Bài thơ Lượm của Tố Hữu sẽ được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 6.
Mytour sẽ cung cấp Bài văn mẫu lớp 6: Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu để các bạn tham khảo.
Dàn ý phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu
I. Mở đầu
- Trong số những bài thơ viết về đề tài thiếu nhi, bài “Lượm” của nhà thơ Tố Hữu được xem là một trong những tác phẩm xuất sắc. Tác phẩm này được sáng tác vào năm 1949, trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
- Bài thơ “Lượm” để lại trong lòng em những ấn tượng sâu sắc. Hình ảnh nhân vật Lượm đã làm rung động lòng người bởi tính hồn nhiên, ngây thơ và lòng hy sinh anh dũng trong việc chuyển thư “thượng khẩn”.
II. Nội dung chính
1. Lượm là cậu bé hồn nhiên, ngây thơ và đáng yêu
- Lượm có dáng vẻ bé nhỏ, luôn đội chiếc mũ ca lô lệch trên đầu. Bé nhỏ nhưng rất nhanh nhẹn và hoạt bát. Cụm từ “cái chân thoăn thoắt” đã thể hiện phần nào sự nhanh nhẹn của cậu bé.
Trước đôi mắt em, hình ảnh của Lượm hiện lên đáng yêu và hóm hỉnh:
“Đôi chân nho nhỏ
Vung vẩy bước chân
Đầu óc tinh nghịch
Vui vẻ hết lời.
Điệu nhảy lệch lạc
Âm thanh vang lên
Như chim chích chòe
Bay trên bức tranh vàng”
- Cụm từ như “nho nhỏ”, “vui vẻ” và các từ gợi tả như “vung vẩy”, “tinh nghịch” kết hợp với từ “đôi” tạo ra hình ảnh rất dễ thương và sôi nổi. Chúng giúp tạo nên một bức tranh về Lượm nhỏ xinh và hoạt bát vô cùng độc đáo.
- Sự trong sáng, ngây thơ của Lượm thể hiện rõ qua niềm vui khi được giao nhiệm vụ liên lạc. Cuộc trò chuyện giữa Lượm và tác giả cho thấy Lượm rất hạnh phúc khi trở thành một người lính nhỏ:
“Cháu ra liên lạc
Vui như đi chơi
Ở trại Mang Cá
Thích hơn cả ở nhà
Cháu tươi cười toe toét
Má ửng hồng
Chúc tạm biệt
Cháu đi xa dần”
- Bằng cách diễn đạt trực tiếp cảm xúc với những từ như “vui”, “thích”, “cười”, 'má ửng hồng”..., tác giả nhấn mạnh lần nữa rằng việc tham gia vào cuộc chiến chống kẻ thù, bảo vệ đất nước là niềm vui của thế hệ trẻ Việt Nam.
2. Lượm là một người có tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì nhiệm vụ được giao
- Lượm thật sự can đảm khi thực hiện nhiệm vụ:
“Chạy qua trận chiến
Đạn rơi reo hò
Thư quan trọng
Không sợ gì
- Để đảm bảo thư “quan trọng” được gửi đi nhanh chóng, Lượm không quan tâm đến nguy hiểm. - Từ “không sợ gì” thể hiện rõ ý chí quyết định của người liên lạc nhỏ.
- Một hình ảnh đẹp về chiếc mũ ca lô nhấp nhô trên cánh đồng lúa đang trổ bông:
- Cảnh đẹp của cánh đồng lúa trổ bông và chiếc mũ ca lô của Lượm nhấp nhô trên đó:
- Tuy nhiên, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê trong quá trình mang thư “quan trọng”:
“Bất ngờ lóe sáng đỏ
Chào tạm biệt, Lượm ơi!
Anh em đồng đội nhỏ
Một hàng mẫu tươi
- Lời thơ đầy nghẹn ngào vì cảm xúc trước sự hy sinh của Lượm. Lượm ngã xuống nhưng tinh thần vẫn bay trên cánh đồng lúa thơm mùi sữa:
“Nằm giữa đám lúa
Nắm chặt bông hoa
Lúa thơm bốc hương
Hồn vẫn bay giữa đồng
- Đây là một khúc thơ xuất sắc nhất về sự hy sinh của những chiến sĩ. Hương thơm của cánh đồng lúa bao bọc, che chở hồn của những người lính trẻ tuổi. Không gian nhẹ nhàng, thiêng liêng với cảm giác thoải mái của cánh đồng quê, vị thơm dịu của mùi sữa khi lúa trổ bông... Tất cả ôm trọn Lượm, đưa anh trở về với quê hương.
3. Kết thúc
- Bằng cách mô tả tinh tế nhân vật kết hợp với diễn đạt cảm xúc, tác giả đã thành công trong việc vẽ nên hình ảnh của Lượm. Lượm là một người đầy hồn nhiên, ngây thơ nhưng đồng thời rất can đảm. Anh đã hy sinh mình khi tham gia vào công việc liên lạc. Anh là tấm gương sáng rạng ngời mà chúng tôi đều ngưỡng mộ và học tập.
- Dù tác phẩm đã kết thúc, nhưng hình ảnh của Lượm mãi mãi ghi sâu trong trái tim của tôi. Tôi yêu mến và ngưỡng mộ người anh hùng trẻ tuổi đã hy sinh vì đất nước.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu số 1
Tố Hữu là một nhà thơ nổi tiếng với tư tưởng Cách mạng. Trong số các tác phẩm nổi tiếng của ông, không thể không kể đến bài thơ Lượm.
