Qua 5 mẫu dàn ý tác phẩm Chữ người tử tù giúp các bạn lớp 11 có thêm tư liệu tham khảo, nắm được các ý chính để biết cách viết bài văn hay, đủ ý. Các bạn cũng có thể tham khảo nhiều bài văn khác tại chuyên mục Văn 11. Dưới đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng theo dõi và tải tài liệu tại đây.
Dàn ý phân tích nhân vật Huấn Cao
I. Khởi đầu
– Tập truyện “Vang danh một thời” bao gồm mười một câu chuyện về một thời đã qua, giờ chỉ còn lại những kỷ niệm vẹn nguyên. Qua những câu chuyện này, Nguyễn Tuân thể hiện sự phẫn uất sâu sắc đối với xã hội thời kỳ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX ở Việt Nam và tôn vinh những nhà nhân văn tài ba không bỏ qua lương tâm, không chạy theo vật tư, vẫn giữ vững phẩm hạnh cao đẹp.
– Một trong những nhân vật nổi bật là Huấn Cao trong truyện ngắn “Chữ người tử tù”.
II. Nội dung chính
1. Vẻ đẹp của con người, vẻ đường nét, tinh thần
Bằng văn phong tinh tế, Nguyễn Tuân đã thành công trong việc mô tả những đặc điểm tính cách của các nhân vật.
a. Một cá nhân tự tin, sống tự tôn không chịu khuất phục.
– Tự tin, không thèm quan tâm đến quyền lợi và vật chất: “Ta không bao giờ bị bó buộc bởi vàng bạc hay quyền lực để viết ra những câu đối”.
– Kiên định không sợ trước thách thức: “… kẻ dám thách thức trời, đến khi đối mặt với những vấn đề gian khổ nhất, người đó vẫn không thể run sợ…”
b. Tinh thần cao quý không chấp nhận sự bất công, thậm chí là cái chết
– Đương đầu với bất công, bị giam cầm tử phát, vẫn kiên định: “Dù phải đối mặt với tử thần, ông vẫn không coi thường…”
– Thái độ và hành vi của ông Huấn Cao cho thấy sự tự do tư duy: Dù đang bị giam cầm, ông vẫn chấp nhận nhận rượu thịt từ viên quản ngục một cách tự nhiên, coi đó như là một phần của sự sống tự do, không bị gò bó.
c. Khinh bỉ những kẻ đại diện cho quyền lực thống trị.
– Với ông, họ chỉ là bọn tiểu nhân đang tỏ ra uy quyền, do đó ông luôn phớt lờ và khinh bỉ chúng, dù đối diện với những thử thách độc ác và bất công nhất.
– Thái độ và ngôn từ của nhân vật rất kiêu căng. Khi viên quản ngục hỏi ông còn muốn gì, ông trả lời bằng cách rất bình thản: “Cần gì? Ta chỉ mong một điều. Đó là không muốn thấy ngươi ở đây”. Tư thế đó, sự kiêu hãnh đó luôn tỏa sáng giữa bóng tối của nhà tù.
2. Tâm hồn và tài hoa của con người
a. Tâm hồn cao cả
Huấn Cao tôn trọng sự thiện lương, tức là tính tốt đẹp của con người: “Thưa quản, thầy nên trở về nơi quê nhà… Ở đây, khó giữ được lòng thiện lương và rồi cũng sẽ mất đi lòng tốt suốt cuộc đời”. Lời khuyên cuối cùng dành cho viên quản ngục là biểu hiện của cái tâm cao của Huấn Cao.
b. Đam mê vẻ đẹp và thấu hiểu về cái đẹp.
Dù có tính cách kiêu căng, nhưng khi hiểu được lòng tốt của ngục quan, ông vui vẻ chấp nhận chữ và tỏ ra xúc động: “Chẳng cần nhiều, ta cũng đã mất một trái tim trong xã hội”.
c. Tài năng hơn người
– Nghệ thuật thư pháp từng được coi là một trong những nghệ thuật tinh tế của người xưa, cùng với âm nhạc, kỳ, thi, họa. Huấn Cao có khả năng viết chữ rất đẹp, 'vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp'. Chữ của Huấn Cao rất sắc sảo, rất đều đặn.
