Buzz
Rừng Xà Nu và Những đứa con trong gia đình đều là hai tác phẩm nổi bật của nhà văn Nguyễn Trung Thành và Nguyễn Thi, cả hai tác phẩm đều đã thể hiện rõ tình yêu nước sâu sắc của nhân dân Việt Nam. Dưới đây là mời bạn đọc cùng tham khảo 2 dàn ý và 2 bài văn mẫu phân tích tính sử thi trong Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình.
Bản dàn ý phân tích tính sử thi trong tác phẩm Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình
Dàn ý số 1
I. Khai Mạc:
- Giới thiệu về hai tác phẩm và tác giả.
- Giới thiệu về tính sử thi.
II. Phần Chính:
a. Tổng Quan Nội Dung Của Hai Tác Phẩm:
- Trong rừng của xà nu: Mô tả về cộng đồng Xô Man dũng cảm ở vùng Tây Nguyên đấu tranh chống lại thế lực Mỹ, với sự nổi bật của anh hùng Tnú.
- Gia đình và những đấu sĩ: Sự truyền thống yêu nước vững mạnh trong một gia đình ở miền Nam, với hai con trai là Chiến và Việt - hai người chiến sĩ Cách mạng xuất sắc.
- Tính sử thi hiện diện rõ trong cả hai tác phẩm.
b. Ý nghĩa của tính sử thi là gì?
- Đó là tính cách thường được thể hiện qua những sự kiện lịch sử quan trọng, mang tính chất bền vững của dân tộc.
- Kể về những anh hùng, tượng điển của lòng dũng cảm và phẩm chất cao quý trong cộng đồng (Tnú, Chiến, Việt).
- Giọng điệu trang trọng, tự hào và hào hùng.
c. Ý nghĩa của tính sử thi trong tác phẩm Rừng xà nu:
- Được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ -> một sự kiện quan trọng, mang tính sống còn đối với đất nước.
- Tính sử thi được thể hiện qua hình ảnh rừng xà nu hùng vĩ - một phần của thiên nhiên tươi đẹp (mở đầu với câu 'rừng xà nu nối nhau kéo dài tới chân trời, một sợi kết được hình thành bằng hình ảnh đó).
- Được biểu hiện qua hình ảnh của anh hùng Tnú: thể hiện rõ những phẩm chất cao quý:
+ Tnú là một người dũng cảm, gan dạ: từ nhỏ đã đảm nhận vai trò giao tiếp cho các cán bộ, dù phải đối mặt với sự đe dọa 'giết bà Nhan, anh Xút' từ kẻ thù để thể hiện sự uy nghiêm. Vượt qua rừng rậm, qua những con suối như con cá kình.
+ Tnú là người chồng yêu vợ, cha thương con.
+ Tnú là một chiến sĩ cách mạng với tình yêu nước sâu đậm: không quan tâm đến tính mạng cá nhân, chỉ quan tâm đến việc 'ai sẽ đứng lên làm lãnh đạo dẫn dắt dân làng đánh đuổi giặc ngoại xâm'.
-> Tnú là biểu tượng của cộng đồng, gương mẫu mang những phẩm chất cao quý nhất của cộng đồng.
- Cách kể chuyện không chỉ hùng vĩ mà còn trang trọng, tạo ra sự phóng đại (như cụ Mết với 'tiếng nói vang vọng ồ ồ, dội vào lòng ngực', tay như gọng kìm',...)
-> Rừng xà nu là một tác phẩm đậm chất sử thi.
d. Ý nghĩa của tính sử thi trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình:
- Được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, với một gia đình Nam Bộ theo đuổi lý tưởng Cách mạng.
- Thể hiện qua hình ảnh hai con người Việt và Chiến:
+ Chiến: Là người chị - một phụ nữ Nam Bộ vừa kiên cường, mạnh mẽ lại có tình yêu sâu đậm đối với đất nước, và sự căm thù với kẻ thù.
- Xin nhập ngũ ngay khi đủ tuổi.
- Trách nhiệm và lòng nhân ái, chăm sóc em trai sau khi mẹ qua đời.
- Lo lắng cho em, sắp xếp mọi việc gia đình trước khi ra đi (ví dụ như việc gửi bàn thờ mẹ...).
+ Việt: Là người em thông minh và gan dạ.
- Ngỏ lời nhập ngũ dù chưa đủ tuổi.
- Trong cuộc chiến đấu, khi 'đối mặt với xe bọc thép bốc cháy' và bị thương 'cả cơ thể đau nhức vì vết thương', vẫn giữ vững lòng gan dạ, quyết tâm đánh bại kẻ thù.
- Được thể hiện thông qua lối văn giản dị nhưng trang trọng, hào hùng và đầy tự hào.
e. Tổng kết:
- Cả hai tác phẩm đều được viết dựa trên cảm hứng sử thi sâu sắc.
