng.
c) Kết thúc
- Tổng kết tâm trạng của Kiều trong đoạn trích.
- Ý kiến của em.
Diễn biến tâm trạng Thúy Kiều trong Trao duyên - Mẫu 1
Một trong những thành công tiêu biểu của Nguyễn Du trong Truyện Kiều là nghệ thuật mô tả nội tâm nhân vật. Điều này được thể hiện rõ trong đoạn trích Trao duyên. Chỉ bằng cách sử dụng ngôn từ, Nguyễn Du đã thành công vẽ nên dòng tâm trạng của Thúy Kiều trong nỗi đau xót dở dang của số phận. Những biến đổi trong tâm trạng của Kiều qua từng lời nói, hành động được Nguyễn Du miêu tả một cách tinh tế, gợi cảm giác đồng cảm với nhân vật trong lòng người đọc.
Mở đầu đoạn trích là tâm trạng buồn bã, đầy xót xa của Kiều khi cầu xin em gái giúp mình chắp vá mối duyên:
'Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.”
Lời Kiều nói lên sự chân thành và sự cầu xin. Hai từ 'cậy em' chứa đựng sự khẩn cầu và niềm tin. Ngoài Vân, Kiều không thể nhờ ai, vì chỉ có Vân là người hiểu Kiều nhất, chỉ có Vân là người phù hợp nhất để chắp vá mối duyên cho Kiều. Hành động 'lạy', 'thưa' có vẻ không hợp lý, nhưng trong hoàn cảnh này lại hoàn toàn phù hợp. Với Kiều, Vân là một ân nhân, một người có thể giúp Kiều. Những hành động này là dấu hiệu cho thấy sự quan trọng mà Kiều gắn bó với những gì cô sắp nói ra, đồng thời cũng thể hiện tâm tư sầu kín của cô. Kiều hiểu rằng với em, việc này không đơn giản, cô đã suy nghĩ rất kỹ trước khi nhờ em như vậy:
'Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kỳ
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai'
Bằng lòng chân thành, Kiều tâm sự với em về tình hình hiện tại. Tình yêu của Kiều và Kim giờ đây bị 'đứt gánh' giữa chừng đường, nên cô đành nhờ em 'chắp mối tơ thừa' cho chị. Kiều hiểu rằng Vân sẽ gặp khó khăn, nhưng không còn cách nào khác, cô đành để em chắp vá mối duyên dang dở cùng Kim Trọng. Nàng cảm kích Vân và chia sẻ với em những kỷ niệm đẹp bên Kim. Đó là những ngày hạnh phúc tuyệt vời mà Kiều từng trải qua. Những từ 'khi' và hình ảnh 'quạt ước', 'chén thề' tái hiện kỷ niệm hạnh phúc và nhớ nhung của Kiều, thể hiện sự tiếc nuối và luyến tiếc. Cuộc sống, ai cũng khao khát hạnh phúc, và Kiều không ngoại lệ. Để đạt được hạnh phúc, cô phải hy sinh bản thân để giữ trọn lời thề hiếu. Tuy nhiên, trái tim cô vẫn không thể quên tình yêu với Kim Trọng, nên việc nhờ Vân của Kiều là điều hợp lý. Mặc dù lý trí dẫn lối, nhưng lòng cô đau đớn vì mối tình dang dở. Để thuyết phục em, Kiều đã thốt ra những lời thấu hiểu và chân thành, mà hẳn khi Vân nghe sẽ không thể từ chối:
'Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây'
Với Kiều, tuổi xuân giờ đây dường như đã qua, cô chấp nhận mất đi thanh xuân ngắn ngủi. Còn với Vân, em vẫn còn tuổi xuân, vẻ đẹp của tuổi xuân, và có thời gian để yêu thương Kim Trọng. Kiều mong em hãy chăm sóc Kim Trọng như chị đã từng, bằng tình máu mủ mà Kiều đã dành cho anh. Nếu vậy, dù có phải chết, Kiều vẫn sẽ hạnh phúc, biết rằng anh sẽ được chăm sóc ở nơi 'chín suối' hạnh phúc.
Lời của Kiều đầy lệ, đầy xót xa, nhưng cũng đầy ý thức và quyết tâm. Yêu Kim Trọng đến nhường nào, chung thủy đến đâu, mới khiến Kiều đau đớn như vậy. Mặc dù buộc phải nhờ em, nhưng đó là lời nhờ trong sự tiếc nuối, trong nỗi đau đớn khi phải buông bỏ một mối tình dang dở, trao lại hạnh phúc cho người khác. Với những lời nhờ đầy tiếc nuối, Kiều trao lại những kỷ vật tình yêu cho em trong nỗi luyến tiếc không dứt:
'Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung
Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu, đền nghì trúc mai'
Tay muốn trao, lòng chẳng dám, vì mỗi vật là một kỷ niệm, một dấu ấn của tình yêu Kiều và Kim Trọng. Kiều trao cho em chiếc vành và tờ mây, mong em giữ gìn, nhưng đồ vật là 'của chung'. Dù có điều gì xảy ra, Kiều vẫn trung thành với tình yêu của mình và Kim Trọng. Trong nỗi đau đớn, Kiều nghĩ đến cái chết, nhưng dù ở nơi nào, trái tim cô vẫn trung thành với lời thề và tình yêu. Lời Kiều đầy xót xa, tuyệt vọng, phẫn uất, đau đớn, và luyến tiếc:
'Trăm nghìn gửi lạy tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi, phận bạc như vôi!
Nước chảy hoa trôi, ôi Kim Lang!
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ đây.'
Mặc dù yêu Kim Trọng, Kiều vẫn tự trách mình phụ bạc anh. Hành động 'trăm nghìn gửi lạy' là cách Kiều tạ lỗi vì đã làm mất mối duyên ngắn ngủi và phụ bạc Kim. Trong nỗi xót xa, Kiều tự trách phận mình là vôi, bạc bẽo. Tiếng gọi 'Kim Lang' chứa đựng nỗi nhớ và tình yêu sâu sắc của Kiều:
“Ôi Kim Lang! hỡi Kim Lang!
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ đây.'
Trong tiếng gọi 'Kim Lang' là toàn bộ nỗi nhớ và tình yêu của Kiều.
'Thiếp đã phụ chàng từ nay'
Cuối cùng, Kiều vẫn nghĩ đến hạnh phúc của người mình yêu. Cuối cùng, Kiều tự trách mình về sự phụ bạc.
Đoạn trích Trao duyên, mặc dù chỉ là một phần nhỏ trong tác phẩm dài 3254 câu thơ lục bát của Truyện Kiều, nhưng đã góp phần không nhỏ trong thành công của tác phẩm. Nỗi đau giằng xé trong tâm trạng Thúy Kiều khi đối diện với bi kịch tình yêu được mô tả rất chân thực. Tại đây, ta thấy sự mạnh mẽ, quyết đoán của một người con gái sở hữu trí lý cao và cũng thấy sự yếu đuối nhưng rất chân thành của một người phụ nữ trung trinh, giàu lòng từ bi.
Tâm trạng của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên - Mẫu 2
Truyện Kiều là một kiệt tác văn học của Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho văn học Việt Nam. Tác phẩm này mang lại nhiều giá trị nhân văn, khuyến khích độc giả suy ngẫm. Một trong những đoạn trích nổi bật nhất, cho thấy rõ nét tâm trạng nội tâm của nhân vật Thúy Kiều, chính là đoạn trích “Trao duyên.”
Khi gia đình gặp nạn, để cứu cha và em trai, Thúy Kiều phải nhượng bộ, trao mối duyên cho Thúy Vân:
“Nhờ em, em có chịu không,
Ngồi lại, lạy em, rồi chúng ta sẽ trò chuyện.
Trong dòng đời gian khổ của tình yêu,
Miếng tơ thừa này, em nhận lấy.
Kể từ khi gặp Kim,
Khi hứa hẹn ban ngày, khi thề dưới ánh đèn đêm.