Tác phẩm này được sáng tác vào năm 1949 và được in trong tập thơ Việt Bắc. Trong phần mở đầu, tác giả miêu tả hình ảnh của Lượm với những đặc điểm về ngoại hình. Anh ấy có dáng vẻ nhỏ bé nhưng rất hoạt bát. Lượm đội chiếc mũ ca lô và đeo cái xắc nhỏ trên vai:
“Bé nhỏ xinh xắn
Đôi chân nhẹ nhàng
Tư thế hào hứng
Đầu cao tự tin
Đội chiếc mũ ca lô
Hát vang những bài ca
Như chim chích đùa giỡn
Bay trên đường phố”
Tố Hữu sử dụng những từ như “nhẹ nhàng”, “tự tin” để tạo nên bức tranh về sự hoạt bát, nhanh nhẹn của Lượm.
Tiếp theo, Lượm cũng là một cậu bé đầy hồn nhiên. Anh ấy tỏ ra rất hạnh phúc khi tham gia vào công việc liên lạc. Điều này được thể hiện qua cuộc trò chuyện giữa Lượm và nhân vật “chú”. Lượm rất vui sướng khi trở thành một chiến sĩ nhỏ:
“Cháu ra liên lạc
Vui như đi chơi
Ở trại Mang Cá
Thích hơn ở nhà
Cười tươi hết cả miệng
Má ửng hồng nồng nàn
Chào tạm biệt, đồng đội
Bước ra xa dần”
Các từ như “vui”, “thích” cùng với hành động “cười hết miệng”, “má đỏ” khẳng định rằng việc tham gia vào cuộc chiến chống kẻ thù bảo vệ đất nước là niềm vui của thế hệ trẻ Việt Nam. Lượm chỉ là một trong số rất nhiều bạn nhỏ tham gia vào cách mạng.
Bên cạnh đó, Lượm cũng là một cậu bé can đảm, sẵn sàng hi sinh vì nhiệm vụ được giao:
“Chạy vượt qua mặt trận
Đạn rơi rào rào
Thư đề Thượng khẩn
Không sợ gì hiểm nghèo”
Cậu quyết tâm mang lá thư đề “Thượng khẩn” giao tới tay người nhận. Dù đường đi nguy hiểm, với hình ảnh “đạn rơi rào rào” đáng sợ. Nhưng Lượm vẫn kiên định, can đảm. Từ “không sợ gì” thể hiện ý chí chiến đấu của người liên lạc nhỏ. Hình ảnh chiếc mũ ca lô nhấp nhô trên cánh đồng lúa đang trổ bông:
“Con đường quê vắng vẻ
Cánh lúa trổ bông đồng đều
Bé trai đội chiếc mũ ca lô
Nhảy nhót trên đồng cỏ”
Một cậu bé đi giữa cánh đồng quê vắng vẻ, một mình nhưng không sợ hãi và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ. Nhưng rồi, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê trong khi đang làm nhiệm vụ đưa thư “Thượng khẩn”:
“Bỗng lòe sáng đỏ
Đã đến lúc, Lượm ơi!
Bạn đồng đội nhỏ bé
Một hàng mẫu tươi thắm”
Giọng thơ không còn hào hứng, vui vẻ mà trở nên xót xa, nghẹn ngào hơn. Lượm đã hy sinh trên đường thực hiện nhiệm vụ. Hình ảnh cậu bé nằm giữa cánh đồng lúa gây sâu sắc ấn tượng:
“Cháu nằm trên cánh đồng lúa
Tay nắm chặt bông hoa
Mùi sữa thơm phảng phất
Hồn vẫn bay giữa cánh đồng”
Cánh đồng lúa bao phủ, ôm trọn hồn của chiến sĩ trẻ tuổi. Mùi thơm của lúa mang hương vị của sữa mẹ, ngọt ngào và ấm áp.
Bài thơ “Lượm” đã thành công trong việc mô tả hình ảnh của cậu bé liên lạc một cách rất chân thực. Tố Hữu thực sự là một trong những nhà thơ Cách mạng đáng chú ý nhất trong văn học Việt Nam.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu 2
Tố Hữu được biết đến như một nhà thơ cách mạng nổi tiếng. Trong bài thơ Lượm, ông miêu tả về một chiến sĩ liên lạc nhỏ tuổi - Lượm - với sự hồn nhiên, vui tươi cùng với lòng dũng cảm, quyết tâm.
Bài thơ mở đầu bằng việc giới thiệu cuộc gặp gỡ giữa Lượm và một người chiến sĩ ở Hàng Bè trong thời gian thực dân Pháp tái chiếm Huế. Trong thời kỳ chiến tranh, Lượm tham gia vào cuộc cách mạng với vai trò là một chiến sĩ liên lạc. Hình ảnh của Lượm hiện ra với dáng người nhỏ bé, nhanh nhẹn. Cùng với đó là chiếc xắc đeo trên vai để đựng thư, chiếc mũ ca lô đội lệch trên đầu. Sự hồn nhiên, ngây thơ được thể hiện qua việc huýt sáo, chạy nhảy trên cánh đồng:
“Chú bé nhỏ nhắn
Đôi mắt sáng long lanh
Bước chân nhẹ nhàng
Và đầu luôn tự tin”
Ca lô trên vai
Hót vang tiếng sáo reo
Như chim hót líu lo
Bay trên con đường vàng…”
Từ ngữ như “nhỏ nhắn”, “xinh xắn”, “nhẹ nhàng”, “tự tin” cùng với việc sử dụng từ “cái” đã tạo nên bức tranh về hình ảnh của Lượm, nhấn mạnh tính nhẹ nhàng và nhanh nhẹn của cậu.