- Thể hiện qua điều kiện tác phẩm, nhân vật, cách diễn đạt văn phong.
III. Kết luận:
- Tái khẳng định vấn đề đã đề cập.
- Nguyễn Trung Thanh và Nguyễn Thi là hai tác giả xuất sắc thuộc trường phái văn học này.
Phần 2
I. RA MẮT VẤN ĐỀ: Sử thi là những tác phẩm văn học tự sự (dưới dạng thơ hoặc văn xuôi), có quy mô tráng lệ, mô tả và tôn vinh những thành tựu, những sự kiện ảnh hưởng toàn xã hội và mang ý nghĩa sâu sắc đối với cộng đồng, ca ngợi những anh hùng của dân tộc đại diện cho sức mạnh thần thoại và tinh thần lý tưởng của dân tộc (như anh hùng Rama trong Ramayana; Hector trong Iliad, Odysseus của Hy Lạp..v.v… Ở Việt Nam có anh hùng Đam San trong Đắm Săn của người Ê Đê…).
Mỗi tác phẩm sử thi đều là nguồn tự hào lớn lao của mỗi dân tộc. Thể loại sử thi thời cổ đại không còn tồn tại nữa. Tuy nhiên, không khí và tinh thần của sử thi vẫn được các nhà văn mang vào trong các tác phẩm của mình. Và chất sử thi đã tạo nên giá trị, làm nên sức sống cho mỗi trang sách, làm sống lại không khí hùng tráng của một thời anh hùng. Một số tác phẩm tiêu biểu minh họa cho chất sử thi trong văn xuôi Việt Nam từ năm 1945 đến 1975 như: Truyện ngắn Những đứa con trong gia đình, tiểu thuyết Người mẹ cầm súng của nhà văn Nguyễn Thi, truyện ngắn Rừng xà nu, tiểu thuyết Đất nước đứng lên của nhà văn Nguyễn Trung Thành, tiểu thuyết Hòn Đất của Anh Đức…
II. VẤN ĐỀ SỬ THI QUA HAI TRUYỆN NGẮN “ RỪNG XÀ NU” VÀ “ NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐINH”
A. Chất sử thi hiển hiện trong tác phẩm Rừng Xà Nu của Nguyễn Trung Thành
1/ Bối cảnh sử thi
Trong năm 1965, tác phẩm ngắn Rừng Xà Nu ra đời, khi Mỹ gia nhập chiến trường miền Nam. Cuộc chiến chống Mỹ tại miền Nam đang trải qua giai đoạn khốc liệt: quân Mỹ tấn công dữ dội vào phong trào Cách mạng miền Nam và chuẩn bị mở rộng cuộc chiến phá hoại miền Bắc. Trước sự tàn ác của kẻ thù, tinh thần đấu tranh cách mạng của nhân dân (từ miền núi đến miền biển) càng trở nên kiên cường và không khuất phục: “Họ đứng dậy, với lương tâm và phẩm hạnh, phản đối lên trời đầy kẻ thù” (Chu Lai).
Rừng Xà Nu là một truyện ngắn kỳ vĩ, là sự kết tinh của sự hào hùng trong sử thi và cảm hứng lãng mạn trong văn xuôi chiến đấu.
2/ Biểu hiện của chất sử thi trong truyện ngắn RỪNG XÀ NU
Ý 1.) Đề tài, chủ đề:
- Chiến tranh Cách mạng
- Tôn vinh tinh thần kiên cường, sức mạnh bất khuất của nhân dân Tây Nguyên, nhấn mạnh vào sự chân thực của thời đại: để bảo vệ sự sống của đất nước và nhân dân, không có lựa chọn nào khác ngoài việc cùng nhau nắm vũ khí để tiêu diệt kẻ thù xâm lược.
+ Nội dung chính: -> cuộc đời đầy bi kịch của Tnú và hành trình gia nhập cách mạng.
-> sự phản kháng quyết liệt của dân làng Xôman
+ Được thể hiện qua lời nói của cụ Mết: “họ đã cầm súng, chúng ta phải cầm gươm”
=> là giọng nói của toàn bộ cộng đồng, của toàn dân tộc trong cuộc chiến giữa sự sống và cái chết.
Ý 2. Sự hiện diện của sử thi qua bức tranh thiên nhiên rừng xà nu hùng vĩ, tráng lệ và đậm chất thơ của dãy núi Tây Nguyên.
- Trong Rừng xà nu, thiên nhiên tràn ngập cảm hứng sử thi và vẻ đẹp thơ mộng được thể hiện qua từng trang sách miêu tả về rừng xà nu. Tác phẩm bắt đầu với hình ảnh “cả rừng xà nu hàng vạn cây”, và kết thúc với hình ảnh rừng xà nu “liên tục trải dài đến chân trời”. Đó chính là bức tranh toàn cảnh về cuộc chiến tranh vĩ đại và hùng vĩ của dân tộc chúng ta.