Bão táp gió cuốn bất chấp,
Tình hiếu không nơi nào hư vô?
Ngày xuân còn dài đằng ấy,
Đau lòng máu mủ, nhớ đến quê hương.
Thân xác tan tành, vẫn còn mùi hương của niềm vui.”
Dù là chị, Thúy Kiều vẫn trân trọng, lịch sự khi nói chuyện với em gái.
“Nhờ em, em có chịu không,
Ngồi lại, lạy em, rồi chúng ta sẽ trò chuyện.”
“Nhờ, lạy, trò chuyện” là cách mà người ở vị trí dưới nói chuyện với người ở vị trí trên. Những từ này thể hiện sự tôn trọng đặc biệt của Kiều dành cho em gái mà mình nhờ vả. Dù ở vị trí cao hơn nhưng Kiều không ra lệnh mà tôn trọng em. Dù có nhiều suy nghĩ và trăn trở nhưng Kiều vẫn bình tĩnh xử lý, sắp xếp mọi việc của mình.
'Giữa con đường tương tư gian truân,
Mối tơ thừa kết nối mặc em.
Ngày Kim xuất hiện trong đời,
Khi hứa hẹn ngày cầu trăng sao.
Chuyện sóng gió biến đổi dường ấy,
Yêu thương và hiếu khôn vùi hai lối?'
Kiều chia sẻ với em về hoàn cảnh của mình, về mối tình dang dở với Kim Trọng, và mong em hiểu được khổ đau của nàng khi phải nhường lại mối duyên cho Vân. Hai người đã hẹn thề gắn bó, nhưng Kiều không thể giữ lời hứa. Bởi nàng không thể đồng thời thực hiện cả 'chữ hiếu' và 'chữ tình'; nên nàng gửi lại 'chữ tình' để Vân thay mình. Lời Kiều tràn ngập nỗi đau, day dứt mà nàng phải chịu đựng. Ai muốn nhìn thấy cha và em bị oan? Ai muốn rời xa người mình yêu khi tình cảm còn nồng nàn? Ta đồng cảm với Kiều bạc mệnh.
'Ngày xuân còn xa rất xa,
Thân thể tan tác, bồn chồn,
Nhưng vẫn mang hương vị của niềm vui.'
Vân trẻ tuổi, còn đang tuổi thanh xuân, còn Kim là người tài tử hiếm có. Nếu Vân thay thế Kiều trong tình yêu với Kim Trọng, Kiều sẽ được an lòng ra đi, vì dù sao cả hai cũng chảy chung một dòng máu. Để có sự đồng ý của Vân, dù Kiều có phải chịu đựng đau khổ nơi đất xa xôi, nàng vẫn sẽ yên lòng rời đi, không còn lo lắng.
Đoạn thơ này khiến chúng ta hiểu rõ hơn về tâm trạng của Kiều, tình yêu và trách nhiệm của nàng. Chúng ta đồng cảm, thương xót với số phận của một cô gái 'hồng nhan bạc mệnh.'
Những dòng thơ tiếp theo là lời dặn dò của Kiều đối với Vân sau khi nàng trao mối duyên của mình cho em:
'Chiếc vòng cùng tờ mây kia,
Duyên ấy dành hẳn cho em giữ, là của chúng mình.
Dù em có vợ, có chồng,
Đừng quên những kỉ vật tình mình từng có!
Mất đi một phần kỉ niệm thương,
Âm nhạc với mùi hương xưa ngọt ngào.
Mai sau, khi bên cỏ cây,
Thấy gió hiu hiu vuốt nhẹ, đó là chị về.
Người rơi vào bồ liễu tan tác,
Xin em nhớ đền thờ trong nước non.
Bàn tay cách mặt, nói lời,
Rót nước cho kẻ mất oan.
Bây giờ, ly trà gãy vụn tan,
Làm sao kể hết những mối duyên!'
Sau khi Vân chấp nhận nhận mối duyên của mình, Kiều trao em những kỉ vật của mình với Kim. Dù có cố gắng giữ lại những kỷ niệm, nhưng nếu Vân và Kim Trọng thành đôi, Kiều sẽ ghi nhớ ơn nghĩa này mãi mãi. Mặc cho nỗi đau và xót xa khi người yêu của mình chọn em gái, nhưng với Kiều, đó lại là một ân nghĩa lớn mà Vân đã mang lại.
Dù sẽ phải ra đi, Kiều vẫn hướng về gia đình, nơi có cha mẹ, em và Kim. Nàng đã nghĩ đến trường hợp tồi tệ nhất, khi chỉ là “linh hồn mang theo lời thề” trở về, nàng dặn Vân hãy rót nước cho nàng. Những suy tư đau lòng về cuộc sống mới, việc bán thân, và xa lìa gia đình khiến Kiều đau lòng.
'Làm sao có thể kể hết những mối duyên!'
Câu từ phản ánh sự đau khổ, khốn khổ của số phận. Bao kỉ niệm đẹp giữa hai người bây giờ chỉ còn lại là kí ức. Kiều sẽ mãi giữ những kỉ niệm ấy trong lòng. Đó cũng là niềm hối tiếc, tiếc nuối về thời gian hạnh phúc của hai người. Người đọc không khỏi tiếc nuối: tiếc cho Kiều, tiếc cho tình yêu của họ cũng như tiếc về kỷ niệm đã qua.
'Trăm nghìn lời chân thành gửi đến người yêu
Duyên tơ ngắn ngủi, rồi sẽ phai nhạt đi thôi.
Số phận như thạch vôi phai màu,
Nước trôi hoa phai, đoạn trường lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi từ đây thiếp đã làm tổn thương anh rồi!'
Các hành động của Kiều khiến người ta cảm thấy thương xót. Nhưng đối với Kiều, đó là những lỗi lầm nàng gây ra cho người nàng yêu thương. Nàng gửi đến Kim hàng trăm lời xin lỗi, mong chàng tha thứ vì đã không giữ lời hứa với chàng về duyên phận của hai người. Duyên phận của họ chỉ đến đây thôi, từ nay Vân sẽ thay thế Kiều yêu thương, chăm sóc chàng. “Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!” câu nói của Kiều như một lời xin lỗi, chia tay gửi đến Kim Trọng. Từ nay, Kiều phải đi xa, phải để bản thân phụ thuộc vào tình cảm mà Kim dành cho mình. Có lẽ Kim Trọng sẽ thất vọng, sẽ đau lòng khi nàng ra đi, nhưng nàng không thể làm gì hơn.
Mỗi câu thơ là biểu hiện của nỗi đau khổ, bất hạnh của Kiều, nhưng chính những điều đó khiến ta ngưỡng mộ, yêu quý cô Kiều vì cô không chỉ là người sống nghĩa tình mà còn là người có tâm hồn sâu sắc, luôn quan tâm đến người khác trước khi lo cho bản thân.
Điểm đặc biệt là thể thơ lục bát dân gian đã tạo nên sức hút lớn của tác phẩm. Đoạn trích sử dụng những câu cảm thán đã thành công trong việc diễn đạt tâm trạng, nỗi lòng của Thúy Kiều khi trao mối duyên của mình cho Thúy Vân.
Đoạn trích này cũng như tác phẩm nói chung đã góp phần quan trọng trong việc làm phong phú nền văn hóa dân tộc. Nhiều năm trôi qua, đoạn trích 'Trao Duyên' và Truyện Kiều vẫn giữ nguyên giá trị ban đầu và để lại nhiều ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
Tâm trạng của Thúy Kiều trong 'Trao Duyên - Mẫu 3'
Khi gặp tai biến, Thúy Kiều đã tuân theo phong cách hiếu thảo: 'Làm con phải đền ơn sinh thành trước'. Sau khi giải quyết xong mâu thuẫn giữa hiếu và tình, Thúy Kiều lại chìm vào một bi kịch mới, đau đớn và đầy nhức nhối hơn. Đoạn trích 'Trao Duyên' đã mô tả sâu sắc bi kịch đó của Thúy Kiều và khiến chúng ta trân trọng hơn vẻ đẹp tinh thần, nhân cách của cô.
