Buzz
Mytour xin giới thiệu đến quý thầy cô giáo và các em học sinh lớp 12 một bài văn mẫu lớp 12: So sánh cảm xúc nước mắt trong tác phẩm Vợ nhặt và Chiếc thuyền ngoài xa, được tổng hợp một cách chi tiết, chính xác và đặc biệt hấp dẫn nhất.
Chúng tôi hy vọng rằng đây sẽ là một tài liệu hữu ích giúp các em học sinh có được tài liệu học tập tốt nhất, từ đó giúp các bạn hiểu sâu sắc hơn về các tác phẩm và thu thập thêm nhiều ý tưởng mới khi viết văn, để có thể đạt kết quả cao trong các bài kiểm tra, bài thi đặc biệt là kì thi THPT Quốc gia. Quý thầy cô và các bạn hãy cùng tham khảo và tải mẫu tại đây.
Đề bài:
“Khi mọi người đang loay hoay chuẩn bị cho việc cưới gả con cái, đó là lúc nhà mình nên tỏ ra hạnh phúc nhất, hy vọng sinh con trai con gái để sau này có mặt trời sáng rạng ngời. Nhưng mình thì… Trên gương mặt cứng đờ của bà, dòng nước mắt lặng lẽ trượt xuống” (Vợ nhặt – Kim Lân)
“Đứa bé cho đến bây giờ vẫn chưa biết cười, giống như viên đạn bắn vào lòng người đàn ông, hiện giờ lại đang chạm vào tâm hồn người phụ nữ, khiến cho những giọt nước mắt rơi rơi” (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)
Diễn đạt cảm nhận về chi tiết “dòng nước mắt” trong hai câu trích trên.
Dàn ý chi tiết phản ánh cảm nhận về “dòng nước mắt”
I. Giới thiệu
– Giới thiệu về tác giả Kim Lân và tác phẩm ngắn Vợ nhặt, tác giả Nguyễn Minh Châu và tác phẩm ngắn Chiếc thuyền ngoài xa
+ Cả hai nhà văn đều phản ánh rõ ý thức nhân văn, nhân đạo trong sự nghiệp văn học của họ
+ Hai tác phẩm này tường thuật về lòng nhân ái, tình mẹ, và trong đó, việc miêu tả “dòng nước mắt” được sử dụng một cách tinh tế.
II. Nội dung chính
a) Cảm nhận về “dòng nước mắt” trong truyện Vợ nhặt
* Giới thiệu về cách diễn biến dẫn đến chi tiết quan trọng
– Trình bày hoàn cảnh khiến cho bà cụ Tứ – mẹ của nhân vật Tràng phải rơi nước mắt: sự kiện anh Tràng nhặt vợ, cùng với tâm trạng của bà cụ Tứ
* Phân tích và cảm nhận về chi tiết “dòng nước mắt”:
– Biểu hiện của nỗi đau và khổ đau: việc con trai cưới vợ vào ngày đói làm cho bà cả mừng rỡ và đau buồn đồng thời, lo lắng...
+ Những giọt nước mắt chảy ra hiếm hoi, bởi suốt cả cuộc đời, bà đã khô cạn nước mắt trong những tháng ngày khổ đau và gian khó...