- Sử dụng nhiều kỹ thuật nghệ thuật như nhân cách hóa, ẩn dụ, tượng trưng, so sánh,… tác giả đã tạo ra hình ảnh rừng xà nu ở hai khía cạnh:
- Rừng xà nu phải chịu nhiều tổn thất và thiệt hại do bom đạn của kẻ thù.
- Sức sống mạnh mẽ của cây xà nu không thể bị chinh phục bởi bất kỳ quyền lực nào (So với sức sống của dân tộc Xô Man)
“Một cây gãy, rừng cây vẫn mọc
Người kế người, ngàn mùa xuân trôi
(Tác giả: Nguyễn Trung Thành)
Ý 3: Xây dựng hình ảnh của Tnú mang vẻ đẹp của sử thi.
- Nhân vật sử thi là một hình mẫu của anh hùng với lí tưởng của thời đại, liên kết với những sự kiện quan trọng của cộng đồng, thể hiện những phẩm chất cao quý nhất của cộng đồng và đạt được những thành tựu vĩ đại. Nhân vật sử thi thường được mô tả trong những bối cảnh tuyệt vời, với một lối kể chuyện trang trọng và một giọng điệu hùng tráng.
- Biểu hiện cụ thể:
+ Tnú liên kết chặt chẽ với những sự kiện quan trọng của làng Xô Man:
- Khi còn trẻ, Tnú được dân làng che chở và nuôi dưỡng, trở thành người con xuất sắc của làng
- Khi kẻ thù xâm lược quê hương, Tnú phải chịu đựng nhiều tổn thương và mất mát, là biểu tượng cho nỗi đau lớn của dân tộc
- Khi nhận thức được ý nghĩa của cách mạng và nổi dậy chiến đấu, sự trưởng thành của Tnú trở thành một hình ảnh điển hình cho hành trình đến với cách mạng của người dân Tây Nguyên.
+ Tnú hiện diện với sự vĩ đại của một người anh hùng:
- Tnú sở hữu niềm tin sáng ngời và kiên định vào lý tưởng của cách mạng
- Tnú có một tình yêu sâu đậm đối với gia đình, quê hương và lòng thù oán mãnh liệt với kẻ thù
- Tnú có một tâm hồn dũng cảm, và một ý chí chiến đấu mạnh mẽ
Ý 4. Tính cộng đồng trong tác phẩm:
Bên cạnh việc mô tả và làm nổi bật hình ảnh của người anh hùng Tnú, ta cũng thấy được hình ảnh của những con người khác trong cộng đồng làng Xô Man. Mỗi người mang một sức mạnh riêng, mỗi cây giáo đều thể hiện một tinh thần căm thù. Sức sống mạnh mẽ ấy được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ cụ già đến những em bé đã nhận thức được nỗi đau mất nước, mất người thân. Tính đoàn kết trong cộng đồng được thể hiện rõ trong tác phẩm:
- Đó là hình ảnh của sự đoàn kết, quây quần bên nhau, nhận lời mời từ nhà ưng, dân làng đều kéo tới nhà cụ Mết để nghe câu chuyện về cuộc đời của Tnú.
- Cụ Mết, một người từng tham gia chiến đấu chống Pháp, giờ đây truyền lại kinh nghiệm cho thế hệ sau, là người chỉ dẫn, là người hướng dẫn con cháu: “họ cầm súng, chúng ta phải cầm giáo”.
- Dít, một cô gái dũng cảm và thông minh, những đặc điểm nổi bật qua ánh mắt bình thản và tự tin. Đối mặt với nguy hiểm, cô ấy tỏ ra bình thản. Sự kiềm chế đau thương biến thành hành động, từng bước trở thành cán bộ cao cấp của làng Xô Man với ánh mắt nghiêm nghị.
- Heng, một anh chàng mạnh mẽ, nhanh nhẹn như Tnú, đội mũ sụp, mặc áo bà ba, súng đeo chéo ngang lưng, trở thành một chiến binh thực thụ. Như cây xà nu con mạnh mẽ mọc lên bên cạnh cây lớn, Heng đồng hành cùng làng Xô Man mạnh mẽ.
=>Có thể nói tinh thần anh hùng từ ngàn xưa đã truyền dòng máu của già làng Mết, từ già làng truyền sang Tnú, Tnú tiếp tục sang Mai, Mai đến Dít, Dít lại đến Heng, và Heng truyền vào những cây xà nu con mới mọc, nhọn hoắt như những mũi lê chóc về phía bầu trời. Dân tộc Việt Nam, dù hy sinh, dù mất mát, nhưng không bao giờ lùi bước trước kẻ thù:
“ Máu nước Việt Nam, nồng cháy
Đẩy bùn lên, sáng rực đất trời”
( Đất nước-Nguyễn Đình Thi)
Ý 5. Sử thi thể hiện qua nghệ thuật trong truyện ngắn Rừng Xà Nu
- Không khí của truyện được tạo dựng giống như các câu chuyện kể từ thời xa xưa của các già làng, với phong cách viết truyện ngắn hiện đại pha trộn nhiều yếu tố của sử thi dân gian, khiến nhân vật Tnú trong thời đại chống Mỹ mang hình bóng của những anh hùng sử thi cổ điển.