Trong đêm cuối cùng trước khi ra đi với Mã Giám Sinh, Thúy Kiều đối diện với chính mình và với nỗi đau qua những giọt lệ: 'Dẫu chong trắng địa, lệ tràn thấm khăn'. Nỗi đau này đã khiến nàng 'ngồi nhẫn tàn canh'. Trong tâm trạng 'bàn hoàn', chỉ khi Thúy Vân 'ghé đến ân cần hỏi han', Kiều mới thổ lộ tâm sự sâu kín của mình. Nàng không chỉ là một người con hiếu thảo với cha mẹ mà còn là người có tâm hồn cao cả, sâu sắc và vị tha đến quên mình trong tình yêu. Đó là vẻ đẹp tinh thần, nhân cách của Thúy Kiều. Số phận của nàng trong tương lai có thể không biết nhưng hiện tại, trong giây phút này, Kiều chỉ hướng về người yêu. Điều này được thể hiện rõ qua lời khẩn cầu đối với Thúy Vân:
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Sự sâu sắc của cuộc sống của Tố Như được thể hiện qua việc lựa chọn từ ngữ để mô tả tâm trạng nhân vật. Trong việc sử dụng những từ như nhờ, mượn, phiền, Nguyễn Du đã chọn từ 'cậy', bởi vì chỉ từ này mới có ý nghĩa của nhờ và tin tưởng. 'Chịu lời' không chỉ đơn thuần là nhận lời mà còn là sự tin tưởng, và việc Kiều nhờ cậy em gái là một sự nài nỉ, bắt buộc, không chấp nhận không được, đẩy cả nàng và Vân vào tình thế khó xử. Vân thay Kiều trả 'nghĩa' cho Kim Trọng làm xót lòng máu mủ thay lời nước.
Một bi kịch đầy đau đớn đã đến với Kiều khi yêu chàng Kim. Một câu thơ đã diễn tả sự tan vỡ của tình yêu lứa đôi: 'Giữa đường đứt gánh tương tư'. Bi kịch này được thể hiện qua hình ảnh ẩn dụ trong câu thơ, và những nỗi đau của Kiều không xa lạ gì với số phận của phụ nữ xưa.
Khi ăn ở lúc ra vào,
Càng âu duyên mới, càng dào tình xưa
Kiều mong muốn thông qua những kỉ vật, nàng có thể hiện diện trong tâm trí của Kim Trọng: 'Mất người còn chút của tin', nhưng 'chút của tin' không thể giữ lại khi người đã ra đi. Việc trở về bằng linh hồn bất tử là sự trở về không gặp gỡ, luôn bị chia cắt bởi hai cõi âm dương: 'Dạ đài cách mặt khuất lời'.
Thông qua việc khám phá vẻ đẹp tâm hồn và nhân cách của Thúy Kiều cũng như bi kịch của nàng trong đoạn trích 'Trao Duyên', người đọc cảm nhận được sự đồng cảm sâu sắc của nhà thơ đại danh dành cho những khát vọng tình yêu và nỗi đau của con người.
Tâm trạng của Thúy Kiều trong 'Trao Duyên - Mẫu 4' được thể hiện rất sâu sắc và cảm động.
Tình yêu đầu tiên luôn đẹp đẽ và trong sáng. Tuy nhiên, với Kiều, nó lại đầy đau khổ và xót thương. Mối tình với Kim Trọng đã phải chia cắt vì biến cố của gia đình. Để thực hiện lòng hiếu thảo và trả nghĩa cho Kim Trọng, Kiều quyết định trao mối duyên cho em gái, Vân.
Đoạn trích 'Trao Duyên' là phần trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du, mô tả những biến cố đầy đau thương của Kiều và quyết định hy sinh của cô.
Trước khi ra đi, Kiều đau lòng vì mối tình dang dở với Kim. Cô tự trách mình vì đã làm chàng buồn và gây ra nhiều phiền muộn:
“Vì ta tàn phế người đời
Dẫu hoa thề cũng hoa rơi trước chén vàng
Thề hoa đã vỡ còn thương
Phải chăng lòng đã không thành nguyện”
Kiều chịu đựng nỗi ám ảnh của tội lỗi trong lòng dù biết rằng mối tình của họ là sự tự nguyện và thề nguyền. Dưới ánh đèn mờ ảo, nàng khóc luyến tiếc cho số phận và tình duyên của mình. Tâm trạng Kiều tràn ngập sự dằn vặt và lo lắng, mối rối bời đầy quẫn. Nàng suy ngẫm về mọi chuyện và nhận ra rằng cách duy nhất để giải thoát là trao phần mối duyên của mình cho Thuý Vân. Vân sẽ giúp nàng liên kết với Kim Trọng, vốn là hai người chị em, và Vân sẽ thay nàng trong việc này.
Khi nhìn thấy gương mặt buồn bã của Kiều, Vân quyết định hỏi về nguyên nhân, và Kiều trả lời:
“Lòng xao xuyến những lo âu
Duyên tơ vẫn nối dài đầy hoang mang
Mở miệng mà chẳng dám nói
Lòng phải kìm nén để rồi với ai.”
Kiều bắt đầu nói trong sự ngần ngại và e ngại, vì đây là chuyện tình cá nhân của nàng, không phải ai cũng có thể hiểu được. Do đó, việc chia sẻ với Vân về vấn đề này là một thử thách lớn! Vì vậy, Kiều cực kỳ cẩn trọng, lựa chọn từ ngữ cẩn thận và do dự khi nói với em gái:
“Nhờ em, em có chịu lời không?
Hãy ngồi xuống để chị kể, sau đó chị sẽ thú nhận.”
Câu này khiến người đọc ngay lập tức cảm nhận được sự e dè, thận trọng và quan trọng của câu chuyện mà Kiều muốn chia sẻ với em. Nàng lựa chọn từ ngữ cẩn thận, thể hiện tâm trạng đắn đo khi nhờ cậy em mình. Một từ “cậy” đầy nặng nề, nhưng đầy hoang mang và dằn vặt khi Kiều mở miệng. Tiếp theo, hành động tôn trọng tột độ, thường dành cho bậc cao hơn, nhưng Kiều lại sử dụng nó với Thuý Vân – em gái của mình. Bởi mối quan hệ đó quá quan trọng với Kiều và trong lòng nàng đang tràn ngập nỗi đau xót về mối tình của mình. Hai từ “cậy, chịu” của Kiều khiến người đọc cảm thấy xót xa, đau đớn thay cho nàng. Kiều chỉ có thể thốt lên những lời nhờ cậy đầy đau xót và nỗi niềm. Lời nhờ cậy ấy không chỉ là lời nói, mà còn chứa đựng sự ép ép, buộc Vân phải đồng ý.
Kiều đã rất khôn ngoan khi đặt vấn đề với Vân trong câu chuyện của mình. Những lời nói của nàng không chỉ làm cho Vân nhận ra tầm quan trọng của việc nàng định nhờ cậy mà còn làm cho Vân cảm nhận được nỗi đau và tuyệt vọng trong từng câu chuyện.
Sau những lời ban đầu khó nói, Kiều đã bộc lộ nỗi lòng của mình với em về mối tình đẹp đẽ của nàng với chàng Kim:
“Giữa đường đứt gánh tương tư
…
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”
Mỗi từ, mỗi lời đều là một dấu ấn của mối tình đầu thuần khiết, vẹn nguyên trong tâm hồn Kiều. Những lời hẹn ước, thề nguyền dưới ánh trăng vẫn hiện hữu, nhưng nàng phải chấp nhận “đứt gánh”. Câu thơ trở thành lời than thở, biểu đạt lòng băn khoăn của Kiều giữa hiếu và tình:
“Cuộc đời sóng gió dập dìu
Hiếu tình lựa chọn bao gồm cả hai”
Trong tình thế khó khăn đó, nàng chọn hiếu, bán mình để cứu cha và em với bốn trăm lạng vàng. Nhưng trong lòng nàng vẫn đọng mãi nỗi tương tư với Kim – một nỗi nợ tình khó lòng giải phóng. Mỗi từ, mỗi chữ là một mảnh đau thấu đẫm trong trái tim Kiều. Vậy nên, nàng van lơn em gái, hãy vì tình thương chân thành mà đồng ý kết duyên, trả nghĩa cho Kim thay nàng. Dù đó có là cái chết thê thảm nhất, nàng cũng sẽ lòng vui lòng.