+ “Kẽ mắt kèm nhèm” là hình ảnh thể hiện sự khổ đau và hạnh phúc của người phụ nữ già làng
– Biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng: yêu thương con cái sâu sắc
* Đánh giá:
– Giá trị nội dung: Dòng nước mắt làm nổi bật giá trị thực tế và giá trị nhân văn sâu sắc:
+ Thực tế: Phản ánh thời kỳ xã hội trước Cách mạng, trong thời kỳ đói 1945
+ Tinh thần nhân đạo: sự đồng cảm và lòng trắc ẩn; phản ánh sâu sắc vẻ đẹp tinh thần của người mẹ
– Nghệ thuật đặc sắc: chi tiết nhỏ nhưng mang ý nghĩa sâu sắc; miêu tả tâm trạng nhân vật một cách xuất sắc
b) Cảm nhận chi tiết “dòng nước mắt” trong Chiếc thuyền ngoài xa
* Giới thiệu diễn biến dẫn đến chi tiết
– Miêu tả hoàn cảnh khiến dòng nước mắt của người đàn bà hàng chài trào ra: câu chuyện về gia đình làng chài, trạng thái tâm lý của người đàn bà hàng chài
* Phân tích và cảm nhận về chi tiết “dòng nước mắt”:
– Là biểu hiện của nỗi đau khổ: cuộc sống nghèo đói, tình trạng bạo lực trong gia đình không có lối thoát, vấn đề của thằng con phạm vào tội ác ngoài vòng pháp luật, lo lắng về sự phát triển tâm hồn của con gặp trở ngại không thể giải quyết…
– Là biểu hiện của tình mẫu tử cao cả: lòng thương con như một gánh nặng, sự bất lực khi chứng kiến con phạm vào tội ác đã gây ra cảm giác như một cú sốc, như một cơn đau thấu đáo đến tận trái tim
* Đánh giá tổng quan:
– Giá trị của nội dung: Dòng nước mắt thể hiện sự hiện thực và tinh thần nhân đạo sâu sắc:
+ Thực tế: mô tả bối cảnh xã hội sau chiến tranh và trước thời kỳ Đổi mới 1986
+ Tình nhân ái: lòng trắc ẩn, kính trọng vẻ đẹp của tâm hồn người mẹ
– Tính chất nghệ thuật xuất sắc: chi tiết nhỏ nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc; phản ánh tâm trạng của nhân vật một cách sâu sắc
c) So sánh
* Điểm tương đồng
– Về nội dung:
+ Đều là những dòng lệ của phụ nữ, của người mẹ trong tình cảnh khó khăn và đau buồn
+ Đều là biểu tượng của lòng nhân ái, của tình mẫu tử, là những giọt nước mắt chứa đựng tình thương và hy sinh
+ Cả hai đều thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo trong tác phẩm: phản ánh xã hội ở các thời kỳ khác nhau; thể hiện lòng thương cảm đối với nỗi khổ của con người và trân trọng vẻ đẹp của tình yêu và lòng nhân từ.
– Về nghệ thuật: Cả hai tác giả đều sử dụng ngôn từ tinh tế, sâu sắc để mô tả tâm trạng nhân vật qua việc chọn lựa chi tiết đặc biệt
* Sự khác biệt
– Về nội dung: Mỗi nhân vật có hoàn cảnh riêng biệt, và nước mắt của họ cũng mang theo những cảm xúc đặc biệt
+ Dòng nước mắt của bà cụ Tứ liên quan đến việc anh cu Tràng 'nhặt' vợ; bà cảm thấy tiếc nuối, đau xót cho số phận của con và cảm thấy đáng thương cho chính bản thân. Tuy nhiên, phía trước bà là ánh sáng của niềm vui
+ Trong khi đó, dòng nước mắt của người phụ nữ hàng chài chứa đựng sau khi thằng Phác đánh bố để bảo vệ mẹ và trong hoàn cảnh khó khăn của gia đình. Người phụ nữ biển cả cảm thấy đau đớn, nhục nhã vì không thể che giấu nỗi khổ của gia đình, lo lắng cho con. Phía trước chị là một màu xám, một tương lai không rõ ràng
– Về nghệ thuật thể hiện: Kim Lân sử dụng cách diễn đạt trực tiếp, giản dị để miêu tả chi tiết dòng nước mắt, trong khi Nguyễn Minh Châu sử dụng hình ảnh và ví von để diễn tả. (0,5)
d) Giải thích
* Tại sao giống nhau? Cùng nhắm đến điểm chung:
+ Từ nỗi đau -> đề xuất giải pháp cách mạng
+ Từ vẻ đẹp tâm hồn -> tôn vinh vẻ đẹp truyền thống của phụ nữ Việt Nam -> hai nhà văn đều là những tác giả hiện thực và nhân đạo sâu sắc
* Tại sao khác biệt?