– Sở trường đó chỉ dành cho người thân thiết: “Trong đời ta chỉ viết có hai bộ tứ bình và một bức trung đường cho ba người bạn thân của ta”. Lần này, như một ngoại lệ, ông viết chữ cho viên quản ngục, bởi vì “Ta biết ơn tấm lòng hiếm có của các người”.
– Người đó đã thực hiện lời hứa với viên quản ngục, thể hiện sự tài năng tuyệt vời của mình trong một tình huống đầy cảm động. Bằng sự tương phản rõ ràng, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật chủ đề của câu chuyện trong phần kết.
– Nét đẹp cao cả của việc viết chữ, với lụa mịn, mực thấm, nét chữ đều đặn, tươi sáng, đối lập hoàn toàn với sự bẩn thỉu của nhà tù tối tăm, ẩm ướt, với tường trần rêu phong, sàn đất đầy phân chuột, phân ve.
– Hình ảnh oai vệ của người tù cổ đeo còng, chân đeo xiềng so với hình ảnh yếu đuối của thầy thơ cầm bàn mực và của viên quản ngục nhỏ bé giấu tiền đánh dấu ô chữ... tôn trọng người tù một cách lịch sự.
=> Tất cả biểu hiện ý nghĩa sâu sắc: vẻ đẹp có thể nảy sinh từ nơi tội ác cai trị, giữa đất trống (nhà ngục), do một người sắp chết (tử tội Huấn Cao). Lời khuyên của Huấn Cao với quản ngục cũng có ý nghĩa bổ sung: vẻ đẹp không thể sống chung với tội ác.
3. Nhận xét về hình tượng Huấn Cao
- Hình tượng của nhân vật Huấn Cao trong Chữ người tử tù biểu thị vẻ đẹp của phẩm chất, của tài năng kết hợp vẻ đẹp của trời đất.
- Nhân vật Huấn Cao, giống như nhiều nhân vật chính khác trong Vang bóng một thời, cần phải là một người tài giỏi. Nhưng ở Huấn Cao, bên cạnh tài năng, còn có vẻ đẹp của phẩm chất có trách nhiệm với thời đại và vẻ đẹp của trời đất. Điều này cũng là điểm đặc biệt của hình tượng nhân vật Huấn Cao, so với các nhân vật khác trong Vang bóng một thời.
III. Kết luận
- Phong cách miêu tả của Nguyễn Tuân trong “Chữ người tử tù” lưu truyền bản sắc cổ điển qua ngôn ngữ, suy nghĩ, cách cư xử… phản ánh bầu không khí của một thời đã qua nhưng vẫn còn hiện hữu. Nghệ thuật này cũng có tính hiện đại thông qua các phân tích sâu sắc, việc diễn giải tâm lí nhân vật một cách tinh tế.
- Nhân vật Huấn Cao, biểu tượng của trách nhiệm dành cho đất nước, được Nguyễn Tuân tôn vinh trong truyện. Điều này cũng là sự thể hiện của “… ước muốn theo đuổi một lý tưởng cao cả của thanh niên Nguyễn Tuân khi bước vào cuộc sống”. (Trường Chinh).
Kế hoạch phân tích nhân vật Viên quản ngục
I. Khởi đầu:
- Tổng quan vấn đề:
'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân là một trong những truyện ngắn xuất sắc và nổi tiếng, tạo ra nhiều ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả qua các thế hệ. Trong câu chuyện, cùng với hình tượng của nhân vật Huấn Cao, nhân vật viên quản ngục cũng là một biểu tượng mà Nguyễn Tuân dành nhiều công sức, tình cảm để xây dựng, từ đó truyền đạt những bài học về cuộc sống sâu sắc mà tác giả muốn chia sẻ, đồng cảm với quan điểm, tư tưởng về con người, cuộc đời và nghệ thuật của mình.
II. Phần chính:
1. Tính cách của viên ngục quan hiện ra qua cách ứng xử với Huấn Cao:
- Viên ngục quan tình cờ phát hiện ra người mà anh đã lâu nể phục chính là người bị giam giữ dưới tay mình, vì vậy anh hy sinh bản thân để đối xử công bằng với Huấn Cao. Hành động này thể hiện sự cao quý của lòng nhân ái.