Những lời lẽ trong trao duyên của Kiều đều sắc sảo, thông minh. Nhưng ẩn sau đó là sự đớn đau và xót xa cho mối tình đầu của nàng.
Khi nói hết lý lẽ trao duyên cho Thuý Vân, nàng lặng lẽ trao cho em tất cả những dấu vết tình yêu của mình:
'Vòng vành bên bức mây trắng
Duyên này giữ vật này chung mình
Dù em thành vợ, chồng
Xót người mệnh định đắng cay lòng không quên
Mất người, chỉ còn chút hy vọng
Dây đàn cùng mùi hương ngày xưa'
Trong phần trước, Kiều bình tĩnh kể lại cho Vân nghe mọi cảm xúc, mọi nỗi buồn nàng chịu đựng trong lòng, nhưng ở phần này, Kiều không còn kiềm chế được nữa. Câu thơ trở thành tiếng khóc thầm của nàng, khi trao cho em gái những dấu vết của tình yêu. Nàng trao hết, trao “duyên này” đi, tạo nên mối duyên giữa Vân và Kim Trọng, nhưng những dấu vết này, hãy xem chúng là “của chung”, của cả ba người. Những câu thơ trào dâng là nỗi lòng Kiều đau đớn, vì nàng muốn trao đi mối duyên của mình nhưng cũng đau xót vì không muốn. Càng nói, Kiều càng đau xót cho số phận của mình, tự gán mình là “mệnh định”. Vì thế nàng đã cảm nhận được tương lai mịt mù của mình, chỉ thấy cái chắc chắn nhất là cái chết.
'Ngày mai, dù có đến khi nào
Đốt lửa ấy so với phím đàn này
Nhìn ra cỏ cây mọc
Thấy gió lay lá cây
Con tim còn nặng lời thề
Thân cây bồ liễu tan vỡ, bên bóng trúc mai
Tâm trí lẩn khuất bóng dáng
Mưa xin giọt nước rơi hồi oán'
Trong khi Vân và Kim được kết nối với nhau, Kiều tưởng tượng mình chỉ còn là một linh hồn lang thang trong thế giới này, “hiu hiu” trong gió. Tuy “thân cây bồ liễu đã tan vỡ” nhưng linh hồn nàng vẫn mang theo lời thề bền chặt với Kim Trọng, mãi mãi không quên. Đây là sự mâu thuẫn, là đau đớn. Trước đó, Kiều nói nếu Vân đồng ý giúp nàng, nàng sẽ “ngậm cười chín suối” dù đau đớn. Nhưng giờ đây, khi trả nghĩa tình duyên, nàng không chỉ đau lòng mà còn thêm nặng nề, xót xa hơn. Có lẽ do nàng lo cho người khác hơn là lo cho bản thân, nàng mới cảm thấy sự bất lực của mình. Tương lai mơ hồ, oan trái, và tinh thần nàng như nửa mê nửa tỉnh. Những lời nàng nói như tiếng thở dài từ thế giới bên kia phản ánh lại.
Có thể thấy, trong những lời nói của Kiều, có sự đau đớn, tiếc nuối không nguôi khi phải trao đi mối duyên tình sâu nặng của mình. Và bên trong đó, là nỗi đau xót, xót xa cho số phận bất hạnh của mình, cho một tương lai mịt mù, không biết đi về đâu.
Trong cao trào đau xót, Kiều thốt lên những lời đau đớn cho mối duyên tình của mình, cho số phận của mình:
“Bây giờ cây trâm gãy, gương vỡ tan,
Làm sao giữ nổi biết bao tình yêu!
Hơn mười ngàn lời cầu kính tình chàng,
Mối duyên mong manh chỉ còn thế thôi!
Số phận đen như vôi!
Nước chảy hoa trôi, lỡ làng thế sao chăng.
Ôi Kim Trọng! Hỡi Kim Trọng!
Thôi thôi, thiếp đã làm tổn thương chàng từ bây giờ!”
Giờ đây, trong hiện thực nhớ về Kim Trọng, Kiều chỉ thấy đổ vỡ, tang thương “cây trâm gãy, gương vỡ”. Thế nhưng, “phận” đã “đen như vôi” thì phải chấp nhận, để mối tình ấy, trái tim ấy “lỡ lãng”. Kiều biết nàng đã phụ chàng, nàng đã làm chàng thất vọng. Nhưng bây giờ, nàng chỉ còn biết hối hận với tình lang của mình, nhìn chàng đau khổ và tuyệt vọng. Cuối cùng, không thể kiềm chế được, nàng thốt lên trong đau đớn và tuyệt vọng:
“Ôi Kim Trọng! Hỡi Kim Trọng!
Thôi thôi, thiếp đã làm tổn thương chàng từ bây giờ!”
Tiếng nấc nghẹn ấy của Kiều là sự bộc lộ tâm trạng đau đớn của nàng, đến mức gần như mê sảng. Nỗi đau chia cắt cứ gia tăng, lên tới đỉnh điểm.
Kết thúc với nỗi đau khổ trong lòng Kiều không phải vì bản thân mình mà vì người mà nàng yêu, vì tình yêu của mình. Tâm hồn Kiều tràn đầy lòng biết ơn và nhân ái, nàng muốn người yêu hạnh phúc dù phải hy sinh bản thân.
Đoạn trích “Trao duyên” đã chân thực miêu tả tâm trạng của Thuý Kiều khi phải trao đi mối duyên sâu đậm với Kim Trọng. Nguyễn Du đã khéo léo sử dụng từ ngữ để diễn tả hết những cảm xúc rung động trong tâm hồn của Kiều, để ta thấy rõ sự đau đớn, giằng xé và nghẹn ngào trong nàng một cách chân thực nhất.
Tâm trạng của Thuý Kiều trong đoạn trích Trao Duyên - Mẫu 5
Đoạn trích “Trao duyên” đóng vai trò quan trọng trong tác phẩm “Truyện Kiều” của Nguyễn Du. Về cấu trúc, đây là bước ngoặt quan trọng trong cuộc sống của nhân vật chính Thúy Kiều: bước vào cuộc đời đầy đau khổ và bi thương. Về chủ đề, đoạn thơ thể hiện sâu sắc về bi kịch của tình yêu tan vỡ. Về mặt nghệ thuật, đoạn thơ là minh chứng cho tài nghệ của Nguyễn Du trong việc miêu tả tâm trạng nội tâm của nhân vật.
Tâm trạng của Thuý Kiều trong đoạn trích Trao duyên biến đổi qua ba giai đoạn như ba bước thang tâm trí. Ban đầu là lời yêu cầu cấp bách của Kiều đối với Vân:
“Tin tưởng em, em hẳn sẽ nghe theo,
Đến bên anh, xin em sẽ nói đây.”
Hai câu thơ này cho thấy Kiều không chỉ cảm thấy cấp bách và quan trọng mà còn đặt niềm tin và hy vọng vào Vân. Trong việc diễn đạt yêu cầu nhờ vả, Nguyễn Du đã chọn từ “tin tưởng”. Có lẽ vì chỉ có từ “tin tưởng” mới bao hàm thông điệp nhờ vả và niềm tin? Ngoài ra, vì sao lại là “nghe theo” chứ không phải là “chấp nhận”, tại sao “nghe theo” trước rồi mới “nói đây” sau? Nếu Kiều trình bày yêu cầu trước thì có lẽ Vân đã sẵn lòng nghe theo. Tuy “chấp nhận” là có ý kiến của người nhận, nhưng làm sao Vân biết điều gì để tự nguyện hoặc không tự nguyện. Vì vậy phải là “nghe theo”, vì đây là cách Kiều tự ý thức đề xuất, thúc giục Vân, đưa Vân vào tình huống không thể từ chối. Ở đây Kiều hiểu tình hình khó khăn của bản thân và càng hiểu tình hình khó khăn của em gái. Đồng thời, điều này cũng thể hiện Nguyễn Du là một nhà thơ sâu sắc về cuộc sống.