Không chỉ miêu tả về ngoại hình, tác giả còn nhấn mạnh vào tính cách của Lượm. Làm liên lạc mang lại niềm vui cho cậu, như lời cậu nói với người chiến sĩ:
“Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú ạ
Ở đồn Mang Cá
Hơn cả ở nhà ”
“Cháu cười toe toét
Má ửng hồng rực rỡ
Thôi tạm biệt đồng chí
Cháu đi xa dần”
Các từ ngữ như “vui”, “thích” và các hành động như “cười toe toét”, “má ửng hồng” đã tường thuật chân thực cảm xúc hạnh phúc, niềm vui của Lượm khi tham gia cuộc cách mạng.
Mặc dù còn nhỏ tuổi, nhưng Lượm lại tỏ ra dũng cảm và quả cảm. Cậu sẵn lòng hy sinh cho nhiệm vụ. Khi được giao nhiệm vụ gửi lá thư đề “thượng khẩn”, Lượm đã không ngần ngại khó khăn, nguy hiểm để hoàn thành. Trên chiến trường, mọi thứ trở nên khắc nghiệt:
“Chạy qua mặt trận
Đạn nổ vang vọi
Lá thư đề Thượng khẩn
Sợ chi gặp nguy hiểm”
Lá thư đề “Thượng khẩn” cần phải nhanh chóng đến tay người nhận. Vì vậy, Lượm không ngần ngại nguy hiểm để giao lá thư. Cách diễn đạt “sợ chi” thể hiện tinh thần chủ động của người chiến sĩ nhỏ, cậu sẵn lòng đối mặt với nguy hiểm mà không hề sợ hãi. Hình ảnh chiếc mũ ca lô nhấp nhô trên cánh đồng lúa đang làm đòng:
“Đường quê êm đềm
Lúa xanh mướt mát
Chú bé ca lô
Nhảy múa giữa cánh đồng”
Trước đó tràn đầy niềm vui, nhưng ở những dòng thơ cuối, sự hy sinh của Lượm lại hiện lên đầy ám ảnh, đau thương:
“Bỗng lòe lên đóm đỏ
Lượm ơi, hãy nhớ!
Em nhỏ, nhưng anh cao
Sống mãi hồn đẹp như hoa
…
“Cháu nằm giữa lúa cày
Tay vẫn kềm chặt bông
Hương lúa thơm ngào ngạt
Hồn bay giữa đồng êm đềm”
Hương thơm của cánh đồng lúa ôm trọn, ôn nhu bao bọc hồn người chiến sĩ tuổi thiếu niên. Không gian yên bình, thiêng liêng với sự thoải mái của cánh đồng quê, có vị thơm đặc trưng của sữa tươi khi lúa trổ đòng. Lượm đã về với vùng quê thân thương, và sự hy sinh của em không phải là vô ích mà đáng tự hào.
Với nghệ thuật mô tả nhân vật kết hợp với diễn đạt cảm xúc, tác giả đã thành công trong việc khắc họa nhân vật Lượm. Bài thơ về Lượm của Tố Hữu là một trong những tác phẩm đầy cảm xúc.
Phân tích bài thơ về Lượm của Tố Hữu - Mẫu 3
Tác giả đã tạo dựng hình ảnh của nhân vật Lượm rất sinh động. Đó là một cậu bé với tinh thần hồn nhiên, vô tư nhưng lại rất dũng cảm trước nguy hiểm. Với ý nghĩa cao cả về việc bảo vệ tổ quốc, Lượm đã vượt qua mọi khó khăn, nguy hiểm để góp phần vào công cuộc giải phóng dân tộc.
Hình ảnh của nhân vật Lượm được tạo dựng một cách sống động, khiến người đọc có cảm giác như nhân vật đó đang tồn tại, từ trang phục, dáng đi, đến cử chỉ, lời nói:
“Chú bé nhỏ xíu
Cái xắc trên vai
Đôi chân nhí nhảnh
Đầu bảnh bao phấn”
Thông qua việc miêu tả của tác giả, chúng ta cảm nhận được sự hồn nhiên, niềm vui trong tâm hồn của Lượm, phản ánh đúng bản chất tuổi thơ của em. Mặc dù còn nhỏ tuổi, nhưng Lượm đã làm công việc phi thường mà không phải người lớn nào cũng có thể làm được. Việc đi liên lạc mạo hiểm và khó khăn đối với người lớn nhưng với Lượm, đó chỉ là một chuyến đi vui vẻ và thú vị.
“- Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà!”
Niềm vui lớn nhất có thể chia sẻ ở thời điểm này là niềm vui của con cá khi tung tăng từ suối ra sông, từ sông ra biển. Lượm không chỉ là con của gia đình mình mà còn là con của cả quê hương, con của hàng triệu gia đình Việt Nam. Lời thơ không đi vào phân tích mà chỉ đơn giản là sự kể lại của Lượm, cách diễn đạt như vậy cũng chứng tỏ tính hồn nhiên, phù hợp với tuổi nhỏ. Cũng giống như lòng mong muốn trưởng thành, tập làm người lớn mà Lượm thể hiện bằng sự phấn khích bên trong không thể giấu diếm được.
“Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
- Thôi chào đồng chí!
Cháu đi xa dần…”
Việc sử dụng cách gọi là “đồng chí” thể hiện rằng Lượm đang làm nhiệm vụ của một chiến sĩ cách mạng. Và người đồng chí kia chỉ là bạn đồng đội trong cuộc chiến của mình, hai từ 'đồng chí' khiến lòng người nhấp nhổm, xúc động. Đó là ngôn ngữ, là tiếng kêu vang khi người ta bước vào hàng ngũ. Một thế giới mới mở ra, dù còn đọng lại dấu vết của tuổi thơ (cười híp mí, má đỏ bồ quân). Với nhà thơ, những kỷ niệm đó là thứ không thể nào quên, quên đi tuổi thiếu niên của dân tộc Việt Nam độc lập, quên đi đứa cháu đáng tự hào và đáng yêu như thế? Trong bộ sưu tập của nhà thơ, hình ảnh bé Lượm là một nguồn động viên lớn, có vị trí không thể thay thế được.