- Bút pháp nghệ thuật kết hợp tả thực và biểu tượng: nhân vật chính - Tnú liên kết với biểu tượng về sức sống bất tử của người Tây Nguyên, gắn bó mật thiết với hình ảnh cây xà nu và hình ảnh đôi bàn tay được mô tả như một biểu tượng đặc biệt cho cuộc đời và số phận của Tnú.
- Giọng điệu trang trọng hùng vĩ, ngôn ngữ đầy chất tạo hình và chất thơ. Đặc biệt, giọng văn gợi lên âm hưởng vang dội như tiếng cồng chiêng của đất rừng Tây Nguyên đại ngàn hùng vĩ.
- Kết cấu truyện theo lối vòng tròn, hay còn được gọi là đầu cuối tương ứng. Chính kết cấu này tạo ra dư âm hùng tráng. Lối kết cấu này như một khung bền vững để nhà văn triển khai câu chuyện. Đây là lối kết cấu vừa đóng vừa mở. Câu chuyện kết thúc để mở ra một câu chuyện khác. Điều này khiến chúng ta tưởng tượng rằng đó chỉ là một phần trong lịch sử ngàn đời của người Xô Man, chỉ là một phần trong bản anh hùng ca vô tận của Tây Nguyên.
B. CHẤT SỬ THI TRONG TRUYỆN NGẮN “NHỮNG ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH” (NGUYỄN THI)
1. BỐI CẢNH SỬ THI:
“Những đứa con trong gia đình” là một tác phẩm ngắn hay của Nguyễn Thi được viết vào tháng 2 năm 1966, trong những ngày đấu tranh gay gắt của cuộc kháng chiến chống Mỹ.
2. NHỮNG HIỆN TƯỢNG VỀ TÍNH CHẤT SỬ THI TRONG TÁC PHẨM:
Ý1. Đề tài, chủ đề:
- Cuộc chiến tranh cách mạng
- Chủ đề: Qua câu chuyện về các thành viên trong một gia đình nông dân miền Nam có lòng yêu nước sâu sắc, lòng căm thù kẻ thù, lòng trung thành với quê hương, cách mạng, nhà văn khẳng định: sự hòa quyện giữa tình thân gia đình và lòng yêu nước, giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo ra sức mạnh tinh thần vĩ đại của người Việt Nam, của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Chủ Đề 2: Tính Đoàn Kết Trong Tác Phẩm
Dòng Sông Cách Mạng của Gia Đình Việt:
- Nỗi Thù Sâu Sắc Với Mỹ – Ngụy
- Quyết Tâm Đấu Tranh Để Bảo Vệ Tổ Quốc
- Tình Cảm Gia Đình Gắn Kết Mạnh Mẽ Với Tình Yêu Nước
-> Dòng Sông Cách Mạng của một gia đình chảy vào 'biển lớn' = 100 dòng sông… được thể hiện qua:
+ Ghi trong Cuốn Sổ Gia Đình = Cuốn Gia Phả
+ Kể qua Dòng Nội Tâm của Nhân Vật Việt, hiện lên những nhân vật như Người Mẹ, Chú Năm (những khúc thượng nguồn) và Chị Chiến, Việt (những khúc sông sau nhưng chảy xa, chảy mạnh)
Chủ Đề 3. Nhân Vật Việt và Chiến Thể Hiện Vẻ Đẹp Nhân Vật Sử Thi.
- Hai Chị Em Chịu Những Đau Thương Mất Mát, Cũng Là Những Thương Đau Mất Mát Của Nam Bộ, Đất Nước
- 2 chị em trình diễn tượng vóc của anh hùng:
+ Là 2 phần của dòng sông sau trong dòng sông truyền thống cách mạng của gia đình, là sự tiếp nối thế hệ của chú Năm và Má, đều là những người trẻ mới lớn có những đặc điểm hồn nhiên của trẻ con, dễ thương, yêu thương gia đình sâu sắc, căm thù giặc mãnh liệt và quyết tâm trả thù cho đất nước.