Thúy Kiều không nói nhiều về tình hình của mình. Mọi người đều biết những chuyện đã xảy ra. Nhưng chỉ có Vân mới hiểu thấu tình hình của Kiều. Vì chính Vân đã chứng kiến cả hai sự kiện lớn trong cuộc đời Kiều: “Khi gặp chàng Kim” và khi “biến cố đến”. Các xung đột lớn trong tâm trạng Thúy Kiều ở thời điểm này không phải là giữa hiếu và tình. Đã giải quyết xung đột giữa hiếu và tình, Kiều đã hoàn thành, mặc dù khó khăn nhưng rất quyết đoán và có phần thỏa đáng: “Làm con trước phải đền ơn cha mẹ”. Ngoài ra, nếu chỉ là vấn đề hiếu thảo thì Kiều không cần “tin tưởng”, không cần “nói lời”, không cần “nói đây” với em gái của mình; việc kết duyên, đối với Vân là trách nhiệm và nghĩa vụ.
Xung đột chính được thể hiện thông qua đoạn trích là “xung đột giữa tình yêu và hạnh phúc tan vỡ”. Sự tan vỡ, đau đớn này được thể hiện qua một câu thành ngữ: “Giữa lúc cắt đứt mọi hy vọng”. Hình ảnh ẩn dụ “giữa lúc cắt đứt” đã được thấy trong câu ca dao. Thì ra, những nỗi đau của Thúy Kiều không gì mới lạ so với số phận của phụ nữ trong quá khứ. Tuy nhiên, bi kịch tình yêu tan vỡ của Kiều vẫn là đau đớn hơn bất kỳ câu chuyện tình nào trong văn học trước đây.
Sau tám dòng mở đầu Kiều kể cho Vân nghe về nỗi buồn của mình, về việc hiểu được hoàn cảnh khó khăn của em, Kiều tiếp tục thuyết phục Vân để nàng trả ơn cho Kim Trọng. Kiều nói với Vân bằng những lời chia sẻ biểu hiện qua các câu thành ngữ: “tình máu nước”, “lời dẫn dắt”, “thịt da tàn phá”, “miệng mỉm cười”. Những lời chia sẻ này đã có tác dụng thuyết phục. Kiều buộc Vân bằng tình cảm máu thịt, lại yêu cầu em cho mình chút niềm vui, chút ơn nghĩa, chút hương thơm vì sự hi sinh cao đẹp của em:
“Mặc dù thân thể đã tan tác,
Nụ cười vẫn còn ngọt ngào hương thơm.”
Thuyết phục và buộc ràng, nhưng vẫn mang sự khẩn cầu, Kiều đã đạt được mục tiêu: nhờ Vân thay mình trả ơn cho Kim Trọng. Tuy nhiên, chính khi mục tiêu được đạt, thì bi kịch tình yêu của Kiều cũng đạt đến đỉnh điểm. Kiều biết rằng Thúy Vân chọn Kim Trọng không phải vì tình yêu, mà vì lòng thương cảm, vì máu mủ quá đỗi. Do đó, Kiều chỉ có thể trao duyên cho Vân, còn tình yêu, Vân không thể trao. Trong tình yêu, Kiều là 'người phụ nữ thất bại'. Nàng cố gắng tìm đường trở về tình yêu qua hai cách: để lại kỉ vật, và hồn bất tử.
Kiều đã trao cho Vân những kỉ vật. Nàng hy vọng rằng, qua kỉ vật, tình yêu sẽ hiện hữu. Những kỉ vật thiêng liêng và đẹp đẽ: “Cái hộp trang điểm với tờ giấy ghi chú”, “cái nhẫn và mảnh vải thơm”. Kỉ vật đẹp đẽ vì chúng liên quan đến những kỷ niệm đẹp nhất của Kiều. Kỉ vật thiêng liêng vì chúng là riêng biệt - chỉ thuộc về Kiều và Kim Trọng. Kiều không muốn chia sẻ với người thứ ba, dù đó là em gái của mình. Câu “Duyên này thì giữ, vật này của chung” đau đớn. Câu “Cái nhẫn và mảnh vải thơm xưa kia” càng làm đau lòng.
Hiện thực rực rỡ, tươi đẹp một lát đã trở thành quá khứ. Thời gian không còn là đối tượng cụ thể, nhường chỗ cho tâm trạng. Kỉ vật vẫn ở đây, nhưng tình yêu đã không còn. Điều đó không có ý nghĩa khi “của mình” còn đây nhưng “người mình” đã ra đi. Cách trở về qua kỉ vật không giúp được Kiều.
Kiều tìm đến cách thứ hai, cách trở về với tình yêu qua linh hồn bất tử: “Khi thấy gió rít, hãy nghĩ về chị”. Kiều hi vọng rằng, qua sự trở lại đó, nàng có thể trả ơn cho Kim Trọng và nhận được sự đồng cảm từ người thương. Tuy nhiên, như đã có người nói, trong truyền thuyết tình yêu xưa, giọt lệ của Mị Nương rơi vào chén trà và linh hồn Trương Chi được giải thoát, nhưng trong 'Đoạn trường tân thanh', giọt lệ của Kim không thể xóa tan mối tình oan khuất của Kiều. Vì trở về qua linh hồn bất tử là trở về mà không gặp gỡ.
Kết thúc đoạn thơ, yếu tố bi kịch không giảm mà ngược lại còn đẩy lên mức cao hơn. Đó chính là lúc sự trở về bằng linh hồn, sự trở về siêu hình bất lực trước những cảm nhận thực tế của cô gái tên Vương. Kiều hiểu rất rõ về cái hiện tại, cái “bây giờ”: “Trâm gãy gương tan”, “Tơ duyên ngắn ngủi”, “phận bạc như vôi”, “nước chảy hoa trôi”.
Kiều nhận thức về hiện thực, về cái “bây giờ” và Kiều càng thương chính bản thân mình. Ai dám trách nàng sau khi đã yêu người, vì người, nàng đã tự yêu chính mình. Nàng có một chút tự bao dung mà vẫn là rất mực nhân từ. “Vì người” thì hoàn toàn không có gì liên quan đến đau thương cá nhân. Chỉ khi mọi việc “đối với người” đã hoàn tất, bây giờ mới nhìn lại lòng mình, hoàn cảnh của mình. Nỗi đau của nàng sâu đậm đến đâu” (Lê Trí Viễn).
Tâm trạng bi kịch của Kiều càng trở nên sâu sắc khi trước sự chà đạp của số phận, nàng vẫn không ngừng khao khát một tình yêu thiết tha, vĩnh cửu: “Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân”, “Trăm nghìn gửi lạy tình nhân”. Sự hiện hữu của tình yêu khiến Kiều quên mất sự hiện hữu của người em gái. Đang trò chuyện với Vương, Kiều trở về một mình và sau đó, nàng như hướng mọi điều về Kim Trọng:
“Ôi Kim lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”
Trong một câu thơ, tên Kim Trọng được gọi đến hai lần, cùng với những từ chỉ sự đau khổ, tuyệt vọng “ôi”, “hỡi”. Câu thơ trên có nhịp điệu 3/3 như tiếng nấc, và đến câu thơ dưới, nhịp thơ dài như một lời than thở. Lời trao duyên kết thúc bằng một lời thú tội, bằng tiếng gọi đau khổ, tuyệt vọng. Mặc dù tình yêu đã tan vỡ, nhưng khao khát tình yêu vẫn được khẳng định. Đó là nét đẹp cao quý của tâm hồn Kiều, là giá trị nhân văn vững chắc của “Truyện Kiều”. Đoạn thơ mang bi kịch, đau thương nhưng không u ám, tối tăm, ngược lại vẫn tỏa sáng ánh sáng của niềm tin vào tình yêu, vào con người.