Sự ngây thơ nhí nhảnh, lòng dũng cảm kiên cường của Lượm không thể tránh khỏi bom đạn của kẻ thù. Chiến tranh đã không phân biệt ai, kể cả những đứa trẻ chưa kịp trưởng thành. Lượm tự nguyện tham gia cuộc sống chiến đấu và sẵn lòng hy sinh. Hình ảnh đó đã trở thành biểu tượng bất diệt. Đoạn thơ về cái chết anh dũng của Lượm bắt đầu từ câu: “Ra thế/Lượm ơi!”. Một câu thơ đơn giản nhưng có tính nhất quán, cao trào và đột biến. Tự sự là mạch chính, còn mạch chìm là cảm xúc của nhà thơ. Nó cao trào vì là biểu hiện cực điểm của cảm xúc. Còn đột biến vì từ tình yêu thương, phấn khích chuyển sang đau đớn, rụng rời. Câu thơ tự nó chia ra thành hai nhịp, đánh dấu sự chia lìa với những khoảnh khắc đau buồn. “Ra thế” là lời nói về sự hy sinh của Lượm, còn “Lượm ơi!” là tiếng khóc thầm thì nức nở. Từ cảm xúc này, câu chuyện trong kênh “tin nhà” được kể lại, nhưng trong tưởng tượng của nhà thơ:
“Một hôm nào đó
Như bao hôm nào
Chú đồng chí nhỏ
Bỏ thư vào bao…”
Nhà thơ chọn từ “chú đồng chí nhỏ” để thay thế cho các đại từ cá nhân. Điều này tôn trọng hành động và sự hy sinh của Lượm. Tư cách của người kể chuyện thay đổi khi anh ta như là một phần của nhân vật, nhưng cũng giữ khoảng cách để đảm bảo tính khách quan trong việc kể chuyện:
“Vụt qua mặt trận
Đạn bay vèo vào
Thư đề “Thượng khẩn”
Sợ chi hiểm nghèo”
Dù biết rằng việc ra đi vào lúc này rất nguy hiểm, nhưng Lượm vẫn mạnh mẽ và kiên cường trước bom đạn của kẻ thù. Lượm đã đối mặt với cái chết mà không hề nghĩ đến nó. Vì nhiệm vụ, Lượm đã vượt qua mọi thách thức. Tác giả đã sống trong vai trò của nhân vật của mình. Sau đó, ông quay trở lại vị trí của một người quan sát:
“Đường quê vắng vẻ
Lúa trổ đòng đòng
Ca lô chú bé
Nhấp nhô trên đồng”
Chính bản chất biểu cảm trữ tình trong thơ tự sự tỏa ra một cách riêng biệt. Điều đó làm cho người đọc cảm thấy lo lắng và xúc động. Kẻ thù (hay cái chết) thì tàn bạo, độc ác, trong khi chú bé của chúng ta trong trẻo, hồn nhiên. Khi cái chết đột ngột đến, nó làm chúng ta cảm thấy xót xa. Giọng điệu truyền đạt không còn là dạng thông thường. Thay vào đó là một tiếng kêu thảng thốt vang lên. “Thôi rồi! Lượm ơi!”.
Đoạn thơ thứ ba bắt đầu với một câu thơ đặc biệt: “Lượm ơi, còn không?”. Đó là lời gọi, lòng tiếc thương và khâm phục trước sự hy sinh của Lượm. Lượm sẽ không bao giờ mất đi trong sự mến yêu, nhớ nhung. Lượm sẽ mãi sống trong lòng đồng chí, đồng bào. Cấu trúc trùng lặp (hai khổ thơ sau lặp lại hai khổ thơ đầu) như một tiếng vang bất diệt. Nó vừa là câu hỏi, vừa là những lời đáp. Sự đồng điệu trong bài thơ này dễ tạo nên sự đồng cảm, chia sẻ ở người đọc.
Về mặt nghệ thuật, Tố Hữu đã tạo ra một cầu nối với độc giả trẻ bằng thể thơ bốn chữ thật trong sáng, hồn nhiên như lời kể của bà dành cho cháu, của mẹ dành cho con. Cách kể cũng không một chiều, đơn điệu. Mặc dù vẫn sử dụng cấu trúc thẳng, lấy trục thời gian làm điểm tựa, nhưng lúc trực tiếp (đoạn một), lúc gián tiếp (đoạn hai), kết hợp giữa miêu tả (đoạn một, đoạn hai) và độc thoại (đoạn ba). Sự sống động của bài thơ còn thể hiện ở những khoảnh khắc im lặng như những nốt nhạc trên dòng chảy tâm trạng. Các đoạn thơ đặc biệt như “Ra thế - Lượm ơi!” hoặc “Lượm ơi, còn không?” là cơ hội giao tiếp (giữa nhà thơ và độc giả, giữa nhà thơ và nhân vật), cũng là cơ hội cho tác giả thể hiện tâm trạng. Một điều không thể không nhấn mạnh là tác giả đặt nhân vật anh hùng nhỏ tuổi vào bối cảnh thiên nhiên, một thiên nhiên tươi mới, trẻ trung, ngọt ngào rất quen thuộc. Với Lượm, thiên nhiên như một phần của cuộc sống. Đối với Lượm, trở về với thiên nhiên cũng giống như cá trở lại với nước. Sự gắn bó giữa “Lượm” và cánh đồng quê phản ánh một tình mẫu tử thân thiết, đặc biệt, có một sự trong sáng và bản năng. Đó là nơi Lượm ra đi (đi chiến đấu), cũng là nơi anh trở về (khi hy sinh):
“Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng…”
Hình ảnh của Lượm trong thơ Tố Hữu thật đáng tự hào. Lượm đã cho thấy trong cuộc kháng chiến gay gắt của dân tộc, toàn bộ dân tộc ta đã đứng lên để chiến đấu, ngay cả những người trẻ tuổi cũng có thể đóng góp vào chiến thắng của dân tộc. Thật đáng tự hào với những người con dũng cảm đó. Thế hệ trẻ chúng ta được sống trong một xã hội hòa bình. Xã hội mà cha ông ta đã đánh đổi bằng xương máu để chúng ta có được, và chúng ta phải sống sao cho xứng đáng với công lao ấy.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu 4
Bài thơ “Lượm” được viết trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Đây là giai đoạn cách mạng gặp nhiều khó khăn, và với tình yêu quê hương đất nước, cậu bé đã theo người chú của mình để thực hiện nhiệm vụ cao cả đó cho Tổ quốc.