+ Việt:
- Là thanh niên mới lớn (18), rất hồn nhiên
- Giành với chị
- Vô tư khi chị bàn chuyện nhà (bắt đom đóm, dạ, cười khì, lăn ra ván ngủ)
- Giấu chị
- Mang theo ná thun
- Không sợ chết, không sợ giặc, chỉ sợ ma cụt đầu
- Bao gồm tình thương gia đình sâu sắc:
- Yêu thương ba má, chú Năm
- Đánh đầu thằng để bảo vệ ba
- Má hiện lên trong những giấc mơ tỉnh giấc
- Nhớ về giọng hát của chú
- Thấu hiểu chị một cách đặc biệt
- Là một chiến sĩ với tinh thần chiến đấu dũng cảm, phi thường:
- Tự mình truy đuổi xe bọc thép => phá hủy xe bọc thép
- Bị thương nặng, quyết tâm cao cả: “trên trời có mày, dưới đất có mày, cả khu rừng này chỉ có mình tao, nhưng….”
+ Chị Chiến:
- Đó là một cô gái trẻ mới lớn, tính cách còn đậm chất trẻ con:
- 19 tuổi
- Thích tranh giành với em
- Thích làm duyên, tạo dáng (luôn mang theo gương soi, lược)
- Là người chị biết quan tâm và chia sẻ với em, lo toan giải quyết mọi vấn đề:
+ Việt luôn ưu tiên cho mình hơn
+ Trước khi lên đường tòng quân:
- Tinh thần quyết định trả thù cho nhà nước đã bị xâm lược:
- Không chịu thua kém trước bất kỳ ai, kể cả bộ đội với Việt
- Nhắc nhở Việt
- Khẳng định cam kết “Nếu giặc còn sống, tôi vẫn còn hơi thở”
Ý 4: Sự truyền đạt bản sắc sử thi qua nghệ thuật truyện
- Bức tranh chiến trường khốc liệt, đau lòng của cuộc chiến:
Việt, một chiến sĩ quân đội giải phóng, bị thương nặng và bị lạc mất đồng đội trên chiến trường. Câu chuyện được kể qua dòng hồi tưởng của Việt, xen kẽ giữa những khoảnh khắc tỉnh táo và những thời điểm mất ý thức, tạo nên một sự chân thực và cảm động, đan xen giữa sự kiện trực tiếp và cảm xúc sâu thẳm.
Tình cảnh truyện thể hiện sự khắc nghiệt, ác liệt của chiến tranh, làm cho câu chuyện không đơn điệu, tạo ra một giọng kể linh hoạt, phác họa rõ tính cách của nhân vật Việt.
- Nhiều chi tiết, hình ảnh, đoạn văn được lựa chọn kỹ lưỡng, phản ánh chân thực, tạo ra ấn tượng mạnh mẽ: đòi đầu chồng, ghi tên vào sổ tòng phạm, cuộc trò chuyện giữa hai chị em, tiếng hò của chú Năm, cảnh khiêng bàn thờ của mẹ,...
III. Tổng kết:
Trong 'Rừng xà nu' của Nguyễn Trung Thành và 'Những đứa con trong gia đình' của Nguyễn Thi, chúng ta thấy được sự hiện diện của các yếu tố sử thi và tinh thần lãng mạn trong văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Sự hoàn hảo về mặt sử thi đã thể hiện một cách đầy đủ về lòng yêu nước anh hùng trong văn học dân tộc.
Tính sử thi trong Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình - Mẫu 1
Cuộc kháng chiến chống Mỹ đã qua đi, để lại cho dân tộc Việt Nam biết bao hy sinh, mất mát. Trong văn học, đó là thời kỳ của những tác phẩm văn xuôi và thơ ca mang đậm màu sắc sử thi. Tác phẩm của Tố Hữu, Nguyễn Khoa Điềm, Thu Bồn, Hữu Thỉnh đều là những ví dụ. Trong văn xuôi, Nguyễn Thi và Nguyễn Trung Thành là hai tác giả lớn, tác phẩm của họ đều mang dấu ấn sử thi và tinh thần yêu nước, trung thành với cách mạng.
Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ là thời kỳ phổ biến của sử thi trong văn học. Tác phẩm sử thi thường phản ánh những sự kiện lịch sử và tính toàn dân. Nhân vật chính thường là biểu tượng cho dân tộc và những phẩm chất cao cả. Trong nền văn học kháng chiến chống Mỹ, sử thi là một lối viết phổ biến, phản ánh tinh thần đấu tranh của nhân vật và dân tộc.
Trong Rừng Xà nu của Nguyễn Trung Thành và Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi, khuynh hướng sử thi rõ ràng từ đề tài cho đến cách viết. Cả hai tác phẩm đều tập trung vào sự kiện lịch sử và tinh thần yêu nước. Cả hai tác giả đều thành công trong việc tạo ra những tác phẩm có sức ảnh hưởng và sâu sắc về khía cạnh anh hùng cách mạng của dân tộc Việt Nam.
Rừng xà nu miêu tả cuộc sống trong làng Xô man, trong khi Những đứa con trong gia đình kể về một gia đình Nam Bộ yêu nước. Cả hai tác phẩm đều tập trung vào những nhân vật truyền thống cách mạng, phản ánh tinh thần đấu tranh của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình là hai ví dụ tiêu biểu cho thể loại sử thi hiện đại. Cách xây dựng nhân vật trong hai tác phẩm này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thể hiện tinh thần chiến đấu và sự hy sinh của nhân vật.