Đoạn thơ miêu tả một cơn khủng hoảng, một trận sóng gió tơi bời trong lòng Thúy Kiều. Nàng đau khổ, quằn quại không phải vì chính bản thân mình mà vì tình yêu của người. Tấm lòng vị tha cao đẹp của nàng đã gây xúc động sâu trong lòng đọc giả. Đó cũng là nét sáng ngời trong phẩm giá của Thúy Kiều, khiến cho lòng người mãi phải ngưỡng mộ. Đoạn thơ đồng thời cho thấy “sức cảm thông lạ lùng” của nhà thơ lớn Nguyễn Du đối với khổ đau và khát vọng tình yêu của con người. Qua đoạn trích “Trao duyên”, ta còn thấy bút pháp miêu tả nội tâm đặc sắc của ông.
Tâm trạng Thúy Kiều trong Trao Duyên - Mẫu 6
Nguyễn Du là một ngôi sao sáng trên bầu trời thơ ca Việt Nam, ông còn là bậc thầy trong việc miêu tả nội tâm nhân vật. Nguyễn Du đã viết truyện Kiều bằng cả niềm đam mê của mình và ông cũng hóa thân vào từng nhân vật để hiểu biết nỗi lòng con người. Đoạn Trao Duyên là một trong những phần miêu tả rõ nhất về tâm trạng Thúy Kiều.
Đoạn trích là tiếng lòng đau xót và tê tái của Thúy Kiều khi phải chia lìa hạnh phúc của mình. Nàng trao duyên cho em và nhờ em trả nghĩa cho Kim Trọng. Đoạn trích đã miêu tả một cách đầy đủ và sống động nhất về diễn biến tâm lí trong lòng Kiều. Bằng tài năng miêu tả của mình, Nguyễn Du đã tái hiện lên trang thơ hình ảnh của Kiều đầy sầu bi.
Mở đầu đoạn thơ, chúng ta đã thấy rõ lời nói dịu dàng ân cần của Thúy Kiều với Thúy Vân.
Cậy em, em hãy nghe theoNgồi lên rồi thì sẽ thưa chị
Kiều không chỉ nhờ cậy mà còn nài ép, khiến cho chúng ta cảm thấy nàng khôn khéo.
Nhưng sau đằng sau, ta còn thấy sự mong ngóng và hi vọng của Kiều. Nàng không chỉ nhờ cậy mà còn “lạy” rồi “thưa”, một nghịch lý nhưng ý nghĩa sâu xa. Kiều đẩy Vân vào tình thế khó xử nhưng vẫn nhận lời. Tâm trạng nổi bật, phản ánh tâm tư sâu kín của nàng.
Giữa đường đứt gánh tương tưKeo loan chắp mối tơ thừa vẫn mắc kẹt
'Đứt gánh tương tư” đã nói lên cuộc đời bi kịch của nàng. Mối tình với Kim Trọng dường như sắp phải chấm dứt, gợi lên những kí ức đẹp và đau đớn của Kiều.
Từ khi gặp Kim chàng
Ngày ước thề đêm hôn
Sóng gió không ngớt
Hiếu lễ hai bề vẹn vẹn
Những kỷ niệm về hẹn ước và những lúc bên nhau Thúy Kiều không thể nào phai nhạt. Những ngày hạnh phúc đến nhanh chóng nhưng cũng đi nhanh chóng, không kịp để ôm trọn.
Có lẽ những kỷ niệm về Kim Trọng sẽ mãi không phai nhạt trong lòng Kiều. Những khoảnh khắc hạnh phúc ấy đến và đi nhanh chóng, nàng chưa kịp trải nghiệm hết thì hạnh phúc đã thoáng qua.
Tâm trạng Thúy Kiều trong Trao Duyên - Mẫu 7
Thường thì nam nữ sẽ trao duyên cho nhau nhưng Thúy Kiều trong Truyện Kiều lại tự trao duyên cho em gái. Hình thức này khác biệt với việc nam nữ trao duyên với nhau. Qua đoạn trích Trao duyên, ta thấy được hình ảnh của Thúy Kiều khi phải trao duyên cho Thúy Vân.
Đầu tiên, khi nhờ Thúy Vân, hình ảnh Thúy Kiều hiện lên như người lạy van, cầu xin:
Nài cậy em, em liệu lòng chị
Ngồi lại để chị van xin rồi sẽ nói
Trên đường gánh tương tư đứt đoạn
Dù lòng em vẫn gắn bó mối tơ thừa.
Những từ như “nài cậy”, “van xin”, “nói”, thể hiện sự cầu xin của Thúy Kiều đối với Thúy Vân, để nhờ Vân thay mình nối duyên với Kim Trọng. Hành động và lời nói đó như là lời nài xin tha thiết, đẩy người bị nhờ vả vào tình thế khó xử, không thể từ chối. Việc phận chị nhưng phải quỳ dưới chân em như vậy là lạ lùng. Với hình ảnh đó, người đọc không thể không thương cảm cho Kiều, nàng quỳ xuống lạy em nhưng ý đồ trong lòng chỉ là nhờ em thay mình trả tình trả nghĩa cho Kim Trọng.
Không chỉ xuất hiện như người lạy van, Thúy Kiều còn hiện thân qua hình ảnh tiều tụy, đau khổ:
Kể từ khi gặp Kim chàng
Khi ngày ước vui, khi đêm thề hôn
Đau khổ sóng gió bất kì
Hiếu lễ nối duyên vẫn thắm thiết
Ngày mai em hãy dài thêm
Xót thương lòng thay lời bồi hồi
Dù thân mình tan xương rã
Nụ cười chín suối sẽ vẹn tròn
Nàng ngồi, lặng im, đong đưa lòng mình trước em gái, tâm sự rõ ràng. Từ khi gặp Kim, họ đã hứa yêu nhau, thề nguyện trọn đời. Dường như tình yêu sẽ thành trái ngọt, và Kim sẽ là người che chở Kiều suốt cuộc đời. Nhưng bão táp đột ngột đến với gia đình Kiều, buộc Kiều phải chọn giữa tình thân và tình yêu. Là con hiếu thảo, Kiều không thể để cha phải chịu án oan, nên cô phải bán mình để chuộc tội. Giờ đây, bị đổ oan cho tình yêu với Kim, Kiều chỉ mong Vân có thể đảm trách mối duyên đó. Dù có phải hy sinh, cô cũng sẵn lòng. Qua từng dòng thơ, đọc giả có thể hình dung Kiều với đôi mắt sâu thẳm, nói về quá khứ, hiện tại và tương lai.
Trong đoạn này, Kiều trao những vật kỉ niệm của tình yêu cho em gái mình, với sự lưu luyến, không muốn nhưng phải chấp nhận:
Bức thư và chiếc hộp đựng mây,
Chúng giữ dù duyên này, là của chúng ta.
Sau này, dù có thế nào,
Đốt lên hương này, so sánh với sợi tơ này.
Nhìn ra, cây cỏ lá xanh,
Khi thấy gió lay động, hãy nhớ chị.
Dù thân phận tan vỡ, xương tan mòn,
Dù trăm năm sau, hãy nhớ lời thề của chúng ta.
Kiều hy vọng Vân thương mình và chấp nhận mối quan hệ với Kim Trọng, nhưng cũng mong Vân coi những vật này như của cả hai. Cô ảm đạm tưởng tượng về cái chết của mình, và sau này, dù hai người có làm vợ chồng, hãy nhớ đến cô. Dù đã khuất nhưng linh hồn vẫn giữ lời thề ngày nào.
Cuối cùng, Kiều kêu gọi Kim, nàng kính trọng và xin lỗi chân thành:
Nghìn lời cầu nguyện gửi tới tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi chỉ có ngần ấy thôi
Phận này như vôi, phận kia như đồng!