Mặc dù có vóc dáng nhỏ nhắn, nhưng cậu bé rất linh hoạt và nhanh nhẹn. Tác giả đã miêu tả một cách rất tổng quát hình ảnh của chú bé với dáng đi, cử chỉ và lời nói, là hình ảnh của một người trẻ trung yêu đời.
“Chú bé loắt choắt,
Cái xắc xinh xinh,
Cái chân thoăn thoắt,
Cái đầu nghênh nghênh”
Ở tuổi mười, mười một, độ tuổi còn trẻ và đang trong vòng tay yêu thương của gia đình, nhưng cậu bé đã đảm nhận một công việc nguy hiểm và khó khăn mà người lớn cũng không dám làm. Trái với suy nghĩ của mọi người, đối với cậu, đi làm nhiệm vụ như một cuộc chơi vui vẻ. Mặc dù mặc bộ đồ bẩn của đội, nhưng túi của cậu luôn đầy thư từ của các chiến sĩ để liên lạc với nhau. Đặc biệt, đôi mắt tròn lớn của cậu khiến cho sự hồn nhiên và yêu đời của cậu trở nên rõ ràng hơn khi cười. Điều này chỉ ra rằng cậu bé yêu quê hương, yêu đất nước và luôn mang trong mình sự yêu đời và yêu thiên nhiên khi thực hiện nhiệm vụ của mình.
“Cháu đi liên lạc,
Vui lắm chú à.
Ở đồn Mang Cá,
Thích hơn ở nhà!”
Thú vui của cậu được thể hiện thông qua những cuộc trò chuyện với chú. Dường như cậu chỉ muốn khám phá, chinh phục những cảnh đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, không muốn ngồi yên một chỗ. Điều này cho thấy cậu là một người ham chơi và yêu thiên nhiên. Tuy nhiên, dù ham chơi nhưng cậu không bao giờ quên nhiệm vụ của mình là mang tin tức đến cho cách mạng.
“Cháu cười híp mí,
Má đỏ bồ quân:
- Thôi, chào đồng chí!
Cháu đi xa dần”
Với những hình ảnh đẹp, tác giả đã mô tả hình ảnh của cậu bé giao liên trẻ trung và đầy ước mơ một cách rất sinh động. Dù có sự hồn nhiên và vô tư của tuổi thơ, nhưng cậu cũng không thể tránh khỏi sự ác liệt của chiến tranh, nhưng sự truy đuổi từ kẻ thù.
“Một ngày nọ,
Giống như mọi ngày,
Cháu nhỏ của chú,
Gửi thư vào bao,
Chạy qua mặt trận,
Đạn vẫn rít rít,
Thư ghi “Thượng khẩn”,
Lo lắng điều gì vậy”
Dù kẻ thù truy đuổi, cậu bé vẫn không sợ hãi và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ như thường lệ. Dù biết rằng việc giao liên lần này có thể đối mặt với nhiều nguy hiểm, cậu vẫn quyết tâm tiến lên. Sự can đảm và quyết tâm đó đã giúp cậu đối diện với sự chết, ngay giữa cánh đồng.
“Cháu nằm giữa cánh đồng lúa,
Bàn tay nắm chặt bông lúa,
Hương thơm của lúa như sữa,
Hồn bay giữa không gian rộng lớn”
Cái chết của cậu bé được tác giả mô tả trong một cánh đồng thơm mùi sữa, cho thấy cậu bé vẫn còn quá trẻ để ra đi như vậy. Sự ra đi của cậu bé hòa mình với thiên nhiên, tâm hồn cậu bé hòa quện với không gian xanh biếc. Cậu bé như một hơi thở trong lành của đời sống.
“Lượm ơi, còn đó chứ?”
Câu thơ này thể hiện sự ân hận và tiếc nuối của tác giả về sự ra đi của cậu bé Lượm. Một đứa trẻ tinh nghịch, trong sáng đã hy sinh cho cuộc sống một ý nghĩa sâu sắc, đặc biệt là đối với cuộc cách mạng của chúng ta. Sự hi sinh của cậu bé là một phần không thể thiếu trong cuộc sống.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu 5
Bài thơ “Lượm” của Tố Hữu tường thuật về một chàng trai trẻ, ngây thơ và dũng cảm đối mặt với kẻ thù. “Lượm” đã vượt qua nguy hiểm của bom đạn, cống hiến sức lực để bảo vệ tổ quốc.
Những câu thơ đầu tiên tái hiện một hình ảnh vô cùng đáng yêu và tươi sáng của một đứa trẻ đang tung tăng trên con đường dài:
“Cậu bé kháng khuẩn
Đôi chân siêu nhẹ
Đầu óc rục rịch
Điệu cười ngập tràn”
Tính cách tươi sáng, hồn nhiên của nhân vật do Tố Hữu mô tả rất chân thực, giống hệt một đứa trẻ, tuổi đời như Lượm. Thế nhưng, những hành động của cậu bé “Lượm” ở tuổi này, đôi khi thậm chí còn khó khăn đối với một người trưởng thành mạnh mẽ.