- Dù bị Huấn Cao hiểu nhầm và thể hiện thái độ thách thức, viện quản ngục vẫn giữ thái độ tôn trọng và lễ phép.
- Viên ngục quan mong muốn một ngày nào đó Huấn Cao sẽ thay đổi tính cách, vì vậy anh muốn Huấn viết những dòng chữ trên tờ giấy trắng đã chuẩn bị trước.
- Khi nghe tin Huấn Cao sẽ được giải thoát và mang hình phạt, viên quản ngục trở nên lo lắng, sợ rằng nếu không có những lời nhắn từ Huấn Cao, anh sẽ hối hận suốt đời.
- Đằng sau vẻ ngoài của một viên ngục quan bình thường là tâm hồn của một nghệ sĩ khát khao, đam mê vẻ đẹp, một người sẵn lòng hy sinh để bảo tồn cái đẹp.
- Viên quản ngục sống trong bóng tối của nhà tù, bao phủ bởi những điều xấu xa, nhưng vẫn giữ vững lòng nhân ái, phẩm chất cao quý.
- Vì thế, Huấn Cao đã đặt cho anh ta một cái danh xưng rất tinh tế: 'một tiếng đàn trong sáng giữa dàn nhạc rối ren và hỗn loạn'.
2. Hành động của viên ngục quan khi Huấn Cao viết chữ:
- 'Trong không khí khói bốc lên như ngọn lửa thiêu nhà, ánh đỏ của bó đuốc soi sáng ba đầu người cố gắng tập trung vào một mảnh lụa trắng vẫn nguyên vẹn lần hồ...', mỗi khi người tử tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại 'nhanh chóng ghi lại những dấu kẻ trên phiến lụa bằng đồng tiền kẽm'.
- Khi nghe lời khuyên của người tử tù mà anh luôn ngưỡng mộ và tôn trọng, viên quản ngục bị xúc động, gập lại người kính phục người tù một cách trang trọng, 'gập tay nói một câu mà dòng nước mắt rơi vào miệng làm cho tiếng nói không thể hiện rõ: 'Kẻ này kính lĩnh''.
- Thường thấy, sự khúm núm hoặc nước mắt thường là dấu hiệu của sự yếu đuối, nhưng trong trường hợp này, những biểu hiện và hành động của viên quản ngục không phản ánh điều đó.
- Cả tư thế và tâm trạng khi nhận chữ và lắng nghe lời khuyên từ Huấn Cao đều rất tôn trọng đối với cái đẹp, sự thiện lương và phẩm hạnh cao cả.
- Sự khúm núm và cúi đầu không phải là biểu hiện của sự yếu đuối, nhưng chúng lại làm nổi bật phẩm chất cao quý của một tinh thần thanh cao.
- Cách cúi đầu của viên quản ngục gợi lên hình ảnh của Cao Bá Quát trước hoa mai hoặc câu nói nổi tiếng của V.Hugo: 'Trước một trí tuệ vĩ đại, tôi cúi đầu. Trước một trái tim vĩ đại, tôi quỳ gối'.
- Thông qua hành động và cách ứng xử của viên quản ngục, ta càng hiểu và tôn trọng nhân vật này hơn, từ đó cũng hiểu sâu hơn về quan điểm về cuộc sống mà tác giả muốn truyền đạt: 'Trong sâu thẳm của mỗi con người đều chứa đựng một tâm hồn nghệ sĩ, khao khát ánh sáng của cái đẹp, vì vậy hãy nhìn sâu vào tâm hồn của con người để nắm bắt ánh sáng thiên lương, bởi vì trong môi trường của tà ác và xấu xí, cái đẹp không bao giờ tắt và có thể chiến thắng mọi thử thách, tồn tại mãi mãi.'
III. Tổng kết:
- Tóm lại những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân về nhân vật viên quản ngục trong tác phẩm.
- Khẳng định tài năng và tấm lòng của Nguyễn Tuân.
Trong mọi tác phẩm văn học xuất sắc, luôn có những nhân vật gây ấn tượng sâu sắc với độc giả, thông qua nhân vật đó, chúng ta hiểu hơn về thông điệp mà tác giả muốn truyền đạt, hiểu rõ hơn về con người, trái tim và tài năng của người nghệ sĩ sáng tạo ra tác phẩm. Bên cạnh Huấn Cao, nhân vật viên quản ngục trong 'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân cũng là một nhân vật như vậy.