Dòng nước cuốn hoa trôi lạc làng
Ôi Kim Lang! Ơi Kim Lang!
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ bây giờ.
Hình ảnh của Thúy Kiều hiện lên đáng thương, một cô gái tài sắc vẹn toàn nhưng lại trở thành kẻ phụ tình. Thường thì khi phụ tình người ta không buồn nhưng ở đây, Thúy Kiều phụ tình mà lại đau đớn, buồn bã. Xã hội bất công đã làm đau lòng, phủ nhận tình yêu của cô gái ấy.
Có thể nói Nguyễn Du đã thành công trong việc tạo ra hình ảnh của Thúy Kiều trong đoạn trích Trao duyên. Mặc dù không nói trực tiếp về điệu bộ của cô nhưng qua những câu thơ nặng nề, ta vẫn cảm nhận được quyết định của Kiều khi trao duyên cho Thúy Vân.
Tâm trạng Thúy Kiều trong Trao Duyên - Mẫu 8
Kiều, một cô gái xinh đẹp và tài năng, nhưng cuộc đời cô lại đầy sóng gió vì xã hội bóng tối phong kiến. Nguyễn Du đã thể hiện sự thông cảm sâu sắc với số phận đó, chỉ có điều này mới có thể kể chi tiết về cuộc đời của cô gái đầy tài năng ấy.
Trước khi Kiều trở thành hàng hóa trong thế giới buôn bán con người, nàng nhớ về người yêu của mình, Kim Trọng, và nhờ Thúy Vân đền đáp tình cảm với Kim thay mình. Đoạn trích Trao duyên thể hiện tâm trạng của Kiều khi quyết định trao duyên cho em.
Duyên là một điều trời định, những người yêu nhau chắc chắn sẽ được duyên phận. Nhưng ở đây, Kiều tự mình quyết định trao duyên cho em, liệu có được không? Duyên thường đi kèm với tình yêu, nhưng liệu Thúy Vân và Kim có yêu nhau không? Trong lòng Kiều, việc trao duyên không dễ dàng, phải hy sinh tình yêu của mình để trao cho em. Mặc kệ cảm xúc, Kiều vẫn phải tuân theo ý trời, vượt qua bản thân để quyết định trao duyên cho em.
Mười bốn câu thơ đầu tiên nói lên quyết định của Thúy Kiều trao duyên cho em, Thúy Vân.
Thứ nhất, Kiều chia sẻ với em về nỗi đau của mình. Chỉ có Thúy Vân mới có thể thay thế và giúp Kiều an tâm về chuyện của Kim:
“Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
Tác giả diễn đạt rất tinh tế khi nói về việc Thúy Kiều trao duyên cho Thúy Vân. Dù là một người chị, Kiều cũng không ngần ngại cầu xin hay lạy lùng em mình. Thật đặc biệt khi Kiều nhờ Vân thay mình nối duyên với Kim Trọng. Những từ như “cậy”, “ngồi lên”, “lạy”, “thưa” là biểu hiện của sự mong mỏi, sự cầu xin của người dưới đối với người trên, nhưng ở đây lại là sự tận tâm của chị dành cho em. Tác giả muốn nhấn mạnh vào sự cậy nhờ của Thúy Kiều, như một lời van xin em để đền đáp tình yêu của mình cho Kim.
Trước khi cậy nhờ, Kiều chia sẻ những nỗi buồn trong lòng với em. Chỉ có Thúy Vân mới có thể giúp Kiều vượt qua những khó khăn đó.
“Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.”
Kiều cảm thấy tiếc nuối khi đã hứa hẹn với Kim Trọng nhưng tình yêu lại dừng lại giữa chừng. Thúy Vân hiểu được lý do vì sao tình yêu của Kiều đến đây. Kiều hy vọng Vân sẽ chấp nhận yêu cầu của mình, chấp mối tơ tình với Kim Trọng. Sự tiếc nuối đó rõ ràng qua những câu thơ trên. Kiều đau lòng khi phải cậy nhờ nhưng không có cách nào khác. Mặc kệ là chị em, nhưng buộc phải hy sinh điều mình không muốn để đổi lấy niềm vui cho người khác là một nỗi đau không thể diễn tả. Vân đơn giản và ngây thơ, không hiểu được hết “Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”.
Sau đó, Kiều mô tả hoàn cảnh của bản thân và cuộc sống của Vân, khiến cho lời cầu xin trở nên nặng nề hơn, khiến cho Vân không thể từ chối được.
“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây!”
Sau khi cậy nhờ xong, Kiều lại cảm thấy cô đơn hơn, và cảm xúc của nàng trở nên rõ ràng hơn. Nàng khao khát quay trở về với người yêu của mình:
“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung
Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”
Chiếc vành và tờ mây đó là biểu tượng của tình yêu của hai người. Họ đã thề sống chết bên nhau, và có những khoảnh khắc hạnh phúc bên nhau. Nhưng giờ đây, xã hội đã ép buộc Kiều phải hy sinh tình yêu của mình. Kiều quyết định giữ lại duyên, nhưng vật kia sẽ là của chung. Nếu mai này Vân và Kim Trọng có duyên phận, Kiều mong họ nhớ đến mình. Rồi là phím đàn và mảnh hương kỷ niệm ngày xưa, đó cũng là biểu tượng của tình yêu của Kiều và Kim Trọng. Thế nhưng, Nguyễn Du không ghép những kỉ vật ấy vào cùng một câu thơ. Có lẽ điều đó để cho chúng ta thấy được nỗi đau luyến tiếc của Kiều khi phải trao lại những kỉ vật ấy cho em gái. Kiều cố níu giữ những kỉ vật tình yêu, nhưng lại phải đưa cho Vân để đền đáp tình yêu của Kim Trọng. Tâm trạng của Kiều qua những câu thơ trên được thể hiện rất rõ nét. Nàng mong muốn quay trở lại quá khứ, và đồng thời nuối tiếc về những kỉ vật tình yêu ấy.
Dường như sau khi trao duyên, Kiều cảm thấy không thanh thản mà còn đau đớn hơn. Có lẽ trong lòng Kiều, khi trao duyên, tình yêu không còn là của nàng nữa. Tình yêu mà nàng trân trọng đã trở thành của người khác. Kiều đau đớn vì điều đó, và cảm thấy như mình đang chết lặng trong nỗi đau đớn của mình:
“Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rảy xin chén nước cho người thác oan”
Kiều suy nghĩ về cái chết và nhận ra rằng dù nàng ra đi, những lời thề ấy sẽ không bao giờ quên. Sự bất công của xã hội và mất mát tình yêu khiến nàng đau khổ, cảm thấy bị oan trái và không thể siêu thoát khỏi nỗi đau đớn. Nàng mong Vân và Kim Trọng, khi thấy hiu hiu gió, có thể cảm nhận được nàng đang trở về. Nàng nhắm mắt vào cơn gió đó để hồn mình trở về gặp Vân Trọng. Dù nàng nát bồ liễu, không thể đền đáp tình yêu của Kim Trọng, nhưng nàng mong họ nhớ đến nàng bằng cách rót một chén rượu cho người đang than oan là Thúy Kiều. Có thể nói, con người chỉ nghĩ về cái chết khi họ cảm thấy đau đớn không thể chịu đựng được nữa. Kiều hiểu rõ nỗi đau trong lòng mình và nhận ra sự khổ cực sắp đến với mình. Có thể nói, nàng cảm thấy rằng cái chết có thể đến bất cứ lúc nào.
Qua bài thơ, ta thấy được tâm trạng của Thúy Kiều khi trao duyên cho em gái. Xã hội phong kiến ép buộc nàng phải lựa chọn giữa hiếu và tình, nhưng hai khái niệm đó không thể đo bằng nhau. Việc hiếu trọn vẹn khiến tình yêu phải thất vọng và vỡ mộng. Điều này khiến Kiều cảm thấy rất đau khổ và thậm chí còn suy nghĩ về cái chết.