Lượm dường như coi việc liên lạc như một chuyến dã ngoại thú vị:
“Cháu đi giao tiếp
Vui phết chú à
Tại điểm Giao Tiếp Cá
Hạnh phúc hơn chốn ở nhà!”
Tinh thần can đảm, kiên trì vượt trội của thành viên trẻ tuổi. Cậu bé còn mang một chút hồn nhiên, sự hài hước khi thực hiện nhiệm vụ.
“Cười toe toét
Má ửng hồng
Đồng chí ơi, tạm biệt
Em đi rồi”
Với những hình ảnh tươi đẹp, tác giả mô tả rõ hình ảnh một cậu bé đẹp trai và đầy những ước mơ. Sự can đảm của cậu bé cũng không tránh khỏi sự theo dõi của kẻ thù:
“Một ngày nào đó
Giống như mọi ngày khác
Anh đồng chí nhỏ
Gửi thư vào bao
Chạy qua chiến tuyến,
Đạn vẫn rơi rất gần
Thư mang tiêu đề “Quan trọng”
Lo lắng gì về hiểm nguy”
Dưới sự truy đuổi của kẻ thù, cậu bé không ngại khó khăn, nguy hiểm để hoàn thành nhiệm vụ của mình. Với tinh thần can đảm ấy, cậu đã vô tình bị trúng đạn, chết thảm giữa cánh đồng:
“Nằm dưới cánh đồng lúa
Bàn tay nắm chặt từng bông lúa
Hương thơm của lúa sữa
Hồn mình bay giữa cánh đồng”
Cái chết của cậu bé được tác giả miêu tả giữa cánh đồng thơm mùi hoa sữa. Một cậu bé từng nô đùa, chạy nhảy trên đồng, giờ đã ra đi mãi mãi. Cậu bé nằm giữa cánh đồng, bàn tay vẫn nắm chặt từng bông lúa như thể hiện tình yêu với quê hương, đất nước không bao giờ rời xa. Tâm hồn cậu hòa mình vào thiên nhiên, sự ra đi bình yên của cậu là âm thanh thơm ngát cho cuộc sống - tâm hồn trong sạch.
“Lượm ơi, còn nhớ không?”
Câu thơ là sự tiếc nuối, đau buồn của thời gian dành hết tình yêu thương cho cậu bé. Hình ảnh của cậu bé sẽ mãi sống trong lòng mỗi người - một cậu bé nhanh nhẹn, hi sinh tuổi trẻ cho cách mạng dân tộc Việt Nam.
Lượm - hình ảnh ghi sâu trong tâm trí của mỗi người con dân Việt Nam. Dù tuổi còn rất nhỏ, nhưng cậu bé thật gan dạ, kiên cường. Đó là một tấm gương sáng, để lại mùi thơm cho cuộc sống mãi mãi được ca tụng.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu 6
Nhà thơ Tố Hữu là biểu tượng của thơ ca cách mạng Việt Nam. Ông thường tập trung vào việc miêu tả cuộc sống của quần chúng ở mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi. Trong số đó, có không ít bài thơ về những đứa trẻ trong sáng, dũng cảm, kiên cường như Lượm.
Bài thơ này kể về Lượm, một cậu bé làm nghề đưa thư. Lượm có tính cách ngây thơ, hồn nhiên, nhưng lại rất dũng cảm, kiên cường. Bắt đầu bằng cuộc gặp gỡ giữa cậu và một người lính trong thời gian làm nhiệm vụ: “Tình cờ chú cháu/Gặp nhau Hàng Bè”. Lượm được mô tả rất sinh động, vui vẻ, yêu đời từ ngoại hình đến cử chỉ. Tác giả dùng những từ mô tả tinh tế như loắt choắt, chân thoăn thoắt, đầu nghênh nghênh, đôi má đỏ bồ quân ửng hồng, và cái mắt híp lại sau nụ cười rạng rỡ, tươi vui. Trang phục của Lượm đơn giản, chỉ có “cái xắc xinh xinh” để đựng văn kiện và chiếc “ca lô đội lệch” đầy tinh nghịch. Sự đáng yêu của Lượm được thể hiện qua so sánh đẹp đẽ “Như con chim chích/Nhảy trên đường vàng”. Điều này vừa chính xác, tinh tế, vừa thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả dành cho em. Để nhấn mạnh tính ngây thơ của Lượm, tác giả dùng lời nói chân thật, đáng yêu: “Cháu đi liên lạc/Vui lắm chú à/Ở đồn Mang Cá/Thích hơn ở nhà”. Niềm vui của Lượm là niềm vui khi tham gia vào hoạt động cách mạng. Việc cống hiến cho đất nước cũng là niềm vui chung của thế hệ trẻ trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp. Mặc dù cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, nhưng nó đã phần nào cho người đọc thấy nét tính cách tốt đẹp của Lượm: tinh nghịch, hồn nhiên, nhưng cũng rất nhiệt huyết với cách mạng.
Khi nghe tin Lượm đã hy sinh trên đường đi làm nhiệm vụ, những ký ức bất ngờ trỗi dậy: “Đến ngày tháng sáu/Chợt nghe tin nhà”. Câu thơ là nỗi niềm nghẹn ngào, bàng hoàng, không thể diễn tả hết cảm xúc của tác giả:
“Ra đi
Lượm ơi!...”