Kế hoạch phân tích cảnh viết chữ
I. Giới thiệu
Nguyễn Tuân là một nhà văn có phong cách độc đáo. Mỗi tác phẩm của ông như một dấu ấn độc nhất. Điều đặc biệt là dấu ấn này không chỉ xuất hiện trong vài tác phẩm mà đã được thể hiện rõ từ tập truyện ngắn đầu tiên của ông, Vang bóng một thời (1940). Trong tập truyện này, Chữ người tử tù là một câu chuyện xuất sắc của Nguyễn Tuân. Đọc giả có thể nhận ra những đặc điểm nghệ thuật độc đáo của ông qua cảnh viết chữ độc đáo trong truyện.
II. Phân tích
1. Tổng quan về tác phẩm Chữ người tử tù
Chữ người tử tù là một truyện ngắn kết hợp nhiều yếu tố xuất sắc nhất của Nguyễn Tuân: có nhân vật đẹp đẽ nhất (Huấn Cao), nhân vật độc đáo nhất (Quản ngục), và cảnh viết chữ độc đáo nhất. Với tất cả những điều này, truyện ngắn này đã đạt được một vị trí đặc biệt trong lòng độc giả và được công nhận là một trong những tác phẩm hay nhất trong tập truyện đầu tay của Nguyễn Tuân. Câu chuyện xoay quanh những ngày cuối đời của Huấn Cao trước khi hắn phải thụ án. Vẻ đẹp của nhân vật, tư tưởng của truyện được thể hiện rõ trong cảnh viết chữ, khi Huấn Cao viết bức thư gửi Quản ngục - 'tiếng hát thiên nga' của một tâm hồn tài hoa. Có thể khẳng định rằng trong cảnh này, tất cả những nét đặc trưng nhất của phong cách viết của Nguyễn Tuân đã được thể hiện rõ nét nhất.
2. Tổng quan về phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
- Nguyễn Tuân là một nhà văn có phong cách riêng biệt. Có thể nhận biết những đặc điểm nổi bật sau:
- Luôn nhìn nhận các sự vật, hiện tượng từ góc độ văn hóa, thẩm mỹ.
- Luôn quan sát con người từ tư duy của một nghệ sĩ.
- Tìm kiếm những điều phi thường, độc đáo, đặc biệt.
- Sử dụng kiến thức đa lĩnh vực để làm nổi bật chủ thể.
- Thực hiện so sánh, tưởng tượng, liên tưởng một cách tự do, bất ngờ nhưng rất chính xác.
– > Tất cả những điều này có thể được nhìn thấy trong cảnh viết chữ ở cuối truyện Chữ người tử tù.
3. Tóm tắt phân tích cảnh viết chữ.
- Nếu nói như GS Nguyễn Đăng Mạnh: “Nguyễn Tuân là nhà văn của những tính cách phi thường, những tình cảm mãnh liệt”, thì có thể dễ dàng nhận ra rằng cảnh viết chữ đã tập hợp tất cả những đặc điểm ấy. Đây là một khung cảnh đặc biệt, và chính người tạo ra cũng xác nhận đó là “một cảnh tượng xưa nay chưa từng có”.
- Điều đặc biệt này thể hiện ở mọi khía cạnh của cảnh: Nhân vật, thời gian, không gian.
* Nhân vật:
- Thường thì, người viết chữ và người được viết chữ là những người có đạo đức và uyên bác, luôn phát triển sự thanh thản, bình tĩnh, và sự an nhiên của người trí thức.
- Trong trường hợp này, người viết chữ là một tử tù, người được viết chữ là quản ngục. Họ có một mối quan hệ đối địch trong xã hội. Thêm vào đó, họ mới gặp nhau chỉ hơn một nửa tháng trước. Điều đặc biệt là cảnh viết chữ đã đổi chỗ cho nhau, khi người tù, dù “cổ đeo gông, chân vướng xiềng” vẫn đứng thẳng và kiêu căng, trong khi quản ngục “khúm núm” và nghẹn ngào. Trong xã hội họ là kẻ thù, nhưng trong bối cảnh nghệ thuật, họ trở thành những người tri âm tri kỉ.
* Không gian:
- Thường thì, người viết chữ cho nhau trong không gian sạch sẽ của thư phòng, nơi mang đậm dấu ấn của học thuật.
- Ở đây, việc viết chữ cho nhau diễn ra trong một buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, nơi mà mạng nhện bao phủ tường, đất đầy bừa bãi phân chuột và phân gián. Đây là không gian mà cái xấu, cái ác chiếm lĩnh.
* Về mặt thời gian:
- Bình thường, việc viết chữ cho nhau diễn ra trong những khoảnh khắc thư thả, thư giãn, dưới ánh sáng ấm áp của buổi sáng.
- Ở đây, việc viết chữ cho nhau diễn ra vào ban đêm một cách vội vã, gấp rút, trong sự chạy đua với thời gian, tránh xa ánh mắt của những người canh gác vào buổi sáng và tránh sự thám tử của những lá thư oan trái ra lệnh giải người về kinh thụ án.
=> Nhấn mạnh những đặc điểm đặc trưng của phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong cảnh này.
– Luôn nhìn sự vật hiện tượng từ góc độ văn hóa thẩm mĩ và con người từ góc độ tài hoa nghệ sĩ.
+ Nếu nhìn cảnh cho chữ dưới góc độ xã hội học, không khó để nhận thấy luôn tồn tại những dấu hiệu phản kháng: Những điều không cần thiết lại được mang vào trong nhà tù, những kẻ cầm quyền trong tù lại khẽ nhòm nhèm, run rẩy trước tù nhân...
Tuy nhiên, tác giả đã nhìn nhận cảnh này qua con mắt của văn hóa thẩm mỹ và thấy đó là một cảnh tượng đặc biệt. Trong đó, mọi trật tự xã hội thông thường đã bị phá vỡ hoàn toàn, chỉ có cái đẹp nắm giữ quyền lực, cái cao quý và cái thiện lành trỗi dậy để cứu rỗi tâm hồn con người như một tia hy vọng cho thế giới.
+ Nguyễn Tuân cũng không nhìn nhận nhân vật bằng con mắt thông thường. Đối với ông, Huấn Cao không chỉ là một tù nhân nguy hiểm mà còn là một nghệ sĩ bậc thầy trong nghệ thuật thư pháp, đang tạo ra vẻ đẹp tuyệt vời trước khi bước vào cõi bất tử. Trong cảnh này, tài năng, cao quý và uy nghiêm của một người chính nghĩa hòa quyện với nhau, tạo nên một vẻ đẹp có khả năng cứu rỗi những tâm hồn.
– Tìm kiếm những điều phi thường, vượt ra ngoài giới hạn.
Nguyễn Tuân không phải là nhà văn của những điều bình thường, trong khuôn khổ, ông luôn chú trọng đến những điều độc đáo. Trong cảnh này, mọi thứ vượt qua bình thường và phải được đánh giá dựa trên một tiêu chuẩn khác. Chính Nguyễn Tuân cũng khẳng định rằng đây là “một cảnh tượng xưa chưa từng có”.
– Sử dụng kiến thức đa lĩnh vực để làm nổi bật đối tượng.
+ Với kiến thức về điện ảnh: Để tạo điểm nhấn cho cảnh cho chữ, tác giả như một đạo diễn tài ba đưa máy quay đến gần, để lộ ra “tường nhện phủ kín, đất đầy phân chuột, phân gián”, rồi lại phóng xa để quan sát “ba người chăm chú trên tấm lụa bạch còn mới toanh”. Quá trình này được thể hiện qua các động tác của ba nhân vật.
+ Sử dụng kiến thức về hội họa: Tác giả sơn màu cho cảnh cho chữ với sự tương phản rõ ràng giữa màu sáng và màu tối. Màu sáng của ngọn đuốc, của tấm lụa bạch còn tỏa sáng, so với màu tối của phân chuột, phân gián, mạng nhện.
Hai gam màu này tạo nền cho bức tranh tâm trạng, với hình ảnh Huấn Cao sáng tạo ra các chữ như một cống hiến quý giá.