– Bối cảnh và triển vọng tương lai khác nhau do viết trong các bối cảnh khác nhau (Kim Lân viết từ quan điểm lạc quan sau chiến tranh thành công; Nguyễn Minh Châu viết từ quan điểm hiện tại nên không chắc chắn về tương lai)
– Quan điểm về phẩm chất của người mẹ của hai tác giả là khác biệt và không chồng chéo
III. Tổng kết
– Xác nhận ý nghĩa của dòng nước mắt của người mẹ – Xác nhận giá trị của tác phẩm và vị trí của tác giả trong văn học
Cảm nhận về chi tiết “dòng nước mắt”
Trong rừng cây u ám, những câu chuyện về cuộc sống của người nông dân, người mẹ vẫn luôn đầy ý nghĩa và sâu sắc. 'Vợ nhặt' của Kim Lân và 'Chiếc thuyền ngoài xa' của Nguyễn Minh Châu là hai ví dụ điển hình cho đề tài này. Mặc dù hai tác phẩm thuộc hai tác giả khác nhau, nhưng lại chứa đựng một điểm chung, đó là
“Mỗi khi nhìn thấy cô ấy, tôi không thể nào kìm được dòng nước mắt. Đó là lúc bà mẹ gả con gái đi, để lại tôi trong căn nhà trống vắng. Cảm giác ấy cứ tràn ngập, như là một đợt sóng lớn cuốn trôi tâm trí tôi” (Vợ nhặt – Kim Lân) và “Từ khi đứa bé chào đời, anh ấy chưa bao giờ cười. Như một hòn đá đâm vào tim tôi, và giờ đang làm ướt đẫm đôi mắt đầy nước mắt” (Chiếc thuyền ngoài xa – Nguyễn Minh Châu)
Cả hai tác giả đều thể hiện tinh thần nhân đạo, lòng nhân ái, điều này cũng phản ánh qua tác phẩm của họ. Cả hai tác phẩm đều mô tả sâu sắc về tình thương con người và tình mẫu tử, và việc sử dụng chi tiết 'dòng nước mắt' là một phương tiện hiệu quả để thể hiện điều đó.
Trong 'Vợ nhặt', Kim Lân kể về cuộc sống, số phận của những người nông dân nghèo trong thời kỳ cách mạng. Bà cụ Tứ là một người mẹ đơn thân, sống trong cảnh đói khổ vô cùng. Câu chuyện của bà cũng là câu chuyện của nhiều gia đình khác trong thời kỳ đó, khi mà đói khổ và nghèo đói là điều thường thấy. Dù vậy, dưới hoàn cảnh khó khăn ấy, con trai của bà đã mang về một người vợ. Ban đầu, bà ngạc nhiên và lo lắng. Nhưng khi con trai giới thiệu: “Đây là vợ tôi, từ nay sẽ ở với tôi”, bà hiểu ra nhiều điều. Trong tâm trí già nua của bà, dòng nước mắt không thể ngăn được việc rơi xuống.
Tác giả đã mô tả dòng nước mắt đó như một dấu hiệu của nỗi đau, sự cô đơn. Bà cụ Tứ, qua nhiều năm tháng gian khổ, dường như đã khô rồi nước mắt. Như Nguyễn Khuyến đã viết: “Tuổi già như hạt lệ, cứ rơi lấp lánh như sương sớm” hoặc Nam Cao khi nói về nước mắt của Lão Hạc: “Những vệt nhăn chất đầy lẫn nhau, nước mắt chảy ra”. Những cảm xúc, những nỗi đau trong cuộc sống đã làm cho bà cụ Tứ cảm thấy mình như một thân hình khô héo, cảm xúc u buồn không thể diễn tả. Kim Lân đã khắc họa bức tranh về bà cụ Tứ qua chi tiết “kẽ mắt kèm nhèm” – một tấm bức chân dung của người mẹ già nua đầy bi thương. Dòng nước mắt của bà cụ Tứ không chỉ là biểu hiện của nỗi đau, sự cô đơn mà còn là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng, sự lo lắng và hy vọng của người mẹ. Có thể nói, chi tiết “dòng nước mắt” đã thể hiện rõ giá trị nhân văn và giá trị nghệ thuật trong tác phẩm.