Hình thức câu thơ đặc biệt, được chia thành đôi, như tiếng nấc nghẹn của tác giả trước tin Lượm hi sinh trên đường đi làm nhiệm vụ. Câu thơ cũng thể hiện sự bàng hoàng, không tin rằng Lượm đã hy sinh. Sau khoảnh khắc đau buồn, tác giả miêu tả về quá trình làm việc và sự hy sinh anh dũng của chú bé. Lượm được mô tả là một chú bé gan góc, kiên cường và dũng cảm.
Nỗi đau đớn tăng lên gấp đôi khi tác giả tái hiện chân thực sự hi sinh của đồng chí nhỏ: “Bỗng lòe chớp đỏ/Thôi rồi Lượm ơi!/Chú đồng chí nhỏ/Một dòng máu tươi!” . Trong một khổ thơ bốn câu, tác giả sử dụng hai câu cảm thán liên tiếp, cho thấy sự ngỡ ngàng, đau đớn khi Lượm hy sinh, câu thơ vang lên thực sự đau xót: “Thôi rồi, Lượm ơi!”. Một đứa bé hồn nhiên, tinh nghịch, đồng chí giàu lòng dũng cảm và trách nhiệm lại hi sinh khi còn rất nhỏ. Tác giả không tin rằng đó là sự thật, câu thơ buông xuống thể hiện nỗi đau đến cùng cực.
Hai khổ thơ cuối kết thúc bài thơ không buồn thảm, mà thay vào đó là hình ảnh em bé với sự hồn nhiên, tinh nghịch được tái hiện một lần nữa. Dù em có hi sinh nhưng tinh thần anh dũng, sự hồn nhiên đáng yêu của em sẽ mãi được mọi người nhớ đến, em sẽ sống mãi với non sông, đất nước.
Bài thơ được viết bằng thể thơ bốn câu, sử dụng linh hoạt các từ láy giàu giá trị tạo hình, giàu tính nhạc, ngôn ngữ miêu tả phù hợp với tính cách, ngoại hình của nhân vật. Sử dụng những hình thức câu thơ đặc biệt giúp tác giả biểu lộ một cách chân thật những cung bậc cảm xúc khác nhau trước nhân vật trữ tình.
Với sự kết hợp hài hòa về nhịp điệu, ngôn ngữ sử dụng linh hoạt, Tố Hữu đã thành công trong việc xây dựng chân dung của chú bé Lượm hồn nhiên, nhí nhảnh mà cực kỳ kiên cường, anh dũng.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, toàn bộ nhân dân Việt Nam đã đoàn kết chống lại thực dân Pháp. Hình ảnh của những chú bé liên lạc được nhà thơ Tố Hữu tái hiện một cách sinh động trong bài thơ Lượm.
Bài thơ được tác giả Tố Hữu viết vào năm 1949, khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang ở giai đoạn căng thẳng. Hình ảnh của những chú bé liên lạc đã gây cảm động mạnh mẽ đối với nhà thơ, là nguồn cảm hứng để ông sáng tác bài thơ Lượm.
Tố Hữu tái hiện lại cảnh gặp gỡ với chú bé liên lạc trong bài thơ. Đó là ngày Huế bị Pháp tấn công, gây ra nhiều thiệt hại, nhân vật trữ tình trở về Hà Nội tham gia kháng chiến. Trong những câu thơ tiếp theo, Tố Hữu miêu tả hình ảnh của chú bé liên lạc - cậu bé hồn nhiên, nhanh nhẹn.
Tố Hữu mô tả lại cảnh gặp gỡ với chú bé liên lạc. Đó là ngày Huế đổ máu, nhân vật quay về Hà Nội tham gia kháng chiến. Trong các câu thơ sau, Tố Hữu miêu tả hình ảnh của chú bé liên lạc - một cậu bé hồn nhiên, nhanh nhẹn.
Tố Hữu tái hiện lại khung cảnh gặp gỡ với chú bé liên lạc. Đó là ngày Huế bị tấn công, nhân vật trở về Hà Nội để tham gia kháng chiến. Trong những câu thơ sau, Tố Hữu mô tả hình ảnh của chú bé liên lạc - cậu bé hồn nhiên, nhanh nhẹn.
“Chú bé nhỏ bé,
Ca-lô đội lệch lênh đênh,
Cái chân nhỏ nhắn,
Cái đầu cười rạng rỡ”
Ấn tượng ban đầu về nhân vật trẻ đó là một cậu bé khoảng mười bốn, mười lăm tuổi. Cậu có hình dáng nhỏ nhắn, nhanh nhẹn “chú bé nhỏ bé”, sự nhanh nhẹn được thể hiện qua đôi chân luôn nhẹ nhàng, cái đầu luôn tươi cười. Ở tuổi của mình, cậu bé phát triển vẻ ngây thơ, hồn nhiên, nghịch ngợm, thấy trong cái cách đội cái ba lênh đênh, miệng huýt sáo. Và trong mắt của nhà thơ, cậu bé như một chú chim nhỏ nhảy trên những cánh đồng vàng:
“Cái ba lênh đênh,
Mồm huýt sáo vang vọng,
Như chú chim chích,
Nhảy trên cánh đồng vàng…”
Không chỉ vậy, trong cuộc trò chuyện với tác giả, cậu bé nói về công việc liên lạc quan trọng mà đầy nguy hiểm của mình. Mặc dù việc gửi tin liên lạc rất nguy hiểm, có thể bị kẻ thù bắt giữ hoặc bị trúng đạn bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, cậu bé vẫn thấy công việc của mình rất vui vẻ. Đồn Mang Cá là một nơi rất nguy hiểm và bạo tàn, nhưng trong suy nghĩ của cậu bé thì còn vui hơn cả ở nhà:
“Cháu làm liên lạc,
Vui lắm chú ơi.
Ở đồn Mang Cá,
Còn thú vị hơn ở nhà!”
Chú bé thấy vui vẻ với công việc của mình, và không sợ những nguy hiểm mà công việc mang lại. Điều này là do tinh thần dũng cảm, kiên cường hơn người của đồng đội nhí. Ngoài ra, cậu bé còn mang vẻ hóm hỉnh, hài hước. Trước khi bắt đầu nhiệm vụ, cậu bé đã chào tác giả một cách đáng yêu và hài hước.
Tính chất nguy hiểm của công việc được thể hiện rõ, khi một lần đưa tin khẩn của Cách mạng, Lượm bị viên đạn vô tình, tàn nhẫn của quân giặc làm nhuộm đỏ chiếc áo em đang mặc. Tố Hữu thể hiện sự bàng hoàng xen lẫn sự đau đớn tột cùng trước cái chết của cậu bé Lượm:
“Bỗng lòe chớp đỏ,
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ,
Một dòng máu tươi!”
Bài thơ Lượm của Tố Hữu đã làm sáng lên hình ảnh của anh hùng nhỏ tuổi tên là Lượm, một cậu bé liên lạc tuổi nhỏ nhưng tinh thần kiên cường, dũng cảm của em không thua kém bất kỳ lính cách mạng nào. Hình ảnh của em luôn phản ánh sự ngây thơ, hồn nhiên, và lạc quan yêu đời nhưng cũng không kém phần đau đớn, xót xa.
Phân tích bài thơ Lượm của Tố Hữu - Mẫu 8
Nhà thơ Tố Hữu sáng tác bài Lượm vào năm 1949, in trong tập thơ Việt Bắc. Bài thơ đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc với hình ảnh của Lượm, một em bé thiếu nhi hy sinh vì nhiệm vụ trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Lượm là một cậu bé vẫn giữ được sự hồn nhiên, ngây thơ và đáng yêu. Cậu xuất hiện trong bài thơ với dáng người bé nhỏ bé, luôn đội chiếc mũ ca lô lệch trên đầu. Bé nhỏ nhưng thật nhanh nhẹn và hoạt bát. Cụm từ “cái chân thoăn thoắt” đã phần nào nói lên điều đó:
“Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh.
Ca lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng”
Các từ láy “loắt choắt”, “xinh xinh” “'thoăn thoắt”, “nghênh nghênh”cộng với từ “cái” đã tạo nên bức chân dung nhỏ nhắn, nhanh nhẹn và đáng yêu của cậu bé Lượm, người liên lạc nhỏ.
Không chỉ thế, sự ngây thơ ấy còn được thể hiện qua niềm hạnh phúc khi được thực hiện công việc liên lạc. Cuộc trò chuyện giữa Lượm và tác giả cho thấy Lượm cảm thấy rất vui sướng khi trở thành một chiến sĩ nhí:
“Cháu đi liên lạc
Vui lắm chú à
Ở đồn Mang Cá
Thích hơn ở nhà
Cháu cười híp mí
Má đỏ bồ quân
Thôi chào đồng chí
Cháu đi xa dần”
Bằng cách diễn đạt trực tiếp cảm xúc “vui”, “thích” hoặc hành động “cười híp mí”, “má đỏ”, tác giả khẳng định việc tham gia vào cuộc chiến chống kẻ thù để bảo vệ đất nước là một niềm vui của thế hệ trẻ Việt Nam.
Mặc dù còn nhỏ tuổi nhưng Lượm lại là một cậu bé mang tinh thần dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì nhiệm vụ. Sự dũng cảm này được thể hiện qua việc không sợ hãi nguy hiểm:
“Vượt qua mặt trận
Đạn rơi rơi vèo vèo
Thư mang tiếng cấp cao
Sợ chi cùng hiểm nghèo”
Lá thư cấp cao cần được gửi đi một cách nhanh chóng đến người nhận. Vì vậy, cậu bé liên lạc không ngần ngại nguy hiểm để đưa thư đúng kịp. Từ “sợ chi” thể hiện ý chí chiến đấu quyết liệt của người liên lạc nhỏ. Hình ảnh chiếc mũ ca lô nhấp nhô trên cánh đồng lúa đang trổ bông:
“Đường quê vắng vẻ
Lúa trổ bông rợp rợp
Ca lô của chú bé
Nhấp nhô giữa đồng”
Một mình giữa cánh đồng quê vắng vẻ nhưng cậu bé không sợ hãi và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình. Điều này là minh chứng cho sự dũng cảm phi thường của Lượm. Nhưng rồi, Lượm đã ngã xuống trên cánh đồng quê trong lúc đang thực hiện nhiệm vụ đưa thư “Thượng khẩn”:
“Bỗng lòe chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi”
Giọng thơ ở đây trở nên xúc động vì nỗi đau trước sự hy sinh của Lượm. Dù Lượm đã ngã xuống, nhưng linh hồn của cậu vẫn bay lượn giữa cánh đồng lúa thơm mùi sữa:
“Cháu nằm trên đồng lúa
Tay nắm chặt bông hoa
Mùi sữa nồng nàn
Hồn bay giữa cánh đồng”
Đây có thể là khúc thơ đẹp nhất về sự hy sinh của những người chiến sĩ. Hương thơm của cánh đồng lúa vây quanh, ôm trọn hồn của những chiến sĩ trẻ tuổi. Không gian nhẹ nhàng mà linh thiêng, với hơi thoáng của cánh đồng quê, và mùi sữa thơm ngát khi lúa chín... Tất cả đều ôm lấy Lượm, chào đón cậu trở về với mẹ đất.
Tóm lại, qua bài thơ “Lượm”, Tố Hữu đã tái hiện hình ảnh của cậu bé liên lạc một cách cảm động và chân thực.