Tâm trạng Thúy Kiều trong Trao Duyên - Mẫu 9
Nguyễn Du là một trong những nhà văn lớn của dân tộc, với tác phẩm Truyện Kiều được xem là kiệt tác văn học. Trong đoạn trích Trao Duyên, Nguyễn Du diễn đạt tâm trạng đau khổ của Thúy Kiều khi phải chấp nhận sự thay đổi trong cuộc đời. Bằng cách miêu tả tâm trạng sâu sắc, ông đã tái hiện được nỗi đau khổ của Kiều khi phải từ bỏ hạnh phúc của mình.
Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”.
Trong cõi đêm tĩnh mịch, Thúy Kiều gọi Thúy Vân vào để nhờ vả. Nàng biết rằng, việc nhờ em chuyện này là vô cùng khó khăn nên tác giả phải sử dụng từ “Cậy” để thể hiện sự chân thành của Nàng. Đặc biệt “Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”, Thúy Kiều đã đưa Thúy Vân lên một tầm cao mới và mong muốn, lạy lục em chuyện mình nhờ vả. Điều này cho thấy, Thúy Kiều hiểu rõ tình hình và chỉ có Thúy Vân mới có thể giúp nàng, vì vậy nàng đặt hết lòng tin vào em.
Giữa đường đứt mối tương tư.
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ.
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài.
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn.
Ngậm cười chín suối vẫn còn thơm lây.”
Trong lần tâm sự này, Thúy Kiều chia sẻ về mối tình với Kim Trọng. Mối tình vừa nảy nở đã chấm dứt. Tình yêu nồng cháy bị chia cắt. Và nguyên nhân là do xung đột gia đình. Giữa Tình và Hiếu, làm thế nào để cả hai đều được? Không có đau đớn nào hơn khi Thúy Kiều phải từ bỏ Tình vì Hiếu. Nàng mong Thúy Vân hiểu và đồng ý để nàng đi cùng Kim Trọng. Điều này cũng thể hiện sự sẵn lòng hy sinh của nàng. Có lẽ chỉ khi đối mặt với bước đường cùng, con người mới tìm kiếm cái chết để ép buộc lẫn nhau.
Sau khi Thúy Vân đồng ý, Thúy Kiều bắt đầu trao em những kỉ vật của tình yêu:
Chiếc trâm với bức tờ mây.
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng.
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên.
Mất người còn chút của tin.
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.
Thúy Kiều rơi vào tâm trạng đầy nặng trĩu khi trao kỷ vật cho em. Mỗi từ, mỗi câu như lời nặng trĩu trong lòng. Những kỉ vật ngày xưa của hai ta giờ đây trở thành của chung. Tình yêu ngọt ngào ngày nào giờ tan vỡ. Nhưng nàng vẫn dành trọn tình yêu cho em, hy vọng em đừng quên nàng, người phụ nữ bạc mệnh này. Thúy Kiều đau đớn khi nhìn thấy Tâm trạng khốn khổ của mình, với vẻ đẹp bạc mệnh. Tình yêu đã nắm giữ trong tay, nhưng giờ đây sao mất mát đến thế. Khi Thúy Vân và Kim Trọng ở bên nhau, nàng chỉ là người bị tổn thương, đau khổ.
Mai sau dù có bao giờ.
Đốt lò hương ấy so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ lá cây.
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Thúy Kiều dường như đã thấy tương lai u tối của mình. Có lẽ cuộc sống của nàng sẽ đen tối và không có con đường thoát ra. Có lẽ sớm hay muộn, nàng cũng sẽ cô đơn và nếu chết đi, đó chỉ là sự cô đơn mà thôi. Cảm xúc đau khổ, cô đơn và chán chường được thể hiện rõ qua câu thơ này. Nhớ lại những kỷ niệm đẹp, nhưng lại đau lòng vì chúng không còn trọn vẹn. Thúy Kiều chỉ muốn nhắc nhở Thúy Vân rằng, nếu bị cách xa nhau, hãy nhớ đến nàng: “Thấy hiu hiu gió thì hay chị về”.
Hồn còn mang nặng lời thề.
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời.
Rưới xin giọt nước cho người thác oan.
Chỉ cần tưởng tượng thôi đã đủ cảm thấy xót xa. Nếu đoạn trên biểu hiện ước ao cho Thúy Vân nhận lời se duyên với Kim Trọng, thì đoạn sau là nỗi lòng đau buồn của Thúy Kiều. Sau khi lo lắng cho em và cha mẹ, Thúy Kiều bắt đầu suy nghĩ về cuộc đời của mình. Hồng nhan bạc mệnh, mối tình vỡ vụn. Hy sinh chữ Tình để vì chữ Hiếu, nàng bán thân chuộc cha và lo lắng cho em gái có một tấm chồng như ý suốt đời. Khi mọi việc đã xong, nàng mới nghĩ đến bản thân và mối tình đầy lúc đã kết thúc, mối tình đã đẹp đẽ đó với bao lời thề ước. Dù cho Thúy Kiều có chết đi, nàng vẫn nhớ những lời thề năm xưa. Chỉ mong rằng, dù nàng đã mất, cũng sẽ được giọt nước nhỏ cuối cùng.
Những lời tâm sự của Kiều dường như rơi vào giữa giấc mơ và hiện thực. Ban đầu nàng nhờ cậy và lạy lục em, chỉ khi em đồng ý, nàng mới tỉnh dậy và suy nghĩ về cuộc sống của mình. Nàng nhớ Kim Trọng nhưng càng tiếc nuối mối tình trong sáng và ngọt ngào chỉ mới đây thôi:
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang.
Thôi thôi! Thiếp đã phụ chàng từ đây.
Cạn lời hồn ngất máu say
Một hơi lặng ngắt đôi tay giá đồng
Nàng thốt lên Ôi Kim Lang, hỡi Kim lang nghĩa là nàng đã coi Kim Trọng là phu quân là tình lang của mình. Nhưng từ nay, vì chữ Hiếu nên xin phụ Tình. Sau khi thốt ra nỗi lòng nhớ nhung của mình cũng là lúc trái tim nàng đã nguội lạnh, tâm hồn đã chết, cả người băng giá. Mất đi Kim Trọng cũng như mất đi một nửa cuộc đời. Nàng đã xác định cuộc đời phía trước là bể dâu, nước đẩy thuyền trôi không thể cưỡng cầu.
Chỉ một đoạn trích ngắn nhưng Nguyễn Du đã miêu tả chi tiết và sâu sắc tâm trạng đau đớn của Thúy Kiều. Một bên là Hiếu – một bên là Tình, nàng phải lựa chọn sao cho thỏa đáng, phải hi sinh hạnh phúc cá nhân vì gia đình. Một cô gái mới lớn, chưa trải sự đời, chưa biết sóng gió ra sao nhưng phải chấp nhận bán thân vào lầu xanh, cho thấy sự hi sinh của nàng lớn đến đâu. Và cũng cho thấy nàng bế tắc thế nào. Hình ảnh sử dụng trong đoạn trích vừa ma mị, vừa huyền ảo, hiện tại và quá khứ đan xen khiến tâm trạng của Kiều càng rối bời, nửa mơ nửa tỉnh, nửa nhớ nửa đau đớn.
Đoạn Trao Duyên trong Truyện Kiều là một phần quan trọng nhất trong cuộc đời Thúy Kiều. Đây là lúc nàng bước vào cuộc đối diện với số phận, trải qua những ngày tháng đau khổ và bế tắc. Nguyễn Du đã thành công trong việc miêu tả những cảm xúc đau đớn của Kiều khi hy sinh tình yêu để mang lại hạnh phúc cho gia đình. Hành động này ban đầu có vẻ vô lý, nhưng lại thể hiện sự tận tụy và chân thành của Kiều với Kim Trọng.
.............
Tải file về để đọc thêm bài văn mẫu phân tích tâm trạng Thúy Kiều