+ Sử dụng kiến thức về điêu khắc: Nguyễn Tuân khắc hoạ hình ảnh như một tác phẩm điêu khắc sống động với tư thế “đứng thẳng vững vàng”, với trạng thái “thở dài, u sầu”. Miêu tả ba người chăm chú trên tấm lụa bạch cũng đầy đặn chất điêu khắc, với những đường nét sắc nét, sống động.
– Ngôn ngữ của Nguyễn Tuân được sử dụng ở đây rất đặc biệt, giàu tạo hình, biểu cảm sáng tạo và phong phú. Ngoài ra, nó còn có nhịp điệu trang trọng, chậm rãi với những từ Hán Việt, thể hiện sự hoài cổ của quê hương. Điều này đã khiến Tự lực văn đoàn phải ngạc nhiên khi đọc tác phẩm và trao giải cho tập truyện, tạo nên điểm độc đáo của Nguyễn Tuân.
– > Tóm lại, từ mọi khía cạnh, ta đều thấy những đặc điểm của Nguyễn Tuân trong cảnh cho chữ. Do đó, có thể thấy rằng tài năng văn chương của ông đã tập trung vào cảnh này.
* Kết nối với một số tác phẩm khác của Nguyễn Tuân trước và sau Cách mạng Tháng Tám để nhìn nhận phong cách nghệ thuật của ông có sự ổn định và đổi mới.
Điều này khẳng định rằng phong cách nghệ thuật độc đáo đã đóng góp vào thành công của Nguyễn Tuân trong 'Chữ người tử tù' cũng như vị thế của ông trong văn học Việt Nam.
III. Tổng kết
Nhà thơ Lê Đạt đã viết: “Mỗi công dân có một dạng vân tay/Mỗi nhà văn thực thụ có một dạng vân chữ”. Yêu cầu này không chỉ dành cho nhà thơ, mà cũng cần thiết đối với nhà văn. Nguyễn Tuân là một trong những tác giả có “vân chữ” không thể nhầm lẫn, điều này đã được chứng minh thuyết phục qua cảnh cho chữ trong truyện ngắn Chữ người tử tù.
Phân tích cấu trúc của truyện Chữ người tử tù
I. Giới thiệu
- Thảo luận về tác giả Nguyễn Tuân: Một cây bút tài hoa độc đáo, có vị trí quan trọng trong văn học hiện đại của Việt Nam
- Tổng quan về tác phẩm: Một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật tài hoa của ông, được xuất bản trong tập Vang bóng một thời (1940)
II. Phần Chính
1. Tình Cảm Trong Truyện
- Bối cảnh: Nhà tù. Đây không phải là nơi thích hợp cho các cuộc gặp gỡ thông thường.
- Thời điểm: Những ngày cuối cùng trước khi Huấn Cao bước ra ngoài đường pháp.
⇒ Bối cảnh và thời gian đóng góp vào sự kịch tính của tình huống.
- Sự Gặp Gỡ Khác Thường Của Hai Người Đặc Biệt:
⇒ Cuộc Hội Ngộ Diễn Ra Trong Bức Xúc Của Nhà Tù
2. Nhân Vật Huấn Cao
a. Một Nghệ Sĩ Tài Năng
- Mọi người trong vùng Sơn đều khen ngợi Huấn Cao là:
- Có khả năng viết chữ 'rất nhanh và rất đẹp'.
- 'Chữ của ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm ... có được chữ của ông Huấn là có một báu vật trên đời'.
b. Một Con Người Mang Khí Phách Kiêng Nể
- Là Lãnh Đạo Của Phong Trào Kháng Chiến Chống Lại Chính Quyền.
- Ngay Khi Bước Vào Nhà Tù: Bình Thản Đứng Tửng Trên Thang Gông:
⇒ Sự Trang Trọng, Kiêng Nể Của Người Theo Trường Phái Nho Gia.
- Khi Được Quản Ngục Biệt Đãi: “Bình Thản Tiếp Nhận Rượu Thịt” Như “Việc Làm Theo Bản Năng Bình Thường”
⇒ Thái Độ Tự Do, Ung Dung, Coi Thường Sự Chết.
- Đáp Lời Quản Ngục Bằng Thái Độ Coi Thường: “Ngươi Hỏi Ta Muốn Gì ...Vào Đây”.
⇒ Không Chịu Khuất Phục Trước Sức Mạnh.
⇒ Sự Kiêng Nể Của Một Người Anh Hùng.
c. Một Tâm Hồn, Một Đạo Đức Cao Quý
- Tâm Hồn Trong Sáng, Cao Quý: “Không Vì Vàng Ngọc Hay Quyền Thê Mà Ép Mình Viết Câu Đối Bao Giờ” ⇒ Trọng Trách, Khinh Lặng, Chỉ Dành Cho Chữ Những Người Tri Kỷ.
- Trước Khi Hiểu Biết Tấm Lòng Của Quản Ngục: Coi Ông Là Kẻ Tiểu Nhân.
- Khi Hiểu Biết Về Tấm Lòng “Biệt Nhỡn Liên Tài” Của Quản Ngục: Huấn Cao Chấp Nhận Nhận Lời Cho Chữ.
⇒ Chỉ Dành Cho Chữ Những Người Biết Trân Trọng Tài Năng Và Tôn Trọng Vẻ Đẹp.
- Câu Nói Của Huấn Cao Với Quản Ngục: “Thiếu Chút Nữa ... Trong Thiên Hạ”
⇒ Sự Tôn Trọng Đối Với Những Người Có Sở Thích Thanh Cảo, Có Nhân Cách Cao Đẹp.
⇒ Huấn Cao Là Một Anh Hùng - Nghệ Sĩ, Một Thiên Lương Trong Sáng.
3. Nhân Vật Quản Ngục
a. Tấm Lòng Biệt Nhất Liên Tài
- Trong Những Ngày Huấn Cao Ở Trong Ngục, Quản Ngục Luôn Bày Tỏ Thái Độ Nghiêm Kính Khiêm Nhường.
- Dũng Cảm Biệt Nhấn Mạnh Vị Thế Của Huấn Cao
- Cảm Thấy Tiếc Nuối Khi Biết Huấn Cao Sắp Phải Rời Bỏ Thế Gian: “Bấy Nhiêu ...Vũ Trụ”.
b. Sự Khao Khát Và Trân Trọng Cái Đẹp
- Khao Khát Cái Đẹp: Mong Ước Của Ông Là “Được Treo Ở Nhà Riêng Một Đôi Câu Đối” Do Chính Tay Huấn Cao Viết.
- Lo Lắng Nếu Không Được Nhận Chữ Ông Huấn Trước Khi Bị Hành Hình, Thì “Ân Hận Suốt Đời Mất”
4. Hình ảnh viết chữ
- Khoảnh khắc: Ban đêm trước khi Huấn Cao ra pháp trường đón án chém, chỉ còn “tiếng mõ vang lên từ vọng canh”
- Nơi: Trại giam tỉnh Sơn
- Không gian: Buồng nhỏ tối tăm, ẩm ướt...
- Đây là 'hình ảnh hiếm có từ trước đến nay':
- Nhân vật đưa và nhận chữ biểu thị sự đặc biệt:
- Xây dựng các mặt trái ngược nhau của họ
- Hình ảnh người quản ngục kính trọng Huấn Cao: sự hiểu biết về cái đẹp đã giúp họ vượt lên những giới hạn, những ràng buộc để tìm kiếm cái cao đẹp.
⇒ Toàn bộ cảnh viết chữ là một bài ca tôn vinh cái đẹp, cái thiện, và cái cao quý của con người trong môi trường tối tăm nhất của nhà tù.
III. Kết luận
- Xác nhận những yếu tố nghệ thuật xuất sắc làm nên thành công của tác phẩm
-Trong Chữ người tử tù, tác phẩm được đánh giá là 'gần như hoàn hảo, tinh tế' theo lời của Vũ Ngọc Phan
Dàn ý thái độ của Huấn Cao đối với Viên quản ngục
I. Mở đầu:
- Giới thiệu vài đặc điểm quan trọng về Nguyễn Tuân và truyện Chữ người tử tù: Tác giả được biết đến với phong cách văn xuất sắc. Chữ người tử tù là một truyện ngắn nổi bật trong tập Vang bóng một thời
- Trong truyện ngắn này, nhân vật Huấn Cao và viên quản ngục được tôn vinh là hai tâm điểm của tác phẩm. Thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục đặc biệt làm nổi bật tính cách cao quý của họ
II. Phát triển:
1. Thái độ của Huấn Cao khi chưa biết quản ngục là “tiếng trong trẻo”
a. Thái độ lúc chạm mặt với quản ngục lần đầu
- Giới thiệu tình huống gặp gỡ giữa hai nhân vật: Huấn Cao và quản ngục khi họ gặp nhau lần đầu tiên tại nhà giam, trong bối cảnh quản ngục tiếp nhận một nhóm tù binh nguy hiểm, trong đó có Huấn Cao – một thủ lĩnh
- Ngay khi bước vào nhà ngục: Ông tỏ ra lạnh lùng và hùng dũng, “dỡ cái gông nặng tám tạ xuống nền đá tảng đánh một cái” và “lãnh đạm” không sợ hãi trước sự đe dọa từ bọn lính áp giải.
⇒ Với Huấn Cao, quản ngục và lính áp giải chỉ là “một lũ tiểu nhân thị oai”. Mặc dù bị giam giữ bởi họ, nhưng ông vẫn thể hiện sự “khinh thường”. ⇒ Ông đứng trên đỉnh gông, vẻ ngoài của ông phản ánh hình ảnh của một vị chủ soái, một vị lãnh tụ
⇒ sự kiêng nhẫn, đức hạnh của một người theo triết học Nho giáo
b. Thái độ đối với quản ngục trong thời gian bị giam giữ riêng biệt
- Trong thời gian bị giam giữ riêng biệt, mặc dù quản ngục đã đối đãi với Huấn Cao rất lịch sự, nhưng vì ông nghĩ rằng quản ngục vẫn là một tay sai trung thành với chế độ, không có tấm lòng thiện ác, vì vậy ông vẫn giữ thái độ lạnh lùng đối với những hành động biệt đãi từ quản ngục:
- Hành động biệt đãi của quản ngục:
- Mong muốn: “Tôi muốn biệt đãi cho ông Huấn Cao, tôi muốn giúp ông giảm bớt khổ cực trong những ngày cuối cùng còn lại”
- Đem rượu và đồ nhẹ đến cho Huấn Cao vì sợ ông cảm thấy lạnh trong buồng giam
- Tôn trọng: Biết rằng ông là người có tinh thần cao quý, tôi muốn làm điều gì đó nhỏ nhặt để chăm sóc ông
- Thái độ và hành động của Huấn Cao:
+ Khi bị giam cầm, nhận sự đối đãi đặc biệt: “Nhàn nhã uống rượu và thưởng thức thịt” như “một việc làm tự nhiên trong tâm trạng bình thường”
⇒ Thái độ tự do, thoải mái, coi nhẹ sự chết.
+ Đáp lại quản ngục với sự coi thường: “Bạn hỏi tôi cần gì ...tại sao bạn lại ở đây”.
⇒ Không chịu khuất phục trước quyền lực.
⇒ Dáng vẻ của một người anh hùng.
2. Tâm trạng của Huấn Cao thay đổi khi nhận ra quản ngục chính là “âm thanh trong trẻo”
- Khi hiểu được lòng tốt của quản ngục: Huấn Cao chấp nhận việc truyền đạt thông điệp
⇒ Truyền đạt thông điệp cho những người biết trân trọng nghệ thuật và đánh giá cái đẹp.
- Tình huống truyền đạt thông điệp thể hiện sự đánh giá cao về lòng tốt trong xã hội của Huấn Cao đối với quản ngục
- Lời khuyên từ quản ngục: “Ở đây, tất cả mọi thứ…”
⇒ Lời khuyên thể hiện sự tôn trọng, quan tâm đến một tâm hồn cao quý
- Huấn Cao nói với quản ngục: “Chỉ còn ít nữa ... trên thế gian này”
⇒ Sự trọng trách đối với những người có đạo đức cao, có tâm hồn cao quý.
⇒ Huấn Cao là một anh hùng - nghệ sĩ, một tâm hồn trong sáng.
III. Phần Kết:
- Đề cao thái độ của Huấn Cao đối với quản ngục, dù khi ông chưa hiểu rõ về lòng tốt và nhân cách cao quý của họ, cho đến khi ông hiểu và làm nổi bật sự lịch lãm và tinh thần trong sáng của mình.