Tại sao tác phẩm của Nguyễn Minh Châu lại chứa đựng 'Dòng nước mắt'? Chiếc thuyền ngoài xa là một tác phẩm phản ánh cuộc sống của người dân sau cách mạng, một thời kỳ đầy khó khăn. Phùng, một người nghệ sĩ luôn tìm kiếm cái đẹp, bất ngờ phát hiện ra chiếc thuyền mơ hồ trên sông. Nhưng anh không biết rằng, sau sự đẹp đó là bi kịch gia đình. Người phụ nữ hàng chài hàng ngày phải chịu đựng những cú đòn của chồng, áp lực mưu sinh nuôi sống gia đình đông con trong bần cùng. Và rồi, con trai của cô đã chống lại cha mình để bảo vệ mẹ, nhận lấy nỗi đau nhưng vẫn kiên định. Nếu 'Dòng nước mắt' của bà cụ Tứ là biểu hiện của nỗi đau, thương tích, thì 'Dòng nước mắt' của người phụ nữ hàng chài là sự đau đớn vì hoàn cảnh gia đình bế tắc.
Tác phẩm của Nguyễn Minh Châu thể hiện sự nhân đạo, cảm thông với số phận của người phụ nữ hàng chài và biết bao người phụ nữ khác trong xã hội hiện đại. Ông cũng tôn trọng, ngợi ca tấm lòng của người mẹ. Trong nỗi đau, người mẹ vẫn kiên nhẫn chịu đựng để chồng giải tỏa áp lực và tiếp tục chăm sóc gia đình.
Cả hai tác phẩm đều thể hiện sự đau khổ và lòng nhân ái của người phụ nữ trong hoàn cảnh khó khăn. 'Dòng nước mắt' là biểu hiện của tình mẫu tử thiêng liêng và mang đến cho người đọc cái nhìn sâu sắc vào nội tâm nhân vật, đồng thời phản ánh hiện thực xã hội và giá trị nhân đạo của tác phẩm.
Mỗi nhân vật có hoàn cảnh riêng, và dòng nước mắt cũng chứa đựng nỗi riêng. 'Dòng nước mắt' của bà cụ Tứ liên quan đến việc con trai nhặt được vợ, mặc dù bà cảm thấy xót xa và lo lắng, nhưng trước mắt là ánh sáng hạnh phúc. Trong khi đó, 'dòng nước mắt' của người đàn bà hàng chài phản ánh sự việc thằng Phác đánh bố để bảo vệ mẹ, đồng thời khắc họa hoàn cảnh éo le, khó khăn của gia đình chị trước mắt nghệ sĩ Phùng.
Kim Lân và Nguyễn Minh Châu cùng nhấn mạnh vào giải pháp cách mạng từ nỗi đau của nhân vật và ca ngợi vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Tuy nhiên, các tác phẩm được tạo ra trong bối cảnh và tương lai khác nhau. Kim Lân viết với tinh thần lạc quan sau cách mạng thành công, trong khi Nguyễn Minh Châu nhìn nhận từ hiện tại không chắc chắn về tương lai. Phong cách của mỗi tác giả cũng có sự khác biệt rõ rệt, tạo nên ấn tượng riêng cho độc giả.
Chi tiết “dòng nước mắt” trong Vợ nhặt của Kim Lân và Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu đều thành công về nội dung và nghệ thuật, mang đến những trải nghiệm đặc biệt cho độc giả, mời gọi họ đến với văn học và nhận thức về các giá trị nhân văn.