Cuộc đời của Tnú trong Rừng xà nu là một minh chứng cho tinh thần kiên cường và sự hy sinh không ngừng của những chiến sĩ Cách Mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Tnú trở thành biểu tượng cho lòng yêu nước và dũng cảm của dân tộc Việt Nam.
Hình tượng Tnú trong Rừng xà nu không chỉ đơn thuần là một nhân vật, mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, sự hy sinh và tinh thần chiến đấu kiên cường của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Tnú là anh hùng của làng Xô man trong tác phẩm Rừng xà nu, trong khi Việt và Chiến là những anh hùng của truyện ngắn Những đứa con trong gia đình. Nguyễn Thi đã thành công trong việc xây dựng tính cách nhân vật của họ, với Chiến là một cô gái Nam Bộ gan dạ và dũng cảm.
Chiến, một cô gái dũng cảm và gan góc, là biểu tượng cho tinh thần chiến đấu của người con gái Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Bên cạnh đó, Việt cũng là một thiếu niên anh hùng, mang trong mình lòng kiên trung và dũng cảm không kém.
Đẹp làm sao những cô gái Việt Nam, những nữ anh hùng Việt Nam. Họ xứng đáng với những lời ca ngợi của Bác Hồ: Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”
Hình ảnh anh hùng của Việt và Chiến trong Những đứa con trong gia đình đã góp phần làm nên sắc màu sử thi cho tác phẩm. Cả hai đều mang trong mình lòng dũng cảm và ý chí bất khuất trong cuộc chiến tranh ác liệt chống giặc Mỹ.
Tính sử thi trong tác phẩm Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình được tạo nên qua những hình ảnh anh hùng dũng cảm, gan dạ và kiên trung, làm nền tảng cho cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc Việt Nam.
Nguyễn Trung Thành và Nguyễn Thi là hai nhà văn nổi tiếng trong văn học Cách mạng của Việt Nam, tác phẩm của họ đã tái hiện một cách xuất sắc cuộc sống dưới ánh lửa chiến tranh. Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình là hai tác phẩm nổi bật nhất, đã mô tả toàn bộ cảnh vật về những người dân, những người con Việt Nam trong cuộc chiến chống Mỹ. Cả hai được viết trong thời kỳ lịch sử hào hùng nhất của dân tộc, tạo ra một không gian đậm đà của sử thi.
Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình đã được viết trong thời gian chiến tranh chống Mỹ cứu nước. Cả hai tác phẩm đều mô tả về những người dân Việt Nam đang cùng nhau đấu tranh chống lại cuộc xâm lược của Mỹ. Mặc dù phải chịu đựng những mất mát đau thương, nhưng họ vẫn kiên trì đứng lên, chiến đấu cho tự do, độc lập. Hai tác phẩm này đều mang trong mình chất lượng của sử thi.
Tính sử thi thường được thể hiện trong những vấn đề quan trọng của dân tộc, mang ý nghĩa sống còn đối với quốc gia. Nó thường ca ngợi những anh hùng có công lao với đất nước và thể hiện qua nhân vật trong các tác phẩm. Tính sử thi cũng được thể hiện qua ngôn từ trang trọng, hào hùng của các tác phẩm.
Cả Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình đều viết về cuộc chiến chống Mỹ cứu nước, sự kiện quan trọng nhất của dân tộc. Chúng ca ngợi những anh hùng, chiến sĩ yêu nước bằng từ ngữ hào hùng, trang trọng. Do đó, hai tác phẩm này có đặc điểm của sử thi.
Trong Rừng xà nu, tính sử thi được thể hiện thông qua cảnh vật của núi rừng Tây Nguyên, nơi mà cuộc chiến diễn ra. Hình ảnh rừng xà nu vĩ đại và bất khuất đã tạo nên một không gian sử thi đặc biệt trong tác phẩm.
Không chỉ thế, Rừng xà nu được viết trong những năm tháng khốc liệt của cuộc chiến, khi mà toàn bộ dân tộc Việt Nam đồng lòng đứng lên chống lại kẻ thù. Một vấn đề mang tính sống còn, tồn vong của dân tộc. Do đã gắn bó với mảnh đất Tây Nguyên, Nguyễn Trung Thành đã chọn nơi này làm bối cảnh cho câu chuyện của mình. Câu chuyện kể về một bản làng Xôman, hàng ngày bị tra tấn bởi địch bằng đạn bom 'đều rơi', bằng bạo lực 'giết chết bà Nhan, anh Xút', nhưng toàn bộ dân làng đã đồng lòng đứng lên đuổi chúng, dù phải chịu nhiều tổn thương, đau đớn. Đây là sự kiện trọng đại, mang tính sống còn, tồn vong, chính vì thế, Rừng xà nu đã có một không khí sử thi rất đậm.
Ngoài ra, Rừng xà nu còn ca ngợi hình ảnh của một anh hùng kết tinh những phẩm chất cao quý nhất của cộng đồng. Tnú - anh hùng cách mạng dũng cảm, gan dạ, và rất tài giỏi, yêu thương gia đình đã trở thành biểu tượng, linh hồn của tác phẩm. Tnú, một đứa trẻ mồ côi, 'được cả làng nuôi dạy'. Từ nhỏ, anh đã được dạy về tinh thần cách mạng 'Đảng còn thì nước này còn', 'chúng nó cầm súng thì mình phải cầm giáo mác', vì thế, anh đã từ nhỏ băng qua rừng, vượt suối để 'giấu cán bộ' cách mạng. Anh gan dạ, khi liên lạc cho cán bộ, anh 'xé rừng để đi', 'vượt suối như con cá kình', dù bị giặc bắt, anh vẫn không nao núng. Ba năm trong ngục, anh đã vượt ngục trở về dẫn dắt dân làng đánh giặc. Thậm chí, khi vợ con bị giết 'Mai và đứa con chắc đã chết' và hai bàn tay bị giặc đốt 'cháy rực', đau đớn, nhưng anh 'quyết không kêu van' mà chỉ lo 'mình chết đi ai sẽ lãnh đạo dân làng đánh giặc'. Anh vừa là người cán bộ cách mạng gan dạ, lại vừa là người thương yêu gia đình. Phải nói, Tnú đã tổng hợp những phẩm chất tốt nhất, cao quý nhất của cộng đồng. Và chính anh cũng đã góp phần làm nên tính sử thi của Rừng xà nu.
Trong việc viết Rừng xà nu, Nguyễn Trung Thành đã sử dụng những ngôn từ hào hùng, trang trọng nhất. Tất cả tác phẩm đều được phủ bởi giọng văn hào sảng, cách điệu, mang một chút phóng đại. Ông viết về rừng xà nu 'rộng bát ngát, mênh mông, hút tận chân trời', cụ Mết hơn sáu mươi tuổi nhưng 'tiếng nói vang dội lồng ngực', với 'bàn tay như gọng kìm', và về Tnú 'băng băng như con cá kình', toàn những lời khen ngợi hùng vĩ. Chính phong cách viết đó đã tạo ra một Rừng xà nu hào hùng, đầy khí thế, một sử thi như thế.
Có thể nói, Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành là một tác phẩm mang đậm tính sử thi. Bởi nó được viết trong bối cảnh đất nước đang đối diện với sự kiện trọng đại nhất, đó là cuộc chiến chống giặc ngoại xâm. Thứ hai, nó viết về người anh hùng - người tổng hợp những phẩm chất kết tinh của cả cộng đồng, ở đây là Tnú - người anh hùng của dân làng Xô Man. Tất cả những điều đó được thể hiện trên nền chất giọng hùng vĩ, đầy khí thế, trang trọng và hào sảng.
Nhìn vào Những đứa con trong gia đình, chúng ta lại bước vào một không gian hoàn toàn khác. Không còn không khí của bếp lửa, nhà sàn với những cánh rừng xà nu nữa, chúng ta bước chân đến với mảnh đất Nam Bộ anh hùng, nơi có những người con kiên cường, anh dũng nhất.
Những con cái trong gia đình được sáng tạo trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước, vì thế, chúng cũng mang tính sử thi như Rừng xà nu. Viết về cuộc đấu tranh của người dân Việt Nam, tác phẩm là sự khẳng định ý chí đấu tranh đến cùng của con người ở đây trước sự xâm lược của kẻ thù. Đây là một sự kiện trọng đại, ảnh hưởng đến cả dân tộc. Nếu như ở trên, Nguyễn Trung Thành tập trung vào sự đấu tranh ở Tây Nguyên, thì ở đây, Nguyễn Thi lại chọn khai thác ở vùng Nam Bộ - nơi mà chiến tranh ác liệt nhất. Những đứa con trong gia đình viết về một gia đình có tinh thần yêu nước, bị kẻ Mỹ cướp đi người thân, vì thế hai chị em trong gia đình ấy quyết tâm đi theo đường đổi mới để trả thù cho gia đình mình.
Tác phẩm cũng viết về những anh hùng, những chiến sĩ Cách mạng dũng cảm với những phẩm chất cao quý nhất. Đó là Chiến - người chị, người con gái Nam Bộ kiên cường. Bị kẻ thù sát hại cha mẹ, vì thế khi đủ tuổi, Chiến quyết tâm ra đi để trả thù. Trước khi ra đi, Chiến đã nhắc nhở em mình, cũng như tự nhắc mình rằng: 'Nếu ai rời bỏ, thì sẽ bị phạt'. Chiến cũng khẳng định với bản thân rằng: 'Ra đi, nếu kẻ thù còn tồn tại, thì tôi sẽ không còn tồn tại'. Những lời này chứa đựng ý chí quyết tâm sắt đá cũng như lòng dũng cảm, gan dạ tới tận cùng của người con gái - người chiến sĩ Cách mạng Nam Bộ. Trong Chiến, độc giả không chỉ thấy sự gan dạ, quyết tâm ra đi chống kẻ thù mà còn thấy một tinh thần trách nhiệm đối với gia đình. Bởi khi mẹ ra đi, Chiến đã đảm đang nuôi dạy em mình, cô không chỉ đảm đang mà còn tỏ ra linh hoạt. Trước khi ra đi, Chiến cũng đã sắp xếp việc nhà cẩn thận, cùng em kề vai khiêng bàn thờ mẹ sang nhà chú Năm 'hãy cùng chị em đưa mẹ đi'. Đó là hình ảnh cho thấy Chiến không chỉ là một người con gái kiên cường mà còn là một người có trách nhiệm với gia đình.
Và trong tác phẩm này, chúng ta không chỉ thấy hình ảnh của Chiến - người con gái anh hùng mà còn là Việt - một chiến sĩ cách mạng yêu nước. Việt cũng được mô tả trên nền cảm hứng sử thi, vì vậy, ở cậu, chúng ta thấy được những phẩm chất cao đẹp của cộng đồng. Đầu tiên, đó là hình ảnh tranh đi lính với chị Chiến dù Việt chưa đủ tuổi. Rồi khi tham gia chiến đấu, đối mặt với kẻ thù, Việt đã chiến đấu mạnh mẽ, 'đốt cháy xe bọc thép' của kẻ thù rồi rơi lệ cùng đồng đội. Tất cả không làm Việt run sợ, cậu sẵn sàng chiến đấu mạnh mẽ nhất. Khi bị thương, 'mắt không thấy nữa', 'chỉ còn ngón cái có thể cầm súng', 'cả cơ thể đều đau đớn vì những vết thương', Việt vẫn sẵn sàng tiếp tục chiến đấu với kẻ thù. Cậu nhận thức được hoàn cảnh của mình khi một mình ở trong rừng bao la, xung quanh chỉ là cây cỏ và kẻ thù 'trên trời có chúng, dưới đất có chúng, cả khu rừng này chỉ có mình tôi', nhưng Việt vẫn kiên cường khẳng định 'tôi sẽ đợi chúng, nếu chúng bắn tôi, tôi cũng có thể bắn chúng'. Thực sự là một tinh thần quả cảm, ý chí chiến đấu luôn sẵn sàng trong cậu dù có bị thương cũng không làm mất đi ý chí đó. Trong lúc bị thương, khốn cùng như vậy, Việt vẫn luôn nhắc nhở bản thân phải tỉnh táo để chiến đấu, thậm chí cậu còn tìm kẻ thù để đánh. Sự cảm hứng sử thi được thể hiện ở đây, trong hình ảnh của Việt, bởi ở cậu, chúng ta thấy được tất cả sự gan dạ, kiên cường của người dân Nam Bộ - Việt Nam khi đấu tranh với kẻ thù Mỹ xâm lược. Chiến và Việt là hai đứa con kế thừa truyền thống yêu nước của gia đình. Nguyễn Thi đã xây dựng hình ảnh hai chị em với tinh thần quả cảm, gan dạ. Đúng như vậy, bởi họ được sinh ra trong thời kỳ trọng đại, mang trong mình dòng máu anh hùng, dũng cảm. Và quan trọng nhất, họ được mô tả với cảm hứng sử thi vĩ đại của tác giả Nguyễn Thi. Những con cái trong gia đình cũng như Rừng xà nu được viết bởi lối viết hào hùng, tự hào dân tộc. Ngôn ngữ giản dị mà trang trọng, hào hùng vốn có của những tác phẩm thời kỳ này.
Tóm lại, Rừng xà nu cùng Những đứa con trong gia đình đã thể hiện rất rõ tính sử thi của các tác phẩm văn học thời kỳ Cách mạng chống Mỹ. Ở trong đó, chúng ta thấy được những sự kiện quan trọng của đất nước (chống xâm lược ngoại bang), thấy được những anh hùng, chiến sĩ yêu nước với những phẩm chất cao đẹp được viết trên nền của lối viết đầy tự hào.
Kết thúc cả hai tác phẩm, người ta không thể không cảm thấy buồn bã, cảm thấy rằng: Quả thật trong các tác phẩm thời kỳ Cách mạng, trong hai cuộc kháng chiến đều ghi dấu ấn bởi tính sử thi sâu sắc trong từng tác phẩm. Có thể nói, Nguyễn Thi cùng Nguyễn Trung Thành đã thật sự thành công ghi dấu tên mình trên bảng danh vọng nghệ thuật bằng hai tác phẩm mang tính sử thi hào hùng